Latijnse gedichten 1607-1620

15 ←01 05 1608 Ged., dl. 1 p. 4

Toelichting

Het gezegde ‘non semper (datur) oleum’ lijkt van oorsprong niet klassiek. Margalits (p. 370) vermeldt het zonder vindplaats. Walther (nr. 38993b) geeft evenmin opheldering over de herkomst.

[p. 229]

Kruyskamp vermeldt een apologisch spreekwoord dat verwant lijkt met de door Huygens vertelde anekdote: ‘Non semper oleum, zei de drommel, en hij scheet in de lamp’ (Kruyskamp, Allemaal mensen, nr. 521). Hij vermeldt tevens een Duitse versie: ‘Non semper datur oleum, sagte Michael, und schiss in die Lampen’ (a.w., l.c.), die ook voorkomt bij Wander (Deutsches Sprichwörter-Lexikon, dl. 3 kol. 1142). Een andere versie bij Wander luidt: ‘Muss es denn immer Oel sein, sagte der Teufel, und schiss in die Lampe’ (a.w., dl. 3 kol. 1140). De bronvermeldingen bij Kruyskamp en Wander leiden niet naar werken die de elfjarige Huygens gekend kan hebben. De volgende aantekening van Wander bij de naam Michael (zie boven) geeft wellicht aan in welke richting we Huygens' bron moeten zoeken: ‘In einem alten Anekdotenbuch von Petrus de Memel (Lustige Gesellschaft) steht dafür Balthasar.’ De genoemde bundel dateert uit 1656 (Moser-Rath, ‘Lustige Gesellschaft’, p. 19).

Metrum

Dactylische hexameter.

Datering

De volgorde van de gedichten in het cahier maakt een datering tussen 24 januari en 1 mei 1608 aannemelijk.

Overlevering

H	K.A. XLIIIa-2 (cahier), p. 9-10.

Commentaar

1	Lampadis: de altijd brandende lamp in de kerk.