Momenta desultoria

[p. 10]

cIɔ Iɔ cxxɪɪx.

In Iohannis Isacii Pontani Historiam Danicam.

AMstela postremo dudum famosior Indo

Quam sibi, & Arctóo non minor orbe stupor,

Mole sua Batavis nulli illustratus obibat;

Omnis ad immensum substitit autor opus;

Quàque sciunt Patriam populi, nescivimus urbem

Incolae, & hic Orbi, non sibi, civis erat.

Donec in abstrusas aevi, Pontane, latebras

Ausus es aeternae noctis adire specum,

Parvaque in excelsum vectae primordia gentis

Canaque longaevo solvere fata situ,

Ignotisque focis peregrinum addicere civem,

Vt patrios posset, jam sibi, nosse lares.

Tum ductos in vasta foris pomoeria muros,

Versaque in aërias infima prata domos,

Orbem urbi inclusum, deductum in foedera gangem

Ambustaeque procul nomen amicitiae,

Iaponem indigenam, Populum (quid plura?) dedisti

Perpetuâ nulli prosperitate parem.

Tanta sequi solas decuit monumenta coronoas,

Nec minor huic potuit proximus ire labor.

Iamque instas, Pontane, tibi, jam grandior autor

Aggrederis longè sceptra petita loqui:

Canutos veteres, & nomina nata triumphis

Haraldos, &, quae dira Britannus habet,

⁺Suenones, & quo titulo virtutis Erici

Regali decies nati obiêre domo.

Felici calamo seram dare fata quietem

Posteritas à te pendula tota rogat:

Iamq; parùm est urbem aut Reges; jam posceris orbem

Quà paret, & coelo mox adhibendus eris.

Euge animi tam vaste vigor quàm limitis expers,

Singula te, par est, inferiora putes.

+ qu: Eerrijck.

[p. 11]

 

Forsitan haec etiam condet, sua, Regna, vetustas,

 

Imperiique olim finis & ortus erit,

 

Indigenisque novis (prohibe clementia divûm)

 

Barbarus in tantas ibit arator opes.

 

Forsitan &, qui sole facis compendia mundi,

 

Amstela, ut obdurent saecula, nullus eris;

 

Et potis est moriare, nihil compagine rerum

 

Afflictâ. (hoc etiam dii prohibete nefas)

 

Mox possit periisse suus cum Consule Rhetor,

 

Scriptaque collapsa cum regione ruant.

 

Eripe te, Pontane, neci, totusque ruinam

 

Effuge, quam pars est tunc subitura tui.

 

Omnia complexus vives quantùm omnia scriptor,

 

Quem pigeat, mundo non moriente, mori.

De Barlaei Poematis in Venetorum Lasaretto, ob byssina ligamenta, ad expiationem quadragesimalem detentis,
Iocvs.

QVis pudor est Batavâ de libertate triumphum

Ducere funestae claustra nefanda domus!

Iudice me, Venetûm claudant Lasaretta Senatum,

Purpuraque in cippos intret iniqua suos,

Purpura, nil meritas adigens in vincula Musas,

Vincula, si terrae non adeunda Diis.

Nec foliis adeunda tuis, dignissime divûm

Praeco, sub infanda compede facte nocens.

Ite Patres, sacrae spirant ê vatibus aurae,

Ite, sacro-sanum praecinit iste melos,

Carmina, tam nocuum nullà redolentia virus,

Quam medicâ Phoebi Patris arata manu.

Ite Patres, fassisque luem juga vestra subite;

Sanctior admissâ Pallade facta domus

Hellebori impletura vicem est, & sanior hospes

Hospitibus medicam conferet intus opem.

Nonnullis poterit Pindus Lasaretta videri,

Nonnullis poterit Gyrgathus ingeniis.

[p. 12]

 

Tanti eruit imprudens de libertate Batavâ

 

Consilium, tanti nos habuisse reos.

Ad Barlaeum.

HEinsius excelsâ coeli regione vagatus
Nescit humum, Cyrrhamque procul, mea culmina, torvè
Despicit, & Batavas negat agnovisse Camoenas.
Vossius, ille omnem tibi quem debemus amicum,
Se didicit debere sibi; nec vile coactae
Nomen amicitiae calamo coluisse laborat.
Burghius Arctoos adiit, Barlaee, triones,
Conductamque manum pretio tam sedulus uni
Occupat, ut nequeas non excusare silentem.
Vmbra viri, quem vix versu memorare venusto
⁺Nominis extensi terror sinit, aut in amicam
Incidit, aut veteres ingratè spernit amicos.
Conticuere omnes; & jam loca vasta silentûm
Hospes adit, Batavas hospes visurus Athenas.
Tu quoque mute siles; & adhuc properantia retrò
Flumina, & obnixum stupeamus in ardua Rhenum?
Rhene retrò propera, potuit Barlaeus amori
Lentulus intepuisse, & amico vivus obire.

Forte quod insignes alibi veneratus amicos

Et potis Euganeos Leidâ pertingere colles
Obliquus mea tecta beas, & carmina nuper
Vna, semel scriptor, binis lectoribus offers,
Objicis, & culpam facili molimine purgas.

+ Brosterhusius.

[p. 13]

Classe Hispanicâ ductu P. Heinii occupata.
Remedium Vtriusqve Fortunae.

HEsperiae spolium, quo non opulentior hospes

Appulit ad portus, Terra Batava, tuos,

Heinius, afflictis in visum nomen Iberis,

Creditur invictâ diripuisse manu.

Iamque liquet, nec vana fides autore laborat.

Nec veniet claudo, qui neget ista, pede.

Si tamen est inter calicem quod fata minantur,

Tantaleaeque valent fallere labra vices,

En quantum, Batavi, calicem hunc & labra lacunae

Dividit, en quantum gaudia nostra freti.

Vicimus. hoc nihil est: restant mare, monstra, procellae:

Caeli temperies quod superemus habet.

Quàm propè dilectae fumavit Sestos Abydo,

Quàm puer has multùm sospes aravitaquas,

Quàm semel interiit! quàm nîl, nisi fata faverent,

Profuit expertis incubuisse toris!

Doctior ignotâ jacuit Palinurus arenâ:

Nate deâ, quà te non feriere Dei?

Quò vetus exemplum? quoties vicina reversas

Thessala, non Tempe, perdere visa rates,⁺

Et procul extremâ victor discriminis Arcto

Naufragus, in portu sentiit esse necem!

Larga sui vindicta Deûm est; ne nesciat orbis

Nullo non aliquid numinis esse loco.

Parciùs exultet, quisquis rate fretus onustâ

Spirat ab infido vel sua lucra mari.

Quisquis eam casus tulerit, moderata voluptas

Immodici poenam rara doloris habet.

Caetera si spernas, Heini, fuge littus iniquum,

Hosticus auriferis quo Tagus exit aquis,

Quoque novenarum sedes augusta sororum,

Infestum, quamvis culta Coïmbra, caput:

+ Texel.

[p. 14]

 

Scire negant illic qui sit clementia, quid fas,

 

Vt Batavis non sint numina dura, deas.

 

Omnia tuta time: subeat, si classe coactâ

 

Occupet hostiles ultor Iberus aquas,

 

Quà novus eripias ereptum vellus Iason,

 

Vt, quod nulla dedit damna, nec ulla ferat.

 

Nam quid agas plenus coram latrone viator?

 

Effugias, quo te sospite sint & opes?

 

Et nolis, invicte viris, imbellis Iberi

 

Foemineas iterum sustinuisse manus!

 

Non tua te virtus, non, quam tutare, Batavûm

 

Gloria non memorem siverit esse tui.

 

Hauriet has prius Auster opes, pretiosaque terrae

 

Viscera vel rapiet flamma, vel unda bibet,

 

Et vapor incensi fugiet, te flante, metalli,

 

Quam tua sit parvo fama triente minor.

 

Invideant aurum superi, victoria nostri

 

Major erit; cedent damna superba lucro:

 

Audaces Batavos narrabunt saecula: pluris

 

Victor eris, quàm quae classe Talenta vehis.

 

Nec olet immensi facilis jactura peculj;

 

Totus ad Hispanum pertinet iste dolor;

 

Bis pereunt illi, quas, cum periisse necesse est,

 

Et voluit Batavus perdere, vicit opes.

 

Jam nihili es, Fortuna: Veni quâ fronte sinistra es:

 

Partim non jacies in tua dona manus:

 

Ure, seca; veniet quo non acceptior hospes

 

Appulit ad portus, Terra Batava, tuos.