De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

Ester, keninginne fan Perzië

Kening darius hie lang oer it Perzyske ryk regearre en gâns fijannen hie er yn 'e rin fan 'e jierren forslein, mar it lytse Grikenlân, dêr't er mei in machtich leger en in greate float tsjin optein wie, dêr koe er gjin baes fan wurde. Hy wie drok dwaende om in twadde legermacht út to rissen, doe't er stoar en syn soan Ahasfearos him opfolge.

De nije kening wie daliks al fan doel om wraek to nimmen op 'e Griken, mar troch in opstân yn 'e úthoeken fan syn ryk, koe er der net earder wurk fan meitsje as yn it tredde jier fan syn regear. En doe gyng it noch lang net flot! Forskate fan syn riedslju fielden net foar in nije oarloch en bûtendat soe it net tafalle om út alle provinsjes de swiere skatting los to krijen dy't nedich wie foar sok in fiere en djûre tocht.

Mar Ahasfearos, al wie er dan gjin great en wiis kening - hy koe yn 'e fierte net lykje by sokke mannen as Nebukadnezar en Koares en by syn heit, Darius - wist der wol rie op om syn sin troch to setten. Alle hege amtners en offisieren en alle steedhâlders liet er by him yn 'e stêd Susan komme en hûndert tachtich dagen lang rieplachte er mei har oer de kommende striid. En al dy tiid, hiel dat lang healjier, wiene der jouns feesten op 'e keningsstins en liet er har al syn macht en rykdom sjen. Oan'e ein wiene se sa ûnder de yndruk, dat gjinien him langer forsette doarst tsjin syn plannen: de oarloch tsjin Grikenlân soe troch gean en elk soe syn úterste bêst dwaen. De kening lake breed, doe't it greate bislút fallen wie; it slimste wie achter de rêch, tocht er: de oerwinning wie yn it foar al wis.

Yn elk gefal soe der earst noch in great feest wêze yn 'e keningsstêd en ditkear net allinne foar de hege hearen, mar in folksfeest yn it Park, dêr't elk en ien kom-

[p. 415]

me mocht, dy't by de kening yn tsjinst wie, It hindere neat dat der yn hiele Susan gjin seal wie, dy't safolle minsken bergje koe: yn it greate keningspark, tusken de wytmarmeren pylders, makken se in tinte fan wite en bûnte en blauwe kleden. De gasten leine op gouden en sulveren divans op in flier fan marmer en bûnte stien en der wie wyn by de rûs yn gouden bekers. Mar in stiif en deftich feest soe it dochs net wurde, hie de kening hjitten en nimmen, ek de lytse lju net, soene mei lêst oan tafel sitte. Dat dy't it wyndrinken troch-en-dei wend wiene, hoegden net op 'e kening to wachtsjen en de oaren, dy't der sa goed net oer koene, mocht neat oantwongen wurde.

Ahasfearos mijde him sels ek net en de sawnde deis wie er suver dronken. Hy bigoun to bearen oer syn macht en rykdom, oer syn goud en syn sulver en op it lêst oer syn froulju en oer de jonge keninginne, Fasti. ‘Ik sil jim sjen litte’, rôp er lûd, ‘dat ik foar jimme, myn trouwe tsjinstfeinten, alles oer haw: ik sil Fasti helje litte, dat elk mei eigen eagen sjen kin hoe moai en jong hja is’. Hy wonk en sawn keamerjonkers gyngen om de keninginne to heljen út it frouljushûs, dêr't hja mei de froulju fan Susan feest fierde.

Djip bûgden de sawn jonkers foar de hege frouwe en doe, sa mijen as hja koene, seine se har boadskip. Oft de keninginne daliks komme woe en de gouden kroan opsette: de kening wachte op har en woe har sjen litte oan syn gasten. De jonge frou riisde oerein; har wangen gloeiden en har donkere eagen fonkelen; hja trille fan lilkens. Hwat miende de kening wol? Hja wie dochs fêst gjin slavin, dy't er to pronk sette koe foar al dy dronkene mânlju? As hy, Ahasfearos, dan net wizer wie, dan soe de keninginne wizer wêze. En heech en koel, en sa lûd dat elk fan har gasten it hearre koe, sei se: ‘Gean hinne en siz tsjin jim hear, dat Fasti net komme wol!’ Doe gyng se sitten en it feest gyng fierder as wie der neat bard.

De sawn keamerhearen stiene noch by har stoel en trillen suver. Dat koe se dochs net miene, dy dappere jonge frou? Noch noait hie ien it weage om tsjin 'e kening to sizzen: Ik wol net! en nou syn eigen frou! It wie fansels ek net moai, hwat de kening woe, it hearde sa net, mar dêrom koe men der noch net tsjin yn gean! Hwat de kening seit, dat moat trochgean. En as hja net tajoech, dan koe it har it libben kostje. Noch ienkear fregen se, twingend, smeekjend suver. En jitris seach de hege keninginne har oan. ‘Gean, en doch hwat ik jim hjitten haw’. Doe gyngen se, de sealen en de gongen troch en oer de paden fan it park en seine de kening oan, dat Fasti net komme woe...

Ahasfaeros skamme him net; it kaem net yn him op, dat syn frou better wie as hysels en dat hja him biwarje woe foar dizze slimme skande. Hy bigriep net iens, dat as Fasti kommen wie, de minsken der letter skande fan sprekke soene. Hy wist op dat stuit mar ien ding: dat in frou syn gebot net achte hie, dat de keninginne opstien wie tsjin de kening en dat er har swier straffe moast. Hy frege de sawn riedshearen dy't njonken him sieten, hwat er syn frou dwaen moast. De sawn wize mannen hoegden har net lang to birieden. Hwat Fasti dien hie, seine se, wie tige slim. Hwant net allinnich, dat hja har man en kening oerhearrich west hie, mar hja hie it dien op it feest, dêr't alle froulju by wiene. Dat as dit kwea net straft waerd, dan soene alle froulju yn Perzië opstean tsjin 'e man en der soe skeel en rûzje komme yn alle huzen. ‘Dat ús rie is sà, o kening: jo moatte Fasti ôfsette as keninginne en dat moat fêstlein wurde by in wet dy't net wer ynlutsen wurde kin, in wet fan Meden en Perzen.’

En sa't de sawn wizen ret hiene, de jouns fan it feest, sa foel de oare moarns it bislút fan 'e kening. Hja hellen Fasti op en namen har de gouden kroan fan 'e holle en sleaten har op yn ien fan 'e keamers fan it twadde frjouljushûs. Dêr moast se bliuwe, iensum en forlitten oan har deadsdei ta. De kening hat har noait wer sjoen.

It wie in jiermannich letter. De tocht nei Grikelân wie net in greate oerwinning wurden, sa't Ahasfearos hope hie, mar it wie útroun op skea en skande en op in great forlies oan minsken en jild. Dagenlang siet de kening yn syn paleis, forgrime en bitter en yn dy tiid krige er langst nei Fasti. Nou seach er wol yn dat hja in flinke frou wie en hy skamme him oer hwat er dien hie. Soms hie er in frjemde langst om har komme to litten en to freegjen, oft alles wer goed wêze soe tusken

[p. 416]

har, mar dat sette er ek wer fan him ôf. It koe net, in man koe dochs de minste net wêze, to-minsten in kening net. En bûtendat, dy wet, dy't er sels tekene hie, koe net wer ynlutsen wurde. Mar dochs tocht er faek oan har en dat woe er dan wer net wêze en fan gefolgen waerd er stil en stúmsk en syn tsjinners hie er gjin goed wurd foar oer.

Dy hiene it lykwols lang al murken hwat der oan skeelde mei de kening en hja ornearren dat der hwat oan dien wurde moast. Dat hja gyngen nei Ahasfearos ta en fregen frij om oeral yn it keninkryk jongfammen op to heljen, dan koe er dêr mei de tiid ien útkieze en keninginne meitsje yn it plak fan Fasti.

It like de kening skoan ta en sa teagen de boaden út troch it hiele ryk en brochten oeral wei tsjeppe fammen nei it keninghûs. Dêr kamen se dan ûnder de hoede fan Hégai, de haremwachter, en dy forsoarge har dan in jier lang mei it bêste iten en de djûrste salven, dat hja der soun en fris útsjen soene, de deis dat it har tiid wie om nei de kening ta. Op in joun waerden se by him brocht yn syn keamer en dêr bliuwen se oan't de oare moarns ta. Soms rôp de kening har jitris op, mar meastal forgeat er se daliks wer en wachten se om 'e nocht. Hja kamen noait wer frij: it âlderhûs en heit en mem en de broers en susters seagen se noait wer.

By de fammen dy't yn 'e stêd Susan ophelle waerden, wie ek in Joadinne, in wees, dy't Hadassa hiet en letter altyd Ester naemd waerd. Doe't har âlden stoarn wiene, hie har neef Mordechai har oannommen as syn dochter en hy hie altijd as in heit foar har soarge. Hy hie noait oars tocht as Hadassa soe ienkear trouwe mei in man fan har eigen folk, ien dy't ek yn it frjemde lân it âlde folk en de âlde God net forgeat - en nou kaem it sà, nou easken de keningsboaden har op foar Ahasfearos. Mordechai wie der net bliid mei: sels wie er yn tsjinst by de kening en hy wist mar al to goed dat it hôf fan Ahasfearos gjin bêst plak wie foar in jong fanke. Mar hy koe der fansels neat oan dwaen: de kening wie baes en as dy jins bern opeaske, dan koe men se mar jaen. Mei in swier moed liet er de jonge Ester gean. Allinne ien ding hie er him fêst foarnommen: hy soe ek as hja yn it paleis wie, har riedsman blíuwe en op har ta-sjen. It mocht fansels net heal, mar hy wist der wol in wei op om har birjochten ta to krijen. Dat dêrom hie er har strang oplein om tsjin gjinien to sizzen dat Mordechai famylje fan har wie en dat hja by it folk fan 'e Joaden hearde.

En sa gyng Ester fuort, drôvich om it ôfskie fan Mordechai, har iennichste freon en helper en tagelyk ek in bytsje greatsk. Hja moast wol tige moai wêze dat de feinten har hellen foar de kening... Keninginne soe se wol net wurde... en dochs. It koe soms sa nuver rinne yn it libben... Hégai, de haremwachter, dy't al sa folle fammen kommen en gean sjoen hie: greatske en dimmene, bretale en bideste, ynbannige en wylde, Hégai hie fuort doe't er har seach mei Ester op. Hy joech har de moaiste keamer yn it frouljushûs en de bêste fan 'e fammen en doe't, nei in jier, it har joun wie om nei de kening, riste er har sels mei út. Hy liet har gean sûnder sier fan goud en pearels en hy leaude fêst dat de kening har kieze soe.

It kaem út sa't Hégai tocht hie. Fan alle fammen dy't Ahasfearos hawn hie, hie er Ester leafst en it duorre net lang of it waerd bikend yn Susan dat Ester keninginne wurde soe yn it plak fan Fasti. Doe wie it feest yn it greate ryk, de kening dielde jeften om en alle wurk stie stil.

Fansels wie Ester tige bliid: dit wie better as in libben lang yn it frouljushûs to sitten as in fûgel yn in djûre kou. Mar al wie hja dan ta hege steat kommen - it earme weesfanke op 'e troan fan Perzië! - hja forgeat har komôf dêrom net en hja harke yn alles nei de rie fan Mordechai.