Verzamelde werken. Deel 7. Geschiedwetenschap. Hedendaagsche cultuur

Verzameld werk VII

[p. 477]

Geschonden wereld
Een beschouwing over de kansen op herstel van onze beschaving^*

Semper carissimae A.H.-S.

* H.D. Tjeenk Willink & Zoon N.V., Haarlem 1945².

Voorrede

Dit geschrift heb ik moeten samenstellen zonder de beschikking over mijn boekerij en terwijl het geregeld gebruik van openbare bibliotheken mij toch reeds ontzegd zou zijn geweest door gebreken van mijn lichamelijke bewegelijkheid en van mijn gezicht. Het draagt daardoor min of meer een geïmproviseerd karakter. Het is in de huiskamer geschreven. Het biedt geen nieuwe vondsten of diepzinnige conclusies, het behandelt louter dingen, die iedereen weet, of weten kon en tracht enkel ze in eenvoudigen trant te bezien van een standpunt en te vatten in een verband, waarin misschien hier en daar de lezer iets verrassends vindt.

Aanvankelijk heb ik mij zelf wel gezegd: als men zeventig is, moet men niet meer productief werkzaam willen zijn. Maar wat zal men doen, als de geest nog tot schrijven dringt? Het boek wordt, evenals in 1938 mijn Homo Ludens, toegewijd aan haar, die nu al bijna zeven van mijn late jaren vult met glans van geluk, en die de ballingschap, mij door 's lands vijand opgelegd, licht heeft gemaakt.

Valt hier dan niet uitdrukkelijk dank uit te spreken aan directeuren van bibliotheken of instituten, des te aangenamer is het mij, dien dank te brengen aan onze lieve vriendin Suze Kuenen, die altijd bereid was, bijzonderheden voor mij na te gaan of mij boeken, die ik noodig had, te bezorgen.

De Steeg, 28 September 1943

J.H.

28 September 1943-5 Mei 1945.

Tusschen deze beide data ligt 1 Februari 1945, Huizinga's sterfdag. Het handschrift van dit, zijn laatste volledige, werk werd persklaar gemaakt in 1943. In den loop van 1944 volgden nog enkele kleine wijzigingen, en de mogelijkheid ware niet uitgesloten geweest, dat - nu het einde van den oorlog gekomen is - hier en daar nog iets toegevoegd of veranderd zou zijn.

[p. 478]

Thans hebben wij ons echter te houden aan de publicatie van het manuscript zooals dat anderhalf jaar lang heeft liggen wachten op de vrijheid van drukpers. Het oog van den auteur is helaas niet meer over de drukproeven gegaan.

h.d. tjeenk willink & zoon n.v.