| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
XII. [Quis mihi hoc tribuat]
Quis mihi hoc tribuat, vt in inferno
protegas me, & abscondas me, do-
nec pertran seat furor tuus?Iob 14.
| |
QVis mihi securis dabit hospita tecta latebris?
Tecta, quibus dextrae seruer abigne tuae?
Heu! tuus ante oculos quoties furor ille recursat,
Vix ego fida mihi lustra sat vlla reor.
Tunc ego secretas, vmbracula frondea, syluas,
Antraq́ soliuagis opto relicta feris.
Tunc ego vel medijs timidum caput abdere terris,
Aut maris exesâ condere rupe velim.
Tunc voueam penitâ montis latuisse cauernâ,
Bustorum effossos aut subijsse lares.
Aut sinuosa nigri spelaea natasse profundi,
Oceani glaucas, scrupea regna, domos:
Aut numquam aspectos Phoebo, Phoebaeq́ penates,
Aut habitasse tuos, nox tenebrosa, specus.
Dum quatit astriferos flammatus Iuppiter orbes
Et iacit accensâ tela trisulca manu;
Tristia; ne noceant, metuendâ fulmina flammâ,
Daphnide, qui metuit, tempora cincta tegit.
Tu rubra cùm torques furibundâ spicula dextrâ,
Nulla iuuant folijs laurea serta suis.
Nulla iuuant tacitis latebrosa cubilia syluis.
Sylua tuis oculis omnis & vmbrapatet.
Clauserat obscurae densis se frondibus vmbrae,
Carpserat arboreas qui malè primus opes;
| |
| |
Ast vbi vicino vestigia Numine sensit,
Erubuit, luco proditus ipse suo.
Nulla iuuat refugo spelunca immanis hiatu,
Hospita montiuagis lustra nec vlla feris.
Mitia quae sensit Medus puer antra leonum,
Effera Chaldaeos antra dedêre neci.
Nulla iuuant penitis spelaea reperta latebris
Fida nec vmbrarum, senta sepulcra, domus.
Tectus in obscurâ deprêndere, Lothe, cauernâ,
Et fratrem è tumulo frater humate vocas,
Quid memorem vt tumidâ Ionas se merserit vndâ,
Nec mersum stabili exerit vnda fide?
Hauser at immani Ionam quae bellua ventre,
Innocuo Ionam bellua ventre vomit.
Nulla fides vitreo pelagi, nisi vitrea, fundo;
Peruia perspicuo quid tegat vnda freto?
Nulla fides clausis, Libitinae longa sepulcris;
Produntur tumulis ossa sepulta suis.
Nulla fides tacitis, quas vallant saxa, latebris;
Tecta cauerna suo saepè retecta sono est:
Nulla fides nemori, vel opacae frondibus vmbrae,
Ambo caduca parifronsq́, nemusq́ fide.
Nec mare, nec tellus, nec lustra, nec antra, nec astra,
Tuta nec illa mihi, quae super astra, via.
Tu potes hoc tutis solus caput abdere claustris,
Dum tuus abdiderit fulmina stricta furor.
| |
| |
| |
Iob 14.
Quis mihi hoc tribuat, vt in inferno pro-
tegas me, & abscondas me, donec per-
transeat furor tuus?
| |
QVò ibo â spiritu tuo, & quò à sacte tuâ fugiam?
Quis est locus receptutus fugitiuum
Dei? homines qui suscipiunt fugitiuos, quae-
runt ab eis, à quo fugerint: & cùm seruum
inuenerint alicuius Domini minùs potentis,
tum sine vllo timore suscipiunt, dicentes in
corde suo, non habet iste talem Dominum,
à quo possit inuestigari; cùm autem audie-
rint Dominum potētem, aut non suscipiunt,
aut cum magno timore suscipiunt, quia ho-
mo potens falli non potest. Vbi non est Deus?
quis fallit Deum? quem non videt Deus? à
quo fugitiuum suum non repetit Deus? quò
ergo ibit fugitiuus iste à facie Dei? vertit se
huc atque illuc, quasi quaerens locum fugae
suae: si ascendero in Coelum, tu ibies, si descendero in
infernū, ades? Si me extulero, te inuenio repres-
sorē; si me abscondero, te inuenio inquisito-
rem. Quò ergo iturus sum, vt à facie tuâ fu-
giam, id est, iratum te nō sentiam? Hoc con-
silium: sic fugiam à facie tuâ, sic fugiam à spi-
ritu tuo; ab vltore spiritu, à vindice facie, sic
fugiam. Quomodo? si recipiam pennas meas in
directum, & habitauero in extremis maris. Sic pos-
sum fugere à facie tuâ. Mirum si in extremis
| |
| |
maris non est, qui ne capud inferos de est:
Ps. 138. Aug. in hunc locum.
| |
Hierō. lib. 9. in c. 29. Isaiae.
Vae qui profundi estis corde vt à Domino abscon-
datis cōsilium, quorum sunt in tenebris opera, & di-
cunt: Quis videt nos & quis nouit nos? Idcircò ar-
bitrantur Deum sua nescire consilia, quia in
tenebris sunt opera eorum, & dicunt, Quis vi-
det nos? & quis nouit nos? non recordantes eius
quod ad Deum dicitur: Tenebrae non obscura-
buntur à te, & nox sicut dies illuminabitur, & sicut
tenebrae eius ita & lux eius.
| |
Ambr. lib. 1. de interpellat. Iob cap. 3.
Considera illū de quo ait in Ecclesiastico
Syrah: homo transgrediēs in lecto suo, dicens in ani-
mâsuâ: quis me videt? tenebrae circumdant me, & pa-
rietes cooperiunt me, quem vereor? hic qui se exi-
stimabat ab eo qui omnia videt, non videri,
& tenebris putat commissa sua posse celari,
vmbram praetendit, sed frustrà latere se cre-
dit, cùm oculus Domini lucidior sole, occul-
ta omnia deprehendat, tenebrosa illuminet
& intimi cordis penetret conscientiam, at-
que in alta & profunda descendat. Vanus er-
go, qui putat tenebris esse se tutum, cùm lu-
cem vitare non possit, quae lucet in tenebris, &
tenebrae cam non comprehendunt: quasi fugitiuus
itaque & malus mercenarius deprehenditur,
& antequam se occultat agnoscitur, quia,
Domino omnia antequam erant, cognita
sunt, non folùm quae sed etiam quae fu-
tura sunt.
| |
Hierō. lib. 9. in c. 29. Isaiae.
Hoc errore decepti Adam & Eua, audien-
| |
| |
tes sonitum pedum deambulantis in Para-
dyso Dei, absconderunt se sub arbore.
| |
Gre. lib. 33. Moral. c. 3.
Primus [itaque] homo, post culpam, in-
ter arbores Paradysi, absconsus inuenitur.
| |
Ambr. lib. 2. de poenit. c. vlt.
Sic habes Adam abscondentem se, vbi Deum cognouit esse praesentem, & quaesi-
tum latere voluisse, & vocatum à Domino eâ
voce quae latentis morderet affectum, hoc
est, Adam vbi es? hoc est; cur te abscondis? cur
lates? cur fugis eum quem videre desidera-
bas? Ita grauis culpa est poenitentiae, vt sine
iudice, ipsa se puniat, & velare se cupiat, & ta-
men apud Deum nuda sit.
| |
Ambr. lib. de Paradyso c. 14.
Quò te [Adam] duxerunt peccata tua, vt
fugias Deum tuum, quem antè quaerebas?
Timoriste culpam fatetur, latebra praeuari-
cationem.
| |
Hieron lib. 9. in cap. 20. Isaiae.
Cain quoque dicens: si eijcis me hodie, àfa-
cie tuâ abscondar, simili stultitiâ Deum arbitra-
tus est ignorare. Et per Amos de impijs &
peccatoribus dicitur: si absconderint se ab oculis
meis in profundo maris, ibi mandabo draconi, &
mordebit eos.
| |
[Et tu] quò fugis Propheta [Iona?] non
audisti quod Dauid ait: quoò ibo à spiritu tuo, &
quoò à facie tuâ fugiam? In terram? sed Domini
est terra & plenitudo eius. Ad inferos? & ibi
virtus tua non deerit. Ad Coelum? ibi quo-
que te esse cognosco. In mare? & eò tendit
dextera tua. Cùm nauim fuisset ingressus,
| |
| |
turbantur maria, fluctus eleuantur, & pro-
fundi Pelagi arena monstratur; & sicut fi-
dele mancipium, cù seruum fugâ lap-
sum, (nonnullis etiam communi Domino
preciosis ablatis) omni animositate, contra
eius retentores insistit, nec antè derelin-
quit, nisi eum praesentatuerit Domino; sic &
mare, conseruum agnitum, non alieno pa-
trocinio, nullius postulato subsidio, sed
propriâ virtute commotum, vt sibi reddere-
tur, exposcit.
Chrys. homil. de Iona.
| |
Nam qui putârat per mare euadi Deum
Nunc iste & intra belluam mersam mari,
O digna sancto claustra fugitiuo Dei!
Capitur mari quo fugerat;
Altumq́ vastae missus in ventrem ferae,
De naue iactus perit & vndis nauigat
Spatiatur antro belluini corporis,
Pauli. car. ad Cytherium.
| |
Isaiae 2.
Ingredere in petram, abscondere in fossâ humo, à
facie timoris Domini, & à gloriâ maiestatis eius.
| |
Tomo. 9. Hieron. ep. ad Amic. insciētiâ diuinae legis.
Si [enim] vmbrato repentè Coelo, solis
claritas nostris aspectibus denegetur, & pro-
ductis in nostram humilitatem nubibus,
pluuiae terris immineant; si commotis, vt
assolet, elementis, in rotam sui currus toni-
| |
| |
trua concitentur, & hinc, indè fulgurum ia-
cula, palpebris terribiliter obiecta corrus-
cent, (quamquam & consuetudine illâ con-
tingant) pauemus, contremiscimus, & proni
ad terram, depositâ superbiâ, ceruices sub-
mittimus: quid faciemus in illâ die miseri,
quando reuoluto Coelo, cum Angelicis vir-
tutibus, igneus Dominus totus adueniet?
quando cadentibus desuper stellis, sol in
tenebras, & in sanguinem luna mutabitur?
quando montes sicut cera liquescent, quan-
do terra ardebit, & arescent flumina, & ma-
ria siccabuntur, & contra rerum naturam
consumpto diuinitus humore, ariditatem
in aquis ignis operabitur? Quando pecca-
tores dicent montibus, Cadite super nos, & col-
libus, tegite nos: quando vocabunt homines
mortem, & vocata non veniet; quando
discrimina vertentur in vota, & quod sem-
per oderunt homines, concupiscent?
| |
Aug. in Ps. 30.
Esto mihi [Domine] in Deumprotectorem &
in domum refugij. domus refugij, tu mihi esto,
Deus protector, domus refugij. Quò fugio?
ad quem locum tutus fugio? ad quem mon-
tem? ad quam speluncam? ad quae tectae
munita? quam arcem teneam? quibus mu-
ris ambiar? quocumque iero, sequor me.
Quicquid enim vis, potes fugere, homo, prae-
ter conscientiam tuam. Tu mihi eris domus
refugij, ad te confugio, nam à te, quò fu-
| |
| |
giam? Quocumque iero, ibi te inueniam; &
si irasceris, vltorem te inuenio; si placatus es,
adiutorem. Nihil mihi ergo restat, nisi ad te
fugere, & non à te. Vt euadas hominem
Dominum, quicumque seruus es, fugis in ea
loca, vbi non est Dominus tuus; vt euadas
Deum, fuge ad Dominum; nam non est quò
fugias Deum; praestò sunt omnia & nuda
Omnipotentis oculis.
|
|