|
| |
| |
| |
W.
| W veranderd in V. III. 345. (582.) |
| Waayt voor Waait. II. 189. (286.) |
| Waal. zie Wieling. |
| Waan is van Waar. I. 167. (67.) Waan heer 't zelfde. 168. (68.) |
| Waanheer het zelfde als Waerher of van Waar. I. 168. (68.) Wanen, van Wanen, Waan en van Waan, het zelfde met Waar, van Waar. 170. 171. (69.) |
| Waanzalig. zie Zalig. |
| Waar, of verschille van Waarachtig. zie Waarachtig. |
| Waar (van) moet men zeggen, niet Waarvandaan. I, 168-172. (68. 69.) |
| Waaraan. zie Waarmede. |
| Waarachtig is het geen volkomen en geheel Waar is. II. 149. (270.) en Aant. schijnt oorsprongelijk minder dan Waar te beteekenen. 150. 151. (270.) Doch dan moest de toonklank op de tweede greep zijn. De Hoogduitschers zeggen Wahrhaft, Verax, Wahrhaftig, Verus, van Haben, Habere, dus Waarachtig, hebbende het Ware, als Deelachtig, Woonachtig, Deel hebbende, Woon hebbende. 151. Aant. |
| Waard. ô Waard te pryzen, niet goed, moet zijn ô Waard geprezen of ô Pryzenswaarde. I. 183. (74.) |
| Waard en Waardig voor 't zelfde gebruikt, hoe te onderscheiden, dit onderscheid volgens Huidec. in onrijm altijd in acht te nemen. III. 300-303. (566.) Doch is volgens Hinl. een kieschheid niet op den aart der tale gegrond. 301-303. Aant. |
| Waard of Waardig staat met gouden letteren voor een der vertrekken van 't Rijmmagazijn. I. 184. (75.) Liefde, Haat, Lof, Verachting, byzondere kassen in dat vertrek. 185. (75.) Waard Bekeken, Bemind, te Minnen, te Vreezen, te Loven, te Kronen, te Roemen, Geprezen, Misprezen, Geacht, Verbeten, Ge- |
| |
| |
| ducht, Geschooren, Beminden, ald. (75.) is eigenlijk niet Dignus, maar Carus, Lief, Aangenaam, doch Waardig is Dignus, wel Waardig aantebidden, ald. (76.) |
| Waarde. zie Waardy. |
| Waard geprezen (ô) goed, niet ô Waard te pryzen. I. 183. (74.) |
| Waardig. zie Waard. |
| Waardy verbasterd van Waarde. II. 261. (321.) |
| Waardoor. zie Waarmede. |
| Waarheid. zie Voorleden. |
| Waarher is Vanwaar. I. 167. (68.) |
| Waarin. zie Waarmede. |
| Waarmede en Met wien niet onverschillig te gebruiken, Met wien, betrekkelijk tot een persoon, Waarmede, tot een zaak. Dit onderscheid by Vondel niet altijd in acht genomen. Dit ook Waaraan, Waardoor, Waarin, Waarover van een persoon gebruikt. III. 50. (469.) Ook Daarmede, Daaraan, gescheiden zijnde. Waarom krachtiger dan Daar-om, en rede daarvan. 51. (469.) Bovenstaande onderscheiding goedgekeurd; de Enallage adverbii relativi van Waarmede voor Met wien enz. echter den Dichteren niet te betwisten. 51. en 52. Aant. |
| Waarmoes. zie Warmoes. |
| Waarover. zie Waarmede. |
| Waarschijnbaar. III. 375. (596.) |
| Waarvandaan. Deze spreekwijs afgekeurd, Van waar moet men zeggen. I. 168-172. (68. 69.) |
| Wabbe. H.D. zie Honigraat. |
| Wabe. H.D. zie Honigraat. |
| Wach. zie Wee. |
| Waden in 't water, herhaaling van woorden van eenerlei klank. I. 361. (160.) |
| Waerede. zie Voorleden. |
| Waereid. zie Voorleden. |
| Wagen (te) ryden, stygen. I. 249. (110.) |
| Wagen 't lijf op een Wagen. I. 106. (40.) |
| Wagen. Wagens vol. zie Handvol. |
| Wagen mennen. zie Mennen. |
| Wagen. Naam- en Werkwoord. Wagen op een Wagen. Letterspeeling. I. 106. (40.) |
| Wagen. Gesternte. zie Zeilstar. |
| Wagen, Woenswagen, Irmenswagen, Herwagen, naa- |
| |
| |
| men van 't Zevengesternte. zie Zevenster. |
| Wagenaar, Voerman van den grooten Beer, Voerman van den Noorder Beerewagen, naamen van 't zelfde gestarnte. III. 37-39. (465.) waar gelegen. 39. (465.) ook Arctophylax, Beerenwachter, ald. (466.) ook gemeenst Boötes, dat is Ossendryver, Osdryver, Fr. Bouvier, ald. De Grieksche naam ook in 't Duitsch gebruikt. 40. (466.) Waarom dit gesternt verbeeld met den dissel gereed te overhellen. 38. Aant. |
| Wahrhaft. H.D. zie Waarachtig. |
| Wahrhaftig. H.D. zie Waarachtig. |
| Waien. Imperf. Waaide, niet Woei, Partic. Gewaaid, niet Gewaaien. Woei somtijds echter gevonden by Vondel, en de meesten der Nieuwen en eenen der Ouden. III. 381. 182. (517.) |
| Walg. (de) steken. zie Walgen. |
| Walg. Of Manlijk of Vrouwelijk zij. III. 289. (560.) en Aant. |
| Walgen van. Ik Walg van, ook aan, oude doch niet goede spreekwijs. III. 286. 287. (559. 560.) en ald. Aant. moet zijn my Walgt van, op, aan. 287. 288. (560.) 288. Aant. zo in eigenl. als overdrachtel. zin, ik steek de Walg, verkeerdelijk voor my steekt de Walg. 289. en Aant. 290. (560. 561.) |
| Wand. zie Verwandelen. |
| Wandborstel. zie Verwandelen. |
| Wandel. zie Verwandelen. |
| Wandelaar met god. zie Verwandelen. |
| Wandelbaar. zie Verwandelen. |
| Wandelen der mane. zie Verwandelen. |
| Wandelen, uit Wandelen varen. zie Varen. |
| Wandelen, by de Ouden ook Wanderen. II. 471. (412.) |
| Wandelen. zie Wenden. |
| Wandeling. zie Verwandelen. |
| Wanden. zie Verwandelen. |
| Wanderen. zie Wandelen. |
| Wandsnyder. zie Verwandelen. |
| Wanen. zie Infinitivus Obliquus. |
| |
| |
| Wanen. zie Waan. |
| Wang. Den Wangen Spreeken toegeschreven. II. 297. |
| Wang. Tranenvloed verdrinkt de Wangen. zie Verdrinken. |
| Wanghekin. I. 35. (12.) |
| Wanken is Wankelen, gemeener gebruikt van een dreigende roede. II. 59. (238.) ook van al wat dreigt te treffen of over 't hoofd hangt. 60. (238.) zelfs in een goeden zin. 61. (238.) wordt ook als een verbum activum, doch best als een verbum neutrum gebruikt, ald. Aant. (238.) |
| Wanneer. Wanneer hy: deze woorden in Gelykenissen by Vondel kwalijk uitgelaaten. I. 146. (57. 58.) 380-382. (168. 169.) II. 57. (237.) |
| Want. zie Verwandelen. |
| Wantalon. Fr. D. zie Verwandelen. |
| Wantelen. zie Verwandelen. |
| Wantlunt. Fr. D. zie Verwandelen. |
| Wapen. Onzydig. In de Wapen gezegd voor in de Wapenen. Waarvoor, doch niet wel in het Wapen en in Wapen. Wapen voor 't Lat. Arma genomen, heeft geen Eenv. getal; maar wel voor Insigne gentilitium. II. 223-225. en Aant. (298. 299.) |
| Wapensmit. II. 19. (221.) |
| War. zie Warmoes. |
| Waran. O.D. zie Warmoes. |
| Warande. zie Warmoes. |
| Wardan. O.D. zie Warmoes. |
| Waren. zie Warmoes. |
| Warenna. zie Warmoes. |
| Warhen. H.D. zie Warmoes. |
| Warher is Van waar. I. 167. (67.) |
| Warmoes en Waarmmoes of Wermoes, Olus, een lang bekend woord, Warmoezierster, een Vrouw die dit verkoopt, Warmoezen in 't Meervoud. II. 434. (393.) Groen Moes. 435. (393.) Warmoes, wat anders in den Tuin dan op de Tafel, Moestuin, Warmoestuin, ald. Verkeerdelijk van Warren of Verwarren, als ook van Warm afgeleid, ald. en 436. (394.) War of Waar, en Warmoes, of Waarmmoes komt van Waren, Bewaren. Warmoes is Tuinmoes. War en Tuin 't zelfde, gelijk ook War en Weer, Sepimentum,
|
| |
| |
|
Septum, Vallum. War, O.D. Wardan en Waran, zien Bewaren, Ital. en Sp. Guardar, Fr. Garder. Hiervan Gaarde, Boomgaard enz. en 't Fr. Jardin van ons Garden. Van Waren, Sax. Werjan, H.D. Warhen, ons Warande, in 't Lat. der middeleeuw Warenna. Warmoes, eigenlijk Moes dat achter den Tuin of de Heining wast, ald. en. 437. (394.) Onderzoek of dit woord niet komen kunne van Muos Esca pro Olere en Wirte, Olera of Wurti, Herba, Kruid, waarvan Wirtsburg, Lat. Herbipoles, als of men zeide Kruidstad, deze afleiding afgekeurd, ald. en 438. (395.) Gaarde, Sepimentum, by ons Tuin, eerst van de Hegge, naderhand van den Hof zelven gebruikt, g en w wisselletters. Weer, alle besloten plaats, ald. en 439. (395.) |
| Warmoestuin. zie Warmoes. |
| Warmoezierster. zie Warmoes. |
| Wasschen, Reinigen, met Wassen, Groeien verward. I. 447-449. (201. 202.) en ald. Aant. III. 8. (453.) 't Imperfect. van Wasschen is Wiesch, niet Waschte, Partio. Gewasschen. 78. 79. (477. 478.) |
| Wassen, Wies, niet Waste Crescere, somtijds met Wasschen, Wiesch, Lavare, verward. I. 447-449. (201. 202.) en ald. Aant. III. 8, (453.) 78. |
| Wat weder maakt het? I. 40. (14.) |
| Water. (Zee van) zie Zee. |
| Water. Waden in 't Water. zie Waden. |
| Water. Zijn naam aan een Water doen drinken. zie Drinken. |
| Waterberg. Een steile Waterberg, doch niet een steile opsteigerende Waterberg geprezen. III. 367. (592.) en ald. Aant. Waterberg, een onberispelyke Metaphora of Overdragt. Onderscheid tusschen een Metaphora en Gelykenis. 368. (593.) |
| Waterblaauw. I. 47. (18.) |
| Wateren. zie Zogen. |
| Watergoden. Aan allen de Blauwe Kleur toegeschreven. I. 47. (18.) |
| Waterheeren. (blauwe) I. 47. (18.) |
| |
| |
| Waterheeren, en Blauwe Waterheeren, Watergodin. I. 222. (96.) |
| Waterprofetin. zie Strandsibille. |
| Waterslang. zie Slang. |
| Waterslang. Gesternte der Draak dus verkeerd genoemd, is eigelijk Hydra. I. 257. (114.) |
| Waterspoor en Zeespoor niet te vermengen met Zog. II. 388. (372.) III. 18. (418.) |
| Watertuin. Dus kan de Zee genoemd worden. I. 108. (42.) doch niet altijd. 110. (42.) |
| Watervee. (groen) I. 46. (17). |
| We voor Wy, vervult het gebrek van snydingen in een vers. I. 340. (151.) |
| Webee. zie Honigraat. |
| Weder. Wat doet, maakt het Weder? geen Duitsch. I. 40. (14.) Weder wordt niet verstaan in de spreekwyzen het Vriest, Dondert enz. 41. (14.) |
| Wederstreven iets tegen. III. 293. (562.) |
| Wedervaren. (Zee van) zie Zee. |
| Wederwind. zie Klimop. |
| Wederzegde. III. 354. (510.) |
| Wederzyde. Men moet zeggen Ter, niet ten Wederzyde. II. 157. 158. (273.) |
| Wee. ô Wee! ô Wach! een uitroeping gemeener by de Ouden dan by ons, gelijk ook ô Wy! ô Wach! ô Wach! Och! Wee my! ô Wach! II. 407. (381.) |
| Wee, Pratum, voor Weede nu Weide. I. 87. Aant. |
| Weede, by verkorting Wee, nu Weide, Pratum. I. 87. Aant. |
| Weefgetouw. zie Weeftouw. |
| Weeftouw of Weefgetouw, dus niet genoemd van Touwen, dat is Weeven, maar van de Touwen tot dit werktuig nodig; werd oudtijds Gewan genoemd. I. 284. Aant. |
| Weegbaar. zie Reisbaar. |
| Week. Zijn ooren te week leggen in toovertaal. II. 294. |
| Weêr. (reisbaar) zie Reisbaar. |
| Weer. zie Warmoes. |
| Weêrgaloos. zie Galik. |
| Wees en Weeze, van een ouderloos Meisjen, doch kwalijk het Wees gebruikt. zie In. Termin. |
| |
| |
| Weeze. zie Wees. |
| Weg. zie Henesterven. |
| Weg. (reisbare) zie Reisbaar. |
| Weg. Meerv. Wegen. Hier van 't verb. Beweegen, Gesteenweegt. I. 164. (66.) |
| Wege, Motio. Hiervan Beweegen. I. 276. Aant. |
| Wegeloos, voor 't geen niet Weegt, afgekeurd. I. 17. (6.) is eigelijk zonder Weg of zonder Weeg, dat is Wand. 18. (6.) |
| Wegen. Wikken en Wegen. zie Wichelen. |
| Wegen. Imperf. Woeg, Partic. Gewogen. I. 273. (121.) oudtijds Wag, Gheweghen. 277. (123.) 278. Aant. (s). |
| Wegsterven en Henesterven. III. 260. 261. 262. (550. 551.) |
| Wegzondigen. III. 263. Aant. |
| Weide. Den Weiden een zweeten toegeschreven. II. 65. (240.) |
| Weiden. (neptunus) De oppervlakte der Zee, Nereus Weide, Thetis Vochte Weiden. I. 45. (16.) niet Groen maar Blauw te noemen. 46. (17.) |
| Weyde voor Weide. II. 189. (286.) |
| Weik. zie Week. |
| Weitassche. zie Tasch. |
| Wekker van 't leeven. zie Leevenwekker. |
| Wekleeven. zie Leevenwekker. |
| Wekleevenwindetje. zie Leevenwekker. |
| Welk. Deszelfs Genit. in 't Enkelv. van 't Vrouwlijk geslacht Welker, niet Wier. I. 360. (159.) |
| Well. (very) zie Vry. |
| Welle. zie Bron. |
| Wel te moede. zie Moede. (te) |
| Wel te moede zijn. zie Moede. (te) |
| W en g wisselletteren. zie Warmoes. |
| Wendelen. zie Verwandelen. |
| Wendeltrap. zie Verwandelen. |
| Wenden. zie Verwandelen. |
| Wenden. zie Zwindelen. |
| Wenden, Omkeeren heeft verscheiden Frequentativa, als: Wendelen, nn Wentelen, Windelen, fasciis involvere, nu Winden, Zwindelen, Wandelen. II. 470. (411.) |
| Wendlick. zie Verwandelen. |
| Wendtelen. zie Verwandelen. |
| |
| |
| Wenschen. (Begeeren te) zie Begeeren. |
| Wentelen. zie Wenden. |
| Wentelen. zie Verwandelen. |
| Wentich. zie Ig. Termin. |
| Wepelstaarten zie Kwispelstaarten. |
| Werden. zie Worden. |
| Wereld. (Hart en Navel der) zie Navel. |
| Wereld met een Meerv. Werkwoord. III. 5. (451.) |
| Wereld (der) verscheiden. zie Verscheiden. |
| Werelds ('s) navel. zie Navel. |
| Werjan. Sax. zie Warmoes. |
| Werk. By de Werke, niet goed, moet zijn by de Werken. II. 225. 226. (299.) |
| Werkende natuur is God. I. 18. 19. (7.) |
| Werkwoord van 't Meerv. wordt gevoegd by een Nomen Collectivum. III. 4. en volgg. (451. 452.) |
| Werkwoord. Onzydig in een daadelyken zin te gebruiken, der Poëzy niet oneigen. III. 62. (472.) wanneer en wien zulks vry sta, ald. |
| Werkwoord. Een onscheidbaar voorzetsel Be, Ge, Ont, Ver en de Onbep. Wyze hebbende, neemt de Ge in den Voorl. Tijd niet aan, maar wel als 't een scheidbaar heeft, en waarom. I. 419. (186.) |
| Werkwoord. In 't Enkelvoud by een Naamwoord, in 't Meervoud of het tegendeel. zie Naamwoord. |
| Werkwoord, Pleonasmus, van 't voorzetsel van een Werkwoord. zie Voorzetsel. |
| Werkwoord in 't Meervoud by de Collectiva fraai gevoegd, en by de Ouden in gebruik. Niet wel eerst in 't Enkelvoud, daarna in 't Meervoud. I. 480. |
| Werkwoord, het welk voor of achter twee woorden moest worden gesteld, kwalijk tusschen deze beiden geplaatst. I. 196-199. (82-84.) |
| Werkwoord. (onzydig) Het voorvoegsel be aannemende, wordt van onzydig daadelijk, by voorb. van Lachen, iemand Belachen; van Loopen, iets Beloopen; van Weenen, iets Beweenen; van Slapen, iemand Beslapen; van Leggen (Jacere) Beleggen een Stad enz. Beleg,
|
| |
| |
|
Substant. van Leggen (Ponere) een zaak Beleggen, dat is Aanleggen, Bestieren en Beleid, Substant. II. 385. 336. (370. 371.) Van 't Substant. Beleid komt het Werkwoord Beleiden, dirigere, aldaar Aant. |
| Werkwoorden (onpersoonlyke) als persoonlyke gebruikt. III. 218. (575.) |
| Werkwoorden. (onpersoonlyke) Het Vriest, Dondert, Bliksemt enz. behooren niet tot de selven. I. 39. en volgg. (15.) Het beteekent by dezelen Daar, zo als ook by de eigelijk gezegde onpersoonlyke Werkwoorden. 43. (15.) zie ook 44. Aant. |
| Werkwoorden, hunne Tijdvoeging nog niet bescheidelijk genoeg behandeld. I. 277. (123.) |
| Werkwoorden als zelfstandige Naamwoorden genomen, niet met deze ondereen te mengen. I. 368. (163. 164.) III. 14. (456.) |
| Werkwoorden. Veele oorsprongelijk ongelijkvloeiende, by de Ouden reeds gelijkvloeiend. II. 6. Aant. Dit baart verwarring in hunne verbuiging. 42. Aant. |
| Werkwoorden. Gelijkvloeiend in 't Imperfect. geworden, blyven somtijds ongelijkvloeiend in 't Particip. II. 42. Aant. |
| Werkwoorden. Eenige verouderde, vaarvan de Deelwoorden van den Voorleden Tijd alleen zijn in gebruik gebleven. zie Ervaren. |
| Werkwoorden met een basterd uitgang. zie Trompetten. |
| Werkwoorden, in onze taal veele onzydige in een werken, den zin gebruikt, by voorb. Schrikken, Ontglyden, Wyken, Verdwynen, Vluchten, Vlieden, Zwichten, Duiken enz. III. 57. Aant. Onze hebben in den grond geen onderscheiden vorm gehad. Hunne beteekenis volstrekt, zo wel lydend als daadelijk, ald. Dit met voorbeelden gestaafd, ald. 58. en 59. Aant. Hooft bediende zich zeer keurig van deze algemeenheid van beteekenis, ald. Dezelve beteekenis dikwils zo groot, dat men niet weet waartoe dezelve te brengen, ald. Hiervan
|
| |
| |
|
hebben wy geen lydelyke vorm. 60. Aant. Hieruit eenerlei deelwoord in 't werkende en lydelyke, ald. Hiervan hebben menigvuldige zelfstandige Naamwoorden een daadlyke en lydelyke beteekenis. Beet, de daad van Byten, en 't Gebetene; Snede, geschiktheid om te Snyden en 't Gesnedene. Hiervan Liefde Gods voor de Liefde die God den mensche toedraagt, en hem toegedragen wordt. Snede van een mes, Bete van een tyger, 't Gezicht voor 't vermogen, de daad, en 't geen gezien wordt. 60. en 61. Aant. |
| Werkwoorden. Onze oudste ongelijkvloeiend, uit derzelver Praeterita of Imperfecta komen Naamwoorden, waarvan weder Werkwoorden, die altijds gelijkvloeiend zijn. doch 't gelijkvloeijend Werkwoord beteekent nimmer het zelfde als 't ongelijkvloeijend. I. 182. Aant. II. 122. Aant. 138. Aant. |
| Werkzalig. zie Zalig. |
| Wermoes. zie Warmoes. |
| Werpen op zijn plat. II. 67. (241.) |
| Werpen zich in 't Stof voor iemand. zie Stof. |
| Werrelds ('s) krijt. III. 54. (470.) |
| Werven. Wordt nu alleen gebruikt van Volk werven, dat is, Aannemen, Vergaderen. Voor Werven in den zin van Verkrygen, zegt men nu Verwerven. Deze twee woorden in een' zelfden regel byeengevoegd. I. 138. (55.) Werven in de verleden eeuwe gemeen. Bewerven ook eertijds in gebruik. 139. (55.) |
| Westen. zie Hesperye. |
| Westen. Avond kan niet gezegd worden daar optegaan. II. 21. (222.) III. 38. Aant. |
| Westenwind. zie Leevenwekker. |
| Wet, kwalijk met Plicht verward. III. 25. (461.) |
| Wet. Fraai herhaald in verzen. I. 65. (24.) |
| Weten. zie Infinitivus obliquus. |
| Weten dank. zie Dank. |
| Weeven. zie Honigraat. |
| Wezen. Iets in Wezen zijn moet men zeggen, niet in 't Wezen zijn. I. 175. (69. 70.) |
| Wezen. (Ongelichaamd) Zeer
|
| |
| |
|
dubbelzinnig gebruikt voor den schijn der natuurlyke gedaante, is eigenlijk de geest. I. 463. en 464. (207.) |
| Wezendlijk. zie Orden. |
| Wezenlijk. zie Orden. |
| Wi. zie Wie. |
| Wichelaar. zie Wichelen. |
| Wichelen. zie Wikkelen. |
| Wichelen. 't Zelfde als Wikken, dat is Overwegen, Wegen. Wikken en Wegen samengevoegd. Wichelen, het toekomende uit voorteekenen voorzeggen; die dit doet Wichelaar, ook Wikken, Noodlotwikker, Wikkelaar genoemd, Wikken voor Wichelen. I. 363. (161.) |
| Wichlarin. zie In. Termin. |
| Wie, met Wien. zie Waarmede. |
| Wie dan, niet Als, zie Dan. |
| Wie en Wi in klank onderscheiden. II. 260. (318.) |
| Wie. Deszelfs Gen. in 't Enkelvoud van 't Vrouwelijk geslacht. Wier, niet Wiens, de n nooit in dat geslacht. I. 360. |
| Wieg beteekent overdrachtelijk het Vaderland, by de Latynen Incunabula, eigenlijk Luren, nemende Incunabula voor Cunae, een Wieg. II. 387. (371.) |
| Wiel. zie Wieling. |
| Wiele, Rad, in klank onderderscheiden van Wile, Wyle. II. 260. (318.) |
| Wieling, een Draaikolk, Vertex, 't zelfde als Wiel, dus genoemd van Draien, waarom een Rad ook Wiel geheten. De Wielingen een zekere droogte op de Vlaamsche en Zeeuwsche kust. Wiel, Vertex, in 't Oud Holl. Waal. II. 463. 464. (407. 408.) |
| Wielingen. (de) zie Wieling. |
| Wien voor Wier, en Wiens voor Wier. I. 360. (159.) |
| Wiens lagchende geluk, wiens lange lijf enz. voor Lagchend, Lang. I. 433. (193.) |
| Wier, de tweede en derde Naamval van Wie Vrouwelijk. I. 360. (159.) |
| Wierd en Werd. I. 193. 194. 195. (80. 81.) |
| Wierd voor Werd. II. 77. 243. |
| Wies en Wiesch. zie Wassen. |
| Wiewouter. zie Vijfwouter. |
| Wigteloos. Zonder Wigt niet Wegeloos. I. 17. 18. (6. 7.) |
| Wy voor Wee. zie Wee. |
| Wijch. zie Wijck. |
| |
| |
| Wijck, kwalijk voor Wijch, Slag, Strijd gelezen. Van Wijch is Wygant, Stryden. III. 400. 401. (608. 609.) |
| Wyden en Wyten. I. 86. 87. (33.) |
| Wijdsch. zie Preuts. |
| Wijf. ('t Schoonste) Alcibiades dus genoemd. zie Bodin. |
| Wijf. Dit woord, hoewel Onzydig, heeft by de Ouden nooit anders dan Vrouwelyke betrekkelyke Voornaamwoorden by zich. I. 208. (89.) |
| Wygant. zie Wijck. |
| Wyken in een werkelyken zin. III. 57. Aant. |
| Wijn. (zee van) zie Zee. |
| Wijn. Kommer in Wijn verdrinken. De tong en keel verdrinken zich in Wijn. zie Verdrinken. |
| Wijngaardblad. Een krans van Wijngaardbladeren droegen de Bacchanten op het hoofd. II. 228. (310.) |
| Wijt voor Wit. II. 188. (286.) |
| Wyten dank, afgekeurd. zie Dank. |
| Wywouter. zie Vijfwouter. |
| Wywouwen. zie Wiewouwen. |
| Wyze. (gebiedende) Den tweeden persoon van 't Enkelvoud, zonder, van 't Meervoud met een t aan 't eind te schryven. II. 202-206. (288. 289.) Die beiden de persoonen met een t geschreven hebben, echter niet te verwerpen. 206. en 207. Aant. |
| Wikkelaar. zie Wichelen. |
| Wikkelen en Wichelen, Frequentat. van Wikken. II. 470. (411.) |
| Wikken. zie Wichelen. |
| Wikken. zie Wikkelen. |
| Wikker. zie Wichelen. |
| Wil. (hy) zie Willen. |
| Wil, om Mynen, Zynen, Uwen, Haren enz. wil te schryven, niet met een t daar achter, Mynent enz. II. 345. 346. (354. 355.) |
| Wilde en Woude 't zelfde. I. 282. (125.) |
| Wile. zie Wiele. |
| Willen heeft nu hy Wil, eertijds Wilt. I. 80. Aant. |
| Willende. zie Leevend. |
| Willig. zie Leevend. |
| Wilt. (hy) zie Willen. |
| Wind. zie Zwindelen. |
| Wind, wordt gezegd de vinnen van zich en optesteken, als hy zich verheft, II. 87. en 88. (248.) |
| |
| |
| Windekijn. I. 34. (12.) |
| Windelen. zie Verwandelen. |
| Windelen. zie Wenden. |
| Winden. zie Wenden. |
| Winden. zie Zwindelen. |
| Winden. zie Verwandelen. |
| Winden door Eolus in een zak gesloten. I. 442. (198.) |
| Windsel. zie Sel. Termin. |
| Winkel. In Winkelen en Holen, 't zelfde als in Hoeken en Winkels, Gaten en Hoeken, Holen en Hoeken. I. 131-133. (52.) Winkel, 't zelfde met Hoek. 133. (52.) Schuilwinkel, dat is Schuilhoek, Achterwinkel, Ibid. (52.) Winkels, de Holen in 't hoofd, waarin de oogen staan. Ibid. en 134. (52. 53.) Oogwinkel 't zelfde. 134. (53.) Winkelnaad, zekere naad in de Hoofdbeenderen een, driehoek verbeeldende, ald. (53.) Winkelhaak 't zelfde als Hoekhaak. Ibid. (53.) Winkel in een' ruimen zin, Huizen daar iets te koop is, bepaalder 't Voorhuis of 't Vertrek, waarin de waaren zich bevinden; allerbepaaldst de opslag van planken enz. tegen den wand opgelicht, in welken de koopgoederen liggen. Ibid. en 135. (53.) Winkel. vol. gebreken, Hoeken van vestingwerken Winkels genoemd, in den Hoek zitten is in den Winkel. zitten. Toonbank, Hoekbank en Winkelbank 't zelfde, ald. Aant. |
| Winkelbank. zie Winkel. |
| Winkelhoek. zie Winkel. |
| Winkelnaad. zie Winkel. |
| Winnen van een plaats, is er Komen, Belanden, Aan en Op, nu buiten gebruik, Winnen voor Krygen, Verkrygen, Krygen in Aanwinnen verwisseld, een knecht Winnen, Huren, Landwinnen, colere terram. III. 233-235. Aant. |
| Winter. De Endvogels de borstbeenderen hoogrood hebbende, voorspellen een harden winter. II. 231. (302.) |
| Winterstarren. III. 189. (521.) |
| Wip. zie Wippen. |
| Wippen springen, op de wip staan, stellen, ook op een wip, is op den Sprong. II. 400. (377.) en ald. Aant. |
| Wipstaarten. zie Kwispelstaarten. |
| Wirte. zie Warmoes. |
| Wirtsburg. zie Warmoes. |
| |
| |
| Wiskunst, haar gebruik omtrent het vormen van denkbeelden. I. 189. 196-198. (78. 82. 83.) |
| Wispelstaarten. zie Kwispelstaarten. |
| Wit der oogen, der tanden laten zien. II. 396. (275. 636.) |
| Witheid. zie Wittigheid. |
| Witje. zie Wolkje. |
| Wittigheid verschilt van Witheid, beteekent slechts een trek of zweeming naar de Witheid. I. 57. en 58. (21. 22.) II. 149. (270.) |
| Woden, Vodin of Odin, naar dezen de zevenster Woons- of Woenswagen genoemd, ten onrechte voor Mercurius gehouden; de Woensdag naar hem genoemd, afgebeeld met een krom Zwaard of Seissen in de rechtehand. I. 24. Aant. waarschijnlijk dezelfde als Irmin. 25. Aant. |
| Woeg gewogen. I. 273. en vervolg. (121. 123.) |
| Woei voor Waeide. III. 181. (517.) |
| Woekeraar en Woekraar onverschillig geschreven. II. 260. (318.) |
| Woensdag, dus genoemd naar Woden. I. 24. Aant. |
| Woeringen. (slag van) Wanneer voorgevallen. I. 489. |
| Woestigheid voor Woestheid. I. 58. (22.) |
| Wogan. Got. zie Sweer. |
| Wol. vlies of vluis wol. zie Vacht. |
| Wolken. Hare uitpersing kwalijk by die van eene Spongie vergeleken. I. 101. (38.) |
| Wolkje, Klaartje, Spuitje, Kruikje, Doutje, Witje, vertaalde Eigennamen der Jachtgenoten van Diana. III. 114. (493.) |
| Wollef om de maat voor Wolf. II. 83. Aant. |
| Wonderbaar. zie Baar. |
| Woonachtig, met den toon op de tweede greep, die Woon heeft. II. 151. Aant. |
| Woonen by iemand. Wat van een Jager gezegd, beteekene. zie Jagt. |
| Woonstede, is het lichaam van de ziel. zie Verhuizen. |
| Woonswagen of Woenswagen, naam der Zevenster, dus genoemd naar Woden. I. 24. (9.) en Aant. |
| Woord met een e, om 't rijm, verlengd. II. 174. (279.) |
| |
| |
| Woord. Een van nadruk moet altijd in de zesde greep van een vers zijn. I. 414. (186.) |
| Woord. Keur van Woorden, waarin besta. III. 13-15. (456.) |
| Woord. (simpel) zie Simpel. |
| Woord. Waarom woorden worden gezegd door de ooren te worden gedronken. zie Taal. |
| Woord. Woorden ontgaan en ontvallen den mond. II. 325. (345.) |
| Woord. Het oor niet altijd een bevoegd rechter over woorden. II. 6. Aant. |
| Woord. Een overbasterd Nederduitsch verliest nooit den klemtoon op het zaaklijk deel. II. 261. (319.) |
| Woord. Etymologie en Afleiding van woorden. zie Etymologie en Afleiding. |
| Woord. Afleiding van een woord van twee anderen zelden gegrond. II. 278. Aant. |
| Woord. De Latynen en Nederduitschers hebben verscheiden woorden uit eene bron. II. 467. (410.) |
| Woord. Verkort zijnde, verkort zijn beteekenis, verlengd zijnde, verlengt de beteekenis. II. 399. (377.) 468. (410.) |
| Woord. Woorden worden, by welige Dichters, van 't eene zintuig tot het andere overgebracht. II. 295. |
| Woorden die 't geluid nabootsen, uitgezocht. II. 34. (228. 229.) |
| Woorden. Veele onzydige Naamwoorden worden door 't aannemen eener E Vrouwelijk. II. 63. (239.) |
| Woorden uitgerekt om de maat te krygen. II. 83. Aant. |
| Woorden van een taal, derzelver eigenlyke beteekenis, hoe best te ontdekken. III. 361. (592.) |
| Woorden. Sommigen waarin tusschenrijm gebruikt. III. 80-82. (478. 479.) |
| Woorden. Hun oneigenlijk gebruik in de Poëzy fraai. III. 9. (418.) |
| Woorden. Of de Samengestelde wel altijd het geslacht der Enkelen volgen. I. 113. (47.) |
| Woorden van eenerlei klank en letteren, doch van verschillende beteekenis met malkander' verward. I. 51. en volgg. (20. en volgg.) |
| |
| |
| Woorden. (Nederduitsche) De natuurlijkheid, onverbeterlyke kracht, en juistgepaste beteekenis derzelven door een voorbeeld aangetoond. II. 398-400. (376. 377.) |
| Woorden die de Ouden aan een schreven, niet in hen te scheiden. I. 297. (133.) |
| Woorden van eenerlei klank, derzelver herhaling te vermyden; doch met oordeel. Voorbeelden derzelve, I. 361. 362. (160.) |
| Woorden. In 't afleiden der zelven geen eene zaaklyke Letter te veranderen, zonder een overtuigenden Regel. I. 188. (77.) II. 266. (322.) (349.) |
| Woorden. Welke te gebruiken in 't beschryven van een gesteldheid van persoonen of zaken. I. 352. (155.) |
| Woorden. Hun recht gebruik niet uit het dagelijksch gebruik van spreken te bepalen. I. 306. (136.) |
| Woorden. Evenredigheid tusschen dezelven in acht te nemen. zie Evenredigheid. |
| Woorden. De kortste voor de langsten verkozen van de Poëzy, als ze evenveel zeggen. III. 75. (476.) |
| Woorden van twee lettergreepen vervullen 't gebrek van snydingen in een vers. I. 340. (151.) Hoe en welke woorden van ééne greep hiertoe dienen. Ibid. (151.) |
| Woorden. Veele in den Staten Bybel worden nu van veelen niet verstaan. I. 310. Aant. |
| Woorden. Veele met een' klinker beginnen, de nu Onzydig eertijds Vrouwelijk. I. 123. (47.) reden daar van. Ibid. (47.) |
| Woorden. Niet te gebruiken dan in een reeds gebruikelyke beteekenis. I. 391. Aant. Verzinnen van dezen regel in vertalingen uit het Hoogduitsch, ald. Niet alle der schrijf- en spreektaal vlyen in Poëzy. 418. Aant. 428. Aant. |
| Woorden. Keurlyke en eigenlyke in 't Nederduitsch. II. 106. (254.) |
| Woorden (verbasterde) of een Duitsch woord met een basterd uitgang. zie Trompetten. |
| Woorden. De Nederduitsche
|
| |
| |
|
taal voegt gaarne twee van denzelfden klank by een. II. 484. (417.) |
| Woorden. (Nederduitsche) Veele in het Basterdlatijn. II. 269. (324.) |
| Woordschikking. Slechte, waardoor een Werk- of Deelwoord, het welk voor of achter twee woorden moest worden gesteld, tusschen deze beide wordt geplaatst. I. 196-199. (82-84.) |
| Woordschikking. Kwaade, waardoor 't laatste deel der rede niet met het eerste overeenkomt. I. 266. 267. (118.) |
| Worden. Deszelfs Imperfect. Word en Werd, nu veranderd in Wierd. II. 77. en ald. Aant. (243.) |
| Worden, niet wel dikwils herhaald. I. 473. (209.) |
| Worden. Hulpwoord, gebruikt om 't gemis der lydelyke vorm onzer Werkwoorden te vergoeden. III. 60. Aant. |
| Worden, niet Werden te schryven, de tegenwoordige tijd der Aant. Wyze ik Word, der Aanv. Wyze ik Worde, doch beter Werde, Voorl. Tijd der Aant. Wyze ik Werd, der Aanv. Wyze ik Wierde. I. 193-197. (80-82.) |
| Worden. Als de lydende beteekenis van Dragen voorgesteld. II. 523. (436.) Beteekent 't eerste aannemen van een wezen. Dus Wortel het beginsel van alle zaken, Worden en voortgebracht Worden het zelfde, ald. |
| Worden verwelkt. zie Reisbaar. |
| Wortel. (jan) zie Eigennaam. |
| Woude en Wilde 't zelfde. I. 282. (125.) |
| Wr. zie Wroegen. |
| Wraaklust. III. 207. (529.) |
| Wrange Wraak, Wreede Wrok. III. 201. (526.) |
| Wrangheid eener zaak wel uitgedrukt door 't herhalen van Wr. zie Wroegen. |
| Wryten. zie Wroegen. |
| Wryten en Wroegen. zie Wroegen. |
| Wringen uit de hand. Onbepaald, of in een daadlyken dan lydelyken zin genomen zy. III. 58. Aant. |
| Wroegen en Wryten. De wrangheid eener zaak door 't herhalen der Wr in deze
|
| |
| |
|
woorden wel uitgedrukt. III. 200. (326.) |
| Wroegen en Wryten. Herhaling van woorden van eenerlei klank. I. 362. (160.) |
| Wurti. zie Warmoes. |
|
|
Auteursrechtvrij