Tante Loesje
(1917)–Anna Hubert van Beusekom– Auteursrecht onbekend
[pagina 5]
| |
Hoofdstuk I.‘Elske, weet je zeker dat de beschuitjes voor Pakie d'r in zijn?’ vroeg Loes, die half aangekleed, 't lange, goudblonde haar los met 'n lint bijeengebonden, geknield lag voor den bijna gevulden koffer. ‘Ja tanteke, heuschjes,’ verzekerde Elske, zóó ijverig 'n groote spons uitwringend, dat de stralen over 't zeil gutsten. ‘En waar zijn de goeie knooplaarzen van Eef en Krik?’ ‘Die heb Oma gisteren in de zwarte koffer gestopt. Zèlf gezien,’ gilde de vijfjarige Christiaan, in z'n wollen onderbroekje als een dolleman over 't afgehaalde bed dansend, waardoor de springveeren matras allerakeligst kreunde. ‘Toe, Krik, schiet nou 's op. D'r is nog zoo'n massa te doen voor we klaar zijn!’ ‘Ja, tante Loesje! O, hoor toch's! 't Bed maakt meziek! 't Is net of het au au roept. Hoor je wel,’ juichte 't kereltje, de dwaaste bokkensprongen makend. ‘Mag Kok ook opstaan,’ klonk 'n hoog, zange- | |
[pagina 6]
| |
rig stemmetje en tusschen de witte gordijnen van 'n ouderwetsch kinderledikantje in den anderen hoek van de kamer, verscheen 'n verward, blond krullebolletje... De afgod der familie was ontwaakt en meldde zich aan. ‘Kleine dot!’ Loes was in 'n oogwenk bij 't bedje, evenals Elske en Krik en Kokkie verdween letterlijk in de omhelzing van drie paar armen, die haar niet loslieten voor ze tol betaald had. Daarop tilde tante Loesje de kleuter uit bed en danste er mee door de kamer, zoodat de gouden pijp-krulletjes vroolijk opfladderden en 't kleintje 't uitjubelde van pret. ‘Hè, mag ik 'r mee helpen aankleeden,’ bedelde Elske, gauw een paar kousjes grijpend, toen Loes lachend en ademloos met zusje op 'n stoel neerviel. ‘Wat smáákt ze weer lekker,’ riep Krik, 'n mollig, bloot voetje kussend. ‘Straks eet ik je nog heelemaal op,’ en hij deed voor de grap alsof hij in 'n klein, rozig teentje wilde happen. ‘Nee, Kik, niette doen!’ Kokkie trok angstig haar voetje weg. ‘'t Was maar 'n gekheidje,’ troostte Krik. Hij hield ‘'n verschrikkelijke boel’ van Kok, maar deed haar door z'n onstuimigheid wel eens pijn, zoodat 't kleintje 't niet zóó op hem voorzien had als hij op haar. Daar piepte de deur. ‘Zijn jullie al allemaal op? 'k Hoorde Kok kraaien. Daarom kwam ik kijken. Dag schattebout,’ | |
[pagina 7]
| |
en Evert, de oudste van 't viertal, die in 't kamertje naast de groote logeerkamer sliep, kwam naar binnen gesprongen. ‘Eef, vent, je zult kou vatten! Hoe verzin je 't zoo op je bloote voeten! Ik had je ook maar moeten roepen. Letje is 't zeker weer vergeten,’ riep Loes, vol zelfverwijt Kokkie op 't afgehaalde bed neerzettend en haar eigen pantoffels uittrekkend. ‘Hier, doe gauw mijn warme slofjes aan en ga je dan aankleeden!’ ‘Letje heeft me wel geroepen, maar toen ben ik niet opgestaan. 'k Had 'r niks geen zin in; 't was nog zoo donker,’ bekende Eef eerlijk, terwijl hij in de pantoffels stapte. En z'n stevige armen om Loes' hals slaande zei hij: ‘Lieve, engelachtige snoes van 'n tante Loes, 'k zal gauw voortmaken. In tien minuten ben ik heelemaal klaar, maar doe jij ons dan ook 'n groot pleizier en ga na 't ontbijt nog 's met ons naar de diergaarde. Toe, we komen in geen eeuw meer hier in Rotterdam! Stellig niet voor de Paaschvacantie!’ ‘Hè ja, tanteke! Hè ja! Zoo leuk om naar de diergaarde te gaan!’ riepen Elske en Krik. ‘Zoo leuk,’ klonk de echo van 't afgehaalde bed. ‘Kinderen, 'k weet niet of we wel bijtijds klaar zullen zijn en of 't goed weer is. 'k Moet er eerst nog 's met Oma en Tante Frieda over praten. Misschien, héél misschien als jullie erg zoet bent onder 't ontbijt,’ weifelde Loes, die hun graag 'n pleiziertje deed, maar niets vast durfde beloven. | |
[pagina 8]
| |
Ze zou dien middag met den trein van half drie met de kinderen naar huis gaan en er viel nog zooveel te doen voor ze goed en wel gepakt en gezakt waren. ‘Nou, ik ga me aankleeden. Ze dóet 't wel. Ze doet 't zeker,’ riep Eef met 'n ondeugend gezicht op Loes' pantoffels naar z'n kamertje dansend. ‘Dan vraag ik aan Letje 'n heele boel brood voor de eendjes.’ Elske liet zich met 'n plof op den grond zakken en begon vol vuur haar laarzen aan te rijgen. ‘Hè, de apen zijn veel aardiger. Eenden heb je bij ons ook. Ik vraag aan Opa geld voor apennootjes en tante Loesje, ik vraag met m'n verjaardag 'n echte, lévende aap,’ kondigde Krik aan, uit alle macht met den nagelschuier langs z'n kleine bruine handen schurend. ‘En je bent pas jarig geweest,’ bracht Elske in herinnering. ‘Nou, vraag jij d'r dan een. Je wordt over 'n maand toch zeven.’ ‘Nee, ik heb liever 'n pop.’ ‘Jakkie, wat heb je daar nou an. Je hebt al vier poppen,’ kibbelde Krik. ‘En ik heb thuis al vier aapjes. Lastige beestjes, hoor,’ plaagde Loes, druk met Kokkie's haar bezig, dat vreeselijk in de war zat. ‘En Krik, daarom zullen we d'r maar geen vijfde bij nemen. Pakie zou er niet erg op gesteld zijn, vrees ik, want apen zijn heel ondeugend en maken alles kapot. Verbeeld je, dat zoo'n beest 's op Pakie's | |
[pagina 9]
| |
atelier kwam! D'r zou geen stuk heel blijven!’ ‘Ja, maar we konden 'm best in 't schuurtje in de tuin opsluiten, dan kon die onmogelijk in 't arteljé komme,’ hield Krik vol. ‘Nee, weet je wàt ik doen zal,’ riep Elske, ‘ik vraag 'n witte muis, die vindt Kok ook lief hè? Weet je wel, die aardige, mooie diertjes met die rooie oogjes, net als Mies Cremer heeft.’ Kokkie klapte in haar handjes. ‘Och ja, dat zijn lieve schattertjes. Zulke lieve óógjes,’ zei ze met zoo'n zonnig snuitje, dat Loes niet kon nalaten haar te knuffelen en uit te roepen: ‘Jij bent 'n lief schattertje!’ En terwijl Krik, die witte muizen toch ook wel ‘eenig’ vond met Elske hieromtrent verdere plannen maakte, kleedden ze zich vlug verder aan, zoodat Loes de kinderen 'n oogenblik later naar beneden kon zenden. Zelf bleef ze nog rondscharrelen om 't laatste goed in te pakken. Eef kwam Kokkie halen, die er in haar wit vyella jurkje uitzag om te stelen. Hij was 'n wilde rakker van negen jaar, de wanhoop van z'n onderwijzers, daar hij op school de onmogelijkste dingen verzon en altijd zat te teekenen onder de les in plaats van op te letten. Thuis kon hij ook z'n rolletje laten afloopen, maar hij was eerlijk, grenzenloos goedhartig en heel voorzichtig met kleine Kok. Op die laatste eigenschap konden Elske en Krik zich niet bepaald beroemen. Die waren wel eens wat te onstuimig in hun liefkoozingen, maar Eef zou de kleuter nooit ruw beetpakken of onbarmhartig | |
[pagina 10]
| |
met haar sollen, alsof ze 'n pop was en geen wezenlijk klein meisje van vleesch en bloed. Hij was ook al zes toen Kokkie door 'n engeltje van Onzen lieven Heer uit den hemel gebracht werd en had zelf gehoord, dat de engel tegen 't venster van de slaapkamer tikte om binnengelaten te worden met 't nieuwe zusje, toen hij 't neer kwam leggen in 't witte wiegje, dat naast 't groote bed van Pakie en Moesje klaar stond, had hij den volgenden ochtend aan de verpleegster verteld, die 't kleine blonde kereltje meewarig had aangezien en 't hoofd schudde over z'n kinderfantasie. Elske en Krik, toen peuters van vier en twee jaar, hadden er niks van gehoord. Die waren nog te klein en ook lang zoo blij niet met 't nieuwe zusje. Arme, kleine Kok, er bestond waarlijk geen reden om blij te zijn, want ze had haar moedertje 't leven gekost... Het was nu drie jaar geleden, dat Hugo Freybergh z'n vrouw verloor, z'n jolig, jong vrouwtje, dat hij afgodisch had liefgehad. Loes, Hugo's eenig, veel jonger zusje, dat na den dood van hun ouders in dezelfde stad bij 'n oom en tante Freybergh inwoonde en sinds ze van kostschool thuis was, 't jonge huishoudentje met een of meerdere bezoeken daags vereerde, was daarna onder 't verontwaardigd gemompel van de heele familie, die 't gekkenwerk noemde, bij Hugo in huis gekomen. 'n Meisje van achttien, zelf nog bijna 'n kind, dat de zorg voor vier jonge kinderen en 'n huishouding op zich nam! Oom en tante Freybergh verzetten er zich met kracht en geweld tegen. Ze | |
[pagina 11]
| |
hadden zelf nooit kinderen gehad en hielden veel van Loesje, die met haar frissche, vroolijke jeugd zonneschijn in hun eentonig leven bracht. ‘Laat Hugo 'n huishoudster of 'n kinderjuf, of de hemel weet wat voor 'n schepsel in huis nemen om z'n kinderen op te voeden en z'n boel in orde te houden, maar geen kind van achttien jaar, dat nog niets van 't leven genoten heeft, al is 't dan ook duizendmaal z'n zuster,’ riep oom Freybergh woedend toen er over beraadslaagd werd en tante Dora, die wat sentimenteel uitgevallen, zich in stilte al illusies maakte, dat haar mooie nichtje wel spoedig de vrouw van den een of anderen model-echtgenoot zou worden, schudde ook bedenkelijk 't hoofd over 't onzinnige plan. Maar toen ze ze samen vond in 't schemerduistere atelier, Hugo voor 't eerst sinds Corrie's dood snikkend met z'n hoofd tegen Loes aan en aldoor smeekende, dat ze hààr tenminste bij hem zouden laten, had tante Dora ingezien, dat 't niet anders kòn, voorloopig tenminste niet, en ze bepleitte met vuur deze regeling bij haar driftigen maar goedhartigen man. Ze vond het zelf ook naar Loesje te moeten missen, maar 't kind wou 't zelf zoo graag... Ze kon 't immers eens probeeren voor 'n poosje... Ze was handig genoeg al was ze nog jong en ging 't niet op den duur, dan zouden Hugo en zij dat toch ook wel inzien... dan was 't immers nog tijd genoeg om andere maatregelen te nemen... En 't was tante Dora gelukt haar man om te | |
[pagina 12]
| |
praten. Hij had hoewel schoorvoetend toegegeven, zeggend dat hij ‘die kinderen’ niet begreep, maar dat ze dan maar doen moesten wat ze niet laten wilden. Met Hugo was alles ook precies andersom gegaan als hij als voogd gewild had indertijd. Hij, de eenige broer van hun vroeggestorven vader, Herman Freybergh, den om z'n vroolijkheid zoo beminden zee-officier, had alle pogingen aangewend om Hugo geen schilder te laten worden; maar de jongen scheen nu eenmaal den aard van zijn moeder geërfd te hebben, die zelf stammend uit 'n echte schildersfamilie, de artistieke neigingen in haar zoon eerder aanmoedigde dan tegenwerkte. Toen haar man in Indië plotseling aan cholera overleed - Loes was pas vier en Hugo achttien jaar - bleef ze met haar twee kinderen in bescheiden omstandigheden achter. De jongen, met spin en vliegwerk in de hoogste klasse van 't gymnasium beland, wou artiest worden! Z'n oom Leydsius, 'n halve broer van z'n moeder, 'n schilder van naam, vond veel belofte in z'n gekrabbel en steunde zijn verzoek, terwijl oom Freybergh als voogd, er op stond dat hij eind-examen zou doen, om verder behoorlijk in de rechten te gaan studeeren, zooals eerst 't plan geweest was, bewerend dat zoo'n wisselvallig artiestenbaantje alleen geschikt was voor rijke jongens. Hugo, diep-rampzalig, zakte voor z'n examen, kwam er 'n jaar later door en trok toen zuchtend naar Utrecht, waar hij onder 't onmiddellijk gezag van | |
[pagina 13]
| |
zijn oom uit, meer schilderde dan college liep en op 'n goeden dag ergens in 'n achterbuurt 'n atelier huurde, waar hij samenwerkte met 'n vriend. Ze kookten zelf hun potje en leden bijna armoede. Hugo, zich zooveel mogelijk bekrimpend, woonde af en toe voor z'n fatsoen nog 'n college bij, maar zag er na enkele malen zóó vervallen uit, dat z'n moeder er van schrikte toen ze hem in 'n vacantie thuis kreeg. Hij werd ziek en 't hooge woord moest er uit. Oom Freybergh razend, trok z'n handen voor goed van de zaak af en Hugo, den koning te rijk, kwam onder leiding van z'n oom Leydsius, die twee jaar later stierf en hem 'n aardig kapitaaltje vermaakte. Na den dood van z'n moeder, die niet lang daarna overleed, ging Hugo te Parijs nog 'n jaar op een bekend atelier werken en keerde toen naar Holland terug, waar hij al gauw vooruit kwam, eerst als etser en illustrator, langzamerhand meer als schilder. Bij een van z'n neven Leydsius aan huis leerde hij Corrie Hubrechts kennen, was in minder dan geen tijd met haar verloofd, doch kreeg haar niet voor hij, na nog twee jaar tobbens, zich eindelijk als directeur van 'n teekenschool 'n jaarlijksch vast inkomen verzekerd had. Hij vond 't lesgeven, dat hem zooveel van z'n kostbaren tijd roofde echter 'n gruwel, gaf 't baantje er aan zoo gauw 't eenigszins mogelijk was, vooral op 't dringend smeeken van Corrie, die niet langer kon aanzien, dat hij zich zoo afbeulde en maar volhield, dat ze ‘krenterig zuinig’ zou worden als hij | |
[pagina 14]
| |
't opgaf. En de heele familie, die verontwaardigd 't hoofd schudde over zoo'n roekeloosheid, had met verwondering aangezien, hoe zij met twee kleine kinderen, alleen door de trouwe Geertje geholpen, 't groote huis aan den Schellinckweg wist te bewonen, zonder dat er iets van de ‘krenterigheid’ te bespeuren viel. Toch hadden ze wel eens heel benauwde dagen gekend, waarin 't moeite gekost had er te komen zonder hulp van papa Hubrechts, die anders goedig genoeg, z'n schoonzoon voortdurend verweet dat hij 'n waaghals was. Toen Krik geboren werd hadden ze 't wat ruimer gekregen. Hugo, onvermoeid werkend en ploeterend, begon flink te verkoopen; 'n schilderij van hem werd bekroond en Corrie had nog mogen beleven, dat zijn naam in de schilderswereld onder de beste genoemd werd. Toen, ze waren net zeven jaar getrouwd, was ze eensklaps weggerukt uit 't gelukkige kringetje, in haar plaats achterlatend ‘Kokkie,’ 't nieuwe kindje, dat naar haar heeten zou... En zoo gebeurde 't dan, dat de drie oudste kinderen, die de eerste weken na den dood van hun moedertje uit logeeren gestuurd waren, bij hun thuiskomst tante Loesje in de huiskamer vonden met klein-zusje op schoot en Eef herinnerde zich nog goed, hoe ‘Pakie’ gezegd had, dat tante van wie ze zooveel hielden, voortaan bij hen zou blijven om voor hen allemaal te zorgen nu Moesje weg was... Moesje, die 'n engel geworden was en | |
[pagina 15]
| |
wier naam ze nooit anders dan met eerbiedige fluisterstemmetjes uitspraken. 't Was 'n zware, moeilijke tijd die toen voor Loes aanbrak. Geertje speelde duchtig de baas over ‘juffrouw Lowieze’ die ze nog gekend had met 'n hoog schort aan en 'n vlecht op 'r rug en Loes zelf voelde zich hulpeloos jong en onwetend. Haar grootste angst was, dat oom en tante Freybergh zouden zien hoe zwaar 't haar viel en haar weer zouden opeischen. Hugo ging zoo gebogen onder z'n groot verdriet, dat hij voor niets anders vatbaar scheen. Dagen achtereen zat hij als versuft op z'n atelier zonder te werken. En er was zoo iets smartelijks in hem als hij z'n kleintjes kuste, dat het Loes door de ziel sneed telkens als ze 't zag. Dat duurde weken. ‘Hoe moet 't hier op den duur toch gaan! Ik kàn 't niet volhouden, ik kàn niet,’ dacht ze wanhopig, als ze zich 'savonds over de bedjes boog, waarin de kinderen als rozen sliepen... Maar als ze dan bij de wieg kwam, waarin 't kleintje lag, wist ze dat ze volhouden zóu omdat 't móest. Zij was hun 't naast en 't liefst. Ze zou nooit kùnnen dulden dat vreemde handen hier ingrepen, al waren die bekwamer dan de hare. Wie kon er nu Corrie er niet meer was, houden van Huug en de kinderen zooals zij? Dáár kwam 't toch 't meest op aan en sterk door die overtuiging had ze overwonnen. En de tijd had 't wonder verricht, waaraan ze toen niet durfde gelooven. Hugo's sterke natuur had z'n evenwicht teruggevonden, na zich gebogen | |
[pagina 16]
| |
te hebben voor 't heilige móeten en wennend aan z'n leed, zooals je in 't leven aan alles went, had hij langzamerhand troost gevonden in z'n werk en in z'n kinderen, waarvoor hij werken moest. Z'n succes was gestegen en z'n vroolijkheid teruggekeerd. Niet schaterend, niet uitgelaten zooals vroeger, maar getemperd door verdriet. Hij had z'n neerslachtige buien, maar er was behalve z'n kunst toch veel goeds, veel moois voor hem overgebleven: z'n kinderen en Loes, 't kleine, jolige zusje, veertien jaar jonger dan hij, dat zich zoo goed aan hem had leeren aanpassen en vroolijk en dwaas uitgelaten met de kinderen kon doen, die in vrijheid gedresseerd, 'n heerlijke, onbezorgde jeugd genoten en dolveel van haar hielden. 'n Ouwelijk, plichtmatig sloofje, waarvoor oom en tante Freybergh vreesden, was ze niet geworden; daarvoor had haar vroolijkheid haar behoed en haar jeugd was behouden door haar kind-zijn met de kinderen. Hij had haar lust tot schrijven en fantazeeren, die haar van klein meisje af al bezielde, aangemoedigd, stond er op dat ze zich geregeld tijd gunde om de sprookjes en verhaaltjes, die ze de kinderen vertelde, op te schrijven, gaf haar goede boeken, las 'savonds z'n geliefde klassieken met haar en sprak veel met haar over z'n werk, waar ze leuk-rake dingen over zeggen kon. Z'n vrienden waren blijven komen, want Loes, hoewel geen model-huishoudster - ‘heel netjes is ze goddank niet,’ zei Hugo wel eens - wist aardig voor gastvrouw te spelen, maakte 'n gekheidje | |
[pagina 17]
| |
over 'n mislukte pudding, of 'n minder gelukkigen uitval van de kinderen en gaf met gepaste vrijmoedigheid haar meening ten beste als die haar gevraagd werd. De menschen die ‘'t zoo lief van haar vonden, dat ze haar jonge leventje heelemaal aan 't gezin van haar broer opofferde’ lachte ze in hun gezicht uit. Ze offerde zich in 't geheel niet op, ze was bij Huug en de kinderen in 'n sfeer, waarin ze thuis hoorde en zou voor geen geld ter wereld ruilen met de meeste van hare vroegere vriendinnen, die niets deden dan pretmaken en uit logeeren gaan. Ze ging af en toe eens uit, maar Hugo liet haar daarin geheel vrij, zette haar nooit aan tot pretjes, waarin ze geen lust had en was altijd klaar 'n aardig toiletje voor haar te ontwerpen en met 't ernstigste gezicht van de wereld haar verslag over 't een of andere feestje, soms ook wel 'n kleine biecht, aan te hooren. Maar nu was er iets vertoond wat in de drie jaar, dat ze bij hem was, nog nooit was voorgekomen: Loes en de kinderen hadden Pakie, die toch 'n paar dagen uit de stad moest voor 'n tentoonstelling, in den steek gelaten en waren de kerstvacantie op herhaald aandringen van Corrie's ouders, die te Rotterdam woonden, daar gaan doorbrengen. De grootouders hadden hun kleinkinderen in zoo lang niet gezien en vonden 't aardig ze nu allemaal eens bij zich te hebben, terwijl de Freyberghjes genoten van de prettige, vreemde omgeving en 't woelig-drukke van 'n groote stad. Eef liet de jonge ooms en tante Frieda niet met rust | |
[pagina 18]
| |
voor ze een wandeling met hem langs de Maas of de havens maakten, waar hij naar hartelust de schepen bewonderen kon; Elske en Krik vonden de ‘electrische tram’ 'n zalige uitvinding, en alle vier waren ze 't er over eens, dat de diergaarde nog 't heerlijkst van alles was. Zelfs kleine Kok ging er dolgraag heen, hoewel ze eens oorverdoovend gilde bij den aanblik van den olifant, die haar onverwachts z'n slurf had toegestoken. Loes, te zeer gehecht aan de kleine, gemoedelijke provinciestad, met zijn mooie omstreken waar ze was opgegroeid, verlangde heimelijk weer naar huis, zeer benieuwd hoe ze Hugo daar in z'n eenzaamheid zou aantreffen. Z'n brieven waren zeer opgewekt geweest, maar hij schreef toch, dat hij blij zou zijn als hij met oude-jaar zijn troepje weer thuiskreeg... ‘Ziezoo, klaar!’ Met 'n zucht van verlichting sloot Loes den propvollen reiskoffer en legde toen, voor de groote spiegelkast staande, de laatste hand aan haar in haast gemaakt toilet. Evenals Hugo, waar ze veel op leek, was ze lang en slank van bouw, maar zijn oogen waren donkerder en zijn haar en baard bruin, terwijl Loes 'n beslist blonden indruk maakte. Ze had 'n niet bepaald mooi, maar 'n zeer levendig, frisch gezichtje, groote blauw-grijze oogen, 'n grappig kort, recht neusje en 'n niet kleinen, fijngevormden mond, den mond van haar vader. Haar haar, goudblond, soms met iets bijna-rossigs er in, was haar grootste schoonheid. Ze besteedde er veel zorg aan en | |
[pagina 19]
| |
wist het eenvoudig maar sierlijk op te maken in 'n zwaren wrong tegen haar achterhoofd, terwijl in haar hals en langs haar slapen kleine, weerbarstige krulletjes ontsnapten, die 'n gouden glorie om haar hoofd afstraalden als 't volle licht er op viel. Ook nu bekeek ze met zichtbaar welgevallen haar kapsel en liep toen vlug de gang over en de trap af naar beneden, waar ze in de eetkamer de kinderen en de familie Hubrechts bestaande uit meneer, mevrouw, 'n dochter en twee zoons, al aan 't ontbijt vond. ‘We zijn maar vast begonnen, kindje. Dat vind je zeker wel goed hè,’ verontschuldigde mevrouw met haar vriendelijk gezicht, dat ondanks 't spierwitte haar nog iets jeugdig-blijmoedigs had, terwijl Loes haar plaatsje tusschen Krik en Kokkie opzocht. ‘Leve de luilak,’ riep Carel, de gymnasiast, 't ringetje van z'n vingerdoekje in de lucht werpend, wat Krik's bizondere aandacht trok. ‘Hè jongen, hoe flauw. We zijn net begonnen. Ze had 't zoo druk met inpakken,’ berispte Frieda, 'n knap, donker meisje van Loes' leeftijd en ze reikte Loes met 'n hartelijk knikje 'n kopje thee over. ‘Je laatste kopje thee!’ Ru, student in de medicijnen, de oudste van de drie nog in 't ouderlijke huis overgebleven kinderen - 'n oudere zoon en dochter waren getrouwd - trachtte, sentimenteel te kijken, waarop Loes lachend haar kopje ophief om met hem te klinken. | |
[pagina 20]
| |
‘Daar ga je, Ru'tje. Auf Wiedersehn!’ Meneer Hubrechts, gemoedelijk, dik grootvadertje, bediende terwijl zijn beide oudste kleinkinderen van appelstroop, 'n lekkernij, waar Eef en Elske dol op waren. ‘O! jullie snoepkousen! Onthoudt de smaak, hoor, want thuis geeft tante geen lekkers bij 't ontbijt,’ vermaande Loes, Krik terechthelpend, die op minder smakelijke wijze z'n ei naar binnen werkte. ‘Kok wou een boterham met zónder stroop; mette suiker. Bief Oma!’ Kokkie, 't krullekopje schuin houdend, hief met coquet gebaartje haar email bordje in beide handjes omhoog. ‘Neen maar, hoe vin-je zoo'n klein nest! Loes, je zult naderhand je handen vol krijgen,’ voorspelde Ru en iedereen lachte om den kleinen kleuter, die, nu ze aller oogen op zich gevestigd zag, verlegen haar hoofdje tegen tante Loesjes schouder aandrukte, om 't dadelijk weer op te heffen toen tante Frieda met den suikerpot naast haar stoel stond. ‘'t Is maar goed dat we van middag weer naar huis gaan. Ze worden hier veel te veel verwend,’ vond Loes. ‘Maar we gaan toch nog eerst naar de diergaarde, hè tanteke,’ riep Elske, ongedurig op haar stoel heen en weer wiebelend. ‘Hè ja, je hebt 't ons bìjna beloofd,’ kwam Eef. Krik wou ook 'n duit in 't zakje leggen, maar | |
[pagina 21]
| |
verslikte zich en werd door oom Carel kalmeerend op z'n rugje geklopt. ‘Ja, bijna,’ zei Loes, ‘maar 't weer lijkt me nogal guur. Voor Kokkie heelemaal niet geschikt en dan zoo de laatste morgen! Hoe denkt Oma daar over?’ ‘O, Frieda en ik zullen met pleizier op Kok passen. Gaan jullie maar gerust wat mij betreft. Of ben je nog niet klaar met pakken,’ vroeg mevrouw Hubrechts. ‘Dàt gelukkig wel. 'k Dacht alleen, dat u 't misschien niet aardig zoudt vinden als we er nog op uit gingen.’ ‘Nee, dat is ook heelemaal niet aardig. Ik neem 't je tenminste hoogst kwalijk. Adieu, ik ga m'n troost bij Aad van Veeren zoeken. Zal ik hem je complimenten doen, Frieda,’ bood Ru aan, plagend z'n zuster aanziende, die lichtblozend antwoordde: ‘Doe maar wat je niet laten kunt,’ waarop Ru en Carel 'n veelbeteekenend ‘hm hm’ lieten hooren. ‘Nou, ik heb ook de eer je te salueeren. 'k Ga 'n eind fietsen,’ zei Carel opstaande. ‘Jullie bent wel complimenteus,’ boog Loes. ‘Gáán we nou,’ vroeg Krik, z'n hel-blauwe oogen in gespannen verwachting naar haar opslaande. ‘Zeker, vent; de ooms maken maar 'n beetje gekheid,’ troostte Frieda, de theekopjes in elkaar zettend. | |
[pagina 22]
| |
‘Ik heb nog wat oudbakken brood in den trommel, voor de eendjes,’ beloofde Oma. ‘Wacht, als ze naar de diergaarde gaan, moeten ze natuurlijk geld hebben voor apennootjes. Net als laatst hè?’ en meneer Hubrechts lei z'n courant neer en haalde zijn beurs voor den dag. Drie paar blauwe oogen schitterden. ‘O, opa,’ juichte Elske. ‘Hier heb je alle drie 'n spiksplinternieuw dubbeltje. Ik ben benieuwd, wie zich 't meest aan de lekkernij te goed zullen doen, de apen of jullie!’ ‘Wel, de apen natuurlijk. Maar je mag ze geen eens allemaal wat geven. D'r zijn apen bij die niks magge hebben. Nou en dàn eet je d'r zelf ook wel eens een op,’ zei Eef, die dat als vanzelfsprekend beschouwde. ‘Gaan we ook naar 't reptielenhuis en asjeblieft naar die serre waar de goudvischjes zijn en waar dat bakje met water telkens omklapt, als het vol is. Ik schrik-t-er altijd van, maar 't is tòch leuk,’ beweerde Elske.Ga naar voetnoot1) ‘Magge we nou opstaan,’ vroegen Eef en Krik tegelijk, en op 'n toestemmend knikje van Oma, holde 't drietal de kamer uit en de gang in, om hun goed te halen. | |
[pagina 23]
| |
Kokkie, die eerst haar aandacht wijdde aan 'n leege eierschaal, die ze omgekeerd in 't dopje zette en dan Oma of tante Frieda aanbood - 'n grapje dat dagelijks vertoond werd - keek op en stak met 'n zuchtje haar armpjes naar Loes uit, om uit haar stoel genomen te worden en verraste haar door te vragen: ‘Mag Kok ook mee?’ ‘Lieve schat, 't is beusch geen weer voor je. 't Zonnetje schijnt heelemaal niet. Zal Kok nou 'n groote meid zijn en zoet bij tante Frieda blijven spelen met Poppejans en Poppefrans? Dat is toch ook prettig,’ zei Loes, 't kleintje op schoot nemend. ‘Wou zóó graag mee,’ smeekte Kokkie met hoog-trillend stemmetje en toen heel zacht: ‘wou na' de goudvischjes!’ ‘'t Kan heusch niet, kindje. Je wordt veel te moe. Vanmiddag gaan we met de trein naar huis, naar Pakie en naar Geertje en Jaantje. Vin-je dat niet prettig?’ ‘Ja maar ... maar Eef en Els en Kik magge wèl uit!’ Kokkie zette 'n zielsbedroefd snuitje en 'n zacht snikje volgde. Oma, opa en tante Frieda keken medelijdend, maar Loes hield voet bij 't stuk, al ging 't haar aan 't hart. ‘Nee Kok, je weet wel, als tante zegt dat 't niet kan, dan gebeurt 't niet. Wees nou 'n lief kind. Kijk tante Frieda eens, die haalt de poppenkeuken | |
[pagina 24]
| |
uit de kast! Daar mag jij nou héél alleen mee spelen. Zet nou 's gauw 'n ander gezicht!’ Kokkie's gezichtje verhelderde en terwijl ze zich met 'n berouwvol kusje van tante's schoot liet glijden, beloofde ze dapper: ‘Kok zal goote meid zijn.’ Een oogenblik later wuifde ze met 't deksel van 'n pannetje boven op een stoof voor 't raam staande, uit alle macht tegen Loes en de anderen, die haar van de straat af vroolijk toeknikten. ‘Wat is ze toch 'n dot hè,’ zei Eef, die met Elske vooruit liep en zoo lang mogelijk omkeek. Loes volgde met Krik aan 'n handje en Krik wàt gewichtig met 'n zak vol brood, dribbelde vlug naast haar. 't Was vrij guur en Loes zegende 't, dat ze Kokkie veilig thuis wist. Zoo'n stevig baasje als Krik kon door weer en wind en Eef en Elske waren door 't schoolgaan vanzelf gehard. Elkaar stevig vasthoudend stapten die twee tegen den wind in met gestrekte beentjes, Elske met haar vrije handje aan haar fluweelen mutsje, waaronder haar korte, blonde krullen vroolijk uitwapperden. Eef had z'n witte ijsmuts over z'n ooren getrokken en zwaaide in z'n linkerhand het nieuwe wandelstokje, dat oom Ru met hem in den Franschen bazaar gekocht had. In de Kruisstraat dicht bij de diergaarde was 't bewuste winkeltje waar de olie-nootjes gekocht werden en ieder met 'n grooten zak beladen - Loes had 't brood van Krik overgenomen - stapten ze 't hek binnen. Hun allereerste bezoek gold | |
[pagina 25]
| |
't ‘Apenhuis’. Eef en Krik holden samen vooruit naar enkele van de minst kouwelijke apen, die dicht tegen elkaar aangedrukt in hun buitenhok zaten en gretig op de nootjes afkwamen, die hun gul werden aangeboden. ‘Niet te veel ineens, denk toch aan àl die dieren binnen,’ riep Elske, die kalm met tante Loesje volgde, hen achterna. Daar klonk uit 't binnenhok 't doordringend gegil van twee vechtende apen. Eef en Krik stormden er heen, op den voet gevolgd door Elske, die nu ook niet meer te houden was. Loes kwam in alle bedaardheid achteraan, en miste daardoor de scène. ‘O, tante, ze waren zoo aan 't vechten! Die groote daar trok dat kleintje hard aan z'n staart en nam 't toen 'n kaakje af, dat 't net op wou eten en nou zit 't kleintje hem weer na. Hoor ze toch 's schreeuwen,’ en Elske gierde 't uit om de twee apen, die op 'n afschuwelijke manier tegen elkaar grijnsden en de potsierlijkste gezichten trokken. ‘Hier stakkert, hier heb je ook wat!’ Eef, met z'n eigen mond propvol, duwde den kleinsten aap, die zoo wreed van z'n lekkernij beroofd was en zich gauw naar beneden liet zakken, 'n paar nootjes in z'n zenuwachtig-bevende handjes. ‘Och, wat 'n zielig gezichtje heeft-ie en kijk die andere eens 'n eigenwijze rimpeltjes trekken. Els, geef 'm er ook maar 'n paar, anders laat-ie 't kleintje niet met rust,’ zei Loes, verder doorloopend | |
[pagina 26]
| |
naar de groote Gibbons, die niet gevoerd mochten worden. Een er van zat met een ontevreden gezicht toe te kijken, hoe Eef en Elske - Krik durfde niet zoo dicht langs de hokken en kwam naar Loes geloopen - z'n buren brood en nootjes toestopten en smeet toen half uit boosheid, half om de aandacht op zich te vestigen, 'n paar droge sneden brood, waarschijnlijk van z'n ontbijt overgebleven, vlak voor de voeten van Loes en Krik op den grond. ‘Kijk 's hoe stout! Hij gooit al z'n boterammen. weg.! Nee jij krijgt toch lekker niks,’ en Krik stak tegen 't groote dier, dat hem antipathiek was, z'n kleine roode tong uit. ‘Wacht we zullen hem helpen. Hier,’ en Loes prikte een van de versmade boterhammen aan de punt van haar paraplu en bood die zoo 't dier aan, dat met 'n leelijken grijns niet de boterham maar de paraplu greep en ze Loes, voor ze 't wist, met 'n ruk uit de handen trok. ‘Oooh....’ de kinderen schaterden 't uit en Loes moest ondanks zichzelf ook even lachen en keek toen hulpeloos rond naar 'n oppasser, vreezend dat er van haar paraplu niet veel heel zou blijven. De aap zat er al mee boven in zijn kooi en rukte en knabbelde er aan of 't 'n kluifje was. ‘Mag ik u even helpen, mevrouw,’ klonk 'n diepe stem achter hen en zich omwendend zag Loes 'n langen, donkeren jongen man met 'n flambard op en 'n stevigen, knoestigen wandelstok in de hand. ‘Pardon, wilt u me even laten passeeren.’ | |
[pagina 27]
| |
Loes en de kinderen weken in spanning achteruit. In 'n oogwenk had de aap 'n gevoeligen tik op z'n vingers beet, zoodat hij de paraplu losliet, die naar beneden viel en door een inmiddels toegeschoten oppasser uit 't hok verwijderd werd, terwijl 't groote beest verschrikt in den uitersten hoek van de kooi de pijnlijke plek ging zitten wrijven. ‘Ik dank u wel,’ zei Loes tegen 't jongemensch, dat zich groetend verwijderde en door de kinderen bewonderend werd nagestaard. Toen nam ze van den oppasser haar zwaar beschadigd eigendom terug, gaf den man 'n fooitje en verliet met 't drietal 't ‘Apenhuis’. ‘Kijk 's, overal staan tanden in. Wat zou die aap d'r mee gedaan hebben als die meneer 'm geen klap had gegeven?’ vroeg Eef, den gehavenden stok nauwlettend bekijkend. ‘Ik denk dat-ie 'm wel heelemaal in stukken gebeten zou hebben. Nou zie je maar 's, wat 'n sterke beesten 't zijn. Opa had wel gelijk toen hij laatst zei, dat we voorzichtig moesten wezen. 't Is gelukkig niet erg, want 't is maar 'n ouwe paraplu,’ zei Loes. ‘Wat moesten we lachen! 't Was zoo'n gek gezicht!’ Elske schaterde nóg bij de herinnering en vroeg, of ze Loes nu 'n arm mocht geven, dat was gezellig en niet zoo kinderachtig als 'n hand. De olifant, de eendjes en de herten ontfermden zich verder welwillend over 't brood, dat hun werd aangeboden. Toen ging 't naar 't reptielenhuis | |
[pagina 28]
| |
waar de dieren net gevoerd werden. De kinderen vonden er 'n griezelig genot in de groote stukken vleesch in de breede, scherpgetande bekken der krokodillen te zien verdwijnen en Eef wou nog verderop naar de slangen, maar dan bleef er geen tijd meer over voor 't bezoek aan de serre met 't omklappende bakje, waar Elske zich zoo'n feest van maakte. Dus moesten de slangen er bij inschieten. ‘Hè tanteke, nog even langs de herten, voor we naar huis gaan,’ smeekte Krik, toen ze naar hartelust van 't bakje geschrikt waren. ‘Nou, dat kan nog net even, maar dan moeten we flink doorstappen, anders zijn we niet om half twaalf thuis. Zeg, beloven jullie, dat je netjes aan tafel zult zitten met de koffie en niet zoo'n spektakel zult maken met de ooms, want werkelijk 't is voor Opa te druk. Oma en tante Frieda kunnen er wel tegen, maar ik zie, dat Opa er moe van wordt al zegt-ie 't niet. Opa is oud moet je denken!’ ‘Ja, Opa is zeker al tachtig,’ zei Elske, die niet 't minste begrip van ouderdom had. ‘Welnee, Els, niet eens zeventig.’ ‘Ik weet 't! Opa is vijf en zestig,’ riep Eef beslist, ‘hij heeft 't me zelf gezegd en Oma is zestig.’ ‘En hoe oud ben jij, tante Loesje?’ ‘Hoe oud denk je wel?’ ‘Ik denk, ik denk zeventien,’ raadde Elske. ‘Nee, tante is negentien, hè?’ ‘Tante is een-en-twintig,’ zei Loes lachend. | |
[pagina 29]
| |
‘Is dat al oud?’ ‘Ja, heel oud!’ ‘Nee, niet waar, want Pakie zei laatst nog: Loes, als jij die blauwe blouse aan hebt ben je net 'n kind. Nou en 'n kind is toch zoo oud niet, hè?’ ‘Nee, zóó oud ben ik ook nog niet. Ik wed zelfs dat ik veel harder loopen kan dan jullie. Willen we 's doen, wie 't eerst daar ginds bij die bank is? 't Is hier zoo stil dat je ouwe tante 'r kunsten wel durft vertoonen.’ ‘Hé ja, leuk! Ik doe ook mee,’ gilde Krik, die al vooruit wou hollen. ‘Nee, dat mag niet. Allemaal op 'n rij staan en tegelijk beginnen!’ Eef, dadelijk in actie, trok gauw met z'n hiel 'n streep in 't zand. ‘Ziezoo, verder dan de streep mag je niet. Tante, tel u nou maar.’ ‘Eén... twéé... drie,’ telde Loes en weg renden ze alle vier. Eef deed zóó z'n best, dat hij bijna over z'n eigen beenen struikelde, maar tante Loesje was en bleef voor. Lachend en ademloos met verhoogden blos en verwilderde haren, waar de spelden aan alle kanten dreigden uit te vallen, plofte ze op de bank neer toen de kinderen, Eef voorop, kwamen aanhollen. ‘Tante heeft 't gewonnen, hoera!’ riep Eef in 't minst niet jaloersch. ‘Hoera,’ schreeuwde ook Krik en Elske hijgde, één handje in haar zij drukkend: ‘Ik kàn niet meer,’ en liet zich toen naast haar | |
[pagina 30]
| |
neervallen, ineens ontdekkend, ‘zeg, je haar is los, d'r hangt 'n heele staart onder je hoed uit.’ Loes greep naar haar haarwrong, die werkelijk in verzakking verkeerde en ontdekte met schrik, dat ze haar schildpad pijltje verloren had. ‘Toe kinderen, loop eens 'n eindje terug en kijk 's of je 't ook ziet liggen. 't Zou me gruwelijk spijten als ik 't kwijt was. Ik heb 't vroeger eens van tante Dora gekregen. 't Was zoo'n aardig dingetje.’ Eef en Elske liepen zoekend 't pad af, heelemaal tot 't eind, waar ze niet geloopen hadden en waar Loes ze niet eens meer zien kon, terwijl Krik met z'n handjes parmantig in de zakken van z'n jekkertje bleef toezien, hoe tante Loesje haar hoed kalmpjes afzette en haar ontredderd kapsel in orde bracht. ‘Ga 's kijken of ze 't nog niet gevonden hebben, Krik,’ zei ze, 't slappe, groene vilthoedje stevig op haar hoofd plantend en er vervolgens de spelden één voor één doorpriemend. ‘Daar zijn ze al,’ wees Krik. Eef en Elske kwamen in vliegenden galop 't pad af. ‘Tante, tante, we hebben 't,’ riep Eef die vooruit liep, terwijl Elske het pijltje triomfantelijk in de hoogte hield. ‘Gelukkig, dank jullie wel,’ riep Loes vroolijk en Krik informeerde zeer belangstellend: ‘Waar lag 't?’ ‘Verbeeld-u, tante, weet u wie 't gevonden heeft?’ begon Eef hijgend, ‘die meneer van daar- | |
[pagina 31]
| |
net uit 't apenhok! Hij kwam dáár door dat laantje aan en vroeg, of u dat hadt verloren en toen zei ik: ‘Ja, die speld is van tante.’ ‘En toen zei hij weer: Nou, die tante van jullie kan hard loopen,’ viel Elske in, denkend dat dat complimentje Loes wel pleizier zou doen. ‘Wat? zou hij ons dan gezien hebben,’ vroeg Loes verschrikt. ‘Ja, natuurlijk; anders zou hij 't toch niet zeggen. Hij had zelf gezien, dat die speld uit je haar rolde en toen hij 'm jou wou brengen, zag-t-ie ons en gaf 'm aan ons mee. Anders had-ie 'm zelf gebracht!’ verzekerde Eef. ‘Hij was heelemaal achter in 't laantje. Je kon 'm van hier af niet zien,’ vervolgde hij, toen Loes eerst niet begrijpend haar schouders ophaalde. ‘Gunst, dan heeft-ie 't volle gezicht op onze vertooning gehad! Hij zal zeker gedacht hebben, dat ik niet goed wijs was. Nou, hij mag voor mijn part denken wat hij wil. Ik heb m'n pijltje terug en daar ben ik wat blij om,’ zei Loes, lachend opstaande en 't zoolang in haar mantelzak bergend, zichzelf troostend met de gedachte, dat ze dien vreemden man naar alle waarschijnlijkheid nooit weer zou zien. ‘En nu voorwaarts, marsch de diergaarde uit; dan gaan we met de tram naar huis!’ ‘Hoera, in de ellectrische tram,’ juichte Elske en met gezwinden pas ging 't naar den uitgang aan de Kruiskade, waar ze het 'n tram oppikten. |
|