De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

‘Fjûr fan God’

Sa wie achab, de soan fan Omri, dy't safolle kwea oer Israël brocht hie, stoarn en syn soan Ahazia waerd kening yn syn plak. Hy hie in moaije namme, de nije kening - Ahazia bitsjut: de Heare hâldt fêst - mar it die al gau bliken, dat er neat better wie as syn heit en mem; hy tsjinne it gouden keal fan Bethel en bûgde foar de ûnreine goaden fan Izébel. Dat de Heare de God fan Israël wie en dat Hy allinne rjocht hie op 'e eare fan syn folk, dat kaem net iens yn him op.

It barde yn it twadde jier fan Ahazia, dat er op in kear foar it finster stie fan syn boppekeamer en to fier nei bûten line: mei in swiere plof kaem er op 'e stiennen fan it binnenplein del. Syn tsjinners hellen him daliks yn 'e hûs en leine him op bêd; de dokters kamen, mar hja koene him net helpe mei har biswarringen. Fan dei ta dei waerd it minder en yn dy greate need bigoun er oan 'e goaden to tinken. Hy stjûrde net om Micha, de soan fan Jimla en net om Elia, de Tisbyt; dy tsjinstfeinten des Heare hie er it net op stean, dêr hie syn heit by syn libben al drokte genôch mei hawn. Né, hy hie de boade nei it lân fan 'e Filistinen, nei Baäl-Sébub, de god fan Ekron, dy't fier bûten syn stêd bikend stie as de Hear-fan-de-miggen. Hy gyng foar in machtich god, dy't it lân mei sykten slaen koe en dy't ek, as er dat woe, alle kwalen genêze koe.

Fol spanning wachtte Ahazia, hwat de god fan Ekron oer him biskikke soe, mar it wie altyd wol in pear dagen, hinne-en-werom, nei it Filistynske lân. Dat hy waerd tige kjel, doe't dy earste dei al, noch ear't de sinne op it heechst wie, de boaden weromkamen; hja koene noch noait to Ekron west ha, sa gau. Strang frege er har, hwerom't hja der sa gau al wer wiene. Ien fan 'e boaden naem it wurd. ‘De kening moat net lilk op ús wurde, mar der kaem ús in man to-mjitte, dy't tsjin ús sei: Sa seit de Heare, is der dan gjin God yn Israël, datstû de boade dochst nei Baäl-Sébub, de god fan Ekron? Dêrom silstû net wer fan it bêd ôfkomme dêrstû op klommen bist, mar dû silst de dea stjerre.’

De kening wie sa wyt as in deade en syn hannen trillen. ‘Hoe seach dy man der út?’ frege er. De boaden fortelden dat it in man op jierren wie, dy't in rûge mantel droech en in learen gurle. Ahazia knikte. Dan wist hy it wol: Elia, de profeet út Tisbe, de âlde fijân fan Achabs hûs. In machtich godsman wie it en as er dy flok fan Elia net daliks stuitsje koe, dan koe neat him mear rêdde. Dy profeet moast stjerre, dat er syn flokspreuk meinimme koe yn it grêf en gjin ûre letter wie der al in offisier op mars om Elia op to heljen. De kening hie him oplein om fyftich soldaten mei to nimmen en foaral net sûnder de Godsman werom to kommen.

De offisier sette der daliks moedich de stap yn; hy wie in man fan oanpakken en it

[p. 357]

kommandearjen wend. Dy Elia, dat moast in machtich man wêze, mar mei syn fyftigen koene se him wol oer. Gâns in ein bûten de stêd, op in hichte njonken de wei, seagen se Elia sitten. Hy flechte net en smeke net om genede en de haedman makke him suver lilk. Dêr siet er dus, prinshearlik op 'e berch, dy rebel, dy't it tsjin de kening yn 'e kant sette doarst! Hy loek it swurd en mei syn swier soldate-lûd rôp er: ‘Dû man fan God: de kening seit kom hjir!’

Elia hearde it en in wylde grime lôge yn him op. Hy gyng wol foargoed yn 'e wegen fan syn mem Izébel, de nije kening, dat er nou al syn moardners op Gods feinten ôfstjûrde. Ien kear, nou al wer lange jierren lyn, hie er him bang meitsje litten fan in boade fan Izébel; dizze kear gyng er net op 'e flecht, foar gjin fyftich man. En dy offisier dêrûnder, mei syn flikkerjend swurd, miende dy nou wier, dat er Gods profeten kommandearje koe? ‘Man-fan-God’ hie er roppen, mar sa't hy it útspriek, hearde it krekt as rôp er: ‘Fjûr-fan-God’. En sa mar yn-ienen wist Elia hwat er dwaen moast en strang rôp er: ‘As ik dan Fjûr-fan-God bin, dan mei der fjûr fan 'e himel falle en fortarre dy en dyn fyftich!’

Hy hie de wurden hast noch net sein, doe flikkere de wjerljocht del en deade de haedman en syn fyftich soldaten. Elia seach se dêr lizzen en syn hert bounze. Sa machtich wie syn God en sa genedich, dat Er it roppen fan syn tsjinstfeint hearde en de fijannen sloech mei syn ljochtsjend fjûr. Nou koe it folk dan sjen, dat God de Heare machtich is en oars net ien! En nou koe kening Ahazia it dan mar sjen, dat Elia's God sterker wie as de migge-god fan Ekron! Hwa wist soe er him nou net bikeare en soe God him noch forjaen. Achab hie him ek in kear fornedere doe't er him it oardiel oansein hie en doe hie de Heare him ek sparre.

Mar Ahazia, doe't er hearde hwat der bard wie, bikearde him net. Ynpleats bihurde er syn hert en wer stjûrde er in haedman mei fyftich soldaten om Elia op te heljen. De dea fan dy earste fyftich telde er net en yn syn forblining weage er der jitris fyftich minske-libbens oan.

De twadde offisier wie noch dryster as de earste en noch mear forgrime op Gods profeten. Dy tsjoender dêr boppe op 'e berch krige him net yn 'e macht en noch lûder as de earste rôp er: ‘Dû man-fan-God kom daliks ûnder!’ Elia joech itselde antwurd, en jitris foel it fjûr fan God út 'e loft en deade de haedman mei syn soldaten.

En noch altyd siet de profeet op 'e berch en seach del op al dy deaden. Leaude er it dan noait, dy kening? Moasten der noch mear falle, ear't er bilies jaen woe? Soe faeks syn hiele leger stoarmrinne tsjin dy iene Godsman? Hoe koe in man, dy't al sa fier hinne wie en dy't elke ûre stjerre koe it tsjin God yn 'e kant sette?

Kening Ahazia leaude it net, ek net nei dizze twadde ramp. Ear't de joun noch fallen wie triek der wer in ôfdieling soldaten de poarte fan Samaria út, nei de berch dêr't Elia siet. De profeet seach har kommen; de spearen flikkeren wreed yn it ljocht fan 'e lette sinne. Dus noch joech er it net oer, dy soan fan Izébel. Moast er nou jitris bidde om Gods wraek? Moasten wer fyftich sterke keardels stjerre om 't har hear him net bûge woe foar Israëls God? Mocht er sa wol? Hy wie in man fan fjûr en stoarm, en de Heare soe him wis wer hearre, mar hy doarst hast net mear! De haedman stie by de berch, deun by de deaden. Mar dizze tredde offisier wie oars as de beide earsten. Hy liet syn soldaten ûnder stean en allinne gyng er nei boppen. In ein fan Elia ôf liet er him falle. ‘O Godsman’, smeke er, ‘jo hawwe fjûr fan 'e himel bidden en it hat dy beide mannen mei har fyftich fortard, mar och, lit myn libben en it libben fan myn soldaten kostber wêze yn jins eagen en sparje ús.’

En noch ear't Elia him op in antwurd bitinke koe, spriek de Heare ta him: ‘Gean mei him en wês net bang!’ Bliid gyng Elia oerein en mei de haedman gyng er nei it keningshûs. Hy wie net bang; rjocht en strang stie er foar it bêd fan 'e sike kening en sei him it oardiel oan. ‘Sa seit de Heare, omdatstû boaden stjûrd hast nei Baäl-Sébub, de god fan Ekron - lyk as wie der gjin God yn Israël om dy to freegjen! - dêrom, it bêd dêrstû opklommen bist, silstû net wer ôfkomme, mar dû silst de dea stjerre.’

Ahazia, hoewol't er Elia hate en alhoewol't er noch net ta ynkear kommen wie, doarst neat werom to sizzen. Hy liet Elia

[p. 358]

gean en net lang neitiid stoar er en waerd bigroeven yn 'e stêd Samaria. Hy hie mar twa jier oer Israël regearre en syn iere dea wie foar it folk in teken, dat de Heare de sûnde straft. De jonge kening hie God forlitten en de ûngoaden tsjinne: nou liet God him los en sels de moaije namme dy't syn heit him jown hie, koe him net mear helpe. Syn broer Joaram waerd kening yn syn plak.