Oeuvres complètes. Tome XIX. Mécanique théorique et physique 1666-1695
(1937)–Christiaan Huygens– Auteursrecht onbekend
[pagina 51]
| ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 52]
| ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 53]
| ||||||||||||||||||||||||||
VII, A. § 3. Datis quatuor ponderibus quorum chordae A7, A3, A2, A8. communi nodo ad A connectuntur [Fig. 25]. Invenire quales angulos inter se chordae illae efficere debeant. Unus angulus A7, A3 sumatur ad lubitum, et in chordis A7, A3 sumantur distantiae AH, AK quae sint inter se ut pondera 7 ad 3. et compleatur parallelogrammum KH. cujus diameter BA producatur versus A et sumatur in ea AC aequalis AB. Porro ut pondus 3 ad 2 ita sit AK ad rectam Q et ut pondus 2 ad pondus 8 ita sit Q ad R. Et super recta AC fiat triangulum AFC cujus latus AF ∞ Q; et FC ∞ R. (Quod si Q + R sint minores quam AC, indicio est angulum 7A3 majorem sumi debuisse). Deinde ducatur AG parallela FC. Eruntque AF, AG chordae ponderum 2 et 8. Si enim essent chordae tres duntaxat A7, A3, AC trahereturque chorda AC pondere quodam quod ad pondus 7 esset ut AB vel AC ad AH. constat fore aequilibrium manente nodo in A. Atqui tantundem efficiunt pondera 2 et 3 trahentia chordas AF, AG, atque pondus illud trahens AC. Ergo et pondera 2 et 3 trahentia chordas AF, AG aequilibrium facient cum ponderibus 7, 3, trahentibus chordas AH, AK. [Fig. 26.]
VII, A. § 4Ga naar voetnoot4). Si punctum A [Fig. 26] trahatur per fila duo AB, AC, angulum facientia, sintque potentiae trahentes ut filorum ipsorum AB, AC longitudines multiplices secundum numeros datos N et O. ac jungatur BC et dividatur in E, ut reciproce sit CE ad EB sicut numerus N ad O, et jungatur AE, dico attractioni filorum AB, AC per dictas potentias aequipollere attractionem per filum AE, à potentia quae sit ut longitudo AE multiplex secundum numerum aequalem utrisque N et O. Producantur enim AB, AC et sit AF multiplex AB secundum numerum N. Et AG multiplex AC secundum numerum O. Et juncta FG, occurrat ei AE producta in H; sintque BK, CL parallelae AH. | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 54]
| ||||||||||||||||||||||||||
Est ergo FH ad HK ut FA ad AB, hoc est, ut numerus N ad unitatem. HK vero ad HL ut BE ad EC, hoc est, ut numerus O ad numerum N. Ergo, in proportione perturbata, erit FH ad HL ut numerus O ad unitatem, hoc est, ut GA ad AC, sive ut GH ad HL. Ergo cum ratio FH ad HL sit eadem, quae GH ad HL, erit FH aequalis HG. Sit jam AH continuata in P ut sint aequales AH, AP, et jungantur PF, PG. Eritque FAGP parallelogrammum ad cujus diametrum PA ducantur FQ, GR parallelae BC. Et manifestum est fieri triangula similia et aequalia FPQ, GAR, quorum latera inter se aequalia PQ, RA. Est autem AE ad AQ ut AB ad AF, hoc est, ut unitas ad numerum N. Eadem vero AE ad AR ut AC ad AG, hoc est ut unitas ad numerum O. Ergo AE ad utramque simul AQ, AR sive AQ, AP ut unitas ad utrumque numerum N et O. Cum ergo potentiae fila AB, AC trahentes sint ut AF, AG, ijsque aequipolleat attractio per filum AE in potentia quae sit ut AP, manifesta est propositionis veritas. [Fig. 27.]
VII, A. § 5. 5 Sept. 1667. Datis positione punctis quotlibet, sive in eodem plano fuerint sive non: si à puncto, quod eorum commune est gravitatis centrum, ad unumquodque datorum fila extendantur, eaque singula trahantur a potentijs, quae sint inter se ut filorum longitudines; fiet equilibrium manente nodo communi in dicto gravitatis centro. Sint data positione puncta A, B, C, D, E [Fig. 27], quae vel in eodem plano vel aliter utcumque collocata concipiantur. Attributa autem singulis aequali gravitate, constat commune eorum gravitatis centrum inveniri hoc modo. Nempe jungantur duo quaelibet datorum punctorum recta AB; qua bifariam secta in F, erit hoc centrum gravitatis punctorum A, B. Ducatur deinde ad punctum tertium recta FC, quae sece- | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 55]
| ||||||||||||||||||||||||||
tur in G, ut CG sit dupla GF, et erit G centrum gravitatis punctorum trium A, B, C. Rursus ducatur GD ad punctum quartum, seceturque in H ut DH sit tripla HG, et fiet H centrum gravitatis punctorum quatuor A B C D. Denique ducta HE ad punctum quintum E, secetur ea in K ut sit EK quadrupla KH; eritque K centrum gravitatis punctorum quinque A B C D E. similique ratione quotlibet punctorum centrum gravitatis inveniri liquet. Porro extendendo fila a puncto K ad A, B, C, D, E, quae trahantur a potentijs quae sint inter se ut ipsae longitudines KA, KB, KC, KD, KE; dico fieri aequilibrium manente nodo communi in K. Ducantur enim a centris gravitatis inventis F, G, H, ad centrum gravitatis omnium punctorum K, lineae rectae FK, GK, HK. Itaque constat filis AK, BK punctum K trahentibus cum potentijs quae sunt ut longitudines horum filorum, aequipollere potentiam trahentem filum KF, quae sit ut dupla KF. Rursus vero filo KF trahenti cum potentia quae sit ut dupla KF, et filo KC trahenti cum potentia quae sit ut longitudo KC, his inquam duobus aequipollet filum KG tractum a potentia quae sit ut tripla KG, per propositionem praecedentem. Et similiter filo KG ita tracto, et filo KD à potentia quae sit ut longitudo KD, aequipollet filum KH tractum à potentia quae sit ut quadrupla KH. Ergo filis KA, KB, KC, KD punctum K trahentibus, aequipollet filum KH tractum a potentia quae sit ut quadrupla KH, hoc est, ut KH multiplex secundum numerum punctorum A, B, C, D. Atqui filo HK in directum opponitur filum KE, tractum a potentia quae est ut longitudo KE, id est, ut quadrupla KH. Ergo cum filis KH et KE cum potentia aequali trahentibus ac directe sibi invicem oppositis, necessario punctum K locum suum servaturum sit, sequitur etiam filis KA, KB, KC, KD uti dictum est trahentibus, et ex alia parte filo KE, nodum K restare immotum. quod erat demonstrandum. [Fig. 28.]
Possunt autem et binorum quorumque punctorum centra gravitatis primum inveniri, et per haec deinceps contra quaternorum, et per haec octonorum, prout numerus punctorum patietur. qua ratione simplicior plerumque fit demonstratio, ac praesertim si punctorum numerus sit pariter par. ut si quatuor data fuerint A, B, C, D [Fig. 28], sive in eodem plano, sive non: junctis AB, DC, divisisque bifariam in E, F, erunt haec centra gravitatis punctorum A, B et C, D, et juncta deinde EF divisaque bifariam in G, erit hoc centrum gravitatis commune | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 56]
| ||||||||||||||||||||||||||
omnium punctorum A, B, C, D. Quod si jam nodus G trahatur per fila GA, GB, GC, GD cum potentijs quae sint inter se ut hae ipsae longitudines, dico fieri aequilibrium. Constat enim filis GA, GB aequipollere filum GE tractum à potentia quae fit ut dupla GE. Filis vero GC, GD aequipollere filum GF, tractum a potentia quae sit ut dupla GF. Cum ergo GE, GF aequales sint unamque lineam rectam efficiant, eodem modo punctum G trahitur ac si traheretur a potentijs aequalibus per fila GE, GF. Unde immotum manere necesse est. quod erat demonstrandum. [Fig. 29.]
VII, A. § 6. Constat vero, si puncta A, B, C, D [Fig. 29] non sint in eodem plano fore G centrum gravitatis pyramidis, cujus anguli ipsa puncta A, B, C, D. quoniam in omni pyramide centrum gravitatis solidi est idem quoque centrum gravitatis quatuor punctorum angularium. Sit enim pyramis A, B, C, D. et sit H centrum gravitatis trianguli baseos DAC, quod idem quoque patet esse centrum gravitatis trium punctorum D, A, C; nam producta DH, secat latus AC bisariam unde K centrum gravitatis punctorum AC. ipsa vero DK dividitur in H, ut DH sit dupla HK. unde liquet punctum H esse centrum gravitatis punctorum A, B, C. Jam vero HB dividitur a centro gravitatis pyramidis G ut sit BG ad GH ut 3 ad 1. unde constat punctum G esse quoque centrum gravitatis quatuor punctorum angularium A, B, C, DGa naar voetnoot1). | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 57]
| ||||||||||||||||||||||||||
[Fig. 30.]
VII, A. § 7. Datis quatuor rectis ab uno puncto A eductis ut AB, AC, AD, AE [Fig. 30], quaeque ita sint positae ut plano quovis per A ducto non sint omnes ad partem ejus eandem nec tres in ipso plano; Invenire pyramidem FNOK, cujus anguli sint in praedictis lineis rectis, centrum vero gravitatis in puncto A. Intelligatur una datarum linearum ut EA produci, sumtaque in ea AF ad arbitrium, ponatur ex altera parte AG aequalis trienti AF. Oportet igitur ducere planum per punctum G, quod occurrens rectis AC, AD, AB in punctis O, K, N, faciat ut G sit centrum gravitatis trianguli OKN. Sic enim pyramis quaesita erit FOKN, cujus centrum gravitatis punctum A; quoniam FG, quae a vertice ad centrum gravitatis baseos NKO ducta est, dividitur in A ut FA sit tripla AG. Ut igitur inveniatur positio plani istius per. punctum G ducendi intelligatur planum duci per rectas AK, AG, itemque aliud per AN, AO, sitque eorum intersectio recta AL. Jam ducatur GH parallela AL, occurratque rectae AD in H, et sumatur AK tripla AH; et ducatur KG, quae producta occurrat ipsi AL in L. Ergo et KL erit tripla GL. Jam in plano ANO, ducatur LM parallela AO, occurratque ipsi AB in M, et sumatur AN dupla AM, et ducatur NLO, occurrens rectae AC in O. Erit jam NO dupla quoque NL. sicut NA dupla est NM. Itaque G erit centrum gravitatis trianguli NKO, cum KL dividat basin NO bisariam sitque secta in G ut KG sit dupla GL. Ergo junctis OF, OK, KN, KF, NF pyramis NFOK erit quae quaerebatur. | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 58]
| ||||||||||||||||||||||||||
[Fig. 31.]
[Fig. 31 bis.]
VII, B. § 1Ga naar voetnoot1). 20 Dec. 1688. Theorema: Si fuerint in plano, ad horizontale planum erecto, duae lineae rectae AE, AQ [Fig. 31] a puncto A deorsum tendentes, intraque angulum ab ipsis comprehensum aptetur linea recta TQ ita posita ut quae ex adsumto in ea puncto D ad perpendiculum descendit tendat ad punctum M in quo conveniunt quae a lineae aptatae terminis T, Q perpendiculares ducuntur in rectas dictum angulum efficientes. Punctum D in linea aptata adsumptum inferiore loco invenietur quam alio quovis positu ejusdem lineae intra eundem angulum. | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 59]
| ||||||||||||||||||||||||||
Aptetur enim recta ipsi TQ aequalis alio positu, sitque CE. Et ut QT divisa est puncto D ita dividatur CE puncto F. Sit autem punctum C illud quod versus A ascendit, E vero quod ex T descendit, nam si E non descendat ascendente C jam manifestum erit punctum F altius esse quam D. Dico autem et descendente E, punctum F altius esse puncto D. Sint enim CN, EK perpendiculares in QT qua opus productam. Quia autem anguli CQN, ETK singuli minores recto, cadet necessario punctum N inter QT et K extra. Agantur porro QL, EH parallelae DM, ijsque occurrant ad angulos rectos CL, TH. Est ergo QL mensura ascensus puncti Q in C translati, et HE mensura descensus puncti T translati in E. Sint etiam DO, DG perpendiculares rectis QM, TM. Et jungatur AM quam secet in B ad rectos angulos QV occurrens rectae TM in V. Ac denique sumpta TX in recta AE aequali CQ cadat XY perpendiculum in TH. Quia igitur CQ parallela est DO, et QL parallela DM, erit angulus CQL aequalis MDO, ideoque et angulus QCL aequalis DMO et triangulum CLQ simile MOD. Simili ratione quia TE parallela DG, et EH parallela DM, erit angulus TEH aequalis MDG, ideoque et angulus ETH aequalis DMG et triangulum TEH sive TXY simile MDG. Sicut igitur LQ ad QC ita OD ad DM, et sicut QC sive huic aequalis TX ad XY ita DM ad DG. Ergo ex aequo sicut LQ ad XY ita OD ad DG. Quia itaque ratio LQ ad HE componitur ex ratione LQ ad XY, et ex XY ad HE, seu XT ad TE; componitur eadem ratio LQ ad HE ex ratione DO ad DG et ex TX seu CQ ad TE. Sed ratio haec CQ ad TE major est, ut postea ostendetur, ratione QM ad MT. Ergo ratio LQ ad HE major erit quam composita ex DO ad DG, et ex QM ad MT. Ex his vero componitur ratio trianguli MDQ ad triangulum MDT, estque horum triangulorum ratio ea quae QD ad DT. Ergo ratio LQ ad HE major erit quam QD ad DT. Transposita itaque recta QT in CE, major est ratio ascensus termini Q, qui est QL, ad descensum termini T qui est HE, quam QD ad DT unde constat punctum D, quod jam est in F, altius factum esse, quia nempe in eadem qua prius altitudine mansisset si dictus ascensus ad descensum eandem rationem habuisset quam CD ad DT. Semper autem ascensus ad descensum ratio major esse probatur. Quod autem dictum est rationem CQ ad TE majorem esse quam QM ad MT, id sic ostenditur. Quia puncta TAQM sunt in circuli circumferentia erunt aequales anguli AQT, AMT, ideoque triangula rectangula similia QNC, MBV. Eademque ratione anguli aequales erunt AMQ, ATQ, hoc est ETK, quam ob rem et triangula rectangula similia erunt MBQ, TKE. Sicut igitur MV ad MB ita CQ ad QN, et sicut | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 60]
| ||||||||||||||||||||||||||
MB ad MQ ita KT ad TE. Quod si jam QN, KT aequales essent, colligeretur ex aequo esse ut MV ad MQ ita CQ ad ET. Sed KT minor est quam QN. Nam quia CE aequalis TQ, CE vero major quam NK, erit et TQ major quam NK, et ablata communi NT fiet KT minor quam NQ. Itaque ratio CQ ad ET major erit quam MV ad MQ. Est autem ut MV ad MQ ita MQ ad MT, propter similia ∆la VMQ, QMT quippe angulum communem ad M habentia cum praeterea angulus BQM seu BAQ sit aequalis MTQ eo quod puncta AQMT sint in circuli circumferentia. Itaque apparet rationem CQ ad TE majorem quoque esse quam MQ ad MT. quod probandum supererat. [Fig. 32.]
VII, B. § 2. Ex Fune ABCD suffixo in A et D [Fig. 32] pendeant alligata pondera in B et C. Dico si ex puncto E quo conveniunt productae AB, DC, ducatur horizonti perpendicularis EF, eam secare BC, ut sit BF ad FC sicut gravitas in C ad gravitatem in B. Perficiantur enim parallelogrammata EFGB, EFLC, et sumta CH aequali BF, ducatur rectae CD parallela HK, quae occurrat rectae CL in K. Est igitur gravitas in B ad potentiam attrahentem punctum B versus C, sicut GB ad BF, per praecedentem. Eadem vero est potentia attrahens B versus C, ei qua C versus B attrahitur, quippe cujus utriusque mensura est tensio funis BCGa naar voetnoot1). Estque potentia haec qua C ad B trahitur ad gravitatem C suspensam, sicut HC ad CK, ex praecedenti. hoc est sicut BF ad CK. Erit igitur ex aequo gravitas ex B ad gravitatem in C sicut GB ad KC, hoc est sicut LC ad KC, hoc est, sicut FC ad CH sive ut FC ad FB, quod erat demonstrandumGa naar voetnoot2).
Quod aequalia non possunt servare locum, si perpendicularis ab intersectione E non | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 61]
| ||||||||||||||||||||||||||
[Fig. 33.]
[Fig. 34.]
secat BC aequaliter [Fig. 33]. Si enim tunc sit ponderum in C et B ea ratio quae BF ad FC, manebunt suis locis. Ergo diminuto pondere ex C donec aequale sit pendenti ex B, non amplius manebunt.
Ex fune NTQO fixo in N, O [Fig. 34] pendeant pondera P, R ligata in T et Q, ita ut si a puncto M, quo conveniunt productae NT, OQ, ducatur plano horizontis ad angulos rectos MD, ea secet TQ ut sint reciproce TD ad DQ sicut gravitas R ad P. dico pondera ita suspensa eo positu permanere. Si enim non manent transferatur funis NT in NS et OQ in OG, adeoque TQ in SG, et dividatur SG in V similiter ac TQ in D. sitque S altius vel aeque altum ac G. Sit ATE funi NT ad angulos rectos, itemque AQ funi OQ. Itaque AE, AQ secabunt SG, quia S et G sunt in circumferentijs circulorum tangentium rectas AE, AQ in T et Q. sint autem dictarum intersectionum puncta K et H. Manifestum vero rectas AE, AQ deorsum esse inclinatas, angulosque ATQ, AQT singulos minores recto, quia recti ATN, AQO; minores vero duobus rectis singuli NTQ, OQT, propter flexum funis NTQO in T et Q. Quod si jam intra angulum EAQ aptetur EC parallela et aequalis SG, ea major erit quam KH; ideoque punctum E inferius quam K, ac proinde inferius quoque quam S quia recta GS versus S ascendere posita fuit, vel horizonti esse parallela. Itaque punctum X quo EC divisa ponatur similiter ac SG in V humilius erit puncto V. Atqui punctum X altius est puncto D, per praecedentem. Ergo multo magis punctum V altius erit quam D. Atque ita centrum gravitatis ponderum P, R ascendisset, quod impossibile.
VII, B. § 4. Quand la pesanteur agit vers un point O [Fig. 35] ...Ga naar voetnoot3). | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 62]
| ||||||||||||||||||||||||||
[Fig. 35.]
Pour determiner comment demeurera située la corde ABCD, avec des poids egaux E, F attachez en B, C, il faut trouver telle situation, que la somme de EO et OF soit la moindre possible. Et si les poids E, F sont inegaux, il faut que EO multipliee par le poids E, et FO multipliee par le poids F, facent ensemble la moindre somme. Car par exemple si le poids F estoit double de E, il faudroit s'imaginer qu'il y a deux poids comme E pendus en F. Et alors il est certain que la somme de EO et de deux fois FO devroit estre la moindre possible, afin que le composè de tout le poids fust aussi proche de OGa naar voetnoot1) qu'il le pourroit.
Or il faudroit, suivant le P. Pardies, que les 2 poids egaux [NB et MC] demeurassent lors que AB, DC prolongees se rencontrent dans la droite OG qui divise l'angle BOC en deux parties egalesGa naar voetnoot2). Car alors il veut que le centre de gravitè des poids E, F, ou des lignes egalement pesantes NB, MC, se rencontre dans la droite OGV; ce qui n'est point; car s'il s'y rencontroit, comme en X, alors HX seroit a XK comme HO à KO, qui estant tousjours inegales, sinon alors que BO, OC sont egales, les poids H et K ne seroient point egaux, contre l'hypotheseGa naar voetnoot3).
Je puis demontrer que OG prolongee doit passer par le centre de gravitè des poids placez en B, CGa naar voetnoot4). | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 63]
| ||||||||||||||||||||||||||
[Fig. 36.]
[Fig. 37.]
[Fig. 38.]
| ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 64]
| ||||||||||||||||||||||||||
[Fig. 39].
VII, B. § 5. Sustineatur pondus P [Fig. 39] funibus in diversa trahentibusGa naar voetnoot5) AB, BC. Ductaque BE ad horizontem perpendiculari agatur ex quolibet in ea puncto E, recta EF parallela AB, ac funi CB occurrens in F. Dico sicut EB ad BF ita esse pondus P ad momentum quo trahitur funis CB; hoc est si funis BC ducatur super trochlea in C posita, partique quae deinceps est appendatur pondus D, quod se habeat ad P. sicut FB ad BE, dico fieri hoc modo aequilibrium. Si enim fieri potest, praeponderet D ac descendendo ad R attrahat punctum B in G, | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 65]
| ||||||||||||||||||||||||||
ut funis jam sit AGCRGa naar voetnoot6). Et ducatur BH perpendicularis in AB, et occurrat ei recta KGH quae per punctum G perpendicularis ducitur in BC. Sitque HL perpendicularis in EB. Est igitur angulus BHL aequalis ABE, quia uterque seorsim cum angulo LBH rectum efficit. Similiterque angulus BHK aequalis ABK quia uterque cum angulo KBH rectum efficit. Sed BL est ad BK ut sinus anguli BHL ad sinum anguli BHK. Ergo BL ad BK ut sinus anguli ABE, seu BEF, ad sinum anguli ABK, seu EFC vel EFB. hoc est ut FB ad EB, quia trianguli cujusque latera eandem inter se rationem habent quam sinus angulorum quibus ea subtenduntur. Est autem ascensus perpendicularis puncti B per arcum BG major quam BL; quia semper punctum G altius quam H hoc est quam L. Sed pondus D minus descendit quam longitudine BK; quia tantum descendit quanto CB longior est quam CG, qui excessus minor est quam quo BC superat CK, hoc est quam KB, quia scilicet CG major quam CK. Itaque ascensus puncti B seu ponderis P ad descensum ponderis D majorem rationem habet quam BL ad BK ideoque majorem quam FB ad EB, hoc est quam pondus D ad P. Unde centrum gravitatis commune utriusque ponderis altius ascendisset. quod fieri non potest. [Fig. 40.]
VII, B. § 6. BC [Fig. 40] linea inflexilis suspensa funibus AB, DC. Si quis sectâ virgâ BC in F, prehendat extremum F, et sustineat virga FB pressionem puncti B; eadem vi opus habebit ac si virgâ FC sustineat pressionem puncti C. quia alioqui junctis rursus extremis utriusque virgae in F, pars magis pressa minus pressam pelleret. ponitur autem virga BC manere. Tanta est pressio virgae FB ad sustinendam BA, quanta tractio per funem MB ad hoc idem requiritur, hoc tamen demonstrari debet, non sumi tanquam per se manifestumGa naar voetnoot7).
AB funis [Fig. 41]. BC virga inflexilis. C annulus fixus per quem extenditur virga BC usque in K, unde funis KCMD super trochleam M ducitur. Pondus aequare debet pressionem quae sentiretur in K. | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 66]
| ||||||||||||||||||||||||||
[Fig. 41.]
[Fig. 42.]
P in G magis ascendit quam per BL. D minus descendit quam quanta est longitudo BK. Sed BL ad BK [il y a deux lettres K dans la figure] ut BF ad BE, hoc est ut D ad PGa naar voetnoot1).
VII, B. § 7Ga naar voetnoot2). Hanc de curva Catenae disquisitionem ulterius prosecuti sumus pag. 82Ga naar voetnoot3) et sequentibus. Definiendum quid petatur cum proponitur invenienda | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 67]
| ||||||||||||||||||||||||||
Curva secundum quam catena flectitur. An ut positis x et y normalibus ita ut x à puncto in data recta accipiatur, aequatione aliqua referatur x ad y. An ut posita quadratura circuli vel hyperbolae possent curvae quaesitae puncta quotlibet reperiri. An ut posita dimensione spatij alicujus denique, puncta ista inveniri queant. An sufficit proprietates aliquas ejus curvae invenire. Catena [Fig. 42] composita ex virgulis aequalibus WS, SP, PG, GB et dimidia BA, quae est horizonti parallela. Catenae internodium βB horizonti parallelum ponitur, cujus dimidium AB. Eidem internodio singula BG, GP, PS, SW &c. aequalia. In singulis nodis pondera aequalia adnexa intelliguntur.
Angulorum GBO, PGV, SPT, WSX &c. tangentes aequaliter crescunt. Atqui BG, GP, PS, SW sunt aequales. Ergo GO, PV, ST, WX sunt sinus angulorum quorum tangentes aequaliter crescunt, et BO, GV, PT, SX eorundem angulorum sunt sinus complementorum.
VII, B. § 8Ga naar voetnoot5). Melius sic. Catenae seu fili suspensi aequalia pondera innexa habentis, si infimum internodium horizonti parallelum fuerit, erunt deinceps anguli reliquorum internodiorum cum plano horizontali tales, ut eorum tangentes crescant secundum rationem numerorum ab unitate incipientium 1, 2, 3, 4, 5 &c.
Fundamentum omnium eorum quae de Curva Catenae [Fig. 43] reperimusGa naar voetnoot6). Fili gravitate carentis, et aequalia pondera innexa habentis, tria quaelibet internodia continua ac sursum tendentia, ita ad planum horizontale inclinantur, ut tangentes angulorum hujus inclinationis crescant aequali excessu. Sint catenae pondera aequalia innexa habentis A, B, C, D internodia tria sursum tendentia AB, BC, CD, etc.... Ergo constat propositum. | ||||||||||||||||||||||||||
[pagina 68]
| ||||||||||||||||||||||||||
[Fig. 43.]
Hinc si infimum internodiorum quotlibet fuerit horizonti parallelum, erunt tangentes angulorum inclinationis ad horizontem sequentium deinceps internodiorum in ratione numerorum ab unitate 1, 2, 3, 4, 5 &c. quia tunc facile ostenditur primi et secundi surgentium internodiorum angulos ad planum horizontalem habere tangentes ut 1 ad 2. |
|