Losse hannen

[p. 68]

9

'Hoe komt it datst dyn boek mist?' freget Toonstra.

'Ik koe it juster nergens fine.'

'Goed, do hast no in boek, moarn krijst in mûnlinge beurt oer watst foar hjoed leare moatten hiest, plus de nije stof dy't ik foar moarn opjûn ha. Ofpraat?'

'Okee, betanke.'

Ik sjoch him oan. Hy leit de hân op myn skouder. 'Ik mocht dy altyd graach lije, allinne de lêste tiid... ik begryp it net. Is der wat Tessa? Ast problemen hast, moatst it sizze. Ik bin der foar dy.'

Triennen stekke. Sa moat er net tsjin my dwaan, dêr kin ik net oer.

'Goed, do witst it. As ik wat foar dy dwaan kin... kinst altyd by my terjochte.' Hij leit de hân op myn hier en sjocht my ûndersykjend oan.

'Betanke,' is alles wat ik útbringe kin.

Hy rint fuort.

Ik nim my foar om it te learen, as ik myn gedachten der mar by hâlde kin. It moat, ik wol nei it tredde jier.

Ik rin allinne op it skoalplein, se binne allegear al fuort. In pear jonges út in oare klasse hingje wat sleau en ferfeeld tsjin 'e muorre fan skoalle oan. Se line my rinne, se sizze neat.

It is waarm, folle waarmer as juster. Ik doch it spikerjaske út. As ik by it fytsehok kom, gean ik ûnbewust de rekken bydel op syk nei Brucht syn fyts. Hy is noch net frij. Soe heit ek frege hawwe hoe let oft er útkaam? Ik haw it net iens oan Boukje frege. Dan sjoch ik ynienen syn pearse mountainbike stean mei it swarte fytstaske achter oan 't sadel. Ik rin der-

[p. 69]

hinne as wie it de gewoanste saak fan 'e wrâld. Hy hat him net op 't slot set, de suffert. Of docht er it mei sin, is er ek al wer op dizze fyts útsjoen? Sonder op of om te sjen set ik de fyts op 't slot. It kaike stek ik yn 'e broeksbûse. It docht my mear as ik tocht hie, want de fingers trilje my as ik even letter myn eigen fytskaike út it boppeste bûske fan't spikerjaske helje. Ik sjoch nei de jonges, se slane gjin acht op my. Wat haw ik dien? Straks makket er in sêne en begjint er wer tsjin mem oer Jeroen en my te kletsen. Mei lamme fuotten fyts ik fuort. As ik in aardich brede sleat sjoch, smyt ik it kaike deryn. Plûmp! Noait, mar dan ek noait sil ik tajaan dat ik it dien haw, nim ik mysels foar, ek al slacht er my heal dea. No't ik it kaike kwyt bin, fiel ik my better. Mar net lang haw ik rest, yn 'e fierte foar my fytst Jeroen, dat kin net misse. Te stadich, hieltyd sjocht er achterom. Ik remje, myn fuotten bewege amper mear. Allinne as ik om driigje te fallen, doch ik de trapers in slach yn 'e rûnte. Hy keart om. Krekt as ik it stjoer ek omgoaie sil, ropt er.

'Tessa wachtsje even!'

Syn gesicht stiet strak as er foar my stiet.

'Ik wol net datst op my wachtest. Brucht wit...' Hy lit my net útprate.

'Ik moat dy warskôgje! Sis noait wat tsjin Sjerda oer ús twaen, dat kin raar foar dy en my útpakke. Se hat it troch. It is in frjemdenien as se it op 'e heupen hat. Der sit âldsear by harsels, noch út har eigen jeugd, dat docht it him. Beloof my Tessa, datst der net mei in wurd tsjin har oer praatst. Ik ken har langer as hjoed, se kin heel driftich wurde. As de stoppen by har trochslane, is it te let, dan is se ta alles yn steat.'

[p. 70]

'Ik beloof it. Gean fuort. Ik wol net mei dy opfytse, ik moat nei hûs, ús heit hat niis nei skoalle belle. Der is wat by ús thús.'

Ik mei him net mear lije, dy sloppe mûle en dy sleauwe eagen, se jouwe wat ûnearliks oan syn gesicht. Wat haw ik oait yn him sjoen?

'Dat wie ik. Ik haw nei dyn skoalle belle. Ik woe witte hoe let oftst útkaamst. It wie belangryk dat ik dy warskôge. Do kenst Sjerda noch net. Se stapt sa nei Fyt of nei jim heit en mem en dan ha we de poppen raar oan 't dûnsjen.'

'Aanst sjocht ien ús hjir stean.'

'Wa moat ús sjen? En wat dan noch? Ik mei wol even mei dy prate net? En it hindert ek neat dat ik in eintsje mei dy opfyts, ik kin dochs gewoan nei stêd west ha om in boadskip? Moatst net sa bang wêze. Dan makkest dy helendal fertocht. Wêrom tinkst dat elkenien der wat achter sykje sil? It binne dyn eigen skuldige gedachten dy't dy dat ynjouwe.' Hy stiet te ticht by my ik doch in pear stappen achterút.

'Brucht hat...'

'Brucht ynteressearret my gjin snars, hy moat ophâlde fan etterjen. Hy sit himsels yn 't paad. Hy kin net hawwe dat syn suster folle leuker en flotter is. Do hast selsfertrouwen en sjarme, dat is by him fier te sykjen, hy hat earder in minderweardichheidskompleks. Elkenien kin wol sjen dat er mei de siel ûnder de earm rint, dat er it net nei 't sin hat. Sokke minsken binne gefaarlik, dy gunne in oar neat omdat se sels ek neat hawwe. ik fertrou him foar gjin sint.'

'Hy hat it yn 'e gaten.'

'Wat soe er yn 'e gaten hawwe moatte, hy kin neat sjoen ha.'

'Ast no net fuortgiest, fyts ik de oare kant út.'

[p. 71]

'Wêr is de Tessa dy't in eigen miening doart te hawwen? Do litst dy ynienen net troch de minsken stjoere wol? Do wolst héél graach mei my opfytse! Kom no even Tessa! Wiest altyd in bysonder famke. Dat moat sa bliuwe. Wy hawwe in sterke bân, in protte wille hienen wy ek altyd doe'tsto noch folle jonger wiest. Dat is no feroare yn, ja... hoe sil 'k it sizze... it is mear wurden as gewoane freonskip. It is wat út 'e hân rûn, dat jou ik wol ta, mar dêrom hoege wy ynienen net te dwaan as binne wy frjemden foar elkoar wol? Ik haw dy al sein dat der neat gebeurt watsto net wolst. It giet my net om 'e seks, wier net, it giet om heel wat...'

'Goed, ik sis no dat ik net mei dy opfytse wol.' Ik triuw syn hân fan myn skouder.

'As dat ècht dyn miening wêze soe, respektearre ik dat, mar ik wit dat dyn hert in oare taal sprekt. Dat stekt, witst dat? Ik bin deabenaud datst krekt sa wurdst as alle oare minsken, datst alles litst en dochst om in oar, datst dyn eigen gefoel net sprekke litst. It is heel natuerlik dat twa minsken fan elkoar hâlde, witst dat wol?'

'Twá minsken, dat seist goed. Der binne twá foar noadich.'

'Do wolst net beweare... Tessa! Dat is net earlik fan dy. It bewiis hast my justerjûn levere.'

As er de hân fan myn stjoer hellet, stap ik op. Ik fyts my kapot. Noch noait haw ik sa hurd fytst. Ik doar net om te sjen. Dea-ynein smyt ik de fyts by it gemaal del. Hy is my net achternei kommen, hy hâldt net fan hurdfytsen.

Wurch lit ik my yn 't gers falle. In skoft lang folgje ik it kolkjend, skomjend wetter dat oer de daam nei ûnderen brûst. Myn eagen sûgje har deroan fêst. Ik wol neat sjen en hearre as klatterjend wetter. Nei in heel skoft gean ik oerein

[p. 72]

om it plestyk pûdsje mei myn ûnderbroek út 'e tas te heijen. Ik smyt it midden yn 't wite skom. It wurdt in eintsje meinommen troch de stream, mar dan sakket it nei ûnderen, hieltyd djipper oant it net mear te sjen is.

Ik wurd sûzerich yn 'e holle. En slûch, heel slûch. De ôfrûne nacht haw ik amper in each ticht dien. Langút jou ik my achter it stiennen hokje del. Ik tink oan it wetter dat yn it pûdsje krûpt en alles wer skjin spiele sil. Foar it each wol.

As ik wekker wurd, is it healwei fjouweren.

It earste dat my yn 't sin sjit is, dat ik nei Sjerda soe te beisykjen. Heal sliepend stap ik op 'e fyts. Mar al gau komt alles wer boppe, it hearlike lome gefoel is fuort wer oer.

Underweis betink ik in plan: ik bring myn learboeken en skriften nei Sjerda, dan kin Brucht dêr yn alle gefallen net mear oan komme. Jûn lear ik Frânsk en Keunstskiednis dêr wol. Ik gun Brucht de wille net dat ik sitten bliuw.

'Bisto thús?' hear ik mem fan ûnderen roppen.

'Ja!'

'Ik haw dy noch net sjoen.'

Hurd besykje ik alle boeken yn 'e rêchsek te tropjen. Se passe der lang net yn. Under myn bêd moatte plestyk pûden lizze. Op knibbels doch ik in haal ûnder it bêd troch. Myn hân strykt oer in wietachtige bobbel. It fielt rûch oan, gau lûk ik him werom. Wat kin it wêze? Plat op 't liif dûk ik in eintsje mei de holle ûnder 't bêd, it is dêr te tsjuster, ik kin oars neat gewaar wurde as in protsje guod. Ik sko it gefal ûnder it bêd wei. In deade mûs mei yn 'e midden in bluodderich read gat, besiedde mei wite krioeljende rûpkes leit

[p. 73]

foar my. Maitsen. Ik flean de keamer út. In skoft lang stean ik hymjend op 'e oerloop om by te kommen. It ding sil derwei moatte. Ik sammelje moed by elkoar, ik pale in badhandoek en tear him mei de eagen ticht om de shit hinne. Hurd smyt ik it ta 't daldinster út. Kokhalzjend stean ik even letter foar de spegel, de triennen spatte my yn 'e eagen. Ik waskje de hannen trije kear en nim in slok kâld wetter.

'Tessa,' ropt se, 'ik haw de tee klear.'

'Ik hoech gjin tee,' raas ik lûd werom. Myn stim slacht oer. Ik pale in ûnderbroek út 'e kast, wat toiletguod en myn tosleeboarstel en lis it boppe op 'e boeken.

'Hoe komt dy deade mûs ûnder myn bêd?' freegje ik as ik mem yn 'e gong tsjinkom.

'Dan is de kat fan de buorlju stikem wer nei boppen slûpt, dat ferfelende bist ûntleomt my wolris faker.'

'Brucht sil wol wer in lollich sin hân ha. Mar lit mar, mem leaut my dochs net. Ik gean nei Sjerda. Ik bin al te let, ik soe har helpe mei de beien.'

'Wat hast mei dy mûs dien?'

'Bûten, ta 't rút út goaid.'

'Wat sit der yn dy rêchsek, hy stiet der spand fan.'

'Ik sykje in oar leosthûs.'

'Wat is dat foar ôfwaaid praat.'

'Ik bin siik fan Brucht.'

'Tochst dat ik it fijn fyn dat jim...'

'No hoi. Miskien sliep ik fannacht wol by Sjerda.'

'Do komst thús te sliepen. Bist net wiis!'

'Moat je dêr net wiis foar wêze?'

'Der is gjin sprake fan.'

'Ik soe har helpe. Ik kin dêr wol leare, better sels.'

[p. 74]

'Wat ha wy juster ôfpraat!'

'Ik moat fuort. Sjerda begiypt net wêr't ik bliuw.'

'Ik hear it wol wer, der is mar ien dy't hjir telt en dat is Sjerda. Sjerda foar en Sjerda nei.'

Ik paie myn tas en smyt de doar foar har noas ticht.