Gedichten. Deel 3: 1636-1644

[1639]

In Danielis Heinsii ad libros novi foederis notas¹⁾⁺.

Quam primum genitore Deo cruce, morte nefandâ,

Placato patriâ Filivs arce stetit,

Plurimus erepti volvens oracula Scriptor

Testis et interpres gestijt esse Dei.

Quaque fuit vernantis agri ditissima messis,

Messorum plane prodijt aequa manus.

Omnis in hoc aevi pietas sudauit, et omnis

Tot membranarum pondere Terra gemit.

Heinsiadae tamen, Heinsiadae, (nihil addimus ultra

Quo nihil effari est celsius Heinsiadae)

Neglectas placuit per tot vestigia spicas

Exequi, et hanc summam messi adhibere manum.

Summa manus quasi prima fuit. jamque amphora factus

Vrceus, atque ingens pagina sera liber.

Nempe quod aetates oculatas fugit et omnem

Lijncea, ab Heinsiadae lumine lumen habet.

1) M.D., 43, met den titel: In Danielis Heinsii Equ. Exercitationes ad libros Novi Foederis.
Het gedicht is voor het eerst gedrukt in Danielis Heinsii Sacrarvm Exercitationvm ad Novvm Testamentvm libri XX .... Lvgdvni Batavorvm. Ex Officinâ Elseviriorvm. 1639, blz. 963, met den titel: In viri svmmi Danielis Heinsii eqvitis ad Libros Novi Foederis Exercitationes.

+ [krit] vs. 13 jamque bij Heinsius: sensim M.D.: venit

[p. 120]

 

⁺

 

Vltimus infanti Quantum nesciverit orbi

 

Indicium, senio praecipitante, facit.

 

Quantus qui, nocti factâ vi, vespere nigro

20

Redderet auroram, debuit esse liber!

 

Christe, Creatori Domino cognate Creator,

 

Aeterno lux, Aeterne, coaeua Patri,

 

Manna merum, Panis coeli, qui pane stupendo

 

Ora tot explesti pendula ab ore tuo,

25

Ecce creatricis rursum mijsteria dextrae

 

Sentio et hic praesens numen adoro tuum,

 

Auribus hic oculisque nouae miracula frugis

 

Objicis, et magno rursum alimenta gregi.

 

Scilicet e tenui, duce te, succreuit aristâ

30

Pascere par mundi saecula sancta seges.

 

Te duce sarta siet: spretâ, multiplicis Hydrae

 

Morsibus, inuidiâ, te duce tecta siet;

 

Te duce qui rugiet, vanâ et sine dentibus irâ,

 

Nesciat hoc ungues in Daniele Leo.

 

12. Ian.

+ [krit] vs. 25 creatricis M.D.: Creatoris

In I. Beverovicii de excellentia sexus foeminei libros¹⁾.

Post vitae momenta, coactamque agmine multo

Mobilis an fixi limitis historiam:

Post debellati rem gestam calculi, et omni

Calculo honorati sensa diserta stijli:

Post Latio assertum Hippocratem, Medicamque potenter

Elotam prisco flumine barbariem:

Post meritam Celsi laudem titulosque Bataui,

Tinctaque Romano melle fel, ac aloën:

Celsius audaci graditur pede maximus urbis

Antiquae ciuis, rector et Archiater:

Cuius ut angusto nomen vix clauditur orbe

Commissura metri non capit arcta mei.

Bella viris indicta mouet, ductorque tremendo

Agmine, quod faceret Penthaesilea, facit.

Foemineas longe nostris excellere Lauros

Totâ stipatus dictat Amazoniâ.

En Bataui, fera turba, mei, quibus expedit armis

Fidere, quae miseros sumere scuta mares?

Riserunt Bataui; et cuidam de plebe Poetae

Succurrit socios sic animare viros:

1) M.D., 46. Het gedicht is voor het eerst gedrukt in Ioh. van Beuervviick van de Wtnementheyt des vrouwelicken geslachts, 1639, met den titel: In eundem. Slechts de 2de uitgave (1643) stond mij ten dienste.

[p. 121]

 

O passi grauiora, minas contemnite vani

 

Fulminis; occumbet sub duce caussa suo.

 

Destruitur praecone procul, procul eruta sexus

 

Gloria: pro nobis dimicat illa manus.

25

Quod facit, infectum reddit, praeposterus artem

 

Exserit et cassâ Beuerouicus ope.

 

Intumeat quacumque sibi meritissima plaudat

 

Foemina, sit quâ se conditione beet:

 

Cui victas dant cuncta manus, facundia nostra est,

30

Nostra perennandi gloria, nostra Venus.

 

Indicium, male susceptae clarissime caussae

 

Proditor, exemplo, Beuerouice, facis;

 

Exemplo, cui sera fidem ne forte negaret

 

Posteritas, aeri par facis et chalijbi.

35

Illa stupens, operis magni cum lemmate parvo

 

Aeternum formae compositura decus,

 

Illa fauens caussae victrici, o mascule, dicet,

 

Heroum vigor, o nil nisi flamma mares!

 

Quis contendat huic, calami muliebris opella,

40

Quantumvis doctâ garrulitate liber?

 

Quid mulier? quot se marium facundia solo

 

Cum Beuerouicij conferat eloquio,

 

Cui caput est operis, tot jam per saecula salui,

 

Per tot victuri saecula, costa viri?

 

3. Febr.

Ad titijrum viduae maritum de mopso virginem ducente.

Nubentis Mopsi de virginitate triumphus,

Quae tibi tam res est certa, mihi dubia est.

Haud facile immergunt quorum virtutibus obstat

Res angusta, nec ut, Titijre, tu patulae.

Feb.

De Hispanis in exitu Dunkerckae caesis¹⁾⁺.

Nempe quid hoc monstri est? dicas abeundo redîsse,

Naufragium in portu tam cito fecit Iber.

27. Feb.

1) M.D., 145.
In Febr. liep eene vloot uit de haven van Duinkerken, om naar Spanje te gaan. Maar Tromp, die met 11 schepen bij de kust lag, viel de vijandelijke vloot aan, nam twee schepen en joeg de overigen in de haven van Duinkerken terug (Aitzema, IVb, 168).

+ [krit] vs. 1 Nempe M.D.: Ecce

[Parue puer]

Parue puer, magnis nisi praeponende poetis²⁾,
Componende tamen, tot qui virtutibus annos
Tam paucos excedis, et omnem praepete pennâ
Spem patris attoniti pulchris conatibus imples.

2) Het versje is niet gedateerd; waarschijnlijk is het tot zijn zoon Constantyn gericht, die in dezen tijd Latijnsche versjes begon te schrijven (zie op 24 Sept. 1638).

[p. 122]

Marini¹⁾⁺.

Die mael die soete mael
Die 'ck met haer' gulden draed schaduw sie maken
Op mijn liefs schoone kaken,
In een bosken der Minne.
Ah schout het, hertie sonder sinne,
Soo ghij der Roos of Lelie meent te naken.
Daer sit de Boef verborgen
Met nett en Boogh en schiet de ziel voll sorgen

Mart.

1) K.b., II, 527. In het HS. staat het Italiaansche versje boven de vertaling. In K.a. is de titel: Vyt het Italiaensch van Marino. Quel neo quel vago neo.

+ [krit] vs. 2 schaduw sie K.a.: sie schaduw - vs. 4 bosken K.a.: klein bos

In Andreae Riveti vindicias Mariae matris domini²⁾⁺.

Quâ torvus irâ saxeae sacer legis
De monte lator saxeas furens fregit
Manu tabellas numinis vitellini
Pungente probro; torvus, acer, insulsae,
Injuriosae, effraenis, impiae, insanae
Commenta laudis, queis abacta vitandis,
Si sis superstes, gratiosa, cum Sponso,
Cum Prole divâ, inhospitalis Aegijpti
Quaeras latebras, execratur offensae
Diuinitatis archimijsta Riuetus.
Agnosce foedi foeta mater erroris,
Agnosce, Roma, veritatis oblatae
Munus, diserti candidum instar autoris.
Non dissidemus, si sapis: piam, sanctam,
Castam, pudicam, virginem, Dei matrem,
Quid porro? felicissimam creaturam
Docti fatemur, credimusque persuasi
Mariam eandem. Crede quod iubet credi
Quem credis, idem matris et Pater et proles

2) M.D., 45. Het werk van Rivet, waarin H.'s lofdicht zeker is afgedrukt, kwam mij niet ter hand.
André Rivet werd ongeveer in 1572 te Saint-Maxent geboren, was van 1595-1620 als geestelijke verbonden aan de hofhouding van den hertog De la Trémouille en aan die van zijne weduwe te Thouars, werd in 1620 professor in de theologie te Leiden, in 1632 gouverneur van Willem II en in 1646 eerste curator der nieuwe Illustre School te Breda. Sedert woonde hij in die stad, waar hij 7 Jan. 1651 is gestorven. Rivet heeft een groot aantal wetenschappelijke werken geschreven.
H. was zeer met hem bevriend en stond met hem in briefwisseling. (In het Huisarchief van H.M. de Koningin is een bundel brieven van H. aan Rivet uit de jaren 1632-1650, in de Leidsche Bibl. zijn meer dan 100 brieven van den Franschen geleerde aan H.)

+ [krit] vs. 3 numinis vitellini M.D.: nempe numinis bruti - vs. 8 divâ M.D.: diâ

[p. 123]

20

Deus redemptor. Quo furore candorem

 

Laudando laedis, quo modestiam palpo.

 

Aduerte demens, et, monente Riueto,

 

Toties monente pertinacem et ingratam,

 

Tandem docere: stant sacerrimi sacro

25

Finis modusque, veritas, via et vita

 

Quos ipsa sanxit: deficis vel excedis?

 

Tollis vel addis? omne jota blasphemum est.

 

30. Mart¹⁾.

1) Aan het HS. van het gedicht is een briefje aan Rivet toegevoegd.

In viri clarissimi doctissimique Marci Zuerij Boxhornij historiam Bredae expugnatae²⁾.

Hactenus edomitae muti miracula Bredae

Scivimus, et captam vix capit ulla fides:

Hactenus attoniti, stupor, admiratio Belgae est;

Quaeque palam vidit, paene tacendo negat.

Boxhornj princeps ingrata silentia solvit

Par operi, priscis aequiparanda, manus;

Quoque sat Auriaci pateat vaga laurea Martis,

Victoris populi Martia verba movet:

Coeptaque terribili memorat confecta trimestri,

Qualibus Eugeniae spes breuis annus erat;

Hic ubi surgentis frustra spectator arenae

Horruit ad primae moenia molis Iber.

En quid agis, Lector? scriptae moliris an actae

Prodere, an utrivis congrua verba rei?

Tolle manum. scriptae laus est non unius aevi;

Totius acta labor posteritatis erit.

5. Apr.

2) M.D., 44. Voor het eerst gedrukt in Marci Zuerii Boxhornii Historia obsidionis Bredae, et Rerum Anni MDCXXXVII gestarum. Lugduni Batavorum, Ex officina Isaaci Commelini, A^o. 1640.
Boxhorn, in 1612 te Bergen op Zoom geboren, werd den 12den Aug. 1626 op 14jarigen leeftijd als student te Leiden ingeschreven. In 1633 werd hij daar hoogleeraar in de welsprekendheid, welken leerstoel hij later met dien in de geschiedenis verwisselde. Den 3den Oct. 1653 is hij gestorven, nadat hij tal van werken had geschreven.
Er zijn 14 brieven van H. aan Boxhorn (Epist. Lat.).

In albo I. Frederici Gronovij³⁾.

Ain, Gronovi maxime? his angustijs
Iubes amoris arrha stipetur mei?

3) M.D., 144. Onder het HS. staat: I. Frederico Gronouio viro per tempora et mores Pio atque erudito perpetis amicitiae M.P. Constantinus Hugenius. Hagae Com. Non. Apr. CIƆIƆCXXXIX.
De beroemde Gronovius, geb. te Hamburg in 1611, kwam in 1634 in ons land en woonde o.a. eenige jaren in den Haag, waar hij met H. kennis maakte. Te Leiden telde hij Heinsius, Scriverius en Salmasius onder zijne vrienden. Hij heeft later groote wetenschappelijke reizen ondernomen, werd in 1642 professor te Deventer, in 1658 te Leiden en stierf 28 Dec. 1671.
Er zijn 4 brieven van H. aan hem (Epist. Lat.).

[p. 124]

 

⁺

 

Peccas, diserte censor errorum, graui

 

Errore peccas: non ferunt breui freto

5

Immensa claudi. non sit Oceano minor,

 

Quâ, quam, Gronoui chare, sis charus mihi,

 

Dicam papijro: nempe dicturus fere

 

Quot hoc libello paginae vacant libris

 

Egeam vaciuis. Iudica quid sim potis,

10

Ubi, confluente grandium turbâ virûm,

 

Quod nec satis natura fert, Album est nigrum.

 

5. Apr.

+ [krit] vs. 7 Dicam M.D.: Scribam - dicturus M.D.: scripturus

Genesen van doofheid, tot God¹⁾⁺.

Mijn' misdaed, van 'tgetal der ghene die dij haten,

Was op, onwaerdigh, mij, van 'tsalighe getal

Der hoorers van dyns woords heilsamighe geschall,

Was op, welwaerdigh, mij van dijn' hand uytgelaten,
En sloegh mij over 'thooft, en wilde 't niet verlaten

'T en schonde mij mijn een, mijn eenigh Oor en all.

Dijn' goedertierenheid schoot tuschen 'tongevall,

En stilde met een sett de weeën die mij aten,
En heelde mij 'tgehoor. Wat hebb ick nu te seggen?
Mijn ongeluck en heil bij Malchus lot te leggen?

O neen, de wonde was verr min genezelijck,

De straffe bet verdient, de Weldaed ongelyck:

Ick was, als Malchus was, de Malchus die het lede,
Maer, ick moordadighe, de Malchus die 'tmij dede.

grati animi M. 8. Apr.

1) K.b., I, 65.
H. was op zeer jeugdigen leeftijd aan één oor doof geworden (zie Sermones, II, vs. 1084, sqq.; Cluys-werck, vs. 417, vlgg.). Hij maakte zich dus licht angstig voor ‘de rest’.

+ [krit] vs. 6 'T en K.a.: 'S en

[Createur, mon recours au fort de tant d'angoisses]

Createur, mon recours au fort de tant d'angoisses²⁾
Dont depuis le Berceau j'aij ce coeur agité,
Qui ne frappes jamais, qu'encor tu ne paroisses
Plus soudain mille fois adoucij qu' irrité;
Où est le souuenir de ton amour immense,
Ce tresor infini, que ta bonté dispense
Dessus nous criminels, nous, humains inhumains;

2) Boven het vers staat aan de ééne zijde: Ἐγὼ δὲ τίς ἤμην δυνατὸς κωλύσαι τὸν Θεόν; Act. 11. 17, en aan de andere: 1639. ad Philippum.

[p. 125]

 

⁺⁺

 

Fais tu force aux efforts de ta pitié plus tendre,

 

T'armes tu contre toij, pour mieux reduire en cendre,

10

Quoij que defiguré, l'ouurage de tes mains?

 

 

 

Ceste bouë en crachat, cest' insolente poudre,

 

Ce superbe neant, qui t'ose encor nommer,

 

Est-ce le digne object des eslans de ta foudre?

 

Suis-je de qui la mort te fasse renommer?

15

Quand ton sage pouuoir fit sortir la nature

 

D'où elle n'estoit pas; quand, vestu de figure,

 

Ce Rien deuint ce Tout qui n'a soustien que toij;

 

Ce fut un digne effort du bras de ta puissance:

 

Mais le sera-ce aussi quand tu perdras l'essence

20

D'un Atome pourrij, d'un miserable, Moij?

 

 

 

Tu m'a mis possesseur dedans la vaste plaine,

 

Dans l'Vniversité de tes puissantes mains

 

Heritier du trauail de ta saincte sepmaine

 

Du grand, du merveilleux partage des humains¹⁾.

+ [krit] Bij vs. 19 in marg.: Τίς ὠϕέλεια ἐν τῷ αἵματί μου, ἐν τῷ καταβαίνειν με εἰς διαϕϑοράν. Ps. 29. 10.

+ [krit] vs. 18 un digne effort du eerst: chose seante au - vs. 21 possesseur eerst: pelerin - vs. 23 Heritier eerst: Possesseur

1) Het vers heeft geen datum, maar is van 1639; zie de vorige noot.

In tumulum Bernhardi Saxonis Weimariae ducis²⁾⁺.

Quisquis ad hos cineres adstas incautior, horre

Hospes, et exuuias Herculis esse puta.

Pertulit heic Saxo, Patriae inuictissimus ultor,

Sacra triumphato condier ossa solo.

Quid faceret? fatis Alciden cedere, caussam

Parca, nefas, lethum sentijt (?) esse suam.

Interimendus erat, quo non pereunte perîssent

Austria, et innumerae quas parit Hydra neces.

18. 7b. (Sept.) Cruijspolder.

2) M.D., 145.
Hertog Bernard van Saxen-Weimar was den 18den Juni te Neuburg gestorven ‘van eene besmettelijcke sieckte, by veelen gesuspecteert van Venin; hem gheprocureert van wegen Vranckrijck, vreesende dat hy de Conqueste van Brisach voor sich behouden ende geensins aen den Koningh overgeven soude’ (Aitzema, IVb., 233).

+ [krit] vs. 6 sentijt M.D.: credidit

(Contra secundas nuptias)³⁾.

Secunda vota plurimus mihi Rhetor
Suadet; vir et puella, nupti et innupti.

3) M.D., 146, met het opschrift: Contra easdem. Het versje komt ook voor in een brief aan Beverwyck van 5 Oct. In het HS. heeft het versje geen titel.

[p. 126]

 

⁺

 

Cedam furori mille sijllogismorum.

 

Quando? inquiunt. Mox atque desierint stulto

5

Placere Libri, Liberi atque Libertas.

 

22. Sept. Cruijspolder.

+ [krit] vs. 4 desierint M.D.: desinent.

Ad amicos¹⁾⁺.

Debentur studijs quae non rapit otia Princeps:

Non vacat uxorem ducere, si liceat.

Proli dura nouerca meae sit, et altera proles:

Si vacat uxorem ducere, non liceat.

Nullâ vendiderim pro conjuge libertatem:

Si licet uxorem ducere, non libeat.

Iam de coniugio missum facitote, et agamus

Quod vacet et libeat, quod vacet et liceat.

22. Sept. Cruijspolder.

1) M.D., 146, met den titel: Aliud.
In marg. bij dit vers: Quid tu restaures cui finem Dens posuit? Quid libertatem collatam tibi iteratâ matrimonij seruitute fastidias? - Amplectenda occasio est, quae ademit quod necessitas imperabat. Tertul. lib. 1. ad uxor.

+ [krit] vs. 4 vacat M.D.: vacet - vs. 6 licet M.D.: liceat - vs. 6 uxorem M.D.: sterilem - vs. 8 vacet et liceat M.D.: juvet et liceat.

(Aliud)²⁾.

Ducere me uxorem vultis. Vetulam anne juuencam?

Si vetulam, nolo; si juuenem, nequeo.

Cur juuenem nequeo: ne forte puerpera plenam

Oppleat agnatâ prole nouerca domum.

Cur vetulam nolo? Glacies nec larua locari

Apta, nec est thalamo grata ruina meo.

22. Sept. Ibid.

2) M.D., 146. Het versje heeft in het HS. geen titel.

E castris redux³⁾.

Haga, meum decus, Haga, Ducum lectissima sedes,

Haga, voluptatis tota medulla meae;

En iterum sudore vagae, solennis, amarae,

Asperae, inexhaustae tempora militiae

Humidus, ad postem fixis inglorius armis

Advolo in amplexus, patria virgo, tuos.

Accipe, et acceptum, nisi dedignaris, alumnum

Aspice non toruo blanda supercilio.

Auriaci sint de populis murisque triumphi,

Ceperit inuictâ castra virosque manu:

Plus Duce victor ero, modo te, pulcherrima, Ciui

Qui solâ capitur te, patiare capi.

In castris. Cruijspolder. 28. 7b. (Sept.).

3) M.D., 147.
Den 12den Oct. keerde H. naar den Haag terug, dat hij den 23sten Mei had verlaten. ‘Deo Laus’, schreef hij na zijne terugkomst in zijn Dagboek (blz. 34).

[p. 127]

Toe-maet op het lof der vrouwen van d^r. Beverwijck¹⁾.

Geleerde Beverwijck, ick hebb u noch te leeren.
Vergeeft mijn achter-klapp: Ick moet uw' Boeck vermeeren,
En klappen achter aen dat bij v, of ick miss,
Niet willens onversint en onbeschreven is.
Carmenta kost geen duijtsch, 't en is haer niet te wijten;
Uijtheemsche letteren en konden ons niet bijten:
Maer 'tbroeckeloos geslacht, haer afkomst, hier te land
Heeft onse wortelen van 'tspreken eerst geplant.
Lett op het grootst gerucht: de Haenen moghen kraeijen;
De Hoenders kakelen: de beste papegaeijen
Zijn wijfjens. Wilt ghij meer? de konst heet Moeder-tael,
Niet Vader-tael: Noch meer? het swaerst van altemael
Stelt mijn vermoeden vast: het schrijven van de Wetten
Is mannen-werck van ouds: maer siet de loose sletten,
Hoe hebben sij haer leed gewroken by gevall;
'T komt op een' Letter aen, Wyf en wijs, Man en mal.

B. ad Zomam 2. Octob.

1) K.b., II, 154.

Ad Beverovicium cum epigrammate Belgico, cap. 3. lib. 2. de excell. sexus foeminei adscribendo²⁾.

Hoc tibi mantissae, Musarum digne sacerdos,

De medio natum gurgite Nostra dicat;

Pulverulenta dicat, qualis sudauit et alsit,

Qualis ab aestiuo fusca labore redit.

Stridorem, si rauca strepit, didicisse rudentes

Inter, et aurigas inter, et arma puta.

Si titubat male composito pede, talis aquae vis

Dum caneret, venti, dum veheretur, erat.

Denique si lapsa est, lapsa est labentibus undis,

Et fluuij faciem rapta ruentis habet.

Quod magis ignoscas, peccat properando: quid, inquis,

Quo festinandi tuta colore ruit?

Te Beuerouici, cultamque sororibus octo,

Battauiae Cirrham sensit adesse domum:

Hos animo votisque diu; velisque petitos

Exilij metam credidit esse lares.

2) M.D., 47, waar aan de titel de woorden: Dordracum praetervectus, zijn toegevoegd. In het HS. is bij het vers ook een briefje van Beverwyck.
H. zond dit vers te gelijk met de Toe-maet. Het 3de hoofdstuk van het 2de boek van Beverwyck's werk is getiteld: ‘Dat de Vrouwen verscheyde dingen gevonden hebben, streckende tot onderhout van leven, ende wel leven’; enz.

[p. 128]

 

⁺

 

Pro venia rerum ratio est: vicina quieti

 

Ocijus in terram praecipitata ruunt.

 

Excipe praecipitem, si non grauis hospes amico est;

20

Exceptam Pindi de grege scribe tui.

 

Sin piget exceptae, proscriptam fronte seuerâ

 

Restat honorato plectere seruitio.

 

A pedibus, dic, Schurmannae manibusque stupendis,

 

Si placet ancillae non leue munus, eris.

25

Illa quid? excedet leuibus velocior Euris,

 

Nec sinet ingratas rumpere fata moras.

 

Nempe nec exilio possit magis ulla beato,

 

Nec postliminio nobiliore frui.

 

I bona, quo sortis tua te vocat aura secundae,

30

Inuidiae, tantum non sine dente meae.

 

B. ad Zomam. 5. Octob.

+ [krit] vs. 26 eris M.D.: erit - vs. 30 tantum eerst: fateor als in M.D.

In Barlaei epigramma de Tessala equitante. Ad ipsam¹⁾.

En quid agis? dici vates sibi poscit in aurem,

An possis equitem, Tessala, ferre virum.

Si, non fassa, negas, vano conamine primum

Non vanâ spolias fertilitate thorum.

Si non, fassa, negas, caue ne videare malignis,

O bona, fallaci non sat auara proco.

Tutius ergo taces. At si te quaestio torquet,

Accipe, qua paucis expediare dabo.

Nec fassae murmur, nec in aurem verba negantis

Exigo: in amplexus irrue muta meos;

Experiere Equitem, qui num quoque, Tessala, vir sit

Mox poteris mutae dicere muta tibi.

In paroxijsmo febris tertianae. Hag. 19. Octo²⁾.

1) Barlaeus had een versje geschreven: In Tesselam equitantem (Poem., II, 433).

2) Den 12den Oct. was H. ziek geworden (Dagb., 34).

In diem natalem filij secundogeniti principis mei. CIƆIƆCXXXIX³⁾.

Nasceris Andreae fatali luce, Batavùm

Mille Puer votis, mille petite Patris.

Accipimus Pater et Bataui praesagia; totum

Scilicet ἀνδρείαν te fore fata notant.

5. Decemb.

3) M.D., 145, waar in plaats van: mei, in den titel: Arausii, staat.
Den 30sten Nov. werd den Prins een zoon geboren, die echter den 29sten Dec. overleed (Aitzema, IVb, 251, 252).

[p. 129]

Inscriptio villae¹⁾.

Quid faciat laetas segetes nec scire laboro,

Nec vacat; hic satis est si scio quid faciant.

10. Dec.

1) M.D., 145, met den titel: Inscriptio Vitaulii, Villae.
In Dec. had H. onder Voorburg een stuk land gekocht, met het doel er ‘een Huysken van Vertreck, in tyde van sieckte ende anderssins’ te ‘timmeren ende beplanten’. In 1640 en 1642 kocht hij er andere landerijen bij (zie A.D. Schinkel, Bijdrage tot de kennis van het karakter van Constantyn Huygens, 1842, blz. 76-82). Hij liet daar een buitenverblijf zetten, waaraan hij den naam Hofwyck (Vitaulium) gaf.

(Oprecht bedrogh)²⁾⁺⁺.

Ieroen de Loghenaer
Seght hij lieght, en 't is waer.
Sie hoe Ieroen bedrieght,
Hij seght waer en hij lieght.

20. Dec.

2) K.b., II, 154. In het HS. heeft het versje geen titel.

+ [krit] In marg.: Cic. Acad. quaest. 2.

+ [krit] vs. 3 Sie K.a.: Siet