Apocalyps
Uit een reactie op het stukje over de juiste plaats van de komma blijkt dat er meer verhalen in omloop zijn die moeten aantonen dat over ‘de punt met het staartje’ niet lichtvaardig mag worden gedacht. N.W.J. Speelman uit Huis ter Heide herinnert zich een anekdote die hij in de jaren vijftig ergens las en die toen al als ‘oud verhaal’ werd geciteerd. Als volgt:
‘De tsarina zag op het bureau van haar man een door hem als tsaar reeds bekrachtigd vonnis liggen, dat de kernachtige inhoud had: GRATIE ONMOGELIJK, NAAR SIBERIË TE ZENDEN. Zij verplaatste toen de komma, zodat het vonnis werd: GRATIE, ONMOGELIJK NAAR SIBERIË TE ZENDEN. En zo redde zij het leven van een haar verder onbekende onderdaan,’ besluit Speelman zijn petite histoire.
Dat weglaten van een komma kan leiden tot dubbelzinnigheden blijkt uit de omschrijving broer van een ouder die priester is in een kruiswoordpuzzel. Hoe kan een ouder tegelijk priester zijn? De bijvoeglijke bijzin die priester is kan zowel op broer slaan als op ouder. Door achter ouder een komma te zetten, maken we van broer van een ouder een geheel en kan die priester is alleen nog maar op broer slaan.
Meer post. Er zijn nog steeds lezers die letterwoorden opsturen ter vervanging van het door president Reagan verboden Star Wars en van SDI, waarmee het Pentagon de taal heeft willen verrijken. John Bolt uit Appingedam heeft vijf ‘hersenspinsels’ opgestuurd. Stom:
STrategische OverMoed; Impotent: In Militaire Praktijken Onbruikbaar Technologisch Eliminatiesysteem tegen Nucleaire Torpedaties; Stoma: Super Technologische Ontsporing van Militaire Afweer; Kinderspel: Kernwapens IN DE Ruimte Systematisch Proberen te Elimineren; en Ziek: Zeer Intelligente Eliminatie van Kernraketten.
P. Rutten uit Amsterdam stelt voor SDI om te dopen in Apocalyps: American Presidential Offer to Counter Attacks by Launching Yet-to-be-developed Protecting Satellites.
Rutten vindt om vier redenen Apocalyps nauwkeuriger dan het door een andere lezer ingestuurde Godver: Geheel Onschadelijk Door Vroegtijdige Eliminatie Raketten. 1) Het betreft hier een idee van de Amerikaanse president; 2) de term dient helder uit te drukken dat er sprake is van een aanbod aan de NATO-partners om eraan deel te nemen; 3) het systeem moet als zodanig nog ontwikkeld worden; 4) Apocalyps zegt wellicht meer over de ware aard van het initiatief dan het wat onbeholpen Godver.
Volgens Van Dale betekent apocalyps: profetie betr. de ondergang der wereld, het Laatste Oordeel enz.; (fig.) tijdperk dat of reeks gebeurtenissen die de ondergang van de wereld voor de geest roepen.
Auteursrechtelijk beschermd