Paraenesis politica of politijcke onderwijsinghe tot dienste van alle menschen om te gebruicken maticheyt in voorspoet, en stantvasticheijt in teghenspoet
(1614)–Johan Baptista Houwaert– AuteursrechtvrijJohan Baptista Houwaert, Paraenesis politica of politijcke onderwijsinghe tot dienste van alle menschen om te gebruicken maticheyt in voorspoet, en stantvasticheijt in teghenspoet. Jan Lamrinck, Bolsward / Barent Adriaensz Berentsma en Abraham van den Rade, Leeuwarden 1614
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
-
gebruikt exemplaar
exemplaar Koninklijke Bibliotheek Den Haag, signatuur: 26 L 15
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Paraenesis politica of politijcke onderwijsinghe tot dienste van alle menschen om te gebruicken maticheyt in voorspoet, en stantvasticheijt in teghenspoet van Johan Baptista Houwaert uit 1614.
redactionele ingrepen
fol. *5v: lihten → lichten: ‘in eenen Zwaren ofte in eenen lichten stijl’.
fol. *6r: wijshyet → wijsheyt: ‘O diepe rijckdom der wijsheyt’.
fol. **2r: d een → d'een: ‘En rust niet, voor dat d'een’.
p. 9: drantk → dranck: ‘De cleynmoedighe schencke den Goddelijcken dranck’.
p. 26, 27: in het origineel wordt de kop over twee pagina's weergegeven. De kop is hier bovenaan p. 26 opgenomen.
p. 54: d'afgroonden → d'afgronden: ‘Die vvorden vvel ghevvorpen in d'afgronden’.
p. 61: vvervvaentheyt → vervvaentheyt: ‘Noch u selven door vervvaentheyt vergeten’.
p. 63: vvoorden → vvorden: ‘Eerst overvallen vvorden en mispresen’.
p. 76: onde → oude: ‘Achter straten ginck in sijn oude daghen’.
p. 77: teghenspet → teghenspoet: ‘En teghenspoet ghehadt binnen synen leven’.
p. 80: vas → vvas: ‘Al vvas hy vande fortuyne gheslaghen neder’.
p. 95: geneoch → genoech: ‘geven en souden, en daer genoech is mede’.
p. 100: fortuyue → fortuyne: ‘En dat soo de fortuyne verheft dat sy’.
p. 109: gheluekich → gheluckich: ‘VVant die gheluckich is, is sonder svvaerheyt’.
p. 122: gehevvelt → ghevvelt: ‘Om dat Octavia ontschaeckt met ghevvelt’.
p. 127: onbetameli?ck → onbetamelijck: ‘Dat hy een onbetamelijck feyt hadde bedreven’.
p. 146: ghcscheyden → ghescheyden: ‘Maer zy sijn vry van daer ghescheyden’.
p. 152: svvaermodighe → svvaermoedighe: ‘Soo en sal ick met svvaermoedighe ghedachten’.
p. 178: vermnaen → vermanen: ‘Dat ick sonder synen cost en sonder sijn vermanen’.
p. 181: Philoosophen → Philosophen: ‘Voor hun, maer vvaren sy geen Philosophen vroet’.
p. 195: Frnciscus → Franciscus: ‘Den vervvonnen Franciscus Fortia die vermat’.
p. 205: vailliantichedcn → vaillianticheden: ‘Om ander Heeren te dienen uyt vaillianticheden’.
p. 205: em → en: ‘Hun daer toe niet en wilden verstaen’.
p. 223: Icb → Ick: ‘Ick en ben uyt Sparta niet ghebannen ras’.
p. 227: antvvoarde → antvvoorde: ‘Daerop hy antvvoorde op t'selfde termijn’.
p. 234: in het origineel ontbreekt tekst, deze is hier tussen vierkante haken toegevoegd.
p. 237: Touven → Touvven: ‘ick sal de Cabels en Touvven’.
p. 238: heben → hebben: ‘Hem aen ghegaen sou hebben ghevveest ten fyne’.
p. 242: badt → hadt: ‘En op dat ghy hadt ghelooft, des ick ontfouvve’.
p. 247: Segghnde → Segghende: ‘Segghende, dat een man die coragieus’.
p. 248: Snenvv → Sneuvv: ‘Gevracht vvas vvaerom hy door Sneuvv en Vorst’.
p. 270: het onjuiste paginanummer 170 is verbeterd.
p. 270: deuhdelijcke → deughdelijcke: ‘Een deughdelijcke man, dies hy in sijn boecken’.
p. 271: vvacten → vvachten: ‘Sy sijn dvvaes die hun voor T'swerelts bedroch niet en vvachten’.
p. 283: Icb → Ick: ‘Ick bid u vvilt my toch declareren’.
p. 349: het onjuiste paginanummer 339 is verbeterd.
p. 355: eeuvvibh → eeuvvigh: ‘En dat sy namaels eeuvvigh leefden in vreden’.
p. 357: Gotds → Godts: ‘En hoe my sullen verwerven Godts milde gratie’.
p. 359: MEet → MEt: ‘MEt dese gepeysen sult ghy de tentatie’.
p. 371: meen → men: ‘Gelijck men de peirden met de thoomen doet’.
p. 394: het onjuiste paginanummer 194 is verbeterd.
p. 395: vveretlijcke → vvereltlijcke: ‘Naer dat sy de vvereltlijcke Rechters sien dvvinghen’.
p. 454: de kop tussen vierkante haken is toegevoegd.
p. 454: nanieren → manieren: ‘Vvven lof niet svvyghen in geender manieren’.
p. 455: heeeft → heeft: ‘Maer hy heeft der Philosophen naem behaelt’.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina (*1v) is niet opgenomen in de lopende tekst.
[fol. *1r]
Paraenesis Politica HouwARDi
J.B. Houwarts Politÿske Orderwÿsinghe Tot dienste van alle Menschen, om te gebruÿken Maticheÿt in voorspoet, en Stantvasticheÿt in Teghenspoet.
Alles constich ‘uÿt liefden jonstich’ Poëtelÿck gewrocht
En noÿt voor desen ‘gesien gelesen’ noch in druck gebrocht
Van
Johan Babtista Houwart in syn leven Conseilier en Mr Ordinaris van sÿn Wca.18 Rekeninghen in Brabant
Matt. 10 vers. 22.
Qui perseveraverit usque ad finem, hic salvus erit Dat is
Die tot den eÿnd' volhardt in deucht,
Sal eeuwich sÿn ghecroont met vreucht.
Voor Jan Lamrinck van Bolswart. En Berent, Arents van Leeuwarden.
Boeck vercoopers. Hendrick. Micker. Fri sculp. 1614.
[pagina 456]
Ghedruckt
Tot Leeuwarden,
By Abraham vanden Rade, Boeck-Drucker Ordinaris, Anno M DC XIV.
Voor Ian Lamrinck van Boolswaert, ende Barent Arents van Leeuwarden Boeckvercoopers.