Dagh-werck

(1973)–Constantijn Huygens– rechtenstatus

Commentaar bij Proza-slot Dagh-werck

r 2	bijden wegh	onderweg
3	gevoelen	mening, opvatting
	aengewesen te hebben	aan te geven
	soo...waerheid	(zie manuscr. aant.)
6	Daeraen	daarop, daarna
11	ouertallighe	onnodige en onnuttige (WNT overtallig 2105/6)
	konstigh	waar kennis, bekwaamheid voor vereist is (tegenover onkonstigh, bij voorbeeld verkeeren (r 12), in verschillende betekenis (zie MNW verkeersbert 1883), o.a. spel met dobbelstenen op verkeerbord (Kil.), een soort triktrak.
12	wilde...hebben	zou ik wat hebben willen uitvaren
13	bij	door
	emmers	althans
15	Geweer...slagh	allerlei wapens
	Ball	bal(spel)
	Boll	(spel met) houten bollen (groter, zwaarder dan de bal)
	Boll Tafel	Vgl. WNT bol (I) 291 met verwijzing naar dit citaat en de ‘aannemelijke gissing’ van Bilderdijk: biljarttafel of troktafel.
17	ongebruijck	niet gebruiken, beoefenen
18	docht	dacht
19	Achtermiddagh-uren	(derhalve gewijd aan lezen, liefhebberijen, sport)
	hoofsche	van het hof
20	dien...eighen is	waarvoor de avonden bestemd zijn
21	ontijdighe	ongelegen
22	ten beroepe van...staen	aan het hof moeten verschijnen (WNT beroep 1907) Letterlijk: klaar staan voor het roepen van het hof
24	gemeen	gemeenschappelijk
25	vermaens	vermelding, gewag
28	hadd ick voor	was ik van plan
29	bedenckinghen:	overwegingen
	voor-raed	adviezen
30	meest allen	bijna allen
	begrijpen	samenvatten
31	te bate...hadde	te baat zou hebben gekozen (genomen)
32	versche baen	nieuwe weg
33	met...omspraecks	minder uitvoerig, met minder woorden
34	daer over	nl. over die versche baen

35	bijwerck	bijzaak
36	gevoeghelicker	passender, op passender wijze
	Uijt...scheiden	op te houden met, te besluiten
39	voor-wensch	wens van tevoren, wens betrekking hebbende op de tijd voor die van de andere wens
	leuendich	levend, bij mijn leven
40	ontsteruen	verlost worden van
41	eenparicheid	gelijkmatigheid, standvastigheid
44	derven	durven
45	dit	de behandeling van al deze zaken, dit gedicht
	dien...werde	ten believe van wie dit uitsluitend werd gemaakt
47	mijn beswijcken	vgl. vs 2057
	marge 44-C	Illud opus potuit, si non ipse prior perjssem, Certius à summa nomen habere manu. Ov. 3, Trist. 14 (Dat werk zou, als ik niet zelf tevoren voorgoed was heengegaan, een duurzamer faam hebben kunnen bezitten, had ik eraan de laatste hand gelegd. Ovidius, Tristia 3, 14, 21/22.)
48	Anzi tempo...	Voor de tijd (Voortijdig) wat mij betreft is zij teruggekeerd naar haar land en naar de ster die haars gelijke is (Sonnet CCLXXXIX, 3, 4) In C hierboven nog:
		E volea dir; ô di miei tristi e lenti,
		E più cose altre; quand' io vidi allegra
		Girsene lei fra belle alme lucenti (Trionfo della Fama, r. 4-6 (eerste redactie)
		En ik wilde zeggen: ‘o droevige en lange dagen die ik nog te leven heb.’ En nog meer andere dingen, - toen ik haar (Laura) vrolijk zag gaan temidden van schone, schitterende zielen.
51	E compiè...	en die mijn dag voor de avond beëindigde (Sonnet CCCII, 8)
54	Pieno...	De wereld was vol van haar volmaakte roem toen God om haar tot een sieraad van de hemel te maken haar weer tot zich nam, en zij Hem waardig werd (Sonnet CCCXXVII, 12-14)
58	questo...	en dit is het enige dat ik over heb van zoveel hoop (Canzona CCLXVIII, 32)
	per suoi...	als haar heilige voetspoor (Sonnet CCCVI, 12)
62	Morta colei...	nu zij gestorven is, die mij deed spreken, en die bovenaan in mijn gedachten stond zoveel ik kan (Sonnet CCXCIII, 5-7)
66	e vincaui...	en moge het medelijden u overmeesteren (Canzona CCLXVIII, 59)
	marge 60(C)	Ingenium fregere meum mala: cuius et ante // Fons infoecundus, parvaque vena fuit. Ov. 3. Trist. 14.
		(Mijn talent hebben de tegenslagen gebroken, een talent, waarvan ook tevoren al de bron onvruchtbaar en de ader gering was. Ovidius, Tristia 3, 14, 33/34.)
		KII voegt hieraan toe:
		Non venit STELLA non praeeunte DIES. Ovidius. ad Liv.

		(De dag brak niet aan, doordat geen morgen-sterre meer voorging. (Ovidius (naar huidig inzicht Anonymus). Consolatio ad Livium. 408 (met wijziging van Et in Non)
		Onder het proza-slot in C:
		Τί γαρ πλέον ανέρι κηδευς Μουνῳ ὑπερ γαιας οιχομενης αλοχου;
		Anthol. l. 3, c. 12, ep. 46.
		(Want wat baat een man het rouwen, wanneer hij alleen op de wereld is, doordat zijn vrouw heenging? Anthologiae (Planu deae) libri 3 capitis 12 epigrammate 46 = (naar tegenwoordige telling) Anthologia Graeca VII 340, 3/4.
		(De nummering van de sonnetten en canzonen is volgens Concordanza delle Rime di F. Petrarca. Composita da K. Mc Kenzie, Oxford-New Haven, 1912. Herdruk 1969.)

Vorige Volgende