Nationale poëzy
(1844)–Augustijn d' Huygelaere–
Auteursrechtvrij
[pagina 9]
| |
Willem Wenemaer.Ga naar eind(1)Neen, de eendragt is niet meer,
als gy die waent te ontmoeten.
Het is een eedgespan,
dat alles trapt met voeten
Wat nog tot zegening,
tot rust en welstand leidt.
P.J. Renier, Burgerkryg.
Homerus zong op hemeltoonen,
Der Grieken moed en dapperheid;
Virgilius den held Eneas,
Beroemd door deugd en krygsbeleid.
Myn vaderlandsche geestvervoering
Drukt my het speeltuig in de hand,
En 'k zinge Wenemaer, wiens grootheid
Verheerlykt Gent en 't Vaderland.
Hoe kunsteloos myn cyther klinke
Voor de eere van den vlaemschen grond,
'k Waerdeer dit heiligdom, waer eertyds
Myn bakermat en wiegje stond.
Die grond kan fiere helden scheppen,
Wier moed de dwinglandy bespot;
En Wenemaer, vol godsdienstyver,
Beminde 't Vaderland naest God.
| |
[pagina 10]
| |
Zoo zedig in het burgerleven,
Als koen by 't woedend krygsgeweld;
Onwrikbaer als de orkanen grollen,
Is 't ware teeken van den held:
Myn held, beroemd door deze deugden,
Het erfdeel van zyn voorgeslacht,
Werd door de Gentschen uitgekozen
Tot hoofd van hunne legermagt.
Zyn vroomheid werd alom geprezen,
Bewonderd zyne dapperheid;
Begaefd met echte reuzenkrachten,
Had hy den schrik alom verspreid.
Hy werd om zyne burgerdeugden,
Bemind door gansch het vlaemsch gewest;
Hy haette snoode kuiperyen
En tweedragt als een vuige pest.
De geest des oproers, tuk op moorden,
Ontkroop den heischen zwavelkolk,
En blaesde 't doodlyk gift der wreedheid
In 't boos gemoed van 't Brugsche volk.
Hy spookte in 't hart dier rustestoorders:
‘Werpt uw rapier in 's wreedaerds bloed;
Ten stryd! ten stryd voor de eedle vryheid!
Braveert des Graven overmoed!’
| |
[pagina 11]
| |
Gelyk het stof der zandwoestynen
Door noorderwinden wordt verspreid;
Zoo stoven ook de muitersbenden,
Door woede en dolle wraek misleid.
Zy stoven regt naer Kortryk's wallen;
De tygerbloeddorst dreef hen voort:
Daer werd voor 's Vorsten eigen oogen
Het puik des adeldoms vermoord!
De muitzucht riep: ‘Welaen! Smeedt kluisters
Voor hem die zich onz' Grave noemt:
Hy, die de vryheid durft vertrappen,
Zy tot de grootste straf gedoemd!
't Is tyd dat wy onz' regten staven,
En wreken al 't geleden kwaed:
De wreedaerd kwyne in Brugge's kerker,
En boete daer zyne euveldaed!’
De Gentenaer, getrouw aen pligten,
Werd opgewekt door 't bang gezucht,
Dat uit de donkre kerkerholen,
Des Graven boezem was ontvlugt.
Hy zweert op 't Heilig Evangelie,
Met Jezus' kruisbeeld in de hand,
Te sterven, of door stryd en zege
Te redden Vorst en Vaderland.
| |
[pagina 12]
| |
‘Te wapen, vrienden! “- riep elk burger,
Te wapen, wreekt de vorstlyke eer!
Te wapen! - was de kreet van allen,
Voor Vaderland en Opperheer,
Die de onderdrukking moet verduren,
Van vryheid, gade en kroost beroofd’
Zy scharen zich, door drift ontsteken,
Rond Wenemaer, hun opperhoofd.
‘o Vrienden! myne togtgenooten!’-
Luidt Wenemaers heldhafte tael -
‘Bereidt u al, om kloek te stryden:
De vrede volgt den zegeprael.
Laet ons de poorters al verzaemlen, -
't Getrouwe volk, den Graef verkleefd;
En trekken wy den vyand tegen,
Die zich naer onze stad begeeft.’
Niet wyd van Gent ryst 't slot van Nevel,
Dat als onwinbaer werd beschouwd,
Hetwelk aen WaltherGa naar eind(2) door den burgtheer,
Met vrouw en kroost, was toevertrouwd.
Ontzettend door zyn hooge muren,
En torens van gothische pracht,
Waer 't bygeloof een heir van spooken
En schimmen dwalen zag by nacht.
| |
[pagina 13]
| |
Den dag des optogts, by zoel weder,
Wen 't zonlicht geenen strael meer schoot,
Sprak Walther, die daer, zorgloos minnend,
Het aengenaemst verblyf genoot:
‘Kom Blanca, - hare deugd en schoonheid
Ontwrongen hem een liefdezucht, -
Kom wandlen wy in gindsche lanen;
Zie, wat bekoorlyke avondlucht!’
Zy toog, bekommerd voor de spooken,
Met Walther deze lanen in,
Waer hy haer, vol van geestvervoering,
Eerst dacht te spreken van zyn min.
Zy zuchtte: Ach! laet ons wederkeeren!...’
Elk koeltje, dat in de elzen speelt,
Verschrikte haer, en schetste 't wezen
Aan Bertha's mager tooverbeeld.
‘o Vrees niet, myne hartsvriendinne!’
Was 't antwoord dat de ridder gaf:
‘Hy die vermetel ons durft naedren,
Vindt hier zyn welverdiende straf!
- Maer 'k vreeze Kludde en andre geesten,
Die 's nachts hier woelen in gedruis.’
-‘o Maegd! ik zal u wel beschermen
Voor spooken en het helsch gespuis.’
| |
[pagina 14]
| |
- ‘Toch niet voor grievende ongelukken,
Die u bedreigen op deez' stond,’
Bromde eene slem als schorre donder
Die grolt het wolkgevaerte rond;
En Blanca beefde als 't ritslend berkloof,
Waeruit weldra te voorschyn trad
Een schele vrouw met gryze lokken,
Die 't wezen gansch gerimpeld had.
De stem vervolgt: ‘Na weinige uren,
Verkeert uw vreugde in bittren rouw;
De dood begrynst u, en treedt nader....
- Zwyg, zwyg, vermeetle booze vrouw!
Wie zyt gy, die zulks durft verkonden?’
Riep Walther die als razend scheen:
- 'k Ben Bertha, ‘liet zy schaetrend hooren,
En grimlachte als ze in 't rys verdween.
Des torenwachters tromp bazuinde,
't Welk nieuwen schrik in 't harte bragt,
En Walther 't spoedig naedren meldde
Van een geduchte legermagt.
Een ridder bonsde forsch aen 't hekken,
Waerna hy driftig 't slot betrekt;
‘Wie zyt gy? “scheen elk hem te vragen,
Die hier zoo veel vorwondring wekt?’
| |
[pagina 15]
| |
Hy was bedekt met harnasplaten,
Zoo zwart als 't donker nachtgewaed;
Een vederbos van arendspennen
Verstrekte hem tot hoofdsieraed.
't Rapier, gegespt aen zynen gordel,
Was schrikverwekkend lang en zwaer;
En als zyn helm was opgeschoven,
Herkende men held Wenemaer.
Het brieschend ros, dat hy bemande,
Was zwart als 't harnas dat hy droeg;
Hy scheen den nachtgeest te gelyken,
Die schrik in ieders boezem joeg.
Nog in den bloei der jonglingsjaren,
Vereende hy een reuzenkracht
Met gryze wysheid in 't besturen,
Hetwelk hem maekte alom geacht.
‘o Walther! - sprak hy, - die hier dartelt,
U is 's lands onheil onbewust:
Een muitersdrom, vervoerd door woede,
Voldoet zyn bloed- en moordenslust.
Messier van Nevel is gevallen,
Uw vaderGa naar eind(3) zonk aen zyne zy!’
En Walther nokte: ‘Ik wreek u, vader!
Of 'k sterf voor 't Vaderland als gy!....
| |
[pagina 16]
| |
De luide stap van vele ridders
Verdoofde wee en jammerklagt,
Die de eedle vrouw en brave dochter
Angstvallig hadden voortgebragt.
De torenwachter trompte weder:
De legerhoofden kwamen by;
En Walther nokte: Ik wreek u, vader!
‘Of 'k sterf voor 't Vaderland als gy!....’
De held sprak: ô myn ware vrienden!
‘Door een' en zelfden eed verpligt;
Laet ons den vyand overvallen,
Eer ons de zon straelt in 't gezigt:
Hy ligt te Deynze neêrgeslagen,
Van rooven, schenden, moorden moê.’
Elk riep: Wy treden op uw' stappen:
Komt.... snellen wy naer Deynze toe!’
En Walther had de burgvassalen
Met haeste tot den togt bereid;
Zy zweren van met moed te stryden,
Getrouw aen pligt en overheid:
Wyl Bertha, die zich had verdoken,
Lonkte als een slang, die loert in 't gras;
Zy vliegt, - berigt het hoofd der muiters,
Dat Wenemaer in aentogt was.
| |
[pagina 17]
| |
Eer nog de zon had 't floers verschoven
Waermeê de nacht haer glansen dekt,
Stond reeds het muitersheir slagvaerdig,
Door Bertha uit den slaep gewekt;
En by het ryzen van de klaerheid
Zag Wenemaer in 't blauw verschiet
Het leger van de Bruggelingen,
't Welk RobertGa naar eind(4) aenvoert en gebiedt.
‘Ziet daer, “zoo sprak het hoofd des legers,
Een' hoop verraders, zonder moed,
Die durven hunnen vorst bevechten,
En plengen 't schuldloos burgerbloed.
Wilt hen met goedendags begroeten;
Zwaeit 't moordbyl; stelt uw trouw op God!
Wy zullen geen genade schenken:
Genade.... past geen muitersrot.
Voor my alleen zy de eer behouden,
Dat door myn hand, des Graven oom
Zal sneuvlen; dat, voor Vlaendrens welzyn,
Zyn bloed als dat ran 't slagtdier stroom'.
Voort, voort, o dappre Gentenaren!
Voort, voort!” was 't algemeen geschreeuw;
Het heilig regt zal ons beschermen.
Snelt voorwaerts! Vlaenderen den Leeuw!’
| |
[pagina 18]
| |
Het eerste treffen is zoo woedend,
Dat Brugge driemael achlerwykt,
En Gent wordt driemael weêrgedreven,
Door 't stuivend stof en zweet beslykt.
De moordkreet dringt door lucht en wolken,
En de echo kaetst 't gehuil terug
Der stryders, door het stael getroffen,
Die sneuvlen aen de Rekklingbrug.
Het hoofd der Gentnaers strekt tot voorbeeld:
Zyn moed wekt schrik in ieders hart;
Veel helden zinken stervend neder,
En vriend en vyand zyn verward.
Niets kon de drift van Gent betoomen;
De Bruggeling ontweek den slag,
Toen Wenemaer door 's vyands rangen
Hun legerhoofd van verre zag.
Hy riep: ‘Kom uwe krachten meten,
o Legerhoofd! en vechten wy;
Laet ons alleen den twist beslechten;
Ontwyk den stryd niet tegen my!’
En fier als een getergde tyger,
Die gretig zyne prooi ziet staen,
Dringt Wenemaer in 't Brugsche leger,
En valt zyn' vyand moedig aen.
| |
[pagina 19]
| |
Ook 't Brugsche Hoofd was luk op glorie,
Wyl hy met woênde wanhoop vocht,
En met zyn speer, by 't listig wyken,
Naer de opening van 't harnas zocht;
Maer Wenemaer voorkomt deez' listen,
Die moedig voort en voorder dringt,
En Robert zoo geweldig weêr stoot,
Dat zyne lans aen spaenders springt.
De woede die elks arm bestuerde,
De pooging die elk stryder deed,
Doen aen den heldenmoed gedenken,
Toen Hector met Achilles streed;
Of aen Tancredo die behendig
Elk' toegebragten slag ontweek,
Waerin hem 't hoofd der Bruggelingen,
En Wenemaer Argand geleek.
De toomelooze wraekzucht brandde
In 't hart der stryders op dat uer;
Hun dreigend' houding deed elk schrikken;
Uit 't oog schoot vonklend oorlogsvuer.
Elk kapt en kerft, in dolle woede;
De moordkreet dreunt by elken stoof,
Wyl Wenemaer doorhakte 't harnas
Van zyn' geduchten kampgenoot.
| |
[pagina 20]
| |
En Robert scheen den slag te wachten
Van Wenemaers verdelgend zwaerd,
Toen twintig mannen voren schieten,
Die deez' vertrappelt met zyn paerd.
Een ander twintigtal vervangt hen,
Die 't moedig ros ook weêr vertrapt,
Terwyl een moordbyl opgeheven,
's Helds helm en hersenpan doorkapt!
Daer zonk die brave stervend neder,
En zuchtte: ‘Wee, ô Graef! wee my!!!.’
Zyne eedle ziel toog naer den Hemel,
En Walther sneuvelde aen zyn zy!....
Zoo viel die dappre Leeuw, in 't stryden,
Aen Vorst en Vaderland getrouw,
Als offer van zyn heldenfierheid,
En - Vlaendren zuchtte in diepen rouw!....Ga naar eind(5)
|
|