Hedensdaegse Venus en Minerva of twist-gesprek tusschen die zelfde

[p. 1]

Toeleiding tot het twist-gesprek, tussen Venvs en Minerva.

HEt Vonnis van den Phrygiaenschen Hoeder,
Gevelt tot voor-deel van de Minne-moeder,

Heeft in Jupijns Gemael een harten-leet,

In Pallas borft een jalouzij gesmeedt;

Een jalouzij, die Juno niet ontwoelde,
Maer 't vinnig gift in't innig rift gevoelde;

Een jalouzij, die, zonder^(*) vrouwe-traen,

Tot puyn en asch kon Troien zien vergaen:

En die als noch voedt schadelijke listen,
En die als noch broedt smadelijke twisten;

Zoo dat Jupijn, door't snaeuwen, naeu een Kann

Zijn's Nectar-vochts, met rust, genutten kan.

Minerva waent, dat Schoonheyd harer Leden,
Te zaem gepaert met Schoonheyd harer Zeden,

Wel over-mag een's Lichte-koys getoy;

En veer verwint 't lichamelijke moy.

De Minn-godin, bemoedight op haer winste,
Keurt haer, in't minst, niet, van de drie, de minste;

En kaetst we'er-om, niet zonder spitze smaet,

'T gêen haer, tot haer verweer, te zeggen staet.

Jupijn, die 't lang en moeyelijk krak-kelen
Niet langer mogt in zijne herssens velen,

En niet en zocht dan vrede-rijke minn,

Viel, met zijn stem, op 't lest, daer tussen in;

(*) Iuno en Pallas werden gezeyt, geheel verstoort geweezt te zijn, op de Stad Ilium, (alzoo is Troien naderband genaemt geweest, na dē Konink Ilus, die hare vesten hadde wijder uyt gezet) ende hare inwoonders de Toianen; meest uyt deze rede: Om dat Paris, (verlokt door Venus belofte, van de schoonste Vrouwe des Werelds te zullē genieten) de Min-godinne in schoonheyd boven haer beyden verheven, en met den gouden appel beschoncken hadd. Ia dezen toornigē nijd tegens die zelfdige is zoo vinnig geweezt, dat zy haer over 'tdoode lichaem van Hector, die doch verre van dit haer opgenomē ongelijk hadd afgescheyden geweezt, als wel de andere Goden, in't minsten niet ontzet, of bekommert en hebben. Tiraquellus ex Homero.

[p. 2]

 

En sprak: Hoe langh zult gy elkander quellen,

 

En 't Goden-erf, de zoete rust, ontstellen?

 

Snakt gy na vre'e, zoo stelt de zaek aen mijn;

 

Hier zal een eynd aen uwen onlust zijn.

 

'T koomt nu niet aen op Schoonheyd van de Leden,

 

Na ik begrijp, uyt weder-zijdsche reden:

 

Maer wiens Vermaek, Nootzaek'lijkheyd, en macht,

 

By Ons, en Mensch, het meest moet zijn geacht.

 

Van 't Leden-schoont is 't vonnis eens gestreken;

 

Dat laten wy by Paris oordeel steken:

 

Het overig zal aen geen Harder staen;

 

Maer by den Raed der Goon zijn afgedaen.

 

Wy zitten nu om 't stuck te over-leggen;

 

Daeromm zeg op, het gêen gy hebt te zeggen:

 

Op dat eenmael een eynde zy gemaekt,

 

Van 't vuyr, dat nu als zonder eynde blaekt.

 

Het vonnis dat den meesten Raed zal uytten,

 

Zal u gekijf in eeuwigheden stuytten:

 

Wie, boven dat, we'er twist zal vangen aen,

 

Zal zeven jaer van onz verbannen gaen;

 

Zal zeven jaer aen onz gewijde brocken,

 

Noch Nectar-vocht, zich zelven niet verslocken.

 

Mids dat 't Geschil u twee alleen betreff;

 

Alzoo'k mijn Vrouw uw Waerden-kamp onthefff.

 

Dit heeft in't oyr van Pallas wel gekloncken;

 

Die haer alre'e den Lauwer hield geschoncken:

 

Vertrouwende de hoogt van haer Waerdy;

 

En, nevens dien, de Grootsten aen haer zy.

 

Jupijn, dacht zy, uyt wien ik ben geboren,

 

Zal, toe-geneygt, zijn's Dochters woorden hooren;

 

En drijven, door zijn achtbaerheyd, 't Getal

 

Tot 't Vonnis, dat hy zelver uytten zal.

 

Zijn Vrou zal ook haer kans niet laten glyen,

 

Maer wreken, tot mijn voor-deel, 't smadig ly'en,

 

Dat haer en mijn betroff, doen Paris, uyt

 

Zijn inzicht, gaf aen Venus 't goude Fruyt.

 

Apollo schept in mijn een goed behagen:

 

Diana kan de Minne niet wel dragen.

 

Dit, en noch meer, haer dienstig, over-slaen.

 

D'in haer gemoed, nam zy het voor-stel aen.

 

Vrou Venus, mé niet averegts van oordeel,

 

In't gene dat haer strecken mocht tot voor-deel,

[p. 3]

 

Zag dat de gunst, die Pallas van Jupijn

 

Te wachten hadd, niet groot en zoude zijn.

 

Zy wiste dat Minervâs dieppe zaken

 

Niet zeer hem 't hart vermochten te vermaken;

 

Dat hy daerom, aen haren Man Vulcaen,

 

Belast hadd, 't breyn van dezen Last t'ontlaen.

 

God Mars, geboeyt door hare minne-treken,

 

En zou haer, in dit stuk, niet tegen-spreken;

 

En Bacchus, die zoo veel van Venus houdt,

 

Zou nu ook vande Min niet zijn verkout:

 

Nu, nu hy had een goeden rous gedroncken,

 

En aen Jupijn een vollen kroes geschoncken.

 

Zy wist, dat waer dien God het breyn beheert,

 

Dat Venus daer voor Pallas werd gëeert.

 

Het Negen-tal, dat meer haer dorst moet lessen

 

Met 't lioeven-vocht, dan uyt de Nectar-flessen,

 

Was doen ter tijd ook inde Zale niet;

 

Van Venus, tot haer voor-deel, wel verspiet.

 

Vulcanus, die 't getal mé dé vermeeren,

 

Wien woud' hy dan zijn eygen Vrou vereeren?

 

En nevens dien zou haer door-trapte Zoon,

 

Gelijk hy placht, beguychelen de Goon.

 

Door dit begrip van voor-deel mé bewogen,

 

Heeft z' haer daer op eer-biedelijk gebogen;

 

En (na't verlof tot spreken toe-gestaen)

 

Aldus, tot haer verweer, gevangen aen.