De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

Bea om honger

Hy wenne oan 'e oare kant de Jordaen, yn it lân fan Gilead, yn in plak dat Tisbe hiet. In profeet wie er, dizze Elia, mar der wiene yn Israël net folle minsken dy't him koene en dy't wisten fan syn fûle haet tsjin de Baäls en fan syn baernende leafde foar de Heare, de God fan Israël. Mar al praette er dan net folle, der gyng genôch yn him om en hy hie it net maklik. It wie him leed dat syn folk al mear fan de goede wei ôfdoarme en al mear de ûngoaden neiroun en hy hie alles wol jaen wollen, syn libben wol, om it oars to krijen. Mar hwat soe hy, in man út dat forgetten stedtsje, bigjinne tsjin in oerhearrich folk, tsjin in kening dy't har foar gie yn it kwea, tsjin Izébel, dy't it âlde lân fan God forpestte mei har Astarte-tsjinst? It soe net lang mear duorje, dan wie der bûten him net ien mear dy't de Heare leaude en dan soe God delkomme en in ein meitsje mei dit folk en it fordylgje fan 'e ierde.

En dochs koe er net leauwe dat it sa fier komme soe! Djip yn syn hert hope er altyd noch, dat God in wûnder dwaen soe en dat it folk ta ynkear komme soe en bikenne, dat de Heare machtich is en Baäl net. Baäl, dat wie de sinne-god, seine de minsken en de god fan 'e rein en al-oan rikken op 'e hichten de alters ta syn eare. As God de Heare nou ris fan wegen kaem en as Er nou de rein ris ynhâlde en alles forskroeide op 'e fjilden, faeks dat it forbline folk dan ynsjen soe, dat Baäl machteleas wie, net oars as in idele dream. En dei oan dei wachte er, hy wist sels net hwerom, mar der barde neat. It like wol oft de Heare net mear nei syn folk omseach, oft Er it net ienris mear straffe woe.

Doe bigoun er to bidden. Hy smeke oft God dochs genedich wêze woe en nei syn folk omsjen en oft Er komme woe mei syn strange straffen. ‘Heare’, pleite er, ‘lit dit folk sjen dat Jo machtich binne en dat Baäl, de god fan 'e rein, minder is as neat. Byn de wolken ta, dat it net dauwet noch reint en dat de honger komt yn it lân, dat de minsken wer nei Jo sjogge en ta Jo roppe om útkomst, lyk as it barde yn âlde tiden’.

Der kaem in dei, doe wist er dat syn gebet forheard wie: de honger soe komme en de greate droechte. Hy wie tige bliid; nou wist er dat de Heare noch om syn folk tocht en it noch net forwurpen hie. En tagelyk bigreate it him om hwat der nou komme moast: krapte en bittere earmoede en de wrede honger. Hy tocht om 'e earme

[p. 333]

minsken, dy't gjin brea mear krije koene, om 'e boeren, dy't om 'e nocht it sied yn 'e ierde struije soene, om 'e bem, dy't fan honger stjerre soene. Mar lykwols wist er, dat it goed wie, hwat er dien hie: it gyng om syn folk en om God, dy't as in heit syn bern kastije woe, net út wredens, mar om se werom to bringen op it goede paed.

Doe sloech er de mantel om en naem de reisstêf op; hy gyng nei Samaria, nei kening Achab; hja moasten goed witte hwerom't har dizze honger oerkaem en dat it in oardiel fan 'e Heare wie. It waerd in frjemde reis, dy lange mars fan Tisbe nei de haedstêd en noch noait hie in profeet yn Israël sok boadskip brocht. Honger, dat hie der west yn 'e dagen fan Abraham en fan Jakob, yn 'e tiid fan 'e rjochters en fan kening David en altyd hiene Gods fromme bern om wetter bidden, om wetter en streksum brea. Hy wie de earste, Elia fan Tisbe, dy't bidden hie om honger. O, God, tocht er, dat it sa fier komme moast! Mar it spiet him net en hy roun mei greate moedige stappen: de honger kaem, nou wie der wer hope foar it folk fan God.

Hy wie net bang, doe't er foar de kening stie. Sels al soe Achab him deadzje, dan wie it noch net slim. Hwat soe de dea fan in Godsman, sa lang't de Heare sels libbe en nei syn folk omseach? En bûtendat: gjin kening koe hwat tsjin him bigjinne as God it net woe! En earnstich, mei lûde stim, sei er: ‘Sa wier as de Heare, de God fan Israël libbet, hwaens tsjinstfeint ik bin, it sil net dauje en reine ear't ik it siz!’

Doe kearde er him om en gyng de doar út; hy wie al bûten ear't kening Achab goed wist hwat er der oan hie...

Dy Maeitiids, doe't de iere rein net foel en dy simmers, doe't it nôt op it fjild fortoarre, doe wist Achab mar al to goed, hwat dy frjemde, sombere profeet bidoeld hie. Hy hate him, dy man dy't mei syn flokspreuk de himel sletten hie, dat der gjin wetter mear foel en dat it sels nachts net dauwe. Oeral liet er om him sykje en sels nei it útlân gyngen boaden, om to freegjen oft Elia dêr faeks ek wie. Hy moast him hawwe; allinne as dy profeet deade waerd, soe dy biswarring bruisen wurde.

Mar hoe't de tsjinners fan Achab ek har bêst diene, hja founen Elia net. Dy siet al lang heech en droech oan 'e oare kant de Jordaen yn in beekdelling tusken de rotsen. Doe't it iten krap waerd en Achab en Izébel alle war diene om him to fangen, hie de Heare sels syn tsjinstfeint stjûrd nei de beek Krith, in sydrivier fan 'e Jordaen; wetter wie dêr genôch, en de raven soene him iten bringe.

It wie wol in wûndere opdracht dy't God him joech, mar Elia bitocht him net en gyng daliks op mars. As God it sei dan soe it wis goed komme: dy't de himel tichtsleat dat der gjin rein mear foel, dy koe ek de fûgels fan 'e himel gebiede om him iten to bringen.

Gâns in skoft bleau er dêr, yn dat wylde iensume lân en elke moarn as it ljocht waerd en elke joun ear't it tsjuster wie, kamen de swarte fûgels en lieten brea falle en fleis; hy hie it mar foar it opkrijen. It wie net altyd farsk en lang net altyd lekker, mar it wie iten en it smakke him goed. Wylst syn folk honger litte, hie hy altyd mar wer folop! Noch noait hie ien sa iten út Gods hân, as hy dêr by de Krith en dy sombere fûgels mei har swarte flerken, wiene him as ingelen fan God. Hwat hindere it, dat it gleon wie yn 'e delling, dat de sinne skroeide en dat er gjin oanspraek hie? Noch noait hie God sa deun by west, noch noait hie er sa moedich west. Wachtsje soe er, moannen, jierren as it wêze moast en as de need op it swierst wie en de honger net mear to dragen, dan soe er it folk oproppe en dan soene se de Baäls reagje út it lân en dan soe er noch ien kear bidde, net om droechte, mar om rein. En dan soe de Heare him hearre en de rein soe rûzje oer it to-skroeide lân.

Elke dei skepte er wetter út de beek; it wie klear en koel, hiel oars as it lije wetter dat er thús wol dronken hie. Mar op it lêst bigoun ek de beek út to droegjen; stadich earst en doe al hurder. It wetter sakke by de dei en it soe net lang mear duorje, dan koe er gjin krûkfol mear skeppe. Hy wist net hoe't it dan moast, mar ek dat soe wol goed komme; God paste op him.

Op in dei doe't der hast gjin wetter wie, kaem it wurd des Heare jitris ta him: ‘Jow dy op, gean nei Sarfath, dat by Sidon leit, en bliuw dêr to wenjen; sjoch ik haw in widdou dêrre hjitten dy to ûnderhâlden’. Dyselde moarns noch joech er him op reis. Sarfath, tocht er, dat is it lân fan 'e Baäl en it lân fan Izébel. Ek dêr soe it iten krap

[p. 334]

wêze en dochs soe dy frou him de kost jaen moatte! En dan in widdou! Gods wegen binne wûnderlik, mar nei dy raven wie neat mear ûnmûglik. En oer de toarre fjilden, ûnder de baernende sinne, roun er, dagen en dagen oanien. De stêdden mijde er en de greate wegen, hwant hy bigriep wol dat Achab's feinten noch om him sochten. Izébel hie it ris witte moatten, hwêr't er west hie sa lang! Mar hwêr't hja ek socht hiene, net yn it wyldlân by de Krith, dêr't gjin iten wie. Fan Gods raven koe Izébel fansels neat witte, likemin as hja witte koe fan 'e widdou to Sarfath. Wacht mar, tocht Elia, der kaem in dei, dat ek Izébel witte soe fan des Heare macht! En dan soe Er op har holle delkomme litte alle kwea en alle leed, dat hja oer Israël brocht hie.