Dwars en bewogen

[p. 55]

Obituaries

[p. 57]

Pieter Broertjes
Hendrik Jan Schoo

Daags voor de fatale hartoperatie namen we in het ziekenhuis in Leiden afscheid van elkaar. De tranen stonden in onze ogen. Ik bedankte hem voor zijn loyaliteit aan de krant en hij zei dat ik goed op mezelf moest passen. Het was zondagochtend 5 augustus jl.. Beiden waren we ervan overtuigd dat dit niet de laatste keer zou zijn. Natuurlijk maakte Hendrik Jan zich zorgen, er stond een ingrijpende operatie te wachten en de artsen hadden hem gewaarschuwd voor de gevolgen, maar zijn sterke wil om te blijven leven, zijn sterke lijf, leken voldoende waarborgen. Het is anders gelopen en dat doet enorm veel pijn.

Hendrik Jan Schoo, HJ voor intimi, was een man om te vrezen of om lief te hebben. Ik had een zwak voor hem. Als vakman, als denker, als dwarsligger, maar vooral ook als mens. Als ik vertelde over het wel en wee van mijn puberende zoon kon hij tranen in zijn ogen krijgen. Een grote man met een klein hartje zeggen we dan. En zo was het. Een gevoelsmens ook. En dat stond soms haaks op de bulderende stem die hij kon opzetten als iets hem niet beviel. Midden ‘op zaal’ als redacteuren in zijn ogen zaten te lummelen, als ze onvoldoende beseften waarmee ze bezig waren: elke dag de beste krant van Nederland proberen te maken. Maar vooral ook in zijn opiniestukken voor Reflex en het Betoog en de laatste jaren in zijn columns op de Forumpagina van de Volkskrant. Dan kon hij als geen ander tekeergaan tegen de heersende opiniemakers of te volgzame politici.

Hij schonk er een groot genoegen in mensen of organisaties

[p. 58]

ervan langs te geven. Dan was hij onbuigzaam en soms keihard in zijn oordeel. In dat opzicht stond hij als politiek columnist op zaterdag in de traditie van Jan Joost Lindner. Die kon dat ook; messcherpe analyses en dan in de laatste alinea's ging de fik erin. Mooi spul was dat.

Hendrik Jan was een ouderwetse intellectueel (hij las de boeken die hij besprak in zijn geheel) en een ouderwetse sociaal-democraat. Hij was wars van moderniteiten op niks af. Oud-premier Willem Drees was zijn held. Maar voor een hele journalistieke generatie was hij ook een docent, een leermeester. Hij had opvattingen over alles; hij kon tijdschriften maken (Elsevier) en had gevoel voor de dynamiek van de krantenwereld. Diep in zijn hart was hij meer journalist, dan manager. Dat gedoe met mensen, daar moest je geduld voor hebben en dat had hij niet of onvoldoende.

Ik was dolblij (en trots) toen hij in januari 2000 lid werd van mijn hoofdredactie. Ik hou van zwaargewichten en strong opinions, maar toen hij na een jaar keihard werken plotseling vertrok begreep ik dat maar al te goed. Een mammoettanker als de Volkskrant is niks voor een man als Schoo. Hij was dolblij (en trots) dat hij vanaf 2003 een wekelijkse column kreeg in de zaterdagkrant. Kon hij eindelijk zijn stem laten horen over actuele kwesties. Hij werd een baken voor velen en een soulmate voor enkelen. Ik weet dat mensen elke zaterdag opgewekt de Volkskrant kochten omdat Schoo erweer in stond. Die lezers, onze redacteuren en ik zullen hem vreselijk missen.