Batavia

Pvrmerenda.

Pvrmerendam municipium repraesentatae pecuniae certâ summâ, vnâ cum arce & iurisdictione Purmera-

[p. 304]

ni territorij, emit olim à Ioanne, Burgrauio Monfortio, Gerardus Zylius Eques. Haec oppidi modo in plateas est digesta, elegantibus instructa aedificijs, opulenta, anguillarum capturâ quondam ita felix, vt multa nauigia pertusis carinis ad hoc concinnè fabricata, quo relinqueretur anguillis interludente vnda libera respiratio, in britanniam quotannis Londinum mitteret, ingenti quaestu & emolumento. Nuper in fatali istâ Prouinciae prouidentiâ, quâ iusto odio inflammata vires opesq́ue omnes ad excludendum opprimendumq́ue teterrimum hostem Hispanum comparat, naturam loci operibus adiuuando, exstructis propugnaculis ad ⁺ arcendam vim communiri est coepta. Arx in fine municipij imminet Lacui Purmero (vnde loco numen est) piscoso atque ita spatioso, vt magnitudinem vix oculo admertiri possis. Paret Egmondanae familiae. In Annalium nostrorum monumentis proditam inuentio rem, quae. mihi difficilis ad fidem ⁺ visa est, circiter annum à natali ortu Christi tertium supra millesimum quadringentesimum, monstrum quoddam marinum, mulieris specie, viridi musco turpe, & vndique squallens, atrocissimae tempestatis vi è mari Oceano in sinum Batauicum, qui Australis maris agnomine notior est, compulsum, & in lacum Purmerum (quem perrupti aggeres cum Praedicto sinu confuderant) eiectum fuisse; in quo dum varijs erroribus agitur, post reparatos statim à tempestate aggeres, vt solent, priusquam profundâ voragine ima aggerum fundamenta exedantur, virgines quae bis quotidie cum mulctralibus vltrò citroq́ue in prata commeant, vt vaccarum vbera mulgendo siccent, monstrum istud conspicatae fuerunt. Neque parum attonitae principio ob nouam & inusitatam speciem, in spectri modum, mox confirmatis animis erectiores, ac mutuas coniunctasq́ue inter se operas pactae, circumseptum lenunculis & scaphis suis, ne quâ effugium pateret, oppresserunt; captumq́ue Edamum, quod oppidum Lacui quoque adiacet, pertraxerunt; vbi cibis hominum more assuefactum vesci coepit, sono peregrino ac su-

+ Arx Purm. Laus Purmerus.

+ Ann. 1403.

[p. 305]

spirioso potiùs, quàm vllo articulati sermonis commercio & vsu, qui piscium toti generi negatus est, manifestum. Cuius miraculi fama quum multos mortales visendi gratiâ exciuisset, quae longè lateq́ue emanarat, Senatus Harlemensis missâ eò legatione monstrum sibi permitti flagitauit, vt loquuntur Annales, neque repulsam tulit. Quod plures annos, postquam eò adductum fuerat, vitam exegisse illîc, atque inter foemineos coetus pensa etiam traxisse, & coemiterij honorem, postquam vitam exuerat, assecutum ob exhibitam crucis imagini reurerentiam, memoratur. Quae omnia vt neque firmiter asseuerare, ita neque refellere omninò est animus, tum ob eam quae debetur publicis Annalibus fidem, tum quòd recentior esse videatur, quàm cui me opponam, memoria, à mulierculis de manu, quod dicitur, in manum tradita. Dicam tamen illud fabulae vicinius non probari mihi, quòd fila deduxerit, quasi manus in articulos humano more distinctas discretasq́ue habuerit: sed fidei periculum auctori relinquo. Equidem religionie quâdam deterreor, ne à vetustatis exemplis discedam, quae sanctâ illâ testimoniorum fide non carent, inter quae constat non omninò fictum & commentitium esse, aut in poëticâ corte natum sermonem ⁺ de Nereïdibus, quarum è genere fuisse illam, de quâ modò sum commentatus, nihil ambigo: quarum non exiguum numerum apparuisse olim in Gallico lilttore, D. Augusto legatus illius perscripserat. Eam certè de Nereidibus opinionem haud falsam fuisse testatur Plinius, corpus vniuersum squamishispidum, etiam quâ humanam speciem referunt, illis tribuens; quarum in morte tristem gannitum, siue (vt manuscirptus codex habet) cantum, ab accolis longè ⁺ auditum commemorat. Taceo quae de Tritone concham inflante deq́ue homine marino ex legatorum (quos ob id solùm Olyssipponenses ad Tiberium Principem miserant) & ex equestris ordinis virorum illustri fide idem scriptor refert. Quid, quòd apud pagum, cui ab aquae fuscedine Swartewale nomen est, ab oppido nobili Brielâ tribus fer-

+ Nercides.

+ Plinij locus.

[p. 306]

me passuu millibus distantem, visatur huiusmodi aequorei monstri sceletos in aede mediâ suspensa? Venio ad recentiora & quae aetati nostrae potuerunt esse cognita documenta, ini quibus lego in extremâ Scandinauiâ, quâ Codanus sinus finitur, apud Ellebogium oppidum, Hafniae Regni Danici metropoli è regione oppositum, monstrum aequoreum monachi formam exprimens ad vnguem, glabro capite, rusticanâ facie, inuolucro huerario cuculli speciem adumbrante, in littus illud immanis procellae vi expulsum fuisse, mutum, sermonis vsu defectum, vt caetera marina omnia, lamentis tantùm ac suspirijs altioribus perstrepuisse, nec vltra triduum vitam extraxisse; cuius simulachrum expressum ad Carolum V. Imper. tunc in Hispanijs agentem, à Rege Danico missum, manuq́ue viri nobilis exhibitum constat. Alterum in eâ Sarmatiae parte, quam Poloniam vocamus, ad annum à partâ humano generi salue millesimum ⁺ quingentesimum tricesimum primum extitisse comperio, monstrum itidem marinum, quod Episcopi habitum infulâ mitrâque egregiè mentiebatur, ad Regem Augustum deportatum. Haec libuit prolixiùs commemorare, quòd ista de Nereïdibus (quas Mereminnas dicimus, ceu maris delitias nymphasq́ue) opinio haud nupera sit, sed saeculis omnibus in hominum mentibus impressa sederit.

+ Ann. 1531.