Journaal van 21 october 1688 tot 2 september 1696. Tweede deel

December.

1 Dond.

Smerg. ten 9 ueren was weder met Sonnius naer Kinsinghton.

De Con. quam 2, dry mael door de galerije, en sprack eens of twee mael van̅ schilderijen. Had Sonnius smiddachs ten eten.

Tien quam savonts eerst ten 12 ueren thuys.

Reed met een huer-koets, en̅ att tot Kien in sijn quartier, daer d'Alonne oock was, en̅ eenen m^r Landon, sorgh van̅ thuynen hebbende.

D'Alonne seyde, dat hem van wegen de Princess van Denemarcken sijn quartier in S^t James opgeseght was.

Walton, de reparateur van 's Coninx schilderijen, was mede te Kinsington.

[p. 554]

2 Vrijd.

Reed smerg. ten 10 ueren, en was daer bij de schilderijen tot 1 uer.

Konde met Sonnius geen huer-koets vinden, maer Kien met eene voorbijkomende, soo nae mij van Kinsinghton quam, gingh met hem, en bleef Sonnius wachten naer een andere huer-koets, die besproken hadden. Noode hem ten eten, maer excuseerde het wel te propoost, alsoo niet wel te eten hadden.

Naermidd. was met mijn vrouw tot joff. Golsteyn, daer Golsteyn, haer neef, mede quam. Gaff ons thé. Hoorde hier, dat de Coningh dese naermiddagh niet naer Richmond noch naer Winsor gingh, gelijck men gemeent hadde, en̅ omdat het postdach was, en in dese tijdt, dat mij docht slecht bij hem te staen, niet wilde versuymen, reed omtrent 7 ueren naer Kinsington. Vraegde de Con., in presentie van een Engelsman, die met hem in̅ galerije quam, of de schilderijen niet wel naer sijn sin hingen, en seyde hij: jae.

Brienne noode mij en mijn vrouw tegen mergen.

Praete met Portland, voor 't vier in̅ antichambre, van schilderijen, originelen en̅ copyen etc. Daer komende op 't subject, daervan hem op̅ .. deser gesproken hadde van Dalonne's speculatien op mijn charge, seyde: ‘maer wat voor een geck had jouw doch die dingen wijs gemaeckt?’ Ick seyde, dat het van luyden quam van consideratie, uyt Sijn Ex's^es eygen huys. Hij seyde: ‘ick heb niet een wijs man in mijn heel huys, hoe kan dat doch wesen?’ Waerop weder werden geinterrompeert.

3 Saterd.

Was smidd. met mijn vrouw te gast tot Brienne, te Kinsington. Daer waeren oock de Ambassadeur van Hollandt, van̅ Brande, H^r van Cleverskercke, met sijn vrouw, en̅ de vrouw van Nyenhuysen met haer man. Tracteerden ons lecker en̅ wel.

Belletje, dochter van̅ Graef v. Portland, had dese morgen een soort van een overval gekregen. Kien was hier mede genoodt, maer quam niet.

[p. 555]

4 Sond.

Naermiddach waeren bij mij de Baron de Neufville en̅ Marq. de la Muse. Den eersten sustineerde in discours de nootsakelijckh^t van̅ duellen. Daernae quam Sylvius mede, en belette mij te gaen tot Mad^e de Neufville.

Sylvius seyde mij in 't oor, dat Betty Villars savonts te voren met Myl. George Hamilton getrouwt was. Daegs te voren had nicht Becker tegen mijn vrouw geseght dat, soo de intrigues tusschen haer en ......¹⁾ gebroken waeren, sij wel haest soude getrouwt wesen.

1) Niet ingevuld.

5 Maend.

Sonnius en Norwich mij hebbende doen seggen, eer ick op was, dat sij naer Kinsington waeren, versoeckende dat ick daer oock wilde komen, gingh daer nae toe, maer komende op de nieuwe galerye, vond daer niemandt, sijluyden al weder wech wesende. Sagh de schilderijen, daer van nieuws gekomen, eens over.

De Coningh passeerde daer met Kien, gaende naer sijn coffer-stoel, en̅ seyde ick hem op sijn vragen: of de nieuws gekomene schilderijen hadde gesien, van jae, maer dat die meest alle slechter waeren, als die wij opgehangen hadden. Hij seyde: jae, maer dat men se elders soude konnen employeren, en̅ dat se wat schicken soude.

Naermidd. was tot Madame de Neufville, haer man mede thuys wesende.

Was al dese tijdt melancholicq over de affairen van mijn charge, en̅ was stadich in gedachten van daerover aen Myl. Portland te spreken.

6 Dynsd.

De Coningh smergens naer buyten, Winsor etc.

De voorgaende nacht had Tien, soo hij seyde, een benaeuwde borst gehadt.

Was naermidd. tot Mevr. Creitsmar, daer mijn vrouw met nicht Beckers speelden. Daer was oock de vrouw van̅ Audit^r Scheffer, en meer andere oudachtige vrouwen.

Nicht Beckers seyde, dat joff. Villars savonts te voren

[p. 556]

in haer broers huys, in 't Parck, met Myl. George Hamilton getrouwt was.

Aldaer wafelen gegeten.

7 Woensd.

Naermidd. was met mijn koets tot Smith, de boeckverkooper, bij S^t Paul's, en̅ kocht de Philosophical Transactions. Golsteyn had naer mijn wesen vragen. Kocht tot Smith oock le Clerc over Exodus etc.

De Con. was noch in̅ Country.

Kocht een ledere peruyck-doos.

Tien purgeerde smergens voor sijn schurftheit, en̅ att smidd. en sav. als een vraet.

Gisteren bekeef de bode Ackers, van dat hij mijn koffertje met boecken, herwaerts komende met sijn confraters, niet medegebracht had. Altoos melancholicq.

8 Dond.

Norris en̅ Sonnius lieten mij te 9 ueren weten, dat naer Kinsington waeren, meenende dat ick daer mede soude komen. Ick ging daer voor̅ middach oock naer toe, maer waeren al wegh doe ick daer quam, en vondt de deuren naer̅ galerije open, maer niemant daer omtrent.

Daer quamen tijdingen, oock in̅ Couranten, dat de Gn̅ael Major Ellenberg te Gendt onthalst was, sittende op een stoel.

9 Vrijd.

Voor̅ eten reed naer Kinsington, maer de Con. niet uytkomende, reed, alsoo het laet wierd, weder wegh, brengende Golstein mede thuys. Naermidd. was daer weder. Had de sleutels van mijn quartier vergeten mede te nemen, en̅ daerom ging ten eersten naer boven. Wachte daer tot lang over negenen, pratende een tijdt langh met Myl. Scarboroug, die mij seer vrundel. salueerde, komende uyt de Country.

Het kleyne Presidentje de la Tour, en̅ den Envoyé Schutz, spraken mij over brieven, die de Con. belooft had voor haer meesters te schrijven aen̅ Staten etc.

Savonts thuys komende (naer dat de Con., gaen̅ eten, geen apparentie was om hem te spreken), vondt Mevr. Creitsmar en n. Becker met mijn vrouw spelende.

[p. 557]

10 Saterd.

Smergens was niet uyt, en altoos melancholicq als die vorige dagen, over mijn eygene affairen aen 't Hoff, en̅ over het losse leven van Tien, die niet en deed als loopen en vliegen, sonder hem tot iets goets te appliceren, mijn vrouw daer oock niet tegen doende, en continuerende in hare malle liefde jegens hem.

Naermidd. was tot Sonnius, die thuys was, daerna tot Sylvius, joff. Golstein en̅ de vr. v. Ouwerkerck, die niet thuys waeren.

De vr. van Nyenhuysen mij in een chaize rencontrerende op een van̅ plaetsen van Whitehall, groete mij seer beleefdelijck.

Sonnius vertelde, dat Germain met noch een Lord in̅ galerije te Kinsington komende en̅ daer vindende leggen een schilderije met de Fabel van Acteon, Germain seyde hard op: wel de man gelijckt Myl. George Hamilton wel.

11 Sond.

Reed voor den eten met Sonnius naer Kinsington, en sagen de schilderijen van de galerije noch eens over, die voor een gedeelte noch weder verhangen waeren. Sonnius att met mij smiddachs.

Gisteren naermidd. sond om een van de Hulsten, om mij te brengen een memorie, die de President de la Tour aen haer gegeven had. Lieten seggen eerst dat niet thuys waeren, en̅ savonts ten 8 ueren sonden mij een verkeerde antwoordt.

12 Maend.

Ontbood de Hulsten of een van haer. Lieten seggen, dat den oudsten weder een acces van 't graveel had en̅ te bedde lag, dat de jongste soude komen. Hij quam, en seyde hem dat tot de Presid^t de la Tour soude gaen, en vragen van̅ memorie, die mij voorstondt dat hij mij den 9^e deser, vrijd., geseght hadde aen̅ Hulsten gegeven te hebben, aengaen̅ een brief door de Con. te schrijven aen̅ Staet, aengaende Celsche trouppen hare betalinge. Hebbende vervolgens tot la Tour geweest, had men hem geseght dat hij te Kinsington gaen eten was, en

[p. 558]

dat hij ten 5 of 6 ueren weder hier soude wesen, dat hij daer dan weder soude gaen. Seyde hem, dat Capⁿ van Coperen mij doen seggen hadde (door Tien), dat Sam. v. Hulst hem gesegt hadde, dat eenige manscap van Cuts innemen soude en naer Holl^t overbrengen, en als hij vraegde naer ordre van̅ Con., had hij geseght dat hij respondeerde voor al dat daer af komen soude, vrij impertinentelijck.

13 Dynsd.

Was smergens tot Kinsington. Sagh de Con. niet als in 't passeren naer de Praers^l). Naermidd. was daer weder.

Savonts quam met de brieven voor̅ Presid^t de la Tour en̅ den Envoyé Schutz. Sprekende aen Kien, om met die binnen te komen, vraegde mij Kien of wat had om te teeckenen. Als hem seyde wat, seyde hij met vrundelijckh^t: geeft se mij. Dede dat, en gaff daerbij een Acte voor̅ jacht voor de Brielen. De Con. teeckende de brieven, maer niet de Acte.

l) Beneden wordt beter gespeld: Prayers.

14 Woensd.

Sav., als al in slaep was, sond mij S. Hulst om te contresigneren een ordre voor Cap. van Coperen, om packen kleederen voor 't Regim^t van Cuts in te nemen, daervan op̅ 12. deser.

Att smidd. tot Danckelman. Had Tien oock genoodt, maer om sijn schurft deden het excuseren.

Smergens was Gilbert bij mij in 't eet-camertje, sonder vier. Verteld van Mad^lle le Febvre, die Griex en Latijn konnende, getrouwt was aen m^r ......²⁾ daer van sij versocht gesepareert te werden, om sijn impuissance, en quam nochthans geduerende het proces in̅ kraem. Van hem gesepareert wesende, cohabiteerde langh met m^r d'Acier, en̅ trouwde eyndel. met hem, en̅ schreven boecken tsamen, die men nochthans meende dat uyt de memorien van̅ ouden Fabri gehaelt waeren.

2) Niet ingevuld.

[p. 559]

15 Dond.

Mijne oogen waeren alle dese dagen onder seer geswollen en roodachtigh.

Was savonts tot Madame de Neufville, haer kinderen teeckenende. Hij was mede thuys, gelijck altoos.

16 Vrijd.

Was smergens te Kinsington, en̅ sagh de Con. weder niet als in 't voorbij-gaen.

Tien quam de voorgaende nacht niet thuys als ten 2 ueren.

Schutz bedanckte mij te Kinsington voor mijn prompte expeditie.

Naermidd. weder te Kinsington.

Kien gaf savonts twee geteeckende dingen aen C. Hulst, en bracht hij die mij om te contresigneren.

Nicht Beckers en̅ Mevr. Creitsmar speelden tot onsent.

Tien quam naer den elven savonts thuys, en doen was seer kort-borstigh.

Men seyde, dat Keppel niet wel en was; dat Dalonne in sijn logem^t te S^t James sou blijven, daer meest alle daer van daen mosten; een teecken van faveur.

Was altoos seer melancholicq, en̅ overslaende wat aen Myl. Portland, om aen̅ Con. te rapporteren, best soude seggen. Discoureerde savonts met Myl. Pawlet in̅ antichambre. Mijn vr. seer met jeuckte gequelt.

17 Saterd.

Gisteren sondt de vrouw v. Ouwerkerck vragen, of ick de Coninck gesproken had over 't versoeck van Ide van Dorp, om een prebende te hebben. Seyde neen, en dat daertoe noch geen occasie gehadt had, gelijck waer was.

Wierd tegen sanderen daeghs tot Vernatti genoodt.

Mijn vrouw hebbende haer lijff gevreven met seker scharp water, dat den apotheker Barnevelt haer en Tien geordonn^t had voor 't schurft, had daervan groot ongemack en̅ pijn, daertegens sich weder streeck met boon-olie.

Was niet uyt, en melancholicq over de voorn̅ dingen.

18 Sond.

Was ten eten tot Vernatti's, nicht Becker

[p. 560]

de onkosten doende. Daer was oock Mevr. Vernatti en een jongman, genaemt Etersum, wesende ....

Tien bleef uyt tot savonts ten 1 ueren.

19 Maend.

Sprack Tien smergens eerst niet aen. Daernae mijn vrouw hem brengende, bekeef hem over sijn los loopen, leuyicheit, en̅ dat nietmendal wist noch leerde. Hij beloofde beterschap, gelijck dickwils te voren gedaen had sonder effect.

Naermiddagh was in de comedie met mijn vr. en Mevr. Creitsmar. Speelden een oudt stuck, genaemt: The Love in the Tubb.

20 Dynsd.

Was smergens te Kinsington, oock naermidd., maer sagh de Con. niet dan als naer de Prayers gingh.

Praete des mergens bij 't vier met de Sweetsche Secretaris, een goedt slagh van een man, en met een Capⁿ van̅ Garde, een mager man met een groote neus, en roodachtigh van aensicht.

Car. Hulst sav. in mijn camer komende seyde, dat sijn broer qualijck aen 't graveel was, en dat gisteren of eergisteren, als sijluyden hadden laeten seggen dat beyde niet thuys waeren, sulx maer hadden gedaen, om dat vremdt volck niet in sijn camer souden komen loopen.

21 Woensd.

Was bid-dach. Sylvius was bij mij savonts. Had bij de vr. v. Ouwerkerck gegeten.

22 Dond.

Was savonts tot joff. Golstein. Vertelde mij hoe dat Myl. Dorset sijn bruydt, daer hij mede stondt om te trouwen, had laten sitten; haer naem is ......¹⁾.

Seyde dat sij (joff. Golstein) .. jaer oudt was; dat joff. Bronckhors, joff. geweest zijnde van de Pr^sse douariere, de bruyt was met de H^r Trip, van Amsterdam.

Mijn vrouw was tot Danckelman.

1) Niet ingevuld.

23 Vrijd.

Was naermidd. te Kinsinghton, en̅ sagh de

[p. 561]

Con. voorbij gaen naer̅ Prayers. Sprack met Myl. Melvin en̅ sijn soon Myl........¹⁾, nieuwelijx overgekomen uyt Schethland, en̅ noch een seer kleyn mannetje bij haer hebbende; kuste de Con. hand in 't verbij gaen.

De brieven van dynsd. uyt Holl^t waeren savonts noch niet gekomen.

De volgende nacht vroor het, en̅ het Canael in 't Parck ley schier toe.

C. Hulst seyde savonts, dat er niet gedaen was, doordien de brieven niet gekomen waeren; dat Samuel, sijn broeder, noch al wat graveligh was, en dat hem het quaedt op de oogen geschoten was.

1) Niet ingevuld.

24 Saterd.

Naermidd., tegen den avondt, gingh te voet tot Mad^e de Neufville, en̅ de straet heel bedeckt zijnde met sneeuw en̅ glad, en ick een mantel om hebbende en̅ geen stock, most heel langsaem en̅ voorsichtigh gaen, en̅ somtijts wat still staen.

Neufville was al weder thuys, en̅ sat den heelen tijdt bij ons.

Tien had savonts 4 of 5 jonghe vogels bij hem in ons eetsaeltje, daer wijn hadden, en doen ick ten ½ negenen thuys quam, was daer een die hard op song; sij gingen daer nae noch tot Cuneus, een van 't geselschap.

25 Sond.

Savonts was Sylvius mij besoecken. Seyde, dat het ascendent van Keppel boven Portland noch al duerde; dat Portl^t seer beleeft was tegen de leste; dat de Con. een appartement, seer rijck gemeubleert, aen K. gegeven had.

26 Maend.

Smergens was den Ambass^r van Holl^t, van̅ Brande, bij mij. Versocht dat ick de Con. wilde doen gedencken aen een brief, die hij van̅ Secretaris Steengracht voor̅ Con. hadde, en̅ hem geven soude. Dit konde niet weygeren, en wist niet wanneer het soude konnen doen,

[p. 562]

al dese tijdt geen occasie hebbende van de Con. te spreken, daer nochtans van verscheydene gepresseert wierd om het te doen. Dit maeckte mij seer melancholicq; onder andere van Slydrecht, om te spreken voor Steelandt, sijn vrouws broer.

27 Dynsd.

Haelde mijn slaende pendule van Lownes, over onse deur, maer was niet well gerepar^t.

Gaff een brief aen̅ Cheurvorst Paltz, in faveur van Capⁿ Steyns Calenfeltz, die C. Hulst mijn gisteren van wegen Keppel gerecomm^t hadde, de Con. hebbende die toegestaen. Dese most door Hulst aen Kien doen geven, geen gelegentheit siende om die aen̅ Con. self te geven.

Sagh weynigh volck in̅ bed-chamber sav. ingaen.

Kreeg een coffer met boecken, dat in Holl^t vergeten hadde op mijn vertreck, en̅ dat de boden geseght hadden dat, met de pacquet-boot vertreckende, daer niet hadden konnen in krijgen.

28 Woensd.

Smergens was eenen Monmorancy bij mij, sprack Neerlantsch en quam om avancem^t buyten den oorlogh.

Begon te dooyen naer een harde koude van 5 a 6 dagen.

29 Dond.

Was smergens tot Smith, de boeckverkooper, om de Transactions te krijgen, die mij manqueerden.

Wat voorbij Temple-Bar brack de lange wagen van mijn koets, en gingh in een hackenay.

Anders was niet uyt als eens tot Lownes.

30 Vrijd.

Naermidd. was te Kinsington, en̅ sagh de Con. niet als in 't voorbijgaen.

Haelde mijn pendule thuys van Lownes, en wond het op sav. ten 6 ueren.

31 Saterd.

Naermidd. was Tampion bij mij. Seyde hem, dat soo mijn horlogie nu weder niet wel gingh, ick het hem brengen soude, en beloofde hij hetselve te remedieren.