|
| |
| |
| |
III.
Dry gasten op reize.
Denzelven nuchten dat onze liedjezanger naer Pitthem optrok, en er binst de hoogmisse toekwam, kroopen er dry mannen uit de Muinkebusschen, een donker woud dat van aen het Bisschopveld, al Ruddervoorde, Swevezeele en Wynghene, nederwaerts kwam tot tegen Eeghem en 't Schreijenhof, daer het kasteel der Heeren van Eeghem stond en zich besloot. Als zy uit het hout sprongen, draeiden zy hun oogen rond en in de verte, en niemand ziende of ten zy eenige landslieden, die waerschynlyk naer de kerke gingen, sloegen zy den zuiden in, stappen half aen.
Zy gingen nog al redelyk lange, dweers door den veldhoek, en Eeghem-torre op hun regter hand latende: by voorkeur namen zy de enge voetwegeltjes, zonder nogthans de straten te schuwen; en niemand scheen op hun acht te nemen. De eenige menschen die zy tegenkwamen zouden wel eens ommegekeken hebben, voorby zynde, en gezeid: ‘Dat zyn zeker gasten van verre, die redelyk tydelyk op reize zyn;’ maer 't was al, en daermêe vergeten.
Tegen de bane gekomen die van Pitthem naer Thielt loopt, en eer zy er opsprongen, bleven zy stille langst een rogge stuk waerin zy teenemael gedoken zaten.
- Tjotten - zei een van de dry, - springt op den weg en ziet of er niemand te vele en is!
Tjotten sprong over den dyk en riep: Niemand!
De dry gasten dweersten de bane, en zetteden snel hunnen weg voort, door ryke en dikbezaeide velden, tot dat zy, na omtrent eene ure gaens nog, aen de eerste huttekens kwamen die 't oud gehuchte van Turkyen uitmaken.
Het kon achte zyn in de voornoene of nog niet toe; 't was helder schoon weder, en overal stille. Immers, het was mestdag, en de menschen en vlochten niet: slechts eenige jongens speelden op strate langst de huizen, en hier of daer een man of een vrouwe gingen al langst de stukken naer het dorp, op hun beste gekleed.
| |
| |
Toen onze mannen het eerste huizeken van het gehuchte naderden, trok ieder zyne pypekas, haelde er zyn wapen uit, en bereidde zich om te gaen ontsteken. Nog eens, sloegen zy hunne oogen in 't ronde, en aen de halve deure staende, trokken zy de klinke en traden binnen.
- Mag ik wel een beetje toebak doen veuzen? riep de voorenste, eer hy nog kon zien wie binnen was.
- Genoeg! riep een vrouwstemme al binnen.
Alle dry kroopen al stuipende in dat plakweeg hutteken, zoodanig leege van steke dat een lange vent er niet regte kon staen. Maer, zoo 't bleek, zy waren oude kennissen met de vrouwe die by de tafel zat kafé te drinken; want die sprong op en zei geheel verwonderd:
- Welhoe, baes! gy hier zoo vroeg! wat hapert er, en hebt gy niet gezien geweest?
- Zoetjens, Wanne, zyt gy alleene?
- Ja ik toch; myne man is al dry dagen op het land, en 'k en verwacht hem nog zoo ligte niet. Maer wat is er dan?
- Niet, niet byzonders; wy zyn hier gekomen, kwansuis om te ontsteken, en had er iemand geweest, wy zouden daermeê vertrokken hebben. Nu, gy hier alleene zyt, moeten wy eten en drinken hebben, en dat redelyk vele; want na dry sterke uren gaens, begint de mage er wat naer te staen.
- Dat zult gy krygen; nogthans, ik wete daermeê niet waerom gy zoo ontydig en zoo onverwachts hier zyt.
- Zwygt, vrouwke: de gendarms zitten al achter ons in de Muinkebusschen. Die duivels! ik weet niet hoe zy 't geware worden, en zy zullen nog eindigen met ons te vangen, geloof ik! Wy zyn 't ontvlugt van den nacht, en alhier komen gedoold om ievers te zyn; en 't slechtste van al nog, zonder een oordje geld meê; van dage moeten wy voorzeker munte slaen.
- En waer? zei de vrouwe; ten zal hier alsan niet zyn; ik ben rut; en als dees brood op is, tot dat myne man t'huis komt, moet ik leven met den wind.
- Er is geen gedacht van uwe beurze te schudden, bazinnetje, byzonderlyk als er geen schudden aen is; maer, weet gy niet ieverst een op de streke hier die warme zit?
- Op de streke... het zyn al arme menschen 'lyk ik en myn weêrgaerde.
- Op de streke of wat verder: achter dat er mogelykheid is van er van dage nog te geraken.
- Wacht eens... ik moet peizen... Ja toch, geloof ik: hier op een groot kwaert al Pitthemwaerts, woont er een vrouwe, waervan myne vent dikwyls gezeid heeft: Dat wy zulk een nestje mogten rooven! Daer zoudt gy misschien kunnen aengeraken.
- En wie is die vrouwe?
- Bazinne De Smet, meer gekend onder den name van Karline Blomme; zy woont daer geheel alleene op een koeipleksken, met haer werkvolk; en 'k geloove waerlyk dat zy 't zitten heeft.
| |
| |
- Wat zegt gy? 't is al lange ellen! Van den nuchtend binst de hoogmisse gaen wy er achter; en tegen den noene zullen wy wel geld hebben. Ah sa! geef maer op dat wy kloek staen: de menschen gaen al ligte beginnen optrekken naer de plaetse; en wy gaen achter, maer naer de kerke niet.
Baekeland, 't Jotten Meyer en Simpelaere, de dry moordenaers uit de Muinken gevlugt, zetten zich aen tafel en aten hertelyk; altyd al vragende aen Wanne Lappers, de vrouwe van den huize en een van hun verkleefde, hoe zy best te Karline Blommens zouden geraekt hebben, wie daer gemeenlyk 't huis wachtte binst de hoogmisse en waer het hofsteedje gelegen was. Dat eten en vragen en antwoorden duerde wel een ure; zoodanig dat de laetste menschen van in 't omliggende die de hoogmisse hebben moesten te Meulebeke of elders, alreê buiten zigt waren.
- Mannen! zei Baekeland, 't is hooge tyd, geloof ik! Dry kwaert van Pitthemplaetse, zegt gy, en een kwaert van hier! Nu of nooit is al het volk weg uit het hof, en wy moeten beginnen. Komt op! - Bazinneke, 't en is niet zeker dat wy langst hier wederkeeren; zegt altyd aen uwen man dat hy om 't laetste nieuws naer den Koolbrandershoek moet komen; tot wederziens!
Zy vertrokken daermeê langst den kant van Pitthem.
Het hofstedeken van Karoline De Smet, een koepleksken, op dry kwaert zuidwest van de plaetse, en wiste geen een van de dry moordenaers juiste staen. Zy twyfelden geenszins of zy gingen 't vinden, en met goê tien minuten gaens er regte inloopen. Langst de aengewezene strate en zonder menschen te ontmoeten, door hooge roggestukken en rap, rap aen, kwamen zy wel ligte in de nabyheid van een goedje, volgens hun, ongetwyfeld, het doel hunner reize. Aen den hoek van 't land, en op honderd stappen van de schuere, bleven zy stille staen.
- Simpelaere, zei Baekeland, tegen zynen maet, gy ziet er den jongsten uit: treed binnen; zegt dat gy refractaire zyt en vlugtende voor de gendarms, met zulke menschen heeft elk ende een kompassie, en gy zult gemakkelyk ingelaten zyn. Is de vrouwe alleene of daeromtrent, maek het kort, en kom ons seffens verwittigen, wy gaen alle dry te gâere. Maer is er ander mannevolk dat ons hinderen kan, doet wat gy geradigst vindt om ons niet bloot te stellen. In alle gevalle, wy wachten hier tot dat gy uitkomt.
- Goed! zei Simpelaere, en hy ging er naer toe.
Hy draeide al achter rond het huis, en ging langst de voorvenster, daer hy stoutlyk doorkeek als of ny de beste meening van de wereld zou gehad hebben. Hy zag, by den veuzenden heerd, een man en eene vrouwe zitten, die klapten en voortsklapten zonder hem geware te zyn. Een oogenblik en wiste de moordenaer niet wat gedaen, want hy was reeds van eenen man bedrogen; maer moed scheppende, klopte hy redelyk straf op de venster, al roepende:
- Belieft het u, brave menschen, doet open!
Die van binnen waren, sprongen op, verschrikt van dien klop en van
| |
| |
die stemme. In 't eerste wisten zy niet wat gedaen, en misschien schoot hun wel het gedacht van dieven te binnen; maer het scheen hun zoo aerdig en zoo onwaerschynelyk, dat een man, met kwaed op, zou gaen kloppen aen eene venster, terwyl de huisdeure open staet, en dat er hem niet en belet van binnen te komen. Ook en bleven zy niet lange in beraê: het mannemensch ging naer den ingang, en de halve deure openstekende, zei hy tegen den bezoeker:
- Gy moet zoo schoone niet spreken; de deure stond open en daer is niet dat belet: zyt gy ziek misschien?
- Ziek! ja ziek van loopen en van dolen: 't is al dry dagen dat de gendarms achter my zitten om dat ik het fransch leger ontvlugt ben, en my niet en wille doen doodschieten uit hun leute. Geheel den verleden nacht heb ik gedoold; van den nuchten nog heb ik my in een tarwestuk gehouden. Daer seffens, al uitkruipende heb ik dees hofsteê zien staen, en het dachte my dat er hier goê menschen woonden, die my aen voedsel zouden geholpen hebben: daerom heb ik op de venster geklopt, en daerom ben ik hier nu; och Heere toch!
- En gy zyt er wel, vriend! Zeker ja, wy gaen u helpen, en al geven dat gy noodig hebt; want 't is waerlyk ongelukkig genoeg voor u, van in 't lot gevallen te zyn.
Seffens wierd er brood opgebragt, de moor opgehangen om eijers te koken, en spek in overvloed. Binst dien, en op het hooren van de vreemde stemme, was er uit de kamer een groote jongeling gekomen, wel achttien jaren oud, die zich bygezet had, en luisterde naer de leugens van den zoogezeiden vlugteling. Zyne moeder, (want de vrouwe was zyne moeder,) al eten gereed makende, was altyd bezig met jammeren op het ongeluk dergenen die in de conscriptie vielen, en met zeggen dat zy maer een dingen in haer leven en ontzag, te weten den oogenblik, op welken hare oudste zoon ging moeten loten. Ja, dat zy liever hem daer seffens had zien sterven dan in het lot vallen.
En Simpelaere, blyde genoeg als er iemand anders sprak, was altyd bezig met peizen dat hy 't kwalyk gepast had, en hoe hy daer uit ging geraken. Hy verlangde om by zyn volk te zyn, en was in de overtuiging dat hy slecht zyn rolle speelde en kwalyk ging uitscheiden. Ten anderen moest hy daer nu gaen eten, 'lyk een uitgehongerde, hy die kwam van redelyk toe te trekken op Turkyen! Wat doet by? als het eerste ei met moeite binnen was, gebaerde hy ziek te zyn: sedert lange, zei hy, niet geëten hebbende, 't en valt my niet, en 'k gevoele my onpasselyk. Om u niet lastig te vallen, brave lieden, en u niet bloot te stellen aen eenen huiszoek der gendarms, vraeg ik van te mogen die eijers en wat spek en brood in mynen zak te steken, en daermeê gae ik u in vrede laten en u bedanken.
Die goede menschen, hoe vriendelyk ook, en hielden niet vele tegen: ongetwyfeld ontzagen zy 't bezoek der gendarms, en al hem goê reize en geluk en zegen wenschende, lieten zy den onbekende uit, zeiden hem alwaer hy gaen moest om minst gezien te zyn, en kwamen dan wederom by den heerd, voortstappende van de ongelukkige tyden, van den oorlog en van de Franschen.
| |
| |
Simpelaere haestte zich naer de plaetse waer hy zyn twee gezellen had gelaten. Ze waren daer nog, langs eenen gerskant nedergezeten. Van zoo verre zy hem op zagen komen, sprongen zy regte, en grepen elk zynen stok, gereed om naer de hofplaetse te gaen; maer de gemiste refractaire schudde zyn hoofd, en maekte hun teeken van daer te blyven. Als hy maer op eenige stappen meer van hun was, riep hy:
- Pruts! pruts! twee mannen en een vrouwspersoon!
- En wat voor mannen? vroeg Baekeland onverduldig.
- Felle kerels; en onder andere een jongeling, zoon van den huize, zoo groot en zoo kloek als ik.
- Wanne Lappers moet ons dan bedrogen hebben! zy zei dat de boerinne daer alleene woonde, met niet anders dan eenige werkmenschen.
- Bedrogen of niet, wy zyn er uit voor van dage, want het wordt bykans te late.
- 'T is een peste, zei Baekeland met spyt, als wy 't meest noodig hebben, 't is dan dat het minst meêslaet. Maer laet eens zien: is het wel daer de aengewezene hofsteê? Wanne heeft gezeid langst die strate, en dan een wegelingske regts; wy zouden moeten kwalyk ingeslagen hebben, bedrogen door de lengde van de vruchten? 'T is spytig al gelyk: wy konden alles op ons eeuwig gemak doen; er is geen mensch te zien of te hooren in geen kwaert in 't ronde.
- 'T is nutteloos beklaegd en beklapt, kapitein; laet ons liever zoeken alwaer hier weggeraekt, en waer gedoold van dage.
- Op eenen feestdag en zulk schoon weder, elk zal op de beenen zyn! 'T is gelyk alwaer wy het nemen, menschen moeten wy tegenkomen; en van twee een, ik heb liever te midden van een groote menigte te vallen, dan altyd tegen hoopkens volk te loopen. Laet ons naer Pitthemplaetse gaen, en doen als of wy, van Caneghem komende, van niet wisten en niemand en vreesden.
- Ik die van Ingelmunster ben, ik ben gekend op Pitthem, zei Simpelaere.
- Niet als moordenaer zeker?
- Neen toch, hoop ik; maer niet als pater ook!
- 'T en geeft er niet aen! Komt maer op! wy smyten onze stokken weg en gaen er naer toe. De hoogmisse en zal niet gedaen zyn als wy daer komen, en wy zullen meê loopen tusschen het volk dat achter de diensten daer nooit ontbreekt.
Zy gingen den Noorden op, en kwamen aen de strate die naer het dorp geleidt. Al klappende van hunne gemiste kanse, en al ontwerpen makende om het geheel met den eersten te hergaen, verkortten zy den weg, en achter een goê halve uer tyds, waren zy aen de eerste woonstede van de plaetse. De haestigste menschen gingen juiste naer huis, en toen deze dry mannen op het kerkeplein stapten, was Jan Vindels, omringd van een aental menschen, helder bezig met roepen en tieren. Dat maekte dat de moordenaers, onbekend, tusschen de menigte konden drommen, geheel het liedjen hooren, en dan, zonder iemands oogen te hebben op hun getrokken, weggaen en geraken tot waer wy ze met slecht opzigt, al den kant van Meulebeke, hebben zien weggaen.
| |
| |
Toen de moordenaers aen den breeden weg kwamen, die van Pitthem naer Meulebeke leidt, was het noene. De menschen waren binnen in hunne huizen, en 't eenig geruchte dat men hoorde, was het beurten der koeijen in de meerschen, en het weêrgalmen der bêeklokke van den naesten torre, die juiste drymael haer gewyde toonen over de gezegende velden henen zond.
Op de strate gekomen, stonden zy stille: zy draeiden wyds en zyds, en zagen niemand. Daeromtrent, was de streke geheel weinig bewoond: aen den slinkeren kant en Pitthemwaerts stond, op kleenen afstand, het groot Klaerhout, een hofstede byna verdoken tusschen hooge en schoone boomen, voor en achter hun, eenige kortwoonsten; maer regts op, al den kant van Meulebeke, en nog al redelyk verre, en stond er bykans niet, of ten zy lange hagen en hooge vruchten.
- Langst hier moet de liedjezanger voorbygaen, zei Baekeland; ik heb hem hooren zeggen tegen zyn vrouwe, dat zy wat liedjes sparen moest, om ze achter de vespers op Meulebeke te verkoopen. Zy zullen ze onderwege aen ons voor nieten geven: het komt overeen uit.
- En dat hy al voorby ware!
'T en kan niet zyn; ik kenne Jan den zanger van sedert lange jaren. Hy zal eerst, op het dorp, redelyk wel zyn jonste aen de bazen schenken, en zynen verkoop vieren. Dan zal hy kasse en schildery op zyn wagentje laden; en met een kleen savelken aen, voortstjotelen naer Meulebeke langst deze strate, al pruttelende tegen zyn wyf. De man zal trekken aen 't wagentje en de vrouwe steken; schaft er op, en spreekt als ik gemist ben.
- Dat is al schoone en gemakkelyk gezeid: maer wy hebben noch zyne beurze noch zyn papier daermeê.
- Hy moet eerst komen, zeker!
- Ja, en vastgegrepen zyn ook: ongelukkiglyk, tusschen nu en dan, kan er nog een dikke stok in 't wiel draeijen.
- Zou 't wel!
- Dat hy nog lange weg ware, dan; en dat de menschen begonnen langst de bane zyn, of wandelende rond de stukken!
- 'T ware my tien stoopen schade, en daermêe al.
- 'T is nog het minste van de stoopen; wy hebben alle dry geen geld om ze te betalen, en mislukt gy, zy moeten al gelyk plak op de balke: het meeste is van den liedjezanger's binnebeurzeken te hebben; hy heeft zoo overvloedig veel stuivers ontvangen, en wy zouden er zoo lange weeldig meê zyn!
- Reden te meer om ons te weeren en den moed niet te verliezen. Ziet: het is nu al achter den noene; wil die kerel aen tyden te Meulebeke zyn, hy moet haest aenzetten. Kruipt gy daer met tween in die dubbel hage, aen den draei van de strate; houdt u gesloten, elk al eenen kant, en wat schuins over malkander; ik zal hier loeren. Maekt u wel veerdig, op dat gy, myn geschreeuw hoorende, met der daed kunt vallen op den man, hem ommetrekken en plunderen. De vrouwe is de myne.
- Goed, kapitein!
| |
| |
- En dan met den buit, seffens regts op; en al langst Iseghem en Ouckene, naer ons volk; van den avond, op den Koolbrandershoek!
'T Jotten Meijer en Simpelaere gingen een half kwaert verder, juiste aen een hoek der strate, van waer zy langst alle kanten zagen of er volk opkwam, en verdoken zich van weêrkanten in den dyk tusschen de hooge persen van een groene elzenhage. Baekeland, hy, keerde op al Pitthemwaerts, met inzigt van te wachten en daer over ende weder te gaen, tot dat Jan de zanger opkwam. Hy geraekte nog al verre, tot aen de boomgaerden zelfs van het Klaerhout, zonder iemand geware te zyn; de strate was regte nogthans, en men zag de eerste huizen van de plaetse staen. Niet verder op durvende, uit vreeze van de hofsteê, draeide en keerde de moordenaer, al kneuterende in zyn eigen, en overpeizende dat het zoo gevaerlyk was, op eenen feestdag, langst de breede strate, en in de nabyheid van het dorp, eenen aenslag te doen on dat zonder eenige voorzorgen. Van de plaetse daer hy stond, hoorde hy 't geklap en 't gelach van de menschen uit het Klaerhout, die, gedaen hebbende met hun noenmael, nu in ruste van geweten buiten gekomen waren om het schoone middagweder te genieten, en zich wat te verzetten in afwachtinge van de vespers. Die stemmen verschrikten hem: hy stond eerst boomstille; en dan eenige honderde stappen achteruitgeweken, zettede hy zich neder langst den gerstkant, met zyn oogen gedraeid al den kant van Pitthem.
De minuten schenen hem uren lang; en menigmael, al zyn oogen slaende naer de plaetsewaerts, mompelde hy: - Verduivels! haest tyd dat het volk van te lande uitryst, en nog niemand zien opkomen!
Misnoegd, legde hy zyne ellebogen op zyne knien en zyn hoofd tusschen beide handen, al zeggende: - 'K gaen toch een oogenblikske nog wachten!
'T en duerde maer eenige minuten meer, hy zag van verre een klein karreken opkomen. Gelyk hy gezeid had, een mannemensch trok van vooren, en een vrouwe ging van achter al stekende; een lange stok lag er van dweersten op, dus geen twyfel of het was het afgewachte liedjezangerskraem.
De moordenaer sprong regte, maer niet al te strate; by kroop langst den gracht tot een weinig verder, waer hy een wegelingske gezien had, en bleef er stille staen, zonder te kunnen gezien worden. Hy bezag het karreken naderen, en hield zich gesloten achter de hoogste vruchten. Volgens zyne rekening, moest hy wel vyf of zes minuten gaens zyn, van de plaetse daer zyne makkers verdoken zaten.
Toen hy zag dat de liedjezanger op kleenen afstand gekomen was, ging hy nog eenige stappen achteruit; en dan, met zyn handen in zyne zakken, 'lyk iemand die wandelt, en by gevalle langst de bane is, kwam hy uit, op zyn eeuwig gemak, en keerde de strate in al Meulebekewaerts, zonder op te kyken, en als of hy niet en zou belet hebben dat er menschen hem volgden. Hy stapte traeg aen, en geen stuk lands en was hy verre, toen het karreken digte tegen hem en bykans aen zyne zyde reed.
| |
| |
Jan Vindels zuchtte 'lyk iemand, die af van werken en gedwongen is altyd voorts te doen. Inderdaed, 't was nog al lastig door het zand, dat wagentje, hoe kleen ook, te trekken en te slepen.
Baekeland, het getuig zoo by van hem hoorende, keek overzyds; men zou gezeid hebben uit enkele nieuwsgierigheid, altyd al aenstappende, en seffens wederom in zyne eerste houding, tot dat de vrouwe daer omtrent langst hem was. Dan verdapperde hy wat zyne schreden, maer zonder den boord van den dyk te verlaten, en sprak tegen den trekkenden man:
- 'T zou wel lastig zyn, vriendschap, alzoo dat kraem slepen door het zand! In zulk een hitte en zulk een zonne, 't is 't ontziene van zonder vrecht in 't midden van eene strate te gaen!
- Bah ja 't, vriend! byzonderlyk als gy 't alleene moet doen: die sloore daer van achter en is er maer voor 't fatsoen, en 'k geloove waerachtig dat zy leunt in plaets van te steken.
- Gy moet naer Meulebeke, dat ik meene! ik ben ook zoo verre te wege, en om u gezelschap te houden, zal ik wat helpen steken: 't zal nog een goê werk zyn, al voorbygaende; men doet er weinig genoeg!
- Hy zal dan ook wel zeggen dat gy u laet slepen, gelyk gy van my gehoord hebt, zei de vrouwe: zwicht u maer van geen ondank te halen als wy te Meulebeke komen; dat zou my niet verwonderen.
- Bah ja! zei de moordenaer, die nu langst de vrouwe was met zyn handen op het karreken; aerdig van buiten, maer goed van binnen: 't en zyn niet altyd de meeste preutelaers die de slechtste herten zyn!
- En op voorwaerde, zei de liedjezanger al stille staende en zich ommekeerende, dat ik u voor uw ruize niet vergelden moet; ik ben geen man om te kunnen een hulpe betalen, en 'k zou eerder zelve daghure noodig hebben.
- Droomt gy dan? als ik dienst bewyze, 't en is niet om geld te winnen: in de weke werke ik voor mynen kost, maer 's mestdags niet.
Jan zettede wederom aen, en rapper dan naer gewoonte. Baekeland stapte en stak altyd aen 't karreken, al klappende, nu met den man, dan met de vrouwe, en loerde gedurig in 't ronde en in de verte, of er menschen te ziene ware. Geene noch al achter, noch op zyds; al vooren konden zyne oogen niet verre dragen, en hy moest wachten van zyn besluit te nemen tot aen den draei van de strate, digte tegen de hage waerin zyne makkers verdoken zaten.
Nog eenige stappen en zy waren er.
Tusschen de takken en de groene bladeren, zag hy van beide kanten, over den gracht, zyn twee mannen, die nooit van hem hunne oogen afkeerden; zy stonden met eenen voet vooruit en gereed om te springen. Maer verder op, ongelukkiglyk veel verder, zag hy verscheide menschen die op kwamen of henen gingen, 't was moeijelyk om onderscheiden.
Sedert een halve minute, en sprak de moordenaer niet meer, zelfs hy stak niet meer, want zyne handen beefden; de menschen ginter in de verte hingen aen zyne oogen, en hy wenschte ze inwendiglyk wel twintig uren over het einde van de wereld. Maer hy moest een besluit nemen, en hy nam het.
| |
| |
Regte over de dubbelhage, en zoo verraeds als men peizen kan, laet de kapitein het achterberd der karre los en schreeuwt, maer niet al te straf: Mannen vooruit, en kort gemaekt!.... Binstdien had hy de vrouwe die nevenst hem ging, met beide arms in de lenden gegrepen, en rap 'lyk een bliksem, was hy er meê over den gracht gesprongen, en in de tronken gekropen. Daer ydelde hy zonder moeite hare zakken, waer redelyk vele kleen geld in zat: trouwens, het arme schepsel had zoodanig verschoten van dien onverwachten aenval, dat zy nauwelyks eenen kleenen schreeuw kon geven, en geen den minsten wederstand bieden.
'T Jotten en Simpelaere en hadden 't zoo gemakkelyk niet. Op het geschreeuw van den kapitein, waren zy wel, elk uit zyne schuilplaets, toegesneld; maer Jan Vindels ook had zoodanig verschoten van hetgene hy schielyk achter en aenzyds hem hoorde en zag, dat hy krampachtig vooruitsprong: de schourband die over lag sprong in stukken, maer de weêrsnak deed man en wagentje op kant draeijen, zoodanig dat het eene belette van op den anderen te vallen. Toen juiste sprong Simpelaere, die wat nader was dan zyne maet, op de strate, en schoot toe naer zyn slagtoffer: in zyn haeste en zag hy niet dat de karre draeide en in zynen weg stond, hy schokte er tegen uit al zyne magt, en rolde onder te boven voorde voeten des liedjezangers.
Die mensch, die beurlende, al den eenen kant voor hem viel, en een andere, die elders uit kwam, regte naer hem toe geschokt, verschrikten den ongelukkige. Moord! Moord! riep hy zoo veel hy maer roepen kon; en eer 'T Jotten zyn handen op hem kon leggen, pekkeld hy al achter weg, en zette het aen 't loopen regte naer het Klaerhout. Hy liep zeere, maer de moordenaer nog zeerder: verschot en vreeze hadden hem schier den asem ontnomen; van stap tot stap gaf hy nog eenen akeligen schreeuw in de hope misschien dat het iemand aen de ooren zou komen; en in de stilte van den middag, tusschen die bloote velden, klonk zyn stemme waerlyk, al over de vruchten, verre in het ronde.
Zoodanig was Jan gesteld, door het schielyk verschieten en het opryzen van den drank te Pitthemplaetse genomen, dat hy nog geen enkelen keer gepeisd en had op het lot zyner vrouw, en op haren deerlyken toestand, zoo alleene tusschen de handen van bloeddorstige moordenaers.
Hy kon het niet lange houden! Na min dan een minute loopens, was zyne vervolger digte tegen zyne hielen; er was geen gepeis van hulpe, geen van ontsnapping. Bykans aen de plaetse, waer hy door Baekeland eerst was aengesproken geweest, krygt Jan een geweldigen stuik tegen zynen rugge, hy geeft eenen laetsten schreeuw, tuimelt in het zand en de moordenaer op hem.
Daer wierd geen woord gesproken, noch geen tegenstand of geweld geboden om los te geraken. De eene was af en byna gevoelloos; de andere was moê en haestig om weg: ook schoten er met der daed twee handen in de zakken van den liedjezanger, hadden er al 't geld uit dat er in zat, tot de kleinste stukjes toe, met eenige andere voorwerpen, 'lyk mes, neusdoek en diergelyke, welke de man op zich had.
| |
| |
Dat was niet lange werk: maer intusschentyd, de stemme van den vlugtende had genoeg weêrgalmd, om tot in de ooren te klinken van de inwooners uit het Klaerhout, die nog 't huis en buiten waren. In 't eerste hadden zy geluisterd, dan aen malkaer gevraegd wat het zyn mogt, en om dat het schreeuwen zoo lange duerde en naderde, waren dry vier mannemenschen uit het hof, regte geloopen van waer het geruchte kwam, al door den boomgaerd, om uit te komen aen den hoek, digte tegen de strate. Toen zy halfwege waren, hield het geschreeuw op; niettemin zy liepen voorts, en als zy, over de hage hellende die rond den boomgaerd stond, hunne oogen naer de strate keerden, zagen zy, op eenigen afstand, eenen man beweegloos liggen, en een anderen met zyne knien op hem.
- Wat mag dat zyn, zei er een van hun, een gevecht of eene moord? komt al over de hage en daer naer toe!
Zy sprongen over de hage en liepen al dat zy loopen kosten. De moordenaer, die zeker vreesde en misschien iets gehoord had, hefte zyne oogen op en menschen ziende op een goê boogscheute van hem, ging hy zich regten en de vlugt nemen. - Weerd u, wy komen ter hulpe! riep er een van de landslieden, zonder nog te kunnen raden wat er haperde.
Jan Vindels, hoe 't einden ook, hoorde die woorden klinken; en, met een van die schielyke bewegingen somwylen door de benouwdheid zelve te wege gebragt, voelende dat de moordenaer hem losliet om weg te vlugten, haekt hy zyne vingers van achter in dezens veste, en klampt zich er zoodanig aen vast, dat er geen losgeraken aen en was. Wel eenige voeten verre, wierd hy meêgesleept door den baenstrooper, die zich nu ommekeerde en met vuistslagen de arms van den zanger wilde losmaken; dan trok en snakte dat zyn kleederen kraekten, al huilende van spyt en van woede. Maer Jan hield dat hy had, en liet zich slingeren op den grond, zonder te gebaren dat hy de slagen gevoelde, of de dreigementen hoorde,
Nog eenen oogwenk, en 't was gedaen. Maer duivelsgoed heeft altyd middels. 'T Jotten, hoewel bezig met vechten, zag het volk naderen, en meende al hunne handen op hem te zien vallen; hy geeft eenen laetsten snak, en zyn kleed niet loskrygende, springt hy voorwaerts, slaet zyne arms open, en de mouwen zyner veste sleeren over zyne schouders, en blyven met kleed en al tusschen de handen van den liedjezanger.
In eenen trek was de moordenaer over den dyk in de vruchten en uit de oogen van het volk.
Zy zouden er wel achtergeloopen hebben, en misschien gekregen ook; maer gelyk zy nog van niet en wisten, en waerschynelyk aen geene moord by klaren dage en opene strate gedacht en hadden, moest hunne nieuwsgierigheid eerst voldaen zyn. Van de eerste woorden uitleg die Jan Vindels gaf, liepen er dry, de stukken op, langs waer de moordenaer was verdwenen, om hem te achterhalen en vast te grypen. Maer vruchteloos: te midden dier ryke velden en volgroeide vruchten en zagen zy niet verre; in 't eerste konden zy wel zyne stappen volgen, hier en daer
| |
| |
in het land geprent; maer dat zelve verloren zy; en wederkeeren, na een kwart loopens, zonder iemand gehoord of gezien te hebben, was het schoonste dat hun te doene stond.
Op de strate gekomen, waer zy den aengeranden verlaten hadden, vonden zy eenen geheelen hoop volk, rond den man en de vrouwe geschaerd. Geen een van de twee was gekwetst of gehinderd, maer beide hadden genoeg verschoten, om er een ziekte van te doen. Al hun geld was gestolen, uitgenomen het weinige dat in de achtergehoudene veste van den moordenaer zat. De liedjes waren uit het karreken gehaeld, en men vertelde daer, dat de twee andere moordenaers, gelyk degene die was achtervolgd geweest, den westen ingeloopen en verdwenen waren, tegen dat de eerste menschen omtrent de plaetse van den aenslag, toekwamen.
Er wierd nog vele geklapt, geklaegd en betreurd; en de liedjezanger, in plaetse van naer Meulebeke, ging weder naer Pitthem, en van daer naer zyn huis, om zyn ongeval te beklagen en te bezingen.
|
|
Auteursrechtvrij