Mijn land in de kering 1830-1980. Deel 1: Een ouderwetse wereld 1830-1914

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: 2806 A 1

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Mijn land in de kering 1830-1980. Deel 1: Een ouderwetse wereld 1830-1914 van Karel van Isacker in de tweede druk uit 1978. De eerste druk is ook uit 1978.

 

redactionele ingrepen

De opmerking voor de eindnoten is als noot bij het eerste hoofdstuk geplaatst: ‘De namen van auteurs en de ingekorte titels verwijzen naar het eerste deel van de bronnenlijst, “Werken”. De afkortingen verwijzen naar het tweede deel, “Periodieken”’.

p. 65: noot 79 heeft geen nootverwijzing in de tekst, deze is door de redactie geplaatst.

p. 132: onderaan de pagina staat een kleine figuur om de onderschriften bij de illustraties op p. 133 aan te geven. Deze onderschriften zijn bij de juiste illustratie gezet en dit figuur is weggelaten.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. 6, 8, 10, 134, 136, 284 en 286) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina 1]

KAREL VAN ISACKER

MIJN LAND IN DE KERING / 1830-1980

DEEL 1

 

[pagina 2]

MENS EN TIJD

verhandelingen onder redactie van prof. dr. d. van isacker

In deze reeks werd ook opgenomen

MIJN LAND IN DE KERING

DEEL 1

EEN OUDERWETSE WERELD

1830-1914

DEEL 2

DE ENGE RUIMTE

1914-1980

 

[pagina 3]

KAREL VAN ISACKER

Mijn land in de kering

1830-1980

DEEL 1

Een ouderwetse wereld

1830-1914

Tweede druk

UITGEVERIJ DE NEDERLANDSCHE BOEKHANDEL

ANTWERPEN AMSTERDAM

 

[pagina 4]

‘... inmitten einer schon sich mechanisierenden Welt’
Stefan Zweig, Die Welt von Gestern

VOOR DINE BIJNENS, UIT DANKBAARHEID

 

© 1978, Uitgeverij De Nederlandsche Boekhandel Kapelsestraat 222, 2080 Kapellen.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publishers.

 

D/1978/0055/87

 

ISBN 289 0369 0

 

Nederland ISBN 90 263 0445 5 (Ambo b.v.)

 

[pagina 7]

Inhoud

I. DE ERFENIS VAN DE BIEDERMEIER 1830-1880

1	het land en de stad
	Brussel in 1830, 11 - Uitzicht van het land, 12 -De stad als biotoop, 17 - Portret van de burgerman, 24 - Kleinburgerlijk ethos, 27 - Een gezapig wereldje, 28 - De feestvierende stad, 31 - Biedermeierse preutsheid, 34
2	het leven op het land
	Zin van het landelijke, 39 - Het vissersvolk, 40 - Verscheidenheid van de plattelandsbevolking, 43 - De woning als spiegel van het volk, 45 - De grote hoeve, 48 - De kleine hoeve en de kortwoning, 49 - Het dorp, 50 - Gemeenschap en gemeenschapsgebruiken, 52 - Isolement en ontspanning, 5.6 - De rauwe en de innige kant, 60 - Het wilde volk, 65
3	de ontreddering van het platteland
	Een land van bedelaars, 67 - De Vlaamse vlasnijverheid, 67 - De crisis van de jaren veertig, 68 - Een volk op drift, 70
4	de onmenselijke stad
	Het paradijs van de sloppen, 75 - De armen in de stad, 78 - De burger en de pauper, 79 - Het volksleven, 84 - Een harde wereld, 89
5	afbraak van de oude wereld
	Trekschuiten en diligences, 97 - Het wonder van de snelheid, 98 - Verstoring van het milieu, 100
6	een nieuwe beweeglijkheid
	Het keerpunt van de jaren zestig, 105 - Nieuwe gewoonten, 106 - De elite ontdekt het strand, 108 - De emigratie van de wanhopigen, 110
7	andere normen
	Einde van een ethos, 115 - De vrouw, 118 - Leeslust, 120 - Politiek fanatisme, 123 - Maatschappelijke beroering onder de oppervlakte, 128
8	de erfenis, 131

 

II. DE BELLE EPOQUE EN HAAR ANGST 1880-1914

9	de lust der beweeglijkheid
	Een tijd genaamd ‘Belle Epoque’, 137 - ‘La petite reine’, 139 - Onwennige en vertrouwde nieuwigheden, 140 - De tover der trilbeelden, 142 - Met andere ogen, 145
10	de uitdaging der weelde
	De luxueuse laan langs de zee, 151 - Metamorfose van man en vrouw, 155 - Art Nouveau als symptoom van de tijd, 156
11	zin van de volksontvoogding
	Jacob Kats de volksvriend, 163 - De tweede golf, 165 - Volksontvoogding in het teken der vrijzinnigheid, 167 - De progressieven leren het volk luisteren, 168 - Volksontvoogding, volksontaarding, 170 - Heloten, 172 - De erfgenaam, het socialisme, 174
12	het platteland uit het isolement
	De stoomtram, 179 - Werkmanstreinen, 180 - De ontwortelden, 181 - Opengelegde dorpen, 185 - Socialisme op het platteland, 188
13	klassebewustzijn
	De proletariërs, 191 - Alcoholisme, 194 - De nieuwe geest van opstandigheid, 196
14	verloren vertrouwdheid
	Armer aan illusies, 199 - Ondergraven grondvesten, 200 - Mislukking van een pastoraal, 204 - Het nieuwe beeld van de vrouw, 207 - Erotiek en sport, 211
15	de kering van het land
	Slapende steden, 215 - Symbiose van oud en nieuw, 216 - De grote steden, 219 - Verkruimelende stadsgemeenschap, 222 - Het platteland in vogelvlucht, 225 - De streken, 226 - Verval van de gebruiken, 230 - Geloof en ongeloof, 231 - Bedreigd milieu, 234
16	angst
	Zin van de angst, 239 - Angst om de maatschappelijke ver glijdingen, 239 - Vlucht uit angst, 242 - Breuk, 245
17	oorlog aan de einder
	Het einde van een tijdperk, 247 - Voorzichtig besluit, 250
	Voetnoten 252
	Bronnenlijst 259
	Iconografie 272
	Namenregister 280
	Zakenregister 282

 

 

[pagina 285]

Dit boek werd uitgegeven door N.V. Uitgeverij De Nederlandsche Boekhandel en als speciale editie opgenomen in de reeks Mens en Tijd. De iconografie werd verzorgd door Kristin Pelckmans-Van Dorpe en Marleen Pelckmans-Dierckxsens. Fotografische opnamen: studio Artona, Ekeren. De vormgeving werd toevertrouwd aan Louis Van den Eede. Het boek werd gezet in Garamontletter en gedrukt door drukkerij Ripa, Kapellen, op Mediaprint. Photogravure Steurs, Antwerpen maakte de offset-filmen, en Henri Proost, Turnhout, stond in voor het bindwerk.