Woord vooraf
Dit boek is geen objectieve beschrijving van het verleden. Het is een poging om de actualiteit van honderdvijftig jaar geschiedenis te begrijpen, het is een schouwen van de stroom gebeurtenissen die, anderhalve eeuw lang, de mensen in ons land hebben getekend en van een nog vriendelijke samenleving de betonmaatschappij maakten die ons kwelt en ergert.
Zo een opzet puilt van vooroordelen. Maar wat nut hebben stapels exact omschreven historische wetenswaardigheden als zij niet helpen om de zin van een ontwikkeling te vinden? En is overigens de nu heersende mode om achter de ‘evenementen’ ‘modellen’ en ‘structuren’ te zetten, niet de interpretatie van de geschiedenis als een signaal voor onze wereld?
Voorlopig gaat deze wandeling langs het verleden tot 1914. Als mij hiervoor de tijd overblijft hoop ik ze in een tweede deel verder te zetten.
Het verleden kan men alleen maar zien door de ogen van de generaties getuigen die het leven rondom zich door het woord of het beeld vastlegden. Met honderden dergelijke momentopnamen is dit verhaal samengesteld. Het ontleent hen niet alleen de feiten maar ook de sfeer en de toon. De verschillend gekleurde schetsen werden tot één geheel bij elkaar gelezen en getoetst aan de besluiten van enkele recente onderzoekingen. Wellicht maken de voetnoten het plagiaat wat minder brutaal.
Maart 1978
Auteursrechtelijk beschermd