Een gebaar
Ook zonder met iemand te spreken kan je wel raden uit welk land hij komt. Zo haal je in het buitenland de Nederlanders er zo uit. Op hun beurt zijn Duitse, Engelse, Franse en Amerikaanse toeristen in ons land vaak makkelijk van elkaar te onderscheiden. Niet alleen kleding en gelaatstrekken, maar ook de manier van lopen en kleine bewegingen van armen en handen verraden veel over iemands nationaliteit.
Amerikanen zijn bijvoorbeeld wat stijf in de pols en lopen hoekiger dan Fransen, Spanjaarden of Italianen. Amerikanen zwaaien ook meer met hun armen als ze lopen; Fransen daarentegen houden hun bovenarmen dichtbij het lichaam alsof ze door een smalle deuropening moeten. Het zijn globale kenmerken die onbewust worden waargenomen.
Sommige gebaren zijn zeer aan een bepaalde nationaliteit gebonden. Dit blijkt bijvoorbeeld uit een verhaal dat A.H. Scholten stuurde naar aanleiding van het stukje over de spraakverwarring tussen mensen uit verschillende landen. Twee jongens uit Scandinavië zwommen vanaf hun vakantiestrand een flink stuk langs de Middellandse Zeekust. Ze hadden niet in de gaten dat ze zich - na verloop van tijd - in verboden militair gebied bevonden, totdat ze op het strand twee hevig gebarende soldaten ontwaarden.
De militairen bewogen hun handen op en neer voor hun lichaam.
Een dergelijk gebaar betekent in Noord-Europa ‘ga terug, ga terug’. De twee zwemmers beseften dat ze zich in verboden water bevonden, keerden razendsnel om en begonnen terug te zwemmen. Helaas, de soldaten openden het vuur en de twee sportieve toeristen kwamen jammerlijk om.
Achtergrond van dit tragische incident is een klein verschil in gebarentaal tussen Noord- en Zuid-Europa. In het Noorden, zo gaat het verhaaltje van Scholten, gebaren we iemand dichterbij te komen door de handen - met de palmen boven - voor het lichaam te houden en de vingers op en neer te bewegen. In Zuid-Europa houdt men juist de handen met de palmen naar beneden terwijl de hele hand op en neer wordt bewogen. En dat deden de soldaten die de zwemmers op het strand hadden willen ondervragen. Geen wonder dat de boodschap verkeerd begrepen werd.
Scholten: ‘Uit eigen ervaring kan ik ook nog een staaltje opdiepen (van spraakverwarring). Bij een vrijpartij met een Amerikaanse schrok ik me een hoedje toen zij zei: I feel completely abondoned! Ik had het gevoel dat ik ernstig tekort was geschoten totdat pagina zoveel van mijn idioomboek voor mijn geheugen schoof en me vertelde dat alles goed was. Veel plezier met het oplossen van dit woordraadseltje.’
Auteursrechtelijk beschermd