Losse hannen

[p. 97]

14

It wol net, alle Frânske sinnen moat ik wol fjouwer kear oerlêze en dan wit ik it noch net. Guon sinnen sette my oan 't tinken: faltes en sorte que cet homme s'abstienne d'intervenir... Agissez de telle sorte qu'on ait confiance en vous. Myn gedachten dwale hieltyd ôf nei Jeroen. As ik earst mar ûngesteld west ha. Stel dat er der net op 'e tiid út wie, dat der wat yn my kommen is. Hoe wit ik dat it wier is wat er seit. Der hoecht mar ien mikroskopysk lyts siedsje ûntkommen te wêzen en der kin wat groeie yn myn liif. Miskien moat ik nei dokter, mar dan wit hy ek wat der gebeurd is, hy ken Jeroen en Fyt, ús allegear. Miskien fertelt er it oan mem. En as ik him freegje it net te fertellen? Hy hat ommers in beropsgeheim. Mar dan komt de rekken thús... Hieltyd wer giet myn hân nei 't liif, it liket wol as moat ik fiele. Der is neat te fielen... ik wit it wol, it kin noch net. Ik druk derop, ik knyp deryn, ik stryk der fûl oerhinne. It liif steurt him nergens oan, it sit dêr en hâldt gjin reldcen mei my. It liket wol as hat it helendal neat mear mei my te krijen. It fiert no, op dit momint, de opdrachten út fan de hypofyze... of wie it in oare klier? Watfoar klier wie dêr ek al wer ferantwurdlik foar? In pear moanne lyn ha wy de befruchting behannele mei biology. As it siedsje by it aike komt en de fersmelting hat west, dan komt it hele sirkus op gong, dan is it net mear te kearen. Net ien hat der mear wat oer te sizzen, it bêd wurdt opmakke, de beklaaiïng yn 'e baarmoeder wurdt net mear ôfstjitten. It swit brekt my út, ik sit yn 'e fruchtbere perioade. Fan angst kin ik net mear stil sitte, ik flean oerein. Jeroen hat nergens om tocht, hy hat my net iens frege oft ik ek oan 'e pil bin. Hy koe syn ferstân wol ferlern hawwe.

[p. 98]

Ik rin fan't oanrjocht nei de tafel en wer werom. Ik gean op it oanrjocht sitten en lit my der like hurd wer bydel sakje. It Frânske boek leit iepen op 'e tafel, de sinne boartet dermei, allegear ljochte en donkere figueren dûnsje deroerhinne. It is net te ferdragen, al dat sinneljocht binnen en bûten. Op 'e keukensdoar wrimelet it skaad fan 'e blêden senuwachtich hinne en wer, dronken wurd ik derfan yn 'e holle. Sjerda leit in ein fierderop yn't wetter. As se wist hoe't ik my fielde... Sil ik it har fertelle? Doar ik it? Miskien seit se dat ik nei dokter gean moat. It is it lêste dat ik wol. Miskien kin de doktersrekken nei har ta. Fuort lit ik dat plan ek wer farre. It idee dat Sjerda alles te witten komt oer Jeroen en my is net te fernearen. Dan ferpest ik it, foar altyd, it sil noait wer sa wurde tusken ús as dat it no is. Sjerda sil my mei oare eagen oansjen, dan haw ik hjir neat mear te sykjen. Miskien bin ik net iens yn ferwachting, dan smyt ik myn eigen glêzen yn. Ik soe alles op 'e kop sette om neat. Ik moat gewoan ôfwachtsje, mear kin ik net dwaan. Gewoan? Hoe hâld ik it salang út? Jeroen sil him wol stilhâlde, dy past wol op himsels, dêr hoech ik net oer yn te sitten. Brucht is gefaarlik. Mar as er gjin foer krijt, as er ús nergens mear op betraapje kin, dan is der gjin reden mear foar drigeminten. Is dat wol sa? Hy kin lige as in wachter, hy borduert samar fierder. Hy kin tiden foarút, as er wit dat er my dermei hat. Nije wike earst gewoan ôfwachtsje, it kin freed komme, of sneon, op syn lêst snein. It is no woansdei, noch acht dagen moat ik it folhâlde, swije en stikke fan angst. It karen wurdt in probleem, it wol net mear. Hoe kin ik sa leare, de holle leech meitsje? Nije wike hawwe wy toetswike, de lêste foar de grutte fakânsje. Op guon fakken moat ik heger as

[p. 99]

in sels helje, oars bliuw ik sitten. Hoe kin ik leare, ik kin net leare, ik moàt leare...!

De wurden skimerje my foar de eagen. Ik lês de wurden, mar se krije gjin betsjutting. Alle kearen as it hast safier is dat it ta my trochkringe sil wat ik lês, liket it wol as hat it wer mei myn eigen sitewaasje te krijen: les nouveaux mariés... convoler., convoiter... coqueter... se stekke my de gek oan.

Ik klap it boek ticht en pak De Symboalen fan keunstskiednis. Ik sykje de siden op dy't wy leare moatte. Myn eagen lûke altyd earst nei de ôfbyldingen, no ek, ik lês de tekst dy't derûnder stiet.

Foar de tredde kear lês ik itselde: de redding van een maagd door de held... in maagd. In maagd! Se peste my, de triennen spatte my yn 'e eagen, ik wol net gûle, ik haw it sels dien. It wurd 'maagd' bliuwt hingjen, gau lês ik fierder... de anima wordt bevrijd van de verslindende moederfiguur... verslindende... dit aspect wordt uitgebeeld, zie linkerpagina... door Balinese dansers, met het masker van Rangda links... een boosaardige vrouwelijke geest... boosaardige... of door de slang die de Griekse held Jason opslokte en weer uitspuwde... Koe ik mar spuie, alles der útkoarje, sa djip spuie dat der net allinne galle komt, mar dat ek de baarmoeder leech rekket... Wat is dat, hear ik in auto? Noait komt hjir in auto. It kin net... ja, ik hear al in auto. Miskien is it heit. Ik kin de auto net sjen, hurd rin ik nei de foarkeamer.

It is in lyts geel autootsje. Fyt! It is Fyt har auto. Of soe Jeroen yn Fyt har auto ride? Jeroen rydt noait yn Fyt har auto. Lit it Fyt net wêze. Lit it Jeroen ek net wêze. Ik sto nei de keuken, pak it boek fan 'e tafel en draaf like hurd werom. Yn in hoekje fan de foarkeamer jou ik my op ien fan

[p. 100]

'e twa reiden stuollen del. Ik rjochtsje de eagen stuf op de ôfbylding fan it masker fan Rangda, in ferskriklike kop, mei útpuoljende eagen en twa fampiertosken. Oant de ferskrilddng ta my ttochkringt en ik de ôfbylding derneist nim, in affysje fan Mare Chagall, in seemearmin mei in bosk blommen yn 'e hannen, dyt heech boppe in blauwe baai út springt. Under har swimt in fisk yn transparant wetter. Ik wol witte wat der is, mar ik doar net fan 'e stoel ôf te kommen. As ferlamme sit ik te wachtsjen op de dingen dy't gebeure sille. Sjerda fine se samar net. Triljend lis ik it boek neist my del en stoarje nei de boekekast foar my dy't de hele muorre beslacht. Ik fei de switterige hannen oan 'e spikerbroek ôf. Aanst stapt der ien yn 'e hûs. Jeroen sil earst bûtendoar sykje, hy komt hjir fuort net yn 'e foarkeamer, hjir sit noait ien. Hy sil wol yn 'e keuken omhingjen bliuwe as er Sjerda net fine kin. Stel dat ien Sjerda dêr oer 't mad komt! It is al heel apart dat se yn 't bad giet wylst ik hjir bin.

'Follek? Follek!...' It is in frouljuslûd. In pear tellen bliuw ik deastil sitten, dan gean ik oerein en rin ik automatysk op it lûd ôf. Ik bliuw yn 'e keuken op 'e drompel stean. Fyt sdet foar my oer op 'e oare drompel. Wy sjogge elkoar oan, beide sizze wy neat. Se docht de mûle iepen en like hurd wer dcht. Har eagen dwale troch de keuken en bliuwe op it oanrjocht hingjen. 'Bisto hjir allinne?' freget se wylst se it gesicht nei my ta draait. 'Ik sykje Sjerda.'

Ik haw har wol in jier lang net troffen yn 't doarp. Ik wie fergetten hoe't se der presiis útseach, mar dat ik san oar byld fan har hie ferbaast my. Dit is in hele oare frou, even twivelje ik, it is Fyt dochs wol? Se is lytser as dat ik tocht hie en it hier is folle donkerder. Of soe se it fervje?

'Hoechst my net sa bang oan te sjen. Ik doch dy neat,' seit

[p. 101]

se laitsjend. 'Ik sykje Sjerda, ik moat har even wat freegje. Witsto wêr't se is?'

'Se sit, se leit bûten yn 't bad. Moat ik har roppe?'

'Yn 't bad? Bûten?' freget se. 'Hoe moatte je dat yn 'e frede ha?'

Se lit my derlans, fuort letter hear ik har achter my oan kommen. As wy bûten binne, seit se: 'Ik wachtsje hjir wol.'

Op healwei rop ik lûd: 'Sjerda?'

'Ja?'

'Der is ien.'

Ik bliuw foar de skuorre stean.

'Wa dat!' ropt se. Se is lilk, ik hear it oan har stim.

'Fyt.'

'Fyt?'

'Ja.'

'Wat moat dy hjir!'

'Wit ik net.'

'Wêr is se?'

'Fierderop.'

'Sis mar dat se wachtsje moat... mar ik haw noch folle leaver dat se wer fuortgiet,' ropt se der achteraan.

Ik jou my del op 'e reinwettersbak oant Sjerda einlings foar 't ljocht komt. It wiete hier sit fol mei knopen, it stiet alle kanten út. Se hat har helendal oanldaaid.

'Wêr is se? Hat se ek sein wat se woe... wat sjochsto derút,' seit se der folle sachter achter oan. 'Bist sa wyt as sûpe.' Se leit de hân op myn foarholle en sjocht my oan. 'It klamme swit stiet derop. Dat fielt net goed... mar ik sil earst mei Fyt ôfweve. Wat wol dat minske? Ik lei dêr krekt sa lekker, de earste kear dit jier en dan ha je soks.'

[p. 102]

Ik kin Sjerda har stappen amper byhâlde, se rint op bleate fuotten like hurd en ik tocht noch wol dat it fan 'e learzens kaam dat se sa hurd rinne koe.

'Dus do hjirre, dan moat it hûs by jim thús wol út 'e foegen knapt wêze. Wat is der gebeurd? Do en Jeroen sille wol rúzje hân ha, tink,' freget Sjerda, 'is 't wier of net?'

Fyt sjocht nei my.

'Ik wit net oft Tessa der eh...'

'Tessa, jou do de blommen hjir en dêr even in snjitter wetter, kinst it wetter wol brûke dêr't ik yn lein ha. Wat wie 't boadskip presiis...' se draait har om nei Fyt.

Ik set de earen op skerp wylst ik fuortrin, mar ik kin net ferstean wat Fyt seit.

Op it wener driuwe lange en koarte hierren en tsjin 'e rânen leit hjir en dêr wat smoarch skom. Ik skamje my foar wat ik sjoch, gau helje ik de putamer en smyt it wetter om my hinne, oer de blommen. As ik ldear bin, gean ik op 'e reinwettersbak sitten, ik doar net yn t sicht fan Fyt en Sjerda te kommen. Tiger, de reade boarre, komt op my ta rinnen. Ik wit net wêr't er sa hurd wei kommen is. Hy sjocht my mei 't kopke wat skean oan, foar't er in spronkje makket en op myn skoat telâne komt. Hy rôlet him op in protsje. It wurdt waarm op it plak dêr't er leit, fuort begjint er te spinnen, it triljen hein ik yn 't liif. It wie altyd myn fertroude plaide, dêr't ik nachts de hân op lei, omdat it my rêstich makke. No tikket der in tiidbom yn. It foldocht Tiger ek al net, hy springt by my wei. Kâld en stil is it dêr no wer, ûnwennich en keal. Keal? Katten fernimme dingen earder as minsken, skoften fan te foaren soms al. Soe der in berntsje yn groeie? Moat ik dat samar gewurde litte? Miskien in abortus... ik bin sa bang. Sjerda help my! Help my no!

[p. 103]

'Tessa, komst ek noch of sitst dêr mar wat te sliepen?' Se ropt. Fiif minuten lyn hie 'k de auto al fan 't hiem riden heard, mar ik koe de moed net opbringe.

Ik fiel it bloed yn 'e fuotten stekken by 't rinnen, it komt fan 't ôfknipen fan 'e hoksen. It is as rin ik op spjelden.

'Sa, dêr haw ik even best mei ôfweefd. Ik tocht fuort al by mysels: dizze dame moat der mar net yn. Dêr stie de holle my absolut net nei. Ik fielde my krekt sa lekker roazich en sûzerich nei dat waarme bad. Minsken, minsken, wat sit dat sloof grôtfol argewaasje, ik skrok derfan. Dat moat se dan mar moai op Jeroen ôfreagearje, ik bin net mei har troud. Tessa, wachtsje even! Wat is deroan?' hear ik Sjerda yn 'e fierte sizzen, it lûd gûnzet fuort, hieltyd fierder.

'Ik fiel my net sa lekker ynienen...' sis ik, as ik wer wat bykom. Ik bin sa bang, sa ferskriklik bang, it leit my op 'e lippen, mar de eagen fan Sjerda hâlde my tsjin. Se binne te goed, te earlik.

'Wêrom wie Fyt lilk?' freegje ik.

'Do trillest. Dit kin sa net... dit moat oars mei dy.'

'Ik fiel my al wer goed. Wêrom wie Fyt lilk?'

'Se hie tillefoan krigen fan 'e middei, anonym. Ien fertelde har dat se Jeroen yn 'e gaten hâlde moast, dat... wat is deroan...'

'It wurdt my sa swart foar de eagen.'

Sjerda leit de hân op myn holle en begjint te drukken. 'Djip sykhelje, lizzen gean, toe gau.'

Ik hear in hege fluittoan, alles draait om my hinne. Ik sakje. Der is neat mear ûnder my. Djip, hieltyd djipper sakje ik.