Hotero
Een paar eeuwen geleden durfde men de handeling niet eens te benoemen. Onze voorouders spraken daarom over ‘de onnoembare misdaad’ (crimen nefandum). En nog steeds valt het velen niet makkelijk daad en dader juist te betitelen. Aansluitend op de Utrechtenaar, die vorige week in deze kolommen figureerde, nu de andere aanduidingen voor ‘gelijkgeslachtelijk georiënteerde heren’.
Goed beschouwd is Utrechtenaar een verouderd woord, dat je zelden meer hoort. Dat geldt evenzeer voor mietje of van de verkeerde kant. De laatste zinsnede heeft trouwens al weer een nieuwe betekenis gekregen. In een interview met de Haagse Post van een paar weken terug, zegt Joop den Uyl: ‘Ja, tenzij je van de verkeerde kant bent, wat voor mij betekent dat je denkt dat je meer waard bent dan een ander. Nou, dat heeft Ruding dus heel sterk.’
Christen-democraten murmelen overlopend van naastenliefde iets over homophielen. Ze vinden dat minder rauw klinken dan homoseksuelen. In eerste instantie maakte ook de belangenvereniging van homo's, het COC, zich sterk voor gebruik van het woord homofiel, ‘om de indruk weg te nemen dat het homo's alleen maar om de sex zou gaan’. Maar dat was 1954.
Inmiddels beschouwt het COC homofiel als denigrerend en verhullend. Zoiets als jodenman in plaats van gewoon jood.
Van Dale steunt het COC in zijn zienswijze. De samenstellers menen dat homofiel een eufemisme is. Volgens Van Dale bestaat het woord homofiel als aanduiding voor een persoon niet eens. Het is een bijvoeglijk naamwoord, dat hoogstens gebruikt kan worden in: ‘de homofiele man’. Maar homoseksueel (dat ook bijvoeglijk kan worden gebruikt) is hier beter op zijn plaats omdat het neutraal is.
Het woord homoseksueel is overigens - in 1892 - voor het eerst in de Nederlandse taal gepubliceerd in het Nederlandsch Tijdschrift voor de Geneeskunde.
Alle problemen zijn opgelost als je het gewoon bij homo laat. Het Engelstalige gay heeft, anders dan bijvoorbeeld in Frankrijk, in Nederland geen wortel willen schieten. Strijdvaardige homo's gebruiken in Nederland liever flikker of pot als geuzennaam. Gerrit Komrij heeft ooit gezegd: ‘Ik schrijf maar hardnekkig homoseksualiteit. Door homofilie worden burgergezinnen geteisterd, en'n homoseksueel weet zelfs niet hoe woorden eruit zien.’
Nieuw is hotero, dat voor het eerst is gebruikt door de musicus en schrijver Jan Rot. Zijn definitie van een hotero: ‘Kortweg een hetero - in gedrag althans - die op jonge jongens valt die het niet zijn.’
Auteursrechtelijk beschermd