Oeuvres complètes. Tome XII. Travaux de mathématiques pures 1652-1656
(1910)–Christiaan Huygens– Auteursrecht onbekend
[pagina 38]
| |
VIII.Ga naar voetnoot1)
| |
[pagina 39]
| |
gulam constituat, eâdem tamen ratione ope hijperboles componitur, etiamsi rectangulam non sit.Ga naar voetnoot7) Nunc autem eum casum pertractabimus cum punctum intra angulum datum est, nam et is ope hijperboles expediri potest. Sed et aliam pro rhombo constructionem hinc deducemus.Ga naar voetnoot8) Esto angulus N et intra ipsum detur punctum B, oporteatque ducere RBD datae lineae aequalem. Factum jam sit, et ducantur BA, BF parallelae ipsis NF, NA, et posita FE ipsi FN aequali, sit quoque EH parallela NA. Producatur[Fig. 1.]
autem RD et ut ipsi RD aequalis BL et ducantur LH, LC ipsis quoque NF, NA parallelae. Similia igitur constat fieri ∆la LDC, RBA. Sed latus LD aequale est lateri RB, quoniam tota BL toti DR aequalis: Itaque et LC aequalis ipsi AR, et CD aequalis ipsi AB seu NF, hoc est, ipsi FE. et ablata communi DE, erit EC aequalis DF. Ut autem DF ad FB ita est BA ad AR. Ergo quum ipsi FD sit aequalis EC et ipsi AR aequ. LC hoc est HE erit quoque ut EC ad FB ita BA ad HE. quare contentum EC, HE aequale contento FB, BA. Est itaque punctum L ad hijperbolen sed et ad circuli circumferentiam, nam datum est B punctum, et data BL aequalis ipsi RD. datum igitur est positione punctum L; dataque propterea etiam linea LB quare et DBR positione data erit, nam cum illa coincidit. Componetur autem hoc modo. Ductâ EH ut in resolutione dictum est, jungatur BE [Fig. 2], eaque producatur et sit ipsi EB aequalis EG. Dein per punctum G, circa asymptotos EH, EK describatur hijperbole LG. Centro autem B et semidiametro BL quae aequalis sit lineae datae, describatur circumferentia LO. quae si hijperbolen non attingit, problema construi non poterit, quod data linea sit aequo brevior. Si vero contingat circumferentia LO hijperbolen LG, erit linea data omnium quae problema efficere possunt brevissima sin denique circumferentia hijperbolen | |
[pagina 40]
| |
secet, ut hìc in punctis L et O, ducantur inde rectae LBR, OBQ, dico partes earum interceptas DR, SQ problema efficere, hoc est aequales esse ipsi BL, seu lineae datae. [Fig. 2.]
Ducantur enim HL, LC ipsis EK, EH parallelae, sicut et GM, GK. Quia igitur EG ipsi EB hoc est ipsi FA aequalis est, manifestum quoque aequale esse et simile parallelogr. MGKE parallelogr. NFBA. Propter hijperbolen verò est contentum LC, CE aequale contento EK, KG hoc est contento EF, FB, quare erit ut LC ad FB hoc est ut CD ad DF ita FE ad EC. linea igitur FC in eandem proportionem divisa est puncto D et puncto E, ideoque erit CD ipsi FE aequalis hoc est ipsi AB sunt autem CD et AB latera similiter posita similium triangulorum CDL, ABR; ergo et DL ipsi BR aequalis erit, et tota BL aequalis DR. sed BL aequalis est lineae datae. Itaque factum est quod proponebatur. Eâdem ratione potest ostendi QS ipsi BO seu BL aequalis. Determinatio autem problematis solida est, nam solâ quidem regulâ et circino inveniri nequit omnium brevissima per punctum B ducta intra angulum N. Qui si rectus est, adeo ut parallelogr. NB sit rectangulum, tum eodem modo brevissima[Fig. 3.]
per punctum B ducetur, quo duae mediae proportionales inveniuntur inter lineas FN, NA.Ga naar voetnoot9) Sicut Hero vel Nicomedes.Ga naar voetnoot10) Sed Heronis quidem inventum etiam ad angulos non rectos hic extendi potest. Etenim dato intra angulum BAC [Fig. 3] puncto D, si oporteat brevissimam ducere omnium quae per idem punctum intra eundem angulum duci possunt; jungatur DA. et in duo aequalia dividatur puncto E. Tum applicetur regula puncto D, eaque moveatur donec reperiantur EB, EC aequales, quod circino sepius | |
[pagina 41]
| |
tentando facile assequemur, et jungatur BC, Eritque haec omnium brevissima:Ga naar voetnoot11) atque hac quidem ratione determinari problema potest. [Fig. 4.]
Aliter quoque ijsdem positis omnium brevissima ducetur, hoc modo. Per D punctum, circa asymptotos AB, AC describatur hijperbole DF. et super AD semicirculus, qui ubi hijperbolen secabit in F, inde ducatur FD et producatur utrimque, atque haec propositum efficiet, eritque BDC omnium brevissima, quae per D duci possunt.Ga naar voetnoot12) Aliter quoque, non descriptâ hijperbolâ, sed semicirculo tantum, moveatur regula secundum punctum D, donec inveniantur BD, FC inter se aequales.
Problema hoc de minima inferius resolutum vide, et calculo demonstratum.Ga naar voetnoot13) |
|