Hedensdaegse Venus en Minerva of twist-gesprek tusschen die zelfde

(1641)–Daniel Joncktys– rechtenstatus

bron

Daniel Joncktys, Hedensdaegse Venus en Minerva of twist-gesprek tusschen die zelfde. Hendrick van Esch, Dordrecht 1641

codering

DBNL-TEI 1

Wijze van coderen: standaard

dbnl-nr jonc006hede01_01

logboek

- 2010-12-16 AS colofon toegevoegd

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar INL

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Hedensdaegse Venus en Minerva of twist-gesprek tusschen die zelfde van Daniel Joncktys uit 1641.

redactionele ingrepen

p. 35, 76: een slecht leesbaar teken in het origineel is hier vervangen door ‘[...]’.

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina (p. II) is niet opgenomen in de lopende tekst.

[pagina I]

D. IONKTYS

HEDENS-DAEGSE

VENVS

MINERVA;

TWIST - GESPREK

tusschen die zelfde.

TOT DORDRECHT,

Gedruckt by Hendrick van Esch, woonende in't Hoff, tot Dordrecht. Anno 1641.

[pagina III]

INHOVD.

VENUS.

VEnus mogentheyd, zoo Goden, menschen, beesten, als boomen en kruyden verheerende;	pag.4.
ja zelfs dē Goden tot Goden makende:	5.
Venus noodzaeklijkheyd, in't onderhouden van 't mensch - gheslacht:	5.
Venus vermaeklijkheyd;	6.
en om haer vermaeklijkheyds wille over-al wel gezien:	7.
maer dat Minerva, om hare vijze lasten, verlaten, en by hoog en laeg niet te welkom is:	8.
Onlusten van Minervâs Navolgers, die haer zoo in de scholen,	9.
als buyten die zelfde,	10.
en meest den Artzen,	11.
en Boek-schrijvers komen aen te treffen:	12.
Minerva maekt gebreckelijk, en vroeg oud;	13.
Venus daerentegen doet wel jeugd houwen:	14.

MINERVA.

DAt iemands mogentheyd niet na'et groot getal zijner overwonnen, maer nae der zelfder krachten is af te meten;	15.
en dat Minerva 't Puyk, Venus het uyt-schot, als Leuye, en Ledige verheert;	16.
die zy verheert hebbende noch leuyer, ja zot en dul maekt:	18.
Dat Venus vermogen in bedroch bestaet;	19.
en geheel nietig is, zonder de mede-hulpe van Bacchus,	20.
en het toe-doen des Munt-godins:	21.
Venus noodzaeklijkheyd minder dā Minervâs:	23.
Minerva maekt, door eenn eeuwigen naem, hare Navolgers onsterffelijk;	25.
en deze van gelijkē andere, door hare schriften:	26.
Dat het vermaek van Venus zoo euvel niet en is, en dat hare lusten vol lasten zijn;	27.
inzonderheyd onder 't vrijen;	28.
alwaer een Blauwe-schêen wel 't hardste nijpt;	29.
met het onder-scheyd der Blauwe-schenen tusschen Venus en Minervâs Navolgers:	29.
Malle Vrijers-vreugden;	30.
en vuyle vernoegingen:	31.
Der Verliefden jalouzy;	32.
en ziel-quetzende minne-middelen:	32.
Dat het vermaek uyt 's Liefstens schoonheyt vol onlusts is;	33.
en hoe lang dat vermaek is duyrende:	34.
Zotte inbeeldingē van 's Liefstens schoonheyd;	34.
welcke gewaende schoonheyd door't bedriechlijk optóyē noch klaerder schijnende, na-berouw verwekt:	36.
Listige bedriegerijen der Vrijers, tot onlust des houwlijks streckēde;	37.
en dat aen alle houwelijken wat hapert:	39.
Dat Minerva na hare lasten lusten geeft;	39.
maer Venus het tegen-deel:	40.
Minervâs vreugde-vruchten:	41.
Buyten-echts-lusts onlusten, zoo dē Overspeelders, die af-geslagen werden.	42.
of haer wit komen te bejagē,	43.
als mede den Hoer-eerders betreffende;	44.
alwaer vande pijnelijke genezing der Pocken:	46.
Dat de gichte een dochter van Venus ende Bacchus is:	46.
Dat de Venus-vreugd dē draed des levens ontijdig af-breekt.	47.

VENUS.

VEnus beweert hare gheromde kracht; datze niet alleen het uyt-schot, maer by-na alle de Goden overmag,	49.
ook tot Diana en de Zang-godinnen toe;	50.
en waerom Minerva niet verlieft en werdt,	50.
daer doch hare navolgers minnejeukrig zijn:	51.
Dat het getal van Minervâs Bende zoo kleyn,	51.
noch zulckē puyckje niet en kan gezeyt werden;	52.
alzoo hare schriften wel goed, maer haer's levens wandel met die zelfde strijdig is:	53.
Tweede onderscheyd der Blauweschenen, tusschen Venus en Minervâs Bende.	53.
Bijt-zucht der Poëten;	54.
met der zelfder tegen-faut, de vley-zucht:	55.
Der Geleerden hóvaerdy;	56.
uyt hare schriften,	57.
en weder-zijdsche lof-dichten te bespeuren:	58.
Dievery der Boeke-schrijvers:	59.
Venus zuyvert haer van de medehulpe des Munt-godins; en op wien die zelfde macht heeft:	60.
Dat de Munt-godin Ezels en Zotten voor Geleerde en Wijze deur doet gaen:	61.
Dat de geleerdheyd niet alleen onnoodig, maer ook schadelijk is; en voor eerst in de God-geleerde;	62.
ten tweeden in d'Advocaten,	63.
als ook in de Regeerders;	66.
ten derden in de Artzen, zoo ten aenzien van haer zelven,	67.
als van hare Patienten:	69.
Hatelijk misbruyck des Artzeniikonsts:	70.
Dat de veelheyd der Artzen den ziecken schadelijk is:	72.
Dat d'Artzenii-konst niet noodig is;	73.
als ook de Starre-wijsheyd:	74.
Dat de Poëzy een nietig leugenlied is;	75.
en hare Meesters arm laet:	76.

[pagina IV]

Hoedanigē geleerdheyd onze Eeuwe vereyscht, om in voor-spoet te raken:	78.
Dat d'arremoe eē eygen-ziekte der Geleerden is:	80.
Dat zotheyd gepaert met geleerdheyd alderschadelijkst is;	81.
en dat vele Geleerde aē dat Evil ziek gaen, en meest dwael-zinnig zijn:	81.
of ten minsten voor zotten gerekent werdē, om haer' onschiklijkheyd in den borgerlijken ommegang,	82.
grillig gebaer,	83.
en vreemde gevoellen:	84.
Dat de Geleerde wel eer hoog geachtt waren;	85.
maer dat nu onze hedensdaegze Courtizanen haer dat voor-deel afzien:	86.
Dat de geleerde Mannen van Vrouwen, noch de geleerde Vrouwen van Mannen niet te zeer begeert en zijn:	87.
Dat de Geleerde haren lof in haer leven niet genietten;	88.
maer dat Venus in haer jeugd meest geacht is, en dat by de Grootste.	89.
Venus geeft winsten, deugden, en wetenschappen:	89.
De Minn maekt kloeke Krijgers;	90.
Minerva in tegendeel:	91.
De Minn maekt leuye vlijtig, storzige puntig,	91.
ouwe jong, en zotten wijs;	92.
De Liefde broedt d'aerdigste poëten:	93.
Venus bewêert hare vermaeklijkheyd, zoo onder 't vrijen,	94.
als inde buyten-echts lusten.	95.
Schoonheyds vreugde-vrucht bewêert.	95.
Dat het mal vergenoegen der Gelievers ware vreugde baert;	96.
en van der Geleerden zotte vergenoegingen, in onnutte onderzoekingen;	98.
als ook vā de waen-wijsheyd der Philosophen,	99.
beuselen der Alchymisten,	99.
en eygen-waen der Poëten,	100.
Venus zuyvert haer van't opgeleyt bedroch, en schuyft het op Minervam.	101.

Vorige Volgende