|
| |
| |
| |
De ysselykheden
eens
burgerkrygs.
Ik zing een schrikgedrogt, uit ondeugd voortgeteeld,
Die met der volken rust, geluk en leven speelt;
Die als een geeselsmet het bloeijendst oord ontluistert:
Ik zing den burgerkryg, die zelfs zyn voeders kluistert,
Als offers van zyn woede en toomelooze wraek.
Myn zangnimf, vaek gewend aen volks- en landsvermaek,
Voelt steeds het levensvocht in bevende aedren stollen,
Als zy ziet voor haer oog die bloedgordyn ontrollen!
Verbeelding voert ze, waer, in zoelen zomertyd,
De veldroos geurig bloeide en bouwmnn, voor zyn vlyt,
Een zachte rust genoot, in schaduw der olyven;
Waer koopmans nyverheid, door 't noestig handeldryven,
Den gouden voorspoed kweekte in 't mild gezegend oord,
En veeman op het veld en aen den schoonen boord
Der zwellende rivier zyn malsche schaepjens weidde.
Waer Jezus' hemelleer gewyde palmen spreidde
En huwde haer genot aen volksbelang en Staet;
Die met de godsvrucht als een maegd ter dansfeest gaet
En vorst en volken leert door heilge dienstverrigting
Hun kerk en burgerwet, ja hunne zelfverpligting.
Helaes! dit heilgenot was van te korten duer,
| |
| |
Der eendragt schakel breekt: 't noodlottig onheilsuer
Bromt van het staetsgeweld, uit welkes spleet en kloven
De krassende uil en raef het lied der welvaert dooven!
De snoode tweespalt, die het toomloos krygspaerd voert,
Die als een looze slang in d'eeuwgen afgrond loert,
Breekt eindlyk los en giert op vleugelen der winden,
Om 't heil der volken en 's lands welvaert te verslinden!
De list volgt haren stoet gedoscht in 't lammervacht,
Met wrevlen hoogmoed, die het burgerregt verkracht.
En 's vorsten harte styft om 't land meer uit te stroopen;
Daer ziet ze 't wufte volk, verwoed, te wapen loopen,
Daer ziet ze d'oproer, voor Gradivus' bloedaltaer,
Steeds smeeken zyne speer, zyn helm en beukelaer,
Om zyn onteerd gebruik, dien waen van regt en wetten,
Te staven met het stael en volksdwang te verpletten.
De vorst, fier op zyn magt en opperheerschappy,
Trekt met zyn benden op, gevolgd van burgery,
Die zich uit trouwe pligt in 't stalen harnas steken,
Om, met de koene kling, des vorsten leed te wreken.
De onzaelge tweedragt, tuk op schuldloos burgrenbloed,
Maekt door haer veinzery en vorst en volk verwoed;
Zy vleit zich ieder held te sterken door haer magten.
Het muitziek heir stapt voort met forsche reuzenkrachten;
De dolle woede grimt, waer 't oog zyn vonken schiet;
't Is in zyn togt gelyk aen eenen watervliet,
Die van de rotsen valt en 't jonge lisch doet vouwen:
't Snelt als een dwarrelwind, by 't dondren der kartouwen;
't Breekt door de slagord van zyn eigen landvolk heen:
De onmenschheid huichelt met het kermen en geween
En maekt de stryders, trotsch op dooden, nog verwoeder.
ô Ysslyk ramptooneel! 'k zie een onterden broeder,
| |
| |
Die 't bloedig slagmes op de borst zyns broeders zet!
Natuer miskent haer regt, haer heiligdom en wet!
Zy blyft besluitloos, wie zy lauwergroen zal wyden,
Daer zy een' vader ziet door zynen zoon bestryden!
Geen vriend noch maegschap geldt, waer 't tweedragtmonster brult.
De troonvoogd ziet het hart zyns volks met schrik vervuld
En voor den euvelmoed der vuige muiters bukken:
Stout als een tyger en geperst door de ongelukken,
Voert weêr met nieuwen drift zyn volk het strydperk in;
Stort op zyn vyand neêr, die, trotsch op zyn gewin,
Doet elken voetstap gronds 't afschuwlyk kenmerk dragen
Van purperbloed, getapt uit landvolk, vrienden magen:
De moordharpy holt voort, tot eindelyk 't gezigt
Der gloênde zon zich duikt in The is' schoot, wen 't licht
Der blanke maen bleef steeds omwolkt door buskruidsdampen,
De vorst, verschrikt, daer hy met de overmagt moest kampen,
Te sterk gedrongen, voor zyn' zwakken wederstand,
Verlaet, by 't schemerlicht, zyn onderdrukte land,
Waer maegd noch onderling, geen tempelkoor, hoe heilig
Zyn voor de woede van het muitziek moordrot veilig!
Ja, alles wordt verwoest, op 't schrikkelykst vernield,
Dat 't zoet der vrede zocht of 't met zyn' landvorst hield.
Intusschen, daer dees drom, door woede en schenzucht dronken,
Lag als een witte beer, in diepen slaep verzonken,
Verzamelde de held 't verspreide en nieuwe volk:
Valt op de muiters, als een buldrende onweêrswolk,
Die door haer bliksemvuer en schorre donderkraken
Van 't wagglend aerdryk schynt een chaos weêr te maken.
Het doodspoot vliegt hem voor uit gapend veldmetael,
| |
| |
De woede en 't heilig regt, met opgeheven stael,
Verdelgen al wie durft hun zegevaert weêrstreven.
De muiters, door hun hoofd ten stryd weêr aengedreven,
Verbleeken als de maen op 't vorstelyk gezigt,
Die hen genaê belooft en weêr roept tot hun pligt;
Maer 's vaders erfgrond had nog 't bloed niet al verzwolgen:
De razernyen, op den mensch zoo vaek verbolgen,
Ontsteken hunnen gloed, der helsche wraek ontleend,
In 't hart der stryders, 't welk nog meer en meer versteent,
Om met onmenschten drift de bloedvlag rond te zwaeijen,
En broederlyken als een korenoogst te maeijen;
Ja, warren winnaers en verwonnen in 't gewoel.
Terug, ô moordgevaert! 't meêdoogende gevoel
Roept met benauwde borst: ’Gaet 't menschdom al verloren!‘
De muiters vlugten - ach! de vreê, daeruit geboren,
Is erger dan de kryg; want woedende overmoed,
Had, als een grimmig zwyn, de landen omgewroet,
De steden al verdelgd en vreemdlings trouw verbroken.
De zuchtende armoê, nog door welvaerts schyn gedoken,
Breekt eindlyk uit haer kuil met maegren hongersnood;
Die 't slagzwaerd was ontgaen, stierf een veel ergre dood,
Want hun vergifte pook treft weêrlooze ouderlingen
En kindren die vergeefs aen de ydle borst zich wringen,
Ja stammlend smeeken om een droppel moederzog.
De hoop, die zaelge pand, wordt heilloos als 't bedrog
En doet langmoedigheid door tegenspoed verwildren.
Wie zal dit rampgevaert thans van dit land afschildren?
Wie schetst den jammerpoel, waerin zich 't volk bevindt?
De wasem van de doôn, als een besmetten wind,
Zweept 't wagglend overschot naer 't eindperk van zyn leven;
De ellende, in vael gewaed, met doodsch koleur omgeven,
| |
| |
Zoekt als een kuische maegd al 't heil, dat haer ontbeert,
In zuivren Godsdienst, die met taei geduld haer leert
Dien mengelklomp van ramp en jammren al verdragen,
Tot eens de heilzon zal aen 's Hemels transen dagen.
Wordt door myn stammlend lied de laetste drift gestaekt,
Dat 't volk den burgerkryg meer dan het pestvuer wraekt;
Deze eertak sier' myn graf, veel meer dan zegepalmen,
Die Febus' kroost ons biedt voor kunstelooze galmen.
|
|
Auteursrechtvrij