|
| |
E.
| E en EE. over 't gebruik dezer klinkers III. 433-460. |
| E. Uitgang van Vrouwelyke Zelf-standige Naamwoorden. zie In Terminatie. |
| E. een woord met deze Letter, om 't rijm, verlengd, als grage voor graag enz. II. 174. (279.) |
| E in het Duitsch gebruiklijk voor de Latijnsche OE, en AE. II. 102. (252.) |
| E somtijds uitgelaaten voor de korte uitgangen, ing, is, lijk, enz. II. 259. (318.); maar nooit voor den langen uitgang ry. 260. (318.) |
| E (korte) die den uitgang voorgaat, in vele woorden onverschillig uitgelaten of behouden. II. 260. (318.) doch niet in die, welke uitgaan in ry. ald. Waarom niet. 261. (318. 319.) |
| E verandert dikwils in I. II. 274. (327.) |
| E. de zachte E in de N. Hollandsche uitspraak eu, EE of de harde en dubbelde E in dezelf- |
| |
| |
| de uitspraak in ei veranderd. zie Lenen. |
| E en I in vele woorden verwisseld, als smelten en smilten, pen en pin, henne en hinne, schel en schil enz. I. 475. (210.) |
| E wanneer achter een byv. onz. Naamwoord behouden of weggeworpen wordt. zie Naamwoord (Byvoeglijk). |
| E in Niobé, Cibelé, Rodopé, Lalagé, Foloé, Omfalé, Meroé enz. te scherp van klank, om in een volgenden klinker te kunnen versmelten. II. 156. 157. (272.) |
| E vervult het gebrek van snydingen in een vaars. I. 340. (151.) |
| E. vele onzydige woorden worden door 't aannemen dezer letter Vrouwelijk; II. 63. (239.) |
| E. Infinitivus in e. zie Infinitivus obliquus. |
| Eager. zie Orfeus. |
| Eber. H.D. zie Everzwijn. |
| Echtgemaal. zie Eeuw. |
| Edelen ontvingen hunne geslachtwapenen van Koningen en Vorsten. II. 239. (306.) |
| Ee. zie Eeuw. |
| Eechenis, Engenis, Eghenisse, Enghenisse, Inghenesse, Lat. inguen. III. 236. (540. 541.) |
| Eed. zie Eeuw. |
| Eedverwant. zie Verwandelen. |
| Eegade. zie Eeuw. |
| Eegemaal. zie Eeuw. |
| Eelard. zie Aard. |
| Eempt i. Mier. zie Mier. |
| Een. Lidwoord. Waarmede in de uitdrukking een blooden schakers hand moet overeenkomen. III. 164-166. (514.) 166-175. Aant. |
| Een' met een Apostroof by Hooft voor 't Vrouwl. Eene gebruikt. II. 541. (446.) |
| Een (de) en de ander 't zelfde als Deeze en die. II. 500. (426.) |
| Een in ien veranderd. zie Leenen. |
| Een, een telwoord zijnde, met nadruk uittespreken. II. 175. (280.) |
| Een (Moeder) zie Moedernaakt. |
| Een doet de E achrer een byv. onz. Naamwoord wegwerpen. I. 432. (192.) |
| Een vliegende Paard, Een dorre Land. I. 432. 434. (192. 194.) |
| Een God, als gy, zijt - voor is. III. 235. (540.) |
| Een voordewind. III. 198. (525.) |
| Eenig. I. 432. (192.) |
| Eenigen, aliqui, de Eenigen, soli. I. 94. (36.) |
| |
| |
| Eens zo hoog enz. zie Nog eens zo Hoog. |
| Eer in 't oost. zie Oost. |
| Eer iet lang. zie Eerlang. |
| Eer inleggen met en aan met elkaar verwisseld. I. 48. (19.) |
| Eerboog. Arcus triumphalis. II. 94. (251.) |
| Eerelijk en Eerlijk onverschillig geschreven. II. 260. (318.) |
| Eerlang i. onlangs, zou misschien eigenlijk voorlang beteekenen. Eer iet lang 't zelfde. II. 122. 123. en ald. Aant. (260.) |
| Eerlijk. zie Eerelijk. |
| Eerste beginselen volgens de Stoïci. I. 19. (7.) |
| Eerste God. I. 71. 72. (28.) |
| Eerstengel. zie Aarts. |
| Eerstvader. zie Aarts. |
| Eerteeken. met welke eerteekenen Alexander de Groote de dapperheid zyner soldaten beloonde. II. 245. 246. (310.) |
| Eertzdeken. zie Aarts. |
| Eertzpriester. zie Aarts. |
| Eerzalig. zie Zalig. |
| Eetbaar. zie Baar. |
| Eetbank. III. 127. (499.) |
| Eeu. zie Eeuw. |
| Eeuw, Eeu, Ee, de tijd. Hiervan Ehe. Eher, Eer, prior, prius. Eeuw, seculum. Eeuwelijk, Eeuwig, vervolgens iets dat altijd duurt. Eewe, wet, Statutum, Lex. bepaalder, wettelyke verbintenis, Huwelijk. Waarvan Eegade, Eegemaal, Echtgemaal, Echt. Hiervan ook Eed. Ee of Eewe is ook aart, indoles. I. 485. Aant. 486. Aant. II. 187. (286.) |
| Eewe. zie Eeuw. |
| Eeuwelijk. zie Eeuw. |
| Eeuwig. zie Eeuw. |
| Ega. zie Galik. |
| Egebare. F.D. zie Eislijk. |
| Egemaal. zie Gemaal. |
| Egeslich. F.D. zie Eislijk. |
| Eghenisse. zie Eechenis. |
| Egi verkort in Ei. zie Eislijk. |
| Egiliskis. F.D. zie Eislijk. |
| Eginhardus ook Einhardus genoemd. III. 153. (510.) |
| Eglantier. zie Verwandelen. |
| Egmond (Abtdy) heeft een ryke Boekery gehad. II. 570. wordt in brand gestoken en beroofd, de Boeken vernield en versperd. 572. sommigen gered. ald. en Aant. |
| Ehe. zie Eeuw. |
| Eher. zie Eeuw. |
| Ei van Egi, en met Y verward. zie Eislijk. |
| Ei. zie Ai. |
| Eigenen iets, en zich iets eigenen, beide in gebruik. III. 24.
|
| |
| |
|
25. (461.) 24. Aant. |
| Eigennaam. met denzelven moet de Amptsnaam, daar achter staande, overeenkomen. III. 173. Aant. |
| Eigennamen van bekende personen niet te verduitschen. b.v. Tacitus, Historieschryver, niet te noemen Zwyger. Hoe belachlijk dit zy, getoond in 't vertaalen van Jean Racine en Pierre Corneille, door Jan Wortel en Pieter Kraai. III. 115. (494.) |
| Eigennamen (zekere) maken geen onaangenaam tusschenrijm. III. 79. 80. (478.) |
| Eigennamen (vreemde) gevoegelyker in 't Nederduitsch vertaald in een werk van eigen vinding, dan in een vertaling. I. 450. (201.) III. 114. (493.) |
| Eigennamen niet net uitgedrukt. III. 6. (452.) |
| Eigennamen. Twyfelachtig, of de Grieksche, Latijnsche en andere vreemde met een Duitschen uitgang moeten worden geschreven of uitgedrukt, gelijkze in hunne eigen taal worden geschreven, 't laatste misschien best. III. 134. (501.) belachlyke misslagen der Franschen in dit stuk. 133. (501. 502.) en Aant. met de ooren in die zaak raadteplegen. ald. Voorbeelden van vreemde eigennamen met een Nederduitschen uitgang. ald. en 136. (502.) achttegeven op den klank, en veiligst gedaan, wat meest gebruiklijk zy. 137. (502.) Aant. |
| Eij. zie Ai. |
| Ey. zie Y. |
| Eind. zie Eindhoudend. |
| Einden, onbepaald, of in een dadelyken, dan lydelyken zin genomen zy. III. 58. Aant. |
| Eindhoudend, zuinig, spaarzaam, ook, in een kwaaden zin, gierig, inhalig, in beide beteekenissen kwalijk gebruikt. II. 360. (34.) De einden by malkander houden en zijn eind houden, verschillen; Eind is ook Stuk, Brok. ald. Het by malkander houden is Vasthoudendheid, Tenacitas, Gierigheid. Daarentegen is zijn eind houden stijfhoofdig op zijn stuk staan. Eindhoudendheid i. stijfhoofdigheid, deze somtijds een deugd. 361-363. (362. 363.) Eindhoudend eigenlijk pervicax. 362. Aant. |
| Eindhoudendheid. zie Eindhoudend. |
| Einhardus. zie Eginhardus. |
| Eis en Ys. zie Eislijk. |
| |
| |
| Eislijk of Eisselijk, terribilis, dus, en niet IJslijk of IJsselijk, te schryven, wordt echter beide gevonden. II. 340. 341. (353.) dus Vereysen, verschrikken, ook een verb. reciprocum. 341. 342. (353.) ook Eysen. ald. dus altijd by de Ouden, doch niet by de nieuwen. 343. (353.) wanneer die verandering ingevoerd. ald. Ingevoerd, omdat men 't van ijs, doch kwalijk afleidde. Yzen is koud worden, een uitwerking der schrik. 343. (314.) IJs ook met Ei voor Y geschreven. Yzen i. ijs worden, bevriezen. Eizen, schrikken. ald. Ei hier een verkorting van Egi in 't F.D. Egiliska. Terribiliter, en Egiliskis, Terribilis. Egebare, Terribilis. Egeslich, Eizelijk. ald. en 344. (354.) Y en Ei anders naauwkeurig onderscheiden, en ijs en eis verward. Isen, niet Eisen, oudstijds dat nu Yzen. ald. Na 't midden der voorgaande eeuw y en ei somtijds een woord. 't Onderscheid dezer Letteren in Amstelland en Rhijnland, doch niet by de Schryvers aldaar, verloren. 344. Aant. |
| Eislijk, nu by misbruik ijslijk, van 't F.D. egilisch. III. 153. (510.) |
| Eisselijk. zie Eislijk. |
| Eize. zie Yze. |
| Eizen. zie Eislijk. |
| Eizenhart. zie Yze. |
| Eizenkruid. zie Yze. |
| Electra, eene der Pleiades. III. 186. (519.) |
| Elen. zie Verwandelen. |
| Elen. Uitgang van sommige verba hoe onderscheiden van den uitgang en. zie Verba Frequentativa. |
| Elk zijn , niet hun. te zeggen. II. 83. (246.) 84. (246. 247.) |
| Elkander by de Dichters uitgerekt tot Ellekander, Ellikaar, Ellekander. II. 8. (216.) |
| Elleboog. zie Verwandelen. |
| Ellekander. zie Elkander. |
| Ellendig. zie Verwandelen. |
| Ellikaar. zie Elkander. |
| Embleme. zie Liverei. |
| Emprise. Fr. zie Liverei. |
| En genitivus. zie S en en. |
| En vervult het gebrek van snydingen in een vaars. I. 340. 341. (151.) |
| En, uitgang der verba, hoe onderscheiden van den uitgang Elen. zie Verba Frequentativa. |
| En. fraai herhaald in vaarzen. I. 62. 63. (23. 24.) |
| |
| |
| Enallage adverbii relativi waarmede voor met wien. zie Waarmede. |
| Endvogels, de borstbeenderen hoogrood hebbende, voorspellen een harden winter. II. 231. (302.) |
| Engenis. zie Eechenis. |
| Enghenisse. zie Eechenis. |
| Enseigne. Fr. zie Insigne. |
| Entre. Lat. zie Verwandelen. |
| Entreprise. Fr. zie Liverei. |
| Eölus sluit de winden in een zak. I. 442. (198.) |
| Epicuristen beelden de Goden uit onder menschelyke gedaante. I. 75. (29.) |
| Epulari. Lat. zie Verwandelen. |
| 'Er verkorting van Haar. II. 167. (276.) |
| 'Er. zie Het. |
| 'Er tot 'r verkort is een zeer groote en niet na te volgen vryheid. III. 110. (492.) |
| Er verandert dikwils in re. II. 104. (253.) |
| Er uitgang. zie Ro. |
| Er. Lat. zie Verwandelen. |
| Er, Terminatie. de Zelfstandige Naamwoorden, op dezelve uitgaande, komen overeen in beteekenis met de Werkwoorden in eren b.v. Speler, Drinker, Rooker, Snoeper, Tuisscher, niet die zulks dadelijk doen, maar die vermaak hebben in dit te doen. II. 473. (413.) III. 19. (458.) |
| Erbarmelijk. daarvoor kwalijk Onbarmelijk gebruikt. Erbarmelijk i. die medelyden verdient; gebruikt voor iemand, die zich erbarmt over anderen. III. 205. (528.) |
| Eren. Basterd-uitgang van Werkwoorden. zie Trompetten. |
| Eren. uitgang van sommige verba. zie Verba Frequentativa. |
| Erfgenaam, zomtijds zoo wel een Vrouw als Man, de eerste anders Erfgenaame, ook Erfgenaamster genaamd. zie In terminatie. |
| Erfgenaame. zie Erfgenaam. |
| Erfgenaamster. zie Erfgenaam. |
| Erger. (van kwaad tot) niet van het kwaad. I. 93. (36,) |
| Erigoon. Erigone, een (sterrenbeeld, de Maagd. III. 40. (466.) |
| Erinneren. zie Errinneren. |
| Erizichtoon. deze eigennaam klinkt te hard op 't eind van een vaars. II. 451. (401.) |
| Ernsthaftig, hebbende 't ernstige. II. 151. Aant. |
| Errinneren of Erinneren, waar- |
| |
| |
| voor ook niet wel Erinnéren, geen woord van Vondels, maaksel, hoewel van hem gebruikt. II. 86. 87. (248.) |
| Ertsch. zie Aarts. |
| Ertzbisschop. zie Aarts. |
| Ertzketter. zie Aarts. |
| Ervaren, van ouds ook vervaren, en vervaringe voor ervaringe. III. 238. (541. 542.) |
| Ervaren, ondervinden, eigenl. wedervaren, doch daarvoor byna niet gebruikt. Dit Werkwoord by velen door 't Deelwoord van den voorleden tijd bekend; even als verwoed, verwaand, vermaard, van de oude Werkwoorden verwoeden, verwanen, vermaren. Ervaren komt het meest voor van deze woorden, welke nog wel mogen worden gebruikt. II. 422. 423. (385. 386.) |
| Eskulaap. zie Slang. |
| Espaciar. Hisp. zie Spanseren. |
| Etymologie. in dezelve niet veel staat te maaken op gissingen. II. 255. (315.) Haare nutheid. ald. de kennis van Gr. en Lat. niet voldoende in het vinden der Etymologie van woorden. ald. en 256. (315.) |
| Etymologie. Bloote gissingen treffen in dezelve zelden het wit II. 277. (328.) |
| Etra. zie Zeilstar. |
| Eu. de klank dezer Letteren by veelen der Ouden door ue uitgedrukt, als duegd, vruegd. enz. voor deugd enz. II. 526. (437.) |
| Eu voor e. zie Lenen. |
| Eudora, eene der Hyades. III. 188. (521.) |
| Euridice. verscheidenlijk in dit werk uitgedrukt Euridice, Euridijs, Euridies. III. 6. (452.) |
| Euridies. zie Euridice. |
| Euridijs. zie Euridies. |
| Evenredigheid tusschen woorden, waarvan men zich bedient, in acht te nemen. III. 14. (456.) 118. (496.) |
| Ever. zie Everzwijn. |
| Everzwijn. een Pleonasmus in dit woord. III. 47. (467.) Ever 't zelfde als Zwijn. Ever, Everzwijn i. beer Aper, verres silvestris. H.D. Eber. ald. Zonderlinge gemeenschap tusschen 't Lat. en Duitsch; Aper en Porcellus verschillen in 't Lat. als Ever. en Verken, in 't Duitsch 't zelfde als 't Lat. Verres, eigenlijk een Beer, beerverken, porcus non castratus. Celt. Bar,
|
| |
| |
|
Baer; de verwisseling van b.p.v. en f. gemeen. Fera Lat. 't zelfde als bar, wild beest. 47. 48. (468.) |
| Exsulare. Lat. zie Verwandelen. |
| Extra. Lat. zie Verwandelen. |
| Ezelkijn. I. 34. (12.) |
|
|
Auteursrechtvrij