Elsevier's Maandschrift. Over Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift 1891-1940

[p. 112]

J.G. van Gelder
In memoriam L.J. Plemp van Duiveland (1868-1940)⁺

Kort voor het verschijnen van dit nummer werden enkele sterfgevallen bekend van figuren, die voor het Nederlandsche kunstleven en voor Elsevier's Maandschrift een bijzondere beteekenis hebben gehad. Plaatsgebrek laat slechts een enkel woord van afscheid toe. Allereerst herdenken wij hier een van onze oudste redacteuren (1894-1905) Mr. L.J. Plemp van Duiveland, vriend van Herman Robbers, uitnemend stylist. Samen met Ph. Zilcken heeft hij als eerste, nog onder Schimmel, het maandschrift weten te verjongen en weten open te stellen voor de generatie waartoe hij en Robbers behoorden. Tot deze generatie behoorde ook de bouwmeester W. Kromhout, wiens American Hotel in diezelfde jaren (1898-1901) werd gebouwd. Wie als ik nog twee weken geleden den 76-jarige te Rotterdam, waar hij geboren was, had ontmoet na een bezoek aan de resten van zijn gebouwen, waaronder het indrukwekkende pand Noordzee, zou ervaren hebben dat deze schok hem te hevig is geweest. Hij nam afscheid van een gebroken mensch.

+ Dit artikel verscheen oorspronkelijk in Elsevier's Maandschrift van juli 1940.

[p. 113]

Een direct slachtoffer van het oorlogsgeweld is de jonge schilder T. van Doorn, die, eveneens Rotterdammer, later te Uccle gevestigd was. De verwachtingen die Mr. J Slagter in 1931 in dit tijdschrift uitsprak zijn niet geheel vervuld. Toch bleef er een belofte. Van Doorn was bezig zich als schrijver over kunst te ontwikkelen. Voor de N.R.C. volgde hij Greshoff te Brussel op. Ook voor ons tijdschrift was hij bezig met een essay over den schilder War van Overstraten, een studie waar wij ons veel van hadden voorgesteld.

Geen kunstenaar, geen schrijver maar voor het kunstleven van Amsterdam een onmisbaar element was de nog jonge kunsthandelaar Jacques Goudstikker. Ook hij is slachtoffer van dezen oorlog. De door hem ingerichte tentoonstellingen in zijn zaak (onder meer Stillevens, Winterlandschappen, Rubens) en samen met anderen in het Rijksmuseum (Oude Kunst) en in het Stedelijk Museum (Italiaanse kunst) hebben, in tijden toen het van officieele zijde nog niet mogelijk bleek, de belangstelling voor kunst aanmerkelijk verruimd. Toen er een impasse was betrok hij daar ook in de moderne kunst, opende tentoonstellingen van groepen jongere schilders en ook van kunstenaars afzonderlijk, waaronder die van Charley Toorop's werk wel de opmerkelijkste was. Het was uitsluitend door het persoonlijk initiatief van Goudstikker dat de kunstmanifestaties van Amsterdam een vaak zoo feestelijk en kleurrijk karakter verkregen.