De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

In kening stjert

Nei de opstân fan adonia en de salving fan Salomo, waerd it wer minder mei David; it like wol dat dy lêste ynspanning to folle fan syn swakke krêften ferge hie. Hy lei mar wer stil op syn bêd, de eagen ticht, en frege nearne mear nei. Abisach, de jonge forpleechster, gyng stil om en steurde him net; hja tocht dat de kening sliepte, mar it wie sa net. Nou noch, dizze lêste dagen fan syn libben, hie er syn soargen, dy't er net forjitte koe en dêr 't er gjin wei mei wist. Hy siet net oer him sels yn; hy wist dat er stjerre moast, lyk as alle minsken ienkear stjerre moatte, ier of let. God hie wol goed oer him west: Hy hie him roppen achter syn heite skiep wei ta kening oer syn folk; Hy hie him rêdden út 'e hân fan syn fijannen en syn ryk great en hearlik makke en ien fan syn bern siet nou op 'e troan to Jeruzalem. En hoewol't er ienkear yn greate sûnden fallen wie, hie de Heare him it kwea forjown en syn troan bifêstige, ek al hie de straf tige swier west. Né, foar him sels hie er neat mear to freegjen, mar hy wie dochs net gerêst en hy moast iderkear oan 'e takomst tinke en oan it ryk, dat er opboud hie.

Syn soan Salomo wie noch sa jong, noch gjin tweintich jier, en jonge minsken dwale sa maklik fan it goede spoar ôf, binammen as hja kening wurde en macht hawwe. Amnon wie de forkearde wei opgien en Absalom en nou Adonia wer. Hy hope sa dat Salomo de Heare tsjinje soe; hy moast him roppe en it him noch ienkear oansizze: alles hong der fan ôf.

Mar dêr siet er noch net iens it measte oer yn; Salomo hie de Heare leaf en hy hie in goede riedsman yn 'e profeet Nathan; de jonge soe, ek nou't er kening wurden wie, wol trou bliuwe. Der wie hwat oars dat de âlde kening yn 'e wei wie en dat syn lêste libbensdagen somber makke: hy wie bang, dat de Heare syn soan net seingje koe en dat der rampen losbrekke soene oer Israël. Der wie altyd noch dy dûbelde bloedskuld fan Joab, dy't noait útdylge wie en soks wurke nei en dêr koe fan alles út fuortkomme. En dan wie der noch dy swiere flok, dy't Simeï oer him en oer syn hûs útroppen hie, de deis doe't er op mars wie nei Mahanaim. Simeï wie net sa'n bêsten-ien en hy hie de mûle opdien tsjin de salvling des Heare, mar dy flok dy wie der en dy kaem nei. Sok in flok, sa leaude David fêst, koe mar op ien menear weinommen wurde: de flokker moast deade wurde, dan hie syn flokspreuk gjin macht mear. Hy hie dy Benjaminyt doe fuort deadzje moatten, mar ynpleats hie er him sward dat er net stjerre soe. Dy eed mocht er net brekke, mar dy flok moast dochs weinommen wurde: der wie mar ien wei op, Salomo moast it dwaen; dy wie net boun oan in eed. En Salomo moast Joab ek straffe, dat moast er him ek bistelle. It wie net moai, op jins stjerbêd noch sokke dingen bitinke en Joab hie him altyd tige bystien en hy wie noch út 'e famylje, mar it koe net oars. It gyng om Salomo en om 'e takomst fan Gods folk.

Hy waerd rêstiger doe't er syn bislút nommen hie en wonk Abisach. ‘Salomo moat komme’, sei er. Doe lei er stil to wachtsjen. Hy bigriep net, dat it ûnnedich wie om dy beide mannen sa'n wrede dea to dwaen; hy wist noch net, dat de hege God him net steurt oan in flokspreuk fan minsken en dat Hysels witte sil hwa't Er seingje wol en hwa net. Hy koe noch net witte, dizze wurge, sombere kening, dat men jins fijannen leaf hawwe moat en seingje dy't jin forflokke. Der moasten noch gâns ieuwen forrinne ear't in Soan fan David dat syn folk leare soe...

Salomo kaem daliks, doe't de tsjinners fan 'e kening him rôpen en bûgde oer it bêd fan syn stjerrende heit. Hy hie tocht dat de âldman net iens folle mear sizze koe, dat er ôfskie fan him nimme soe mei in inkeld wurd, dat er him noch ien kear de hân jaen soe, noch ien kear yn syn eagen sjen. Mar David siet oerein yn 'e kessens en foar it lêst sammele er alle krêft dy't er noch hie. Syn lûd wie swak, mar syn geast

[p. 313]

wie noch ien kear helder en syn donkere eagen blonken.

‘Ik gean hinne yn 'e wei fan alle wrâld; wês dan sterk en wurd in man en wannelje yn 'e wegen fan 'e Heare, dyn God, en ûnderhâld syn geboaden sa't dy biskreaun steane yn 'e wet fan Mozes. Hwant dan allinne sil Er dy seingje en it wurd wier meitsje, dat Er oer dy sprutsen hat.

Mar der binne twa dingen dystû sels dwaen moast, as dyn ryk bistean sil, hwant oars kin Er dy syn seine wis net jaen: dû moatst Joab en Simeï, de soan fan Geara, deadzje mei it swurd. Hwant dû witst hwat Joab my oandien hat; hoe't er myn beide kriichsoersten, Abner fan Israël en Amasa fan Juda, formoarde hat en dat er yn folle fredestiid oarlochsbloed stoart hat op 'e gurle, dy't om myn heupen wie en op 'e skuon, dy't oan myn fuotten wiene. Ik haw him net straft en de bloedskuld is net weinommen, mar doch dû him neffens dyn wysheit, en lit syn grize hierren net mei frede yn it grêf keare.

Dû wist ek fan 'e swiere flok dy't Simeï oer my sprutsen hat op 'e wei nei Mahanaïm en dat ik him op 'e weromreis sward haw: Ik sil dy net deadzje mei it swurd. Dy eed haw ik net bruisen, mar lit dû him net frij út gean, hwant syn flok soe dy en dyn folk treffe, dat lit syn grize hierren bluodrich yn it grêf keare.’

De âld kening koe net mear. Hy lei wer stil, mar hy seach noch ien kear nei syn jonge soan. Doch hwat ik dy oplein haw, twongen dy wurge eagen. Net lang dêrnei stoar kening David en waerd bigroeven to Jeruzalem: It hiele folk roude oer him en hja wisten dat der in great man yn Israël stoarn wie. Miskien soene se noait sa'n kening wer krije, in kening dy't alles foar syn folk oer hie en dy't har regearre hie neffens Gods wet. Hy hie in swier libben hawn en hy hie greate en slimme sûnden dien, mar God hie oan 'e ein ta mei him west en him syn kwea forjown; dan paste it har net om der oer to wrokjen, nou't er stoarn wie. En de deis dat hja David útdroegen nei it grêf yn 'e Davidsstêd, rouden Jeruzalem en Israël oer him en hja skriemden, net om't it sa hearde, mar om't hja him echt leaf hawn hiene en om't hja him misten. Ien kear, in ljochte dei, hie er mei har dounse foar de ark; nou skouden se him yn it donker grêf, dat hwa soe dan net skrieme? Hwant fan 'e ljochte hìmel, dy't der is efter it tsjuster grêf, wisten se noch net, it folk fan Jeruzalem.

De jonge Salomo koe der daliks net ta komme om dy lêste opdracht út to fieren, dy't syn heit him jown hie. Beide hiene se de dea fortsjinne, Joab en Simeï, mar it wie sa lang al lyn en Joab hie, by al syn kwea, sa folle foar Israël dien. Miskien hie it der net iens fan kommen, as Adonia it net bidoarn hie en hwat dien hie dat Salomo him wol tige nei nimme moast.

Net lang nei Davids dea kaem Bathséba by Salomo en frege oft Adonia net trouwe mocht mei Abisach, de jonge frou dy't David de lêste tiid forsoarge hie. Hja tocht dat der neat op tsjin wie: Abisach hie David wol forsoarge, mar syn frou hie hja noait west, dat hwerom soe se net trouwe kinne mei in oare man. En Adonia, dy't hast al kening west hie, mocht wol hwat forgoeding hawwe.

Kening Salomo naem it lykwols hiel oars op. ‘Ik haw him goed warskôge’, sei er bitter, ‘mar nou bigjint er dochs wer. It giet him net om Abisach sels, mar hy wol in frou hawwe út it keningshûs, om letter dochs wer in set to dwaen op 'e troan. It folk wit der neat fan, dat Abisach allinne mar forpleechster wie en net de frou fan 'e kening. Adonia hat de dea fortsjinne en Joab en Abjathar, dy't him holpen hawwe en dy't hjir miskien ek wer mei achter sitte, sille har straf ek net ûntgean.’

Doe joech de kening bistel oan Benaja, de kommandant fan 'e liifwacht en dy teach út en deade earst Adonia en doe Joab; Abjathar allinne rêdde it libben der ôf, mar hy waerd forballe út Jeruzalem en mocht gjin preester mear wêze. To-nei soe Sadok allinne de tsjinst waernimme by it hillichdom en kaem der in ein oan it preesterskip fan Eli's hûs. Sa gyng it Godswurd yn forfolling, dat ienris sprutsen wie oer de âlde Eli.

En sa kaem it wurd ek nei, dat David syn soan Salomo oplein hie: Joab wie stoarn en syn âlde holle wie bluodrich yn it grêf keard. Dat Adonia ek deade wie, de fjirde soan fan David, dy't foar syn tiid stoar, dat hie de âlde kening net bigeard.

Trije jier letter foel ek de âlde Simeï ûnder it swurd fan Benaja. Salomo hie him oplein, dat er to Jeruzalem bliuwe moast;

[p. 314]

doe't er op in kear dochs de stêd útgyng en letter wer weromkaem, liet de kening him helje en spriek er it dea-fonnis oer him út.

Nei de dea fan Adonia en Joab wie der gjin-ien mear dy't de hân tsjin Salomo opheevje doarst; hy waerd sterk en machtich en wie yn eare by Israël en by de oare folken. De Farao fan Egypte joech him syn dochter ta frou...