De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

Flecht út Jeruzalem

Absalom wie al op mars nei de haedstêd doe't David it birjocht fan 'e opstân krige. ‘Hiele Israël’, seine de boaden, ‘is jo ûntrou wurden en rint efter Absalom oan.’ De kening bigriep daliks, dat it der net sa bêst foar stie en dat Absalom alles op alles sette soe om him yn hannen to krijen. As er mei syn lytse legermacht yn Jeruzalem bleau, soe er ynsletten wurde en soe Absalom de iene of oare kear de stêd ynnimme en wé Jeruzalem, as dat barde! Dat der siet oars neat op: hy moast de stêd opjaen en oer de Jordaen flechtsje, dêr't de minsken him trou wiene; de haedstêd fan it ryk, de stêd dêr't de Heare wenne boppe de gouden ark, mocht net ûntwijd wurde troch striid

[p. 298]

fan heit en soan. Hwant dat wie noch it alderslimste, foun David, dat syn eigen soan him dit oandie en him nei it libben tinge.

Sa gau as hja alles klear krije koene foar de úttocht, trieken se de poarte út en de berch del nei de Kidron-delling, de liifwacht, Joab en syn broer Abisaï, in binde fan 600 Filistinen ûnder kommando fan in man, dy't Ittai hiet en noch hwat amtners fan 'e kening. By it lêste hûs fan 'e stêd bleau David stean en liet de hiele kolonne foarby marsjeare. It die him goed dat al syn âlde freonen nou wer mei him gyngen, dat hja him net forlieten yn dizze bittere need, dat hja ek nou wer har libben foar him oer hiene. Hiele Juda mocht dan hast ûntrou wêze, de stêd Jeruzalem hâldde it mei David. Dêr marsjearde de liifwacht hinne, hurde rouwe keardels allegearre, mar dy't him hûndert kear it libben rêdden hiene yn 'e wylde slach; dêr wiene syn âlde maten, dy't mei him swalke hiene troch de steppen fan it Súderlân en dy't foar him troch it fjûr giene; dêr wie Joab en syn broer, de grime Abisaï. Né, mei sokke mannen yn syn leger wie alles noch net forlern.

En dêr wie Ittai mei syn Filistinen! David wonk him en sei: ‘Hwerom soestû mei ús gean op dizze drôve tocht? Dû bist in bûtenlanner en noch mar krekt yn myn tsjinst, dat ik jow dy frij en gean werom nei dyn eigen lân.’ Ittai krige in kleur. Doe stiek er de hân omheech en sei: ‘Sa wier as de Heare libbet en myn hear de kening libbet, dér't mynhear de kening wêze sil, itsij ta de dea, itsij ta it libben, dêr sil ik ek wêze!’ David waerd der stil fan. Hoe wie it mûglik dat in Filistyn sa trou wie, wylst syn eigen soan de hân tsjin him opheve? Mar dit wie it wurd dat de profeet Nathan sprutsen hie: ‘Ik sil kwea oer dy bringe út dyn eigen hûs’. En hy hie sa folle fan Absalom hâlden...

Doe't er fierder gyng, de berch del en troch de Kidron-delling, seach er de mannen fan Jeruzalem stean oan 'e kant fan 'e wei. Hja woene har kening noch ien kear sjen en skriemden bitter, doe't hja him gean seagen. Tusken it folk, oan 'e kant fan 'e wei, stiene Abjathar en Sadok, de preesters, mei de arke des Heare. Hja hiene de hillige arke delset en brochten offers op in alter njonken it paed. Doe't David by har kaem, makken se alles klear om wer fierder to gean. Mar de kening stjûrde har werom. Jeruzalem wie de stêd-fan-God en dat moast it bliuwe, sels al sloech Absalom der foar in tiid syn tinten op. Hy flechte, de wettige kening, mar God soe him ienris wer werom bringe. En al gyngen se dan net mei op mars, de beide preesters, hja koene him dochs wol helpe: as hja alles neigyngen hwat Absalom die en it oan David to witten diene, dan koe er him dêr nei sette. Beide hiene se in fikse soan, Abjathar en Sadok, dy koene faeks de birjochten oerbringe. Fansels diene de preesters hwat David har oplei, mar binammen Abjathar foel it tige swier: hy hie sa lang mei David swalke, de jierren dat Saul har efterneijage; hy koe him hast net yntinke dat nou syn plak net by de kening wie. Mar as David it sei, dan gyng er werom en God soe him hoedzje, ek al kaem Absalom mei syn binden.

En fierder triek de kening, de Oliveberch op. De sandalen hie er útdien en om 'e holle droech er in swarte rou-doek. Hy wie noch net boppe op 'e berch doe't in boade op him ta-kaem en sei: ‘O kening, jins riedshear Ahia is by Absalom en tsjocht tsjin jo op.’ David heve wanhopich de hannen omheech. Dus ek Ahia wie mei yn it komplot, Ahia, dy't him sa lange jierren bystien hie. Mar ek dit koe er bigripe; ek dit wie in straf foar syn sûnde mei Uria. Mar it wie wol in ramp, hwant yn hiele Israël wie der gjin man, sa wiis as Ahia. ‘O Heare’, smeke er, ‘meitsje dochs Ahia's rie to skande, dat Absalom net nei him heart.’

Hy hie it noch mar amper sein, of dêr kaem in twadde riedshear oan: Husai, de Arkiet en it wie him, as hie God dêrmei syn gebet forheard. Husai wie gjin man om mei op mars en yn 'e oarloch koe er him net helpe, mar hy wie krekt geskikt om de rie fan Ahia to neate to dwaen en om Absalom to forlieden ta forkearde dingen. It hie Husai syn doel oars al west om mei, hwant hy hie al ierde op 'e holle struid en de mantel skuord. Mar David sei: ‘Gean werom Husai en jow dy by Absalom en bied him dyn tsjinsten oan. As er dy oannimt, doch dan al dyn bêst om de wize rie fan Ahia to skande to meitsjen en sjoch it

[p. 299]

...smieten de mânlju it ark der hinne en gaspen it swurd om

[p. 300]

sa fier to krijen dat Absalom domme dingen docht. En mocht it nedich wêze datstû my de boade dochst: sjoch, Sadok en Abjathar binne ek yn 'e stêd en dy witte de wegen wol om my birjocht ta to krijen’. Husai harke frjemd op. It wie net maklik, hwat David him opdroech en ien ûnforsichtich wurd koe him it libben kostje. Oan 'e oare kant lake him dy mars oer minne wegen ek net oan en bang wie er net. ‘Ik gean al’, sei er, en dêrmei draeide er him om en sette de stap nei de stêd ta. Hy seach net wer om: as hie er foargoed mei David ôfdien, sa stoep er dêr hinne. Doe't er de poarte fan Jeruzalem yngyng, droech er al wer in nije mantel en hie er de ierde út syn grize lokken kjimd...

Wylst Husai, de wize riedshear, op wei wie nei Absalom, hie kening David wer in oare moeting: Siba, de tsjinstfeint fan Méfiboseth, brocht him ezels, biladen mei brea en koeken, in mannich fruchten en in sek fol wyn. De kening koe it skoan brûke ûnderweis, mar hy frege binijd: ‘Hwer is de soan fan Jonathan, dyn hear? Hy hâldt it dochs fêst net mei Absalom?’

Siba sette in earnstich gesicht: ‘It is noch slimmer’, sei er doe, ‘myn hear Méfiboseth wol bisykje om sels kening to wurden.’ It die David sear, dat er soks hearre moast: hy hie Méfiboseth sa goed bihannele en nou die er sa. It foel him al ôf en tsjin Siba sei er: ‘Ik wol neat mear mei dyn hear to meitsjen hawwe en al hwat er hat: lân en fé en slaven, skink ik dy’.

De feint Siba wie tige bliid; dit wie helte mear as er hope hie. Hy liet him foar David oer de groun falle en bitanke him tige; doe riisde er oerein en gyng syn wegen. Hwat er de kening forteld hie oer Méfiboseth, wie neat fan oan. Hoe soe it folk fan Israël ek ta har kening kieze in man dy't kreupel wie en him net rêdde koe? As David goed neitocht hie, dan hie er fan tinken wol ha kinnen, dat Siba de wierheit net sei, mar hjoed hie de kening oars to folle oan 'e holle. En Siba, de ûntrouwe tsjinstfeint, gyng mei haesten werom, om syn heare have yn bisit to nimmen.

Doe't David syn mannen troch it doarp Bahurim tein wiene, kamen se in holle wei lâns, mei hege, steile heuvels oan beide kanten. Boppe har, oer de heuvelrêch, roun in man allinne en seach op har del. Yn it earstoan sloegen se him gjin acht, mar ynienen, doe't er flak njonken de kening wie, bigoun er lûd to roppen en mei de earmen to slaen, net oars as smiet er mei stiennen. ‘Gean wei, gean wei, dû bloedforjitter, dû dogeneat! De Heare hat al it bloed fan Sauls hûs, datstû forgetten hast, op dyn holle delkomme litten; en de Heare hat it keninkryk jown yn 'e hân fan dyn soan en nou moatstû flechtsje...’ De mannen fan David bisauden har. Nou't hja goed seagen, koene se him wol; it wie Simeï, de soan fan Gera, út it hûs fan Saul en hy wie noch altyd forgrime oer de dea fan syn sibben dy't ophongen wiene troch de Gibeoniten. It wie David syn skuld net, doe, mar Simeï seach him der op oan. Al lûder bigoun er to roppen, al forheftiger slingere er syn forflokkingen.

Abisaï, de broer fan Joab, kaem op David ta. Hy hie it bleate swurd yn 'e fûst en wiisde omheech. ‘Sil dy deade houn myn hear de kening noch langer flokke? Lit my hinnegean en him de kop ôfslaen!’

Mar David woe it net lije. It wie wier, dat dy Benjaminyt de dea fortsjinne hie, mar hjoed koe er der net ta komme om him to deadzjen. Hjoed moast er oan ien wei oan syn eigen sûnden tinke en hoe soe er dan in oar straffe? ‘Né’, sei er strang, ‘jim hoege hjoed net foar my to striden. As myn bloed-eigen soan tsjin my opstiet en myn siele siket, soe dy Benjaminyt my dan net haetsje? Lit him flokke: miskien dat God barmhertich is en forjild my it goede foar syn flok fan hjoed-de-dei.’

Abisaï praette net mear tsjin. As David dan net wizer wie, dan moast er it sels mar witte! Mar it soe him noch in kear komme to spiten, dat leaude er fêst. En noch in hiel ein, wylst dêrûnder de kolonne fierder triek, roun Simeï mei har op en smiet mei stiennen en jage moude op en flokte kening David. De soldaten fan David skammen har, mar swijden, om't de kening it sa ha woe. Doe't Simeï lang-om-let syn nocht krige en syn wegen gyng, fielden se har forromme.

Nei in mars fan ûren en ûren, kamen se yn 'e Jordaendelling en setten de tinten op foar de nacht.