Oeuvres complètes. Tome V. Correspondance 1664-1665

N^o 1343.
G. Schott à G.A. Kinner a Löwenthurn.
[février 1665].

La lettre a été publiée dans G. Schott, Physica Curiosa.
Elle est la réponse au No. 1321. G.A. Kinner à Löwenthurn y répondit par le No. 1354.

Praenobilis ac Reverendissime Domine & Fautor.

Experimentum novum Nobilissimi & Ingeniosissimi Domini Christiani Hugenii confirmat vim elasticam seu dilatativam aeris. Quoniam enim in tubi parte superiore, descendente Mercurio, est aether & Spiritus Mercuriales, ut probavi in Technica Curiosa lib. 4. cap. 5. § 3. pag. 252. aether autem quorumcunque corporum effluviis repletus, est aër, ut probavi eodem libro cap. 2. pag. 222. sequitur, quòd in parte superiore tubi sit aër, tenuior tamen ac levior quàm aër tubum circumstans, cùm hic pluribus effluviis, quàm ille, sit repletus. Hic igitur aër, descendente Mercurio, exerit suam vim dilatativam, & aëri externo Mercurium suspensum tenenti obsistit, quò minùs illum ad majorem altitudinem pellat sursum. Quòd si Mercurius ab aëre (ut Nobilissimus Hugenius loquitur) hoc est, à Mercurialibus effluviis repurgetur; aether in superiori tubi parte stabulans repletur paucioribus effluviis, ideoque minorem habet vim dilatativam, minùsque Mercurium ab aëre externo suspensum deprimit. Hinc sit, ut Mercurius non ad quam-

[p. 254]

cunque, ut arbitror, sed solùm ad majorem altitudinem ascendat, tandemque ad certam mensuram pertingat, donec inter aërem externum & Mercurium internum fiat aequilibrium.

Haec ratio nunc mihi occurrit; quam Reverendissimae Dominationis Vestrae & Doctissimi Hugenii judicio submitto. Si Mercurius magis ac magis repurgatus, semper magis ac magis ascendit, non tamen ad quamcunque altitudinem, sed certam ac limitatam, quamvis variabilem, juxta aëris externi variationem quoad gravitatem ac levitatem; ratio haec verisimilis mihi videtur: Si autem ad quamvis altitudinem ascendat Mercurius, ter quaterve tantùm repurgatus; corruit. Cuperem de hac re fieri certior ante Pascha: cogito enim experimentum inserere Physicae Curiosae denuò post Pascha edendae¹⁾.

1) Consultez la Lettre N^o. 938, note 3. Une seconde édition très augmentée parut en 1667, une troisième en 1697 à Wurtzbourg.