Pia desideria

[p. *43]

[p. 379]

XXXXIII. [Quis mihi dabit pennas sicut columbae]

Quis mihi dabit pennas sicut co- lumbae, & volabo & requiescam?Psalm. 54.

MAgne opifex rerum, generis mortalis origo,

Corpora nostra tuâ sunt fabricata manu.

Si tamen aduersis liceat contendere verbis,

Quos habeant naeuos corpora nostra, querar.

In tria ius homini vastissima regna dedisti;

In maria, in terras, aetheriâsq́ domus:

Tanta sed vt iustis tria regna gubernet habenis,

Non quantum haec poscit machina, robur habet.

Parce, parùm timide temeraria verba loquenti,

Plus operi vitij, quàm reputetur, inest.

Momus abesse homini, fertur, doluisse fenestram,

Caetera tam nitidae membra probasse domus:

Sed fuerítne foris, fuerítne for aminis vsus,

Lis erit arbitrio, Mome, secanda tuo.

Officit humanae, me iudice, turpius aedi,

Nulla quod obsequium squamma vel ala ferat.

Non quod opus squammis vt terra regatur & alis;

Imperium terrae squamma nec ala iuuat.

Sed simul aetherias homo cùm moderetur habenas,

Et simul aequoreae caerula sceptra plagae;

Quâ nisi sint pinnae, tumidas reget arte procellas?

Quâ nisi sint pennae, nubila lege premet?

Vt volet, aëriâ volucris petit ardua, pennâ;

Piscis vt aequor aret, squammea pinna iuuat.

[p. 380]

 

Sed neque pinna vices homini, neque pēna ministrat,

 

Et simul hic fluctus & simul Astra reget?

 

Nec pelago piscis, neque nubibus imperat ales,

 

Cur opus his, pennâ, remigioq́ fuit?

 

Scilicet, ingenij minus, orbis & artis haberet,

 

Ni streperet pennis stridula musca suis.

 

Nec stabili geminus penderet cardine mundus,

 

Bina nisi querulas ala moueret, apes.

 

Quid, quod & in triplici, volucrum vilissime, regno,

 

Principis instar, iter Merge natator, agas:

 

Et modo gramineâ pedes expatieris in herbâ;

 

Mox auis, alta petas; mox freta nauta, seces.

 

Quin potius triplicis cessit tibi regia mundi,

 

Per tria qui pennis hospita regna volas?

 

Aut tria si fuerint hominis loca credita curae,

 

Cur homini, triplici non licet ire viâ?

 

Caerulus aequorei Nereus pater ipse profundi,

 

Non nisi squammigeris, currere fertur equis:

 

Iuppiter, aërium qui flectere fingitur orbem,

 

AEtheris, ipse vehens alite; carpit iter.

 

Nec leuitas hominem celeri fert plumea pennâ,

 

Nec liquidas pinnâ remige findit aquas.

 

Et flectet geminum iustis sine viribus, orbem,

 

AEthere factus auis, factus in amne ratis?

 

Vt tamen vndifragae careat moderamine pinnae,

 

(Plurima cum pinnis corpora cassa natent)

 

At sine praepetibus nulli patet ardua pennis,

 

Quae patet aligero Regia sola gregi:

 

O liceat vacuas mihi tollere corpus in auras,

 

Altaq́ sidereae visere regna plagae!

[p. 381]

 

Aspice, quos inter iaceat mea patria mores,

 

Indignus patriae nomen habere locus.

 

Aspice, nec quod amem volucres, mirabere, pennas,

 

Me grauior, quàm quae Persea, caussa mouet.

 

Pegaseis vtinam rapiar super aethera plantis,

 

Aut moue at volucres Perseos ala pedes!

 

Aut agiles humeris aptes mihi, Daedale, ceras,

 

Icarijs quam vis fabula labar aquis!

 

Aut lapsas agitem pennato pectore plumas,

 

Quas vulsit vario picta columba sinu!

 

Astra columbinis meditabor protinus alis,

 

Et ferar ante tuam, Iuppiter, ales auem.

 

O stultae volucres, gens nata palustribus vluis,

 

Sueta cauernosos turba natare lacus!

 

Non ego, sivestras mihi Daedalus applicet alas,

 

Littora vel scopulos imaq́ saxa legam.

 

Non ego, flumineae volitem leuis accola ripae,

 

Aut mea percussas penna flagellet aquas:

 

Non mea torpentes circumvolet ala paludes;

 

Vt propior segnes radit hirundo lacus.

 

Non mea, ceu moestis Ceyx dum plangitur vndis,

 

Humida vicino se lauet ala freto.

 

Persequar aetherium sublimior ales Olympum,

 

Altaq́ mox solitis nisibus astra petam.

 

O quondam felix hominum, modò turba volucrum,

 

Quos amor, in celeres iraq́ vertit aues!

 

Cur mea nō capiūt volucres quoque brachia plumas,

 

Induit aut motas hispida penna manus?

 

Quot ludunt liquidis examina plumea campis,

 

Aligeroq́ secant nubila celsa pede!

[p. 382]

 

Si mihi, Nise, tuo plumescant brachia fato,

 

Cruraq́ Scyllaeis vestiar hirta comis;

 

Si leuis Aönio fierem certamine pica,

 

Aut, Cytheraea, tuâ verterer ales aue;

 

O mea si tangant aliquod suspiria Numen,

 

Muter vt in pennas casta columba, tuas!

 

Scilicet aduectâ, ceu Chäonis ales, oliuâ

 

Reppetijt notae tecta Noëa ratis;

 

Protinus aligeris raperer super aethera velis,

 

Nostra nec has iterum viseret ala plagas.

[p. 383]

Psalm. 54.
Quis mihi dabit pennas sicut columbae, &
volabo & requiescam?

Aug. ser. 145. de tēp.
INardescit & suspirat omnis pere-
grinus in saeculo. Patria bona, patria coele-
stis, patria contemplationis, Angelorum pa-
tria! vbi nullus moritur, quo nullus hostis
admittitur. Patri vbi habes sempiternum
Deum amicum, vbi nullum timeas inimi-
cum.

Aug. medit. cap. 37.
Quis dabit mihi pennas sicut columbae, & vola-
bo & requiescam? Nihil mihi tam dulce, quàm
cum Domino meo esse, praebe, mihi, rogo,
pennas, quibus indutus, ad te volitem sursum.

Aug. in Ps. 138.
Quas pennas, nisi duas alas, duo praecepta
charitatis, in quibus duobus praeceptis tota
lex pendet & Prophetae? has alas, has pen-
nas, si recipiam, possum fugere à facie tuâ ad
faciem tuam; & à facie irati ad faciem placa-
ti. Iam volemus spe & desiderio habentes a-
las geminae charitatis. Hoc meditemur, haec
sit spes nostra, haec sit consolatio nostra. Re-
cipiamus pennas per charitatem, quas amisi-
mus per cupiditatem; cupiditas enim viscum
facta est pennarum nostrarum; elisit nos de li-
bertate aëris nostri, id est, aurarum illarum li-
berarum spiritus Dei. Inde elisi perdidimus
pennas, & fuimus quodammodo captiuati
in aucupis potestate, In istâ vitâ, inter tanta scan-

[p. 384]

dala, inter tam multa peccata, inter tantas
turbas tentationum quotidianarum, quoti-
dianarum suggestionum malarum: quid
facio?

Ambr. de fuga saeculi. cap 5.
Omne tēpus sollicitudine, omnis vita
in molestijs in medio, inquit, laqueorum ambu-
las, & alius;, in viâ quâ ambulat, extentos sibi, sed
absconditos laqueos querebatur, ne deprehensus
caderet; volebat fugere sicut passer, sed adhuc
laqueus contritus non erat. Perijt, inquit, fuga à
me. Grauatas habebat pennas per illam tenebro-
sam aquam in nubibus aëris, & fortasse euolare
non poterat. Denique illas pennas quaerebat
accipere, vt euolaret & requiesceret sicut scri-
ptum est: quis mihi dabit pennas sicut columbae, &
volabo & requiescam?

Ambr. lib 4. in c. 4. Luc.
Etenim quasi clauis quibusdam suffigitur
anima, corporis voluptatibus, & cùm semel
adhaeserit cupiditatibus demersa terrenis,
difficile in altum potest, vnde descendit, sine
Dei fauore reuolare. Actuum enim suorum la-
queis vincta & deliciarum saecularium ille-
cebris obnoxia iam tenetur.

Volare non potest nisi quod purum leue
atque subtile est, cuius nec sinceritas intem-
perantiâ retardatur, nec alacritas, nec velo-
citas mole grauatur. Grauari autem volatum
dico non tam mole membrorum quàm de-
delictorum; vnde puto etiam in ipsis auibus
ideò velociùs columbam paenè prae omnibus

[p. 385]

volitare, quòd alacritatem & innocentiam
comitetur. Denique S. Dauid cùm puritate
mentis volare concupisceret, non alterius a-
nimantis nisi columbae optauit alas; dicens, quis
dabit mihi pennas sicut columbae, & volabo & re-
quiescam! Intelligebat enim quòd altiora fa-
ciliùs penetrantur simplicitate mentis, quàm
leuitate pennarum. Ambr. ser. 70.

Orig. hom. 4. in Cant.
Conceperat amorem verbi Dei, & cupie-
bat ad ipsum volatu celeri peruenire dicēs: Quis
mihi dabit pennas, sicut columbae, & volabo & re-
quiescam? volabo sensibus, volabo intellectibus
spiritualibus, & requiescam, cùm apprehende-
ro sapientiae & scientiae eius thesauros. Puto
enim, quia sicut qui mortem Christi reci-
piunt, & mortificant membra sua super ter-
ram, consortes efficiuntur similitudinis mor-
tis eius; ita & hi qui virtutem Spiritus Sancti
recipiunt, & sanctificantur ex eo, & donis
eius replentur (quia ipse in specie columbae ap-
paruit) etiam ipsi columbae fiant, vt de terrenis
& corporeis locis euolent ad coelestia, pennis San-
cti Spiritus eleuati.

Bene factum est vt pennas acciperetis sicut
columbae, & volaretis ad requiescendum. Nam in
terrâ non erat requies, sed labor & dolor &
afflictio spiritus. Quid ergo timendum est sic
volanti? nisi fortè cadauer, vel simile aliquid
videat in terrâ, cuius desiderio tractus, videa-
tur à venatoribus illis pessimis, & praeparatis

[p. 386]

laqueis capiatur, & sint noussima hominis illius
peiora prioribus? Bern. serm. super Beati qui habitant.

Aug. in Ps. 76.
Etenim tamdiu transilire debemus, quic-
quid nos impedit, quicquid irretit; quicquid
visco quodam illigat, & onere aggrauat volatum
nostrum donec perueniamus ad id quod suf-
ficit, vltra quod nihil est, infra quod sunt om-
nia, ex quo sunt omnia.

Aug. medit. cap. 37.
Da, quaeso, toto desiderio & omni studio,
tendere quo te ascēdisse credimus, vt in prae-
senti quidem miseriâ solo tenear corpore,
tecum autem sim cogitatione semper & a-
uiditate; vt ibi sit cor meum, vbi tu esthesau-
rus meus desiderabilis, & incomparabilis,
multumq́ue amabilis. Assumat Domine, as-
sumat, rogo, spiritus meus pennas & volitet &
non deficiat, volet & perueniat vsque ad deco-
rem domus tuae, & locum habitationis gloriae tuae.

Ibid.
Tene cor meum manu tuâ, quia sine te ad
altiora non rapitur, illic festino, vbi summa
pax regnat & iugis tranquillitas rutilat. Tene
& rege spiritum meum, & assume illum se-
cundùm voluntatem tuam, vt te duce, as-
cendat ad illam regionem vbertatis, vbi pas-
cis Israel in aeternum pabulo veritatis.