Kort begryp des levens ende der deughden vande weerdighe Joanna van Randenraedt

[p. 323]

XV. Capittel.
Suyverheydt.

VAn haer suyverheyt, sal ick met seer luttel woorden seer veel segghen: te weten, dat JOANNA, naer siele ende naer lichaem, soo suyver geweest is dat sy nimmermeer de minste sonde, ja oock gheene bekoringhe in haer gemoedt en konde bevinden, strijdende teghen dese deught.

Sy was wijtloopigh ende onmaetigh in haer selven te beschuldigen, niet alleenelijck van alle ghebreken, maer oock van alle schijn van ghebreken. Doch hoe nauw-siende datse in haere kranckheden was: en heeft nochtans, aengaende de suyverheyt, noyt waerachtighe, oft schijnbaere stof ghevonden, om daer over sich te beschuldighen.

D'Allderheylighste Maeghet hadde aen IOANNA in haere teere jonckheyt haere bescherminghe toegheseght, om te leven als eenen Enghel met vleesch bekleedt, ghelijck wy in't Eerste Deel verhaelt hebben. Onder dese bescherminghe is sy altijdt soodaenighen Enghel ghebleven.

Haeren gheest was af-keerigh van alle sonden: maer sonderlingh van alle onkuysheyt. Sy bestrafte in haer lichaem de misdaeden van andere: maer gheen misdaet soo vinnighlijck, als d'onsuyverheyt die van andere bedreven wiert, ghelijck wy in 't verhael van haere lijf-kastijdingen bemerckt hebben.

De middelen die de suyverheyt inde siele vestighen; ende als stercke bol-wercken, soo de siele, als het lichaem van alle oneerlijckheyt bevryden,

[p. 324]

worden aerdighlijck aenghewesen vanden^(a) H. Bonaventura. De suyverheydt, seght hy, is een sneeuw-witte Lelie-blom, die ses blaederen heeft: te weten de maetigheydt in eten en drincken; harde kleedinghe, oft lijf-kastydinghen; onledigheydt; bewaernisse der sinnen; sedigheydt in woorden; vlucht van alle occasien. Dit sijn ses blaederen van dese gheestelijcke ende edele Lelie.

Wat bladt van dese ses heeft aen IOANNA oyt ontbroken? Hoe maetigh is sy in haeren noodtdruft gheweest, ja hoe onmaetigh inde ghenegentheden tot spyse ende dranck te vermeesteren? Wat grouwelijcke lijf-kastydinghen heeft sy gheplogen? Wanner heeft men haer ledigh bevonden, die sich in Heylighe ende Goddelijcke wercken soo menighvuldighlijck oeffende, dat het te verwonderen is, hoe sy bestandigh is gheweest uyt te wercken, dat sy daeghelijckx ondernam? Hoe volmaecktelijck heeft sy haer sinnen, ende alle sinnelijckheden verstorven? Hoedaenighe waeren haere woorden, die als spraeckeloos was, alsmen niet en handelde van Godt, oft van Hemelsche saecken? Wat neerstigheydt heeft haer ontbroken in alle occasien te vluchten? Hoe de siele door dese ses middelen teghen alle oneerlijckheyt neerstigher ghewapent wordt, hoe den luyster der suyverheyt helder ende schoonder is. VVat kanmen dan dencken van IOANNA, die alle dese ende oock meer andere middelen, met soo onghemeynen ernst, ende soo onverbroken standtvastigheydt gheoeffent heeft?

Hoe wonderlijck dat Godt de suyverheydt van IOANNA bewaert heeft, sal ick aen-wysen met eene gheschiedenisse.

(a) Pietae salutis tit. 4. cap. 4.

[p. 325]

Ten tyde dat de Stadt Ruremonde onder, 'tghebiedt der Hollanders was, ende de levens middelen aende Soldaten ontbraecken, soo voor desen geseght is, wierdt sy van haer Meestersse Agnes tot den Gouverneur vande Stadt, ende tot eenen jonghen Capiteyn, die besonderen vriendt van den Gouverneur was, ghesonden: om van beyde dese, een aelmoesse voor de behoeftighe soldaten te vraghen. Naer dat sy dese aelmoesse vanden Gouverneur in't by-wesen van vele andere in sijn huys ghevraeght hadde, vraeghde sy naer desen jonghen Officier, meynende dat hy in t'selve huys woonachtigh was: maer men seyde haer, dat hy elders sijn wooninghe hadde, in een huys dat aen ioanna seer wel bekent was, want het een huys van haer vrienden was. Hier en wist sy niet wat maecken: want sy vanden eenen kant door de ghehoorsaemheydt ende liefde des Naesten ghepraemt wiert om desen joncker te gaen spreken; ende vanden anderen kant vreesde sy eenighe ontstichtinghe aen de menschen te gheven, zijnde jonck van jaeren, ende gaende sonder gheselschap, by eenen jonghen ende ketterschen Ryd-meester, die geenen goeden naem van deughtsaemheydt inde Stadt en hadde, ende misschien alleen in sijn kamersoude wesen. Sy besloot nochtans aen dit werck van ghehoorsaemheydt ende van liefde des Naesten niet te ontbreken, ende eenvoudelijck te volbrenghen dat haer belast was, Godt bystant versoeckende, die alle ontstichtinghe konde weeren. Sy komt dan tot dat huys, ende vindt den knecht aen de deure, die haer binnen leydt tot sijnen Meester, met IOANNA inde selve kamer verblijvende, ghelijck sy, om de eerbaerheydt, van hem ver-

[p. 326]

socht hadde. Den Rijd-meester haer aensiende begost terstont seer onbetaemelijck te spreken: waer op IOANNA haer wegh-maeckte, met sulcke snelheydt, al of sy ghevloghen hadde, ende vertrock uyt dat huys sonder van jemant gesien te worden: daer het huys nochtans vol volcks was, oock dat haer wel kende: soo dat niemandt en heeft gheweten dat sy in dat huys was gheweest. Want (ghelijck sy in haer schriften bekent) sy sich alsdan met een licht omringhelt bevondt, dat haer aen d'ooghen van alle die menschen ontrock. Dese gheschiedenisse schrijft JOANNA als een mirakel, ende heeft dit gheval altijdt voor een mirakel ghehouden.