Frank van Wezels roemruchte jaren & Notities van een landstormman

XXXII

Vergeet de tijd, verleer het denken,
Verander nooit je schapesnuit,
Laat je van elke os maar krenken,
En als hij stoot, blaat hem niet uit...

Ziehier de raad, die een Zwitsers generaal van deze tijd aan de mindere soldaat geeft. Hij citeert deze raad uit zijn eigen rekrutentijd, en de N.R.Ct., die het ons oververtelt, schrijft er achter: ‘Demokratisch klinkt dat niet’. Ik glimlachte, toen ik dat las. Demokratie en militairisme... hem! Een generaal - een demokraat! O jerum! Ik dacht aan generaal Van Heutsz...

‘Vergeet de tijd’, zegt de generaal. Dat is volkomen rationeel, maar ook even volkomen krankzinnig. Dat is tegen Duitsland zeggen: ‘Vergeet, dat Engeland er is’. Een goede raad ongetwijfeld, maar een weinig onuitvoerbaar.

Want de tijd, mijne geliefden, dat is de ergste, de meest taaie en onmeedogende vijand van de soldaat. En die vijand moet en zal verslagen worden, gedood, verminkt, verscheurd. Het is moeilijk, maar het moet. En vereend van zin trekt de legerorganisatie met moed, beleid en trouw op de tijd los en doodt hem. Maar de tijd, helaas, is onsterfelijk en je moet elke dag weer opnieuw beginnen. Evenwel, men versaagt niet. Men strijdt, men worstelt wanhopig en soms wint men het heel aardig.

Dat gaat dan b.v. zo: we leren knielen, dat wil zeggen in geknielde houding zitten, zo, dat je eigenlijk zit op de hiel van de rechtervoet. Iedereen kan dat. Mijn zoontje van twee jaar doet het elke dag vijftigmaal en niemand heeft

[p. 390]

het hem geleerd. Maar wij, die soldaten zijn, leren knielen, elke dag één of tweemaal drie kwartier. En nu, na veertien dagen zwoegens, zijn we vandaag werkelijk zover gekomen, dat we op de hiel zitten, echt zitten. Nog wel na drie achtereenvolgende kommando's, maar we zitten toch. In veertien volle dagen geleerd. Wat? Is die tijd deskundig afgemaakt of niet?

Of zo: de vloer van de loods moet gerepareerd worden. Daarvoor moeten de kribben, de kisten en koffers, de hele santekraam naar buiten. Dat eist, laten we zeggen, drie kwartier. 's Avonds moeten de kribben, de kisten en de rest weer naar binnen. Maar - aan de vloer is niks gedaan. De volgende dag, zelfde spel. Zelfde resultaat. Derde dag, onvergeeflijke flater van een of andere plichtvergeten kommandant: de kribben blijven staan, er komen wat timmerlui, en die herstellen de vloer, zo maar, doodeenvoudig terwijl alles op zijn plaats blijft. Deze dag is, van militair standpunt uit beschouwd, verloren, verknoeid. Wat donder, niewaar?

Of je marcheert naar het badhuis, met de kennelijke bedoeling om te gaan baden. Maar bij het badhuis ga je even in de schaduw liggen, verzamelt dan weer, maakt astebliksem rechtsomkeert en marcheert terug naar de loods, om de dag daarna opnieuw uit te gaan om te baden. Is dat geraffineerd of niet?

Maar je bewaart je goed humeur, hè!