Losse hannen

[p. 61]

8

'Wa wol it sifer ophelje mei in mûnlinge beurt?' freget Toonstra.

' Net ien? Goed, dan wiis ik wol ien oan. Tessa, do stiest in fiif komma acht, sjoch ik, foar dy liket it my wol belangryk. Wat is de futur fan falloir.'

'Ik haw it net leard, want...'

'Se hat it net leard! Want?'

'Ik wie't boek kwyt.'

'Se wie't boek kwyt! Wat in orizjineel ekskús. Goed, Anita, do dan mar, of wiesto dyn boek ek kwyt?'

Brucht moat it pakt hawwe, it is echt wat foar him, hy hat juster fêst yn myn aginda sjoen watfoar fakken oft ik foar hjoed op hie, want it skiednisboek is ek fuort. Hast de hele nacht ha 'k wekker lein om dat rotbriefke fan him. Dat briefke op myn kessen hie wol genôch west, mear streken hie er net úthelje hoegd om my kapot te krijen. It sil wol slaan op dy kear mei 't melken, oars hie er der noch folle gemenere opmerldngen op set. En dan dat oer heit. Soenen mem en heit dêrom altyd sa aaldik tsjin elkoar dwaan? Hoe wit Brucht dat? Wêrom wit ik dat net? Hat er heit soms ek folge?

'Tessa wat wie myn lêste fraach!?'

'...'

'Dat tocht ik al, do sitst mar wat wêzenleas foar dy út te stoarjen. Kin it dy dan helendal neat mear skele? Wat dochst hjir eigentlik! Ik hear wol mear leararen kleien oer dy apatyske hâlding fan dy. Ik bin net de iennichste dy't it de keel úthinget.'

[p. 62]

'Sorry...'

'Anita wat is de présent fan perdre. Je...?'

'Je perds.'

'En de participe passé?'

'Perdu.'

'De participe présent?'

'Perdant.'

'Kreas.'

Hoe krij ik wer in nij Frânsk boek? Miskien hat er it fuortgoaid of opbrând. Yn 'e sleat smiten, dat kin ek. Ik bin mear dingen kwytrekke, dyt noait wer boppe wetter kommen binne. Myn sulveren earmbân, knuffelbeesten, de seehûn en de reade kat. Nei in nizje mei him is steefêst wat wei of stikken. Stikken meitsje docht er trouwens de lêste tiid net in soad mear, dat rint tefolle yn 'e gaten. Hy fielt dat heit him troch begjint te krijen, hy moat kreativer wurde. Soe heit echt mei oare froulju omslaan? Miskien is it wer stoken fan him.

'Tessa...' hear ik Jos achter my flústerjen. Ik draai my om. 'Sille wy fan 'e middei út skoalle in joint roke by my thús? Us mem is der net, wy kinne wol bûten sitte, dan rûkt net ien wat. Ik haw wiid op 'e kop tikke.'

'Goed, út skoalle?' hear ik mysels sizzen. Ik bin gek, tink ik. Ik haw it noait hân, mislden wurd ik der mislik fan.

'Om healwei twaen?'

'Okee,' sis ik.

Wêrom haw ik net nee sein? Ik soe ommers nei Sjerda te beisykjen.

'Kinst straks myn Frânske boek wol even krije, kinst wol kopieare wat wy foar moarn leare moatte.'

[p. 63]

'Dan wol ik it skiednisboek ek wol even ha, dat bin ik ek kwyt.'

'Sit se my ek noch te kletsen! Witst watst dochst Tessa, giest nei de administraasje en fregest om dit boek,' - hy slacht der fûl mei de hân op - 'en do learst watst foar hjoed dwaan moatten hiest. Gean mar yn 'e kantine sitten, dan kinst hjir de boel teminsten net ferpeste.'

'Menear, it wie myn skuld. Ik sei tsjin har dat se myn boek wol kopieare mocht,' hear ik Jos achter my roppen.

'Bemuoi do dy der àsjeblyft net mei, pas do mar op dysels. Dan hast it drok genôch as ik dat allegear sa besjoch.'

Hy begjint wer tsjin my.

'Lit dyn tas hjir mar stean. Fuort, derút!'

Mei lege hannen rin ik it lokaal út, neaken fiel ik my mei al dy eagen op my rjochte. Wie 'k mar by de doar, ik wol mysels der wol trochhinne triuwe. De gongen lykje de helte langer en breder no't ik der allinne rin. Dat Jos it ynienen foar my opnaam, jout my wer wat moed. It hat der fêst mei te krijen dat ik myn húswurk net makke hie, dêr hat se respekt foar. As je mar dwers lizze, dan binne je in bêstenien by har.

Boukje sit allinne op 't kantoar, dat tref ik. Se is aardich. Se hat alris in kear tsjin my sein dat se myn tekeningen moai fynt.

'Hoi Tessa, dat is ek tafallich! Jim heit belle niiskrekt, it is noch gjin kertier lyn, hy frege hoe let oftst ut skoalle kaamst. Ik sei dat ik dy wol even ophelje woe. Mar dat mocht absolút net. Hy woe dyn les net fersteure. Ik haw sein datst neffens it roaster om healwei twaen frij wiest.'

'Wat moat ik dan?'

[p. 64]

'Dat hat er net sein. Sjoch mar net sa kjel, ik hie helendal net de yndruk dat der wat slims te rêden wie, hy hearde sa ûntspannen.'

'Wat sei er noch mear?'

'Neat. Net mear oer ynsitte. Der hinget al wer sa'n moai skilderij fan dy boppe yn 'e gong. Prachtich, dy âld skuorre. Foaral de kleuren.'

'Dat wist ik net, dat er dy ophongen hie.'

'Wat nuver datst dat sels net iens wist.'

'Brugman frege my wol oft er dat skilderij eventueel brûke mocht, miskien hinget it der noch mar krekt.'

'Sjoch mar even. Wêrom bist hjir?'

'Myn Frânske grammatikaboek bin ik kwyt, “Grammatica Frans” stiet derop, foar it twadde jier. Toonstra hat my hjirhinne stjoerd om in nijenien te heljen.'

'Ik belje de bibleteek wol even. Gean sitten.'

De smelle fingers fleane oer de sifers fan it tillefoantastel. Ik hear net wat se seit. It is neat foar heit om nei skoalle te beljen, dat hat er noch noait dien. Mem soe dat earder dwaan. Der ldoppet wat net. Hy sil dochs net witte wat der tusken Jeroen en my gebeurd is? Stel dat Brucht ek in briefke by him op it kessen lein hat. Mar dan moat mem...

'It boek leit ldear, kinst it wol ophelje.'

'Goed.'

'Hee Tessa, moatst echt nergens oer ynsitte hear. As der wat slims gebeurd wie dan hie 'k it wol oan syn stim heard en dan hie er dy wol ophelje litten.'

'Okee, ik hoopje it dan mar. Bedankt. Hoi!'

Heit soe nei Durgerdam, dêr lei in boat te keap, fertelde er oan mem. Hy kin hjir noait sa hurd wer wêze, meastentiids

[p. 65]

kombinearret er it mei oare saken. Wêr soe er wei belle ha? Mobyl? Miskien is er op 'e saak bleaun en hat er dêrwei belle.

'Wat spokesto hjir út?' It is de biologylearaar, hy komt krekt út 'e bibleteek as ik deryn sil.

'Neat.'

'Dat sil wol,' seit er en rint by't trepke del. Ik moat op him wachtsje. Hy sjocht my net mear oan.

It boek leit al op 'e baly, ik sjoch it lizzen.

'Set even dyn hantekening,' seit er, de bibletekaris, in man yn in te lytse trui mei in pikebriltsje op. Hy sjocht my oan sonder my te sjen. Ik krij in pen. Ik kras myn namme op it papier: Tessa.

'Achternamme ek,' seit er. Hy sjocht omheech.

Foar de iepensteande doarren fan 'e kantine bliuw ik stean. Der sit in groepke learlingen oan in taffeltsje by de muorre. De gesichten keare har allegear tagelyk nei my ta. Ik draai my om en rin nei boppen, nei de twadde ferdjipping. It earste ynliste skilderij dat dêr hinget is fan my. Der hingje noch in stik of sân fierderop oan wjerskanten fan 'e muorre. By allegear bliuw ik stean. Dan gean ik werom nei mines. Ik hoech my net te skamjen, even bin ik heel bliid. It is de skuorre fan Sjerda mei de breidswale dy't by't dak delhinget, en de sinneblommen en stokroazen yn it túntsje by de sydkant fan 'e muorre lâns. Miskien stiet der straks in hynder yn 'e skuorre. In echt hynder, dêr't ik op ride mei. Ik sjoch mysels sitten, heech yn 'e loft, eigenwiis stappend oer de sânpaden by Sjerda achterhûs. Unbegryplik. Fan skrik spring ik omheech, in alderheislikst leven komt út de fersterker neist my. Gau draaf ik nei ûnderen nei de kantine en jou

[p. 66]

my yn't uterste hoekje del, by t rút. He wachtsje op Toonstta. Hy komt net. As ik nei myn lokaal ûnderweis bin, nei de earste ferdjipping, betink ik dat ik tagelyk ek wol in nij skiednisboek freegje kinnen hie, dan hoech ik Jos har boek net te brûken. Ik kin de moed net opbringe. Wat heit wol, begryp ik net, ik moat straks sa gau mooglik nei hûs om te hearren wat der is. Hjir wurd ik crazy fan. Stom dat ik Jos no wer ôfsizze moat, se sil wol wer knap ferfelend dwaan. Se dienen krekt wer wat leuker en Anita negearre my ek net mear, as hienen se it ôfpraat. Stel dat se wisten wat der mei my gebeurd is, wat Jeroen en ik dien hawwe, hoe soenen se dan nei my sjen? Miskien hear ik der dan wol by. Net mear oan Jeroen tinke, noait wer oan him tinke. Hy rekket my net wer oan, sa simpel is dat, Schluss. Fan no ôf fyts ik de oare kant om, net binnentroch, mar bûtenom, de grutte dyle del. Ik sylehelje djip foar't ik it lokaal ynstap.

'Wêr komsto sa let wei?' freget De Beul fan wiskunde.

'Ut de bibleteek.'

'Sitten gean en dyn boek paldee.'

Ik dûk yn myn tas.

Hy krijt in lerytsje en begjint yn in razend tempo formules op it boerd te kallejen. Syn leeale knikkert sleoot foar it griene boerd lâns, as in biljertbal oer in grien lekken. Tusken trijehoeken, rjochthoeleen en sifers wurde heit, Jeroen en Brucht finzen nommen. It plak by de hildee tsjinnet as deleôr... net oan tinke. De wurden op it brieflee dat op myn kessen lei, wolle net ferdwine, ek al haw ik it papier yn tûzen lytse snipperlees skuord, it bliuwe wurden.

Ik draai my om nei Jos en flústerje: 'Ik moat aanst hurd fuort, nei hûs, ús heit hat nei sleoalle belle, der is wat...' 'In

[p. 67]

smoesje tink?' Se sjocht my oan as leaut se net in wurd fan wat ik sis.

'Nee echt. Boukje fan 'e administraasje sei it niiskrekt doe't ik dat boek ophelle. Ik sit deroer yn.'

'Wat dan? Geane jim mem en heit by elkoar wei of sa?'

'Hoe komst dêrby?'

'Wit ik dat, ik betink mar wat, do sietst deroer yn seidest, nó!'

'Hast wat heard of sa?'

'Wat soe 'k heard ha moatte?' Der krûpt in flau glimke nei har mûlhoeken en yn beide eagen skitterje ljochtsjes.

Dit is no myn freondin, sis ik tsjin mysels. En ik sis ek noch: 'Fytse wy aanst op?' Hoe krij ik it oer de lippen. Ik begryp hieltyd minder fan mysels.

'My bêst,' seit se.

'Geane jim sneontejûn ek nei Eindeloos?'

'Dat tink ik wol.'

'Dan gean ik mei.' Ik bin gek. Ik wit net mear wat ik sis en doch. Wa bin ik?

'Is goed.'

De Beul faget it boerd skjin. Ik haw neat oernommen yn myn skrift. De oere is om.

Nei de Ingelske toets komt Toonstra mei de holle om 'e doar. 'Tessa, komst straks even by my? Healwei twaen, lokaal fiif under.'