Patriotisme en nationalisme in de Europeesche geschiedenis tot het einde der negentiende eeuw
Voorbericht
Van Vollenhoven's altijd wekkende en bouwende geest gaf in het laatst van zijn leven den stoot tot een plan van op ongeregelde tijden te herhalen voordrachten voor studenten van alle faculteiten, van wege het Leidsch Universiteitsfonds. Hij koos daarvoor den naam, die eenmaal die der Universiteit zelve in haar middeleeuwsche oorsprongen is geweest: Studium generale. De uitvoering van zijn gedachte heeft Van Vollenhoven niet beleefd.
Nadat in de jaren 1934-'37 lezingen overeenkomstig dit plan zijn gehouden door de hoogleeraren Mr P. Scholten, Dr J.A.J. Barge en Dr G. van der Leeuw, viel mij de uitnoodiging van het Universiteitsfonds te beurt, de reeks met drie voordrachten voort te zetten. Zij zijn gehouden in het Groot Auditorium te Leiden op 14, 21 en 28 Februari 1940, en verschijnen evenals die van mijn voorgangers als afzonderlijk geschrift in druk.
Men legge dezen voordrachten niet den maatstaf aan van een diepgaande behandeling van een der belangrijkste onderwerpen der geschiedenis, maar beschouwe ze als wandelingen over een terrein, dat telkens punten van uitzicht biedt.
Leiden, Februari 1940