Oeuvres complètes. Tome II. Correspondance 1657-1659

[p. 291]

N^o 557.
Les Etats de Hollande et West-Frise à S. Douw.
17 décembre 1658.

La pièce se trouve à la Haye, Archives de l'Etat.

De Staten van Hollandt ende Westvriestandt geexamineert hebbende het Octroy¹⁾ van de heeren Staten Generael der Vereenichde Nederlanden in dato viij^en Augusti 1658 daerbij Haer Hoog Mogenden geconsenteert ende geoctroyeert hebben aen Meester Symon Douw Stadtshorologiemaecker tot Rotterdam dat alsoo tot noch toe veel moeyten ende kosten waren gespilt om tot dienst vant gemeenebeste correcte ende welgaende horologien te maecken, ende deselve perfectheyt nyet hadde konnen werden uytgevonden was hij Suppliant een meester in de kunst van groote Thoorn ende Camerwercken sijnde, ter lieffde vant gemeene beste bewogen gewerden sijne practyck ende arbeyt int werck te stellen, hebbende eyntelyck uytgevonden seeckere nyeuwe inventie van Horologien dewelcke werden bewogen door een Instrument hetwelck noyt voor desen in eenige matimatische konsten ofte inde werelt bekent was geweest waer van op dat een yder soude hebben praealable kennisse ende hij Suppliant bij publycque courante een geruymen tijt geleden rectificatie gedaen zynde deselve zynes Suppliants inventie teenemael verscheyden vande onrust ofte beweginge dewelcke tot noch toe in diergelycke wercken voor desen waren gebruyckt ende specialyck van die de welcke van de heeren Christiaen Huygens was geinventeert ende gepractiseert, waer van Salomon Coster Octroy hadde, ende die in precise affdeelinge des tijts als oock in duyrsaemheyt minder ontsteltenisse, ende die met weyniger jae gansch geen kosten cunnen werden onderhouden, alle oude ende tot noch toe nyeuwe gepractiseerde wercken weer te boven gaende, dewijle dat deselve het zij groot ende cleyn altoos blijven gaende schoon dat die opgewonden werden, hetwelck een groote perfectheyt in de wercken causeert ende tot noch toe het zij bij den voornoemden heer Huygens ofte yemant anders noyt was uytgevonden, dewelcke oock door kleyne fauten vant raderwerck nochte door verandering van weder nochte verswaringhe van gewicht (nyettegenstaende daer 10. 20. 30. 40. 50. of 60. ponden naer proportie des wercks meer bijgevoecht wert) eenige alteratie subiect was soodat door de applicatie van des Suppliants voorszegde kunst de publycke uyrwercken seer groote sekerheyt doorgaens soude erlangen ende daer uyt in tijt ende wijlen noch meerdere voordeel te hoopen stonde dewijle hij dan Suppliant soo dienstige nutte ende perfecte inventie geern tot dienst vant gemeenebeste nu wilde aenden dach brengen, soo versoeckt hij Suppliant tot het voorszegde Octroy te hebben onse letteren van attache in behoorlijcke forme, hebben wij het voorszegde Octroy goetgevonden ende

1) Voir la pièce N^o. 528.

[p. 292]

desvolgens geconsenteert ende geaccordeert, gelijck wij consenteeren ende accordeeren mits desen dat den voornoemden Meester Symon Douw alleene ende met exclusie van allen anderen binnen dese provincie gedurende den voorszegden tijt van eenentwintich naestcomende jaren te mogen maecken seeckere nyeuwe inventie van horologien met verbodt aen allen ende een yegelijcken wie tselve soude mogen wesen d'voornoemde nyeuwe inventie van horologien naer te maecken ende naergemaeckt binnen dese provincie van Hollant ende Westvrieslant te brengen ofte doen brengen om vercoft ende uytgegeven te werden sonder consent van voornoemden Meester Symon Douw opte peyne ende verbeurte als in den voorszegde Octroye gestatueert die wij verstaen ende ordonneeren dat tegens de Contraventers geexecuteert ende geappliceert sullen werden naer behooren.

Gedaen inden Hage onder 't Cleyne segel vanden lande den xvij^den decembris int jaer ons Heeren duysent zes hondert acht en vijftich.