De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

[p. 301]

Ahitofel

Doe't husai, de freon fan David, by de poarte fan Jeruzalem kaem, triek de nije kening mei syn mannen krekt de stêd yn. Hy gyng him daliks yn 'e mjitte en noch ear't er oan him ta wie, rôp er al: ‘Lang libje de kening! Lang libje de kening!’ Hy bidoelde der David mei, mar dat koe Absalom net witte. En doch die it de kening nij dat ek Husai by him kaem. Fan Ahia koe men it forwachtsje, dy hie reden om David gram to wêzen, mar Husai wie altyd syn trouste freon. En forheard frege er: ‘Is dit dyn trou oan dyn freon David? Hwerom bistû net mei him de stêd út tein?’

Husai hoegde him net op in antwurd to bitinken. ‘Ik hâld it mei dy kening, dy't de Heare útkard hat en al dit folk en hiele Israël. En bûtendat: as men de heit tsjinne hat, leit it dan net yn 'e reden, dat men letter de soan folget?’ Absalom glimke freonlik. Men koe hearre dat Husai in wiis man wie. En dat sok in riedshear David yn 'e steek liet om him, de nije foarst, to folgjen, dat sei dochs wol hwat! Strak, as er ried hâldde mei syn tsjinners, soe er ek Husai freegje!

En greatsk ried er fierder troch de strjitten fan it âlde Jeruzalem en it kaem him yn it sin, hoe't er hjir twa jierren fêst sitten hie yn syn eigen hûs. It wie nou al oars en hy soe de skea ynhelje! As er earst mar fêst op 'e troan siet en syn heit der net mear wie. En noch rjochter stie er op 'e keningswein en noch genediger groete er it jubeljend folk.

Dyselde oerdeis hâldde er rie mei syn tsjinners en de hege offisieren. Ek Husai moast komme. It hert sloech him fûl, doe't er de wide keningsseal yn gyng: der hong sa folle fan ôf hwat er sizze soe, in inkeld ûnforsichtich wurd koe him it libben kostje. En dêrmei forgeat er alles om him hinne, hwant Absalom lei him út hwat hja bipraet hiene en hwat Ahia him oanret hie. De wize riedshear woe noch dyselde jouns op mars en David yn it tintekamp oerfalle; as er tolve tûzen man meikrige, dan wie er wis fan 'e oerwinning en dan soe er David mei eigen hân deadzje. Dat wie it plan fan Ahia en it like him en de oaren tige goed ta. Mar nou't Husai der wie, woene se him dochs ek hearre en as er it net mei Ahia iens wie, dan sei er it mar. In telmannich siet Husai stil, de hannen yn 'e skurte fan syn wide mantel. In bern koe bigripe dat David forlern wie, as dizze nachtmars trochgyng; sels Joab en syn helten koene neat bigjinne as yn 'e nacht sa'n leger oer har hinne foel. En as David foel, dan hie de striid gjin sin mear, dan wie Absalom, de âldste prins, dochs de wettige kening. Mar it mòcht net trochgean; hy moast der hwat op fine, dat it útsteld waerd. Earst moasten David en syn mannen yn in stêd wêze, of oars yn in sterke stelling en dan soene der dochs ek noch wol Israëliten wêze, dy't it mei David hâldden, yn pleats fan mei dizze rebel, dy't de hân opheve tsjin de salvling des Heare! Hy seach op en bigoun to praten en it wie as waerden de wurden him ynjown. ‘De rie, dy't Ahia jown hat, is dizze iene kear net goed. Elkenien yn Israël wit, dat er in wiis man is, mar dizze reis hat er to min om 'e kening en to folle om himsels tocht. Ik kin it my yntinke, dat er sels David forslaen wol: it bloed fan de kening foar it bloed fan Uria - mar dat nimt net wei, dat Absalom de eare takomt fan 'e oerwinning! En dan: ik leau net dat it fannacht sa maklik gean soe. Ik nim net oan dat David yn it iepen fjild fornachtet; syn froulju en bern miskien, mar hysels sit earne yn in rotskleau, klear om in útfal to dwaen as wy him binei komme. En hoe soe it gean as der by sa'n oanfal fan ús mannen foelen? It nijs soe troch it leger gean: de foarhoede fan Absalom's mannen is tobek slein en de moed soe ús ûntsinke. Hwant Joab en syn mannen en dy wylde Filistinen fan Ittai, dy fjochtsje as in bear dy't de jongen ûntset binne... Né, it wol my foarkomme dat de kening tiid dwaen moat, in wike, of miskien noch langer en boaden omstjûre troch hiele Israël, fan Dan oan't Berseba ta, en rop it folk op ta de greate striid. En as wy dan in great leger hawwe - hûndert tweintich tûzen ynpleats fan tolve tûzen - dan sille jo, o kening, foar ús úttsjen en wy sille folgje, moedich en yn great bitrouwen, hwant hwa soe bang wêze, as sok in kening foargiet? En lit David dan yn in sterke stelling wêze, it hindert ús neat: wy sille oer him hinne falle as yn 'e neinacht de dauwe oer it krûd en al syn mannen sille omkomme. Ja, sels as er yn in stêd wêze

[p. 302]

mocht mei muorren en poarten, it soe him neat jaen, hwant hiel it folk soe komme en touwen tôgje nei dy stêd en wy sille har yn 'e beek slepe, dat der gjin stientsje mear to bikennen is.’

It wie stil yn 'e keningsseal; Husai fielde dat syn wurden ynslein wiene. In man as Absalom tocht allinne oan syn eigen eare en hy seach him sels al oan it haed fan sok in machtich leger. En dêr wiene offisieren by, dy't it neat net slim founen dat de slach tsjin Joab en syn mannen noch hwat opsteld waerd. Mar soene se it goede plan fan Ahia dêrom falle litte en neffens syn rie dwaen? O God, tocht er, slaen him mei blinens, dat er myn wurden docht. En dêrmei hearde er Absalom sizzen: ‘Ik haw myn bislút nommen: wy sille it plan fan Husai dwaen.’ It skimere him foar de eagen en syn hert bounze fûl. God wie dochs noch mei David. Nou koe alles noch goed komme.

Mar Husai, de Arkyt, wie in forsichtich man. Men koe it noait witte, hwat Absalom letter noch wer die: it soe it bêste wêze dat er David dochs foar de nacht noch warskôge. Hy stjûrde daliks nei de gearsit de boade nei de preesters, dy moasten dan mar sjen dat it fierder kaem.

Sadok en Abjathar wisten der wol rie op, sels al hâldden de soldaten fan Absalom de wacht by alle poarten. Har beide soannen sieten de hiele dei lâns by de boarne, in eintsje bûten de poarte en wachten dêr op birjocht. Fansels koene hja der gjin man op út stjûre, dy soe wis keard wurde, mar in faem mei in wetterkrûk op 'e holle dat koe bêst. Dy faem hie al earder de reis nei de boarne makke, dy deis, mar dit wie in wichtige tiding en hja moast it weagje. It slagge har ek dizze kear om Jonathan en Achimaäz birjocht ta to krijen, mar in jonge hie it sjoen en brocht it de kening oan. Hja wiene midden yn it doarp Bahurim, doe't hja fornamen dat der soldaten achter har oankamen. It wie net to weagjen om fierder to gean; op 'e lange, ienlike wei koene se dy hurdrinders net foarbliuwe. Fluch setten se de stap deryn en rounen ûnder in poarte troch. Op it romme binneplein, njonken in saed, troffen se in frou. Hja wie gau biret, dy boerinne fan Bahurim. Hwat koe it har skele fan hokker partij dy beide knapen wiene en oft Absalom it goedfoun of net? Twa fikse jongfeinten wiene yn gefaer, dat hwat koe in frou oars dwaen as helpe? ‘Hjiryn’, wonk se en wiisde nei de saed. Doe lei se der handich in deksel oer en struide dêr nôt op. Hja wie noch mar krekt wer goed en wol klear, doe kamen de soldaten it plein al op. Der wie neat to sjen: oars net as in boerehiem tusken hege muorren en hwat nôtkerlen op in donker kleed. Dy twa jongemannen, sei de boerinne, ja dy hie se sjoen, dy wiene yn alle haest oer de beek set... De soldaten leauden it en gyngen har wegen en sa kaem it dat Jonathan en Achimaäz dy lette joun noch by de Jordaen kamen en David fortelden hwat Ahia woe. De nachts noch trieken David en alle oaren oer de rivier. Dy moarns hie David bidden oft God de wize rie fan Ahia to skande meitsje woe: nou wist er, dat de Heare syn gebet forheard hie.

De âlde riedshear bigriep it ek, dat syn plannen mislearre wiene. Nou't Absalom net daliks trochpakte, mar wachte op it folk, hie er de slach yn it foar forlern: noait koe sa'n leger fan boeren it winne fan Joab syn bitûfte striders.

It koe him ek neat skele. Oft Absalom kening bleau of dat er foel yn 'e slach, it wie him itselde. Mar dat David, de moardner fan Uria, it nou dochs noch winne soe, dat wie minder. Hy hie altyd tocht dat de Heare de God fan it rjocht wie en dat Er de kweadwaners útdylge, mar nou wist er better. Sa'n God woe er net tsjinje: in God dy't de lytse man strafte as er kwea die en dy't de keningen de hân boppe de holle hâldde! En yn it lân fan sa'n God woe hy net langer libje.

De oare moarns bitiid seale er de ezel en ried it Suden yn, nei syn eigen stêd. Noch mar in deimannich wie it lyn, doe wie er it paed ek riden, de haet yn it hert mar mei greate, fiere plannen. Nou ried er hjir ûnder in hege blauwe loft, in âld en bitter man. It offer dat hja as famylje meiïnoar brocht hiene, de deis ear't er nei Hebron teach, hie net holpen. God seach syn offers net oan; dy rûkte leaver de rook fan keningsoffers. Hy naem ôfskie fan 'e famylje en bistelde hwat der nei syn dea barre moast. Doe dwaelde er it fjild yn, allinne en forhong himsels. Letter founen se him en droegen it lyk nei de stêd en bigroeven him yn syn heite hûs.

[p. 303]

Sa stoar Ahia, de riedshear fan David, de wiiste man yn hiele Israël. Mar it folk, dat alle wysheit net nei-komme kin, mar dat de dingen soms tige krekt oanfielt, neamde him net mear Ahia, mar Ahitofel; net mear de ‘Broer-fan-God’, mar ‘de Broer-fan-'e-Dwaesheit’. Hwant hy wie stoarn om't er in wrok hie op David, en omdat er it net goed krije koe, dat God de Heare de sûnder forjowt en syn bern wer yn genede oannimt, ek as hja falle yn folle kwea. Wol hie David skuld oan de dea fan syn eardere tsjinner, mar Ahia hie net gelyk doe't er dy deis de strûp om 'e hals die en yn 'e djipte sprong. Bloed foar bloed - dat woe de wize riedshear; hy gyng yn 'e donkere dea, om't er net fan genede witte woe!