Nationale poëzy

De verderfelyke gevolgen van
den hoogmoed.

Als hoogmoed en vermetelheid voorgaen,

Dan volgen schande en schade op de hielen.

Apophthegma van Lodewyk XI.

Volzaelge Seraf, die, in 't zegenryk gewest,
Uw' stem op 't eêlst geluid voor 's Almagts troon doet dringen,
Leer my dien hartstogt, die des menschen ziel verpest,
Verbastert en ontaerdt: leer my den Hoogmoed zingen.

Toon my, o hemeltelg! als in een tafereel,
't Verderfelyk gevolg, den hoon en gruwelstukken,
Die 't menschdom, door dien drift, gevallen zyn ten deel;
Wiens prangen nog zyn nek en zwakke schoud'ren drukken.

[p. 35]

 

Geen stofflyk schepsel drukk' zoo angstvol zyne snaer,

 

Om al 't verderflyk van den Hoogmoed af te malen,

 

Die werd in regten toorn door d'Allerzegenaer

 

In s'werelds uchtendstond gebliksemd uit zyn zalen.

 

 

 

Werd thans de duisterheid den zwavelpoel ontrukt,

 

Om 't gruwelyk gevolg met echte kleur te schetsen;

 

Maer, - 't helsch gebroed ligt-zelf voor Hoogmoed neêrgebukt,

 

Terwyl hy blyft in 't hart van vuige schepslen zwetsen.

 

 

 

Verschrikklyk toen dit spook zyn' poging onderwond

 

In 't zielverrukkende oord, verr' boven zon en starren,

 

En twist ontstak, ter plaets daer ooit geen twist bestond,

 

Zelfs hemelgeesten heeft doen woeden en verwarren.

 

 

 

Heel 't aenzyn siddert nog, toen in het aeklig uer,

 

De mensch het hoog gebod zyns Scheppers dorst verzaken,

 

Waerdoor zyn nakroost, ja gansch 't wezen der Natuer,

 

Moest Gods vervloeking, door gevolg van hoogmoed, smaken.

 

 

 

Hy is de dryfveer van het allersnoodst verraed,

 

De sterkste prikkel, om tot eerzucht aen te sporen;

 

De felle bliksemschicht die 't al in flarden slaet,

 

Het lokaes, om den mensch tot ondeugd te bekoren.

 

 

 

Hoe deed hy, door de vuist van vorst Philippus'zoon,

 

Aen Ganges en Euphraet de bloedrivieren stroomen!

 

Hoe werd het menschenheil geofferd voor zyn troon,

 

In 't uitgestrekt gebied en wydbeheerschend Romen!

 

 

[p. 36]

 

Ja, Cesars dapperheid, geschandvlekt voor dit beeld,

 

Werd Rome's vryheid, door den trotschen naem verslonden,

 

Die, daer hy streelend met Augustus' luimen speeld',

 

Heeft dezen ryksvorst aen zyn zegekar gebonden.

 

 

 

Nooit bragt Ophiusa⁽¹⁾ noch Gorgons⁽²⁾ ziedend bloed,

 

Een slangenbroedsel voort, dat zoo veel gift kon braken,

 

Als trotsche Hoogmoed, die des menschen heil ontwroet, -

 

Zyn zwadder spuwt op stulp, paleis en tempeldaken.

 

 

 

Die snoode! die geheel het aerdryk overstroomt,

 

Met wanhoop, spyt en haet, vervolging, dood en rampen;

 

Daer hy van waengeluk in zyne trotschheid droomt,

 

Moet elke mensch nog met zyn vuigen nasleep kampen.

 

 

 

Vermomd door vleijery, bedrog en loozen schyn,

 

Heeft hy zyn troon gesticht op 't puin van deugd en zeden,

 

En met zyn trotschen stap, bezwalkt door helsch venyn,

 

Der burgren heil en rust, als nietig stof, vertreden.

 

 

 

't Is hy, die door geweld den yzren schepter zwiert

 

En zwakke zielen doet tot gruwlen overstappen;

 

Daer hy der domheid vry den loozen teugel viert,

 

Bederft hy 't rein gevoel van kunst en wetenschappen.

 

 

 

Hoe wordt zyn mager vleesch door onrust afgeknaegd!

 

Want rust en hoogmoed ziet men nooit te zamen woonen;

 

Terwyl begeert' hem vaek naer meerder grootheid jaegt,

 

Bevlekken wraekzucht en verraed zyn' zegekroonen.

 

 

(1) Ophiusa, een eiland in de Middellandsche Zee, alsnu Formentera genaemd, werd eertyds, door de menigte van slangen, voor onbewoonbaer gehouden.

(2) De dochters van Phorcus, Sthenyo, Euriala en Medusa.

[p. 37]

 

Gelyk de blanke deugd zich-zelv' het loon beschaft,

 

En hart en geest verzaedt door rust en vergenoeging,

 

Zòò is de hoogmoed, die zich-zelven wreekt en straft,

 

't Onzalig voorwerp van onvredenheid en wroeging.

 

 

 

Hoe moet der volken heil, de rust van Kerk en Staet,

 

Voor zyn verderflyk sein het zegewimpel stryken!

 

Daer alle hartstogt door zyn' prooi niet wordt verzaed,

 

Kan trotsche Hoogmoed nooit zyn echte doel bereiken.

 

 

 

Hoe heeft dit schrikgedrogt den Lelytroon bevlekt!

 

Ja, gansch Europa smaekt nog 't bittre dezer vruchten.

 

Daer de eereloosheid 't volk tot twist en oproer wekt,

 

Moet elke Staet en Ryk nog voor dit ondier duchten.

 

 

 

Verkreeg myn smeking, by het eeuwig Albestuer,

 

Dat 's afgronds zwavelkolk den Hoogmoed zou verzwelgen,

 

Om daer te knarsen, tot den doodsnik der Natuer,

 

Volzalig ware 't lot der vrygevochten Belgen!