De Hillige Histoarje. It Alde Testamint (Deel 1)

De arke fan Israëls God

Sa stie dan de arke fan god to Asdod yn 'e timpel: in smelle gouden kiste foar it machtich Dagonsbyld. Noch noait hiene de preesters sa greatsk west as dy middeis doe't de arke brocht waerd en noait hiene se der sa folle reden ta hawn. Wol sterk moast Dagon wêze, dat dy machtige God fan Israël foar him bilies jaen moast...

De oare moarns ier en bitiid wiene de preesters al wer yn it godshûs; hja forwachten gâns folk dizze dei en de romte fan offers. Mar it sette net bêst yn: oer de flier, flak foar de arke, lei it byld fan Dagon foaroer yn it stof en oars wie der yn hiel de wide timpel gjin ding fan it plak. In ûngelok koe it net wêze. Wie dy god fan 'e Hébréërs dan dochs noch sterker as hja tochten? Út 'er haest setten se Dagon wer oerein en op syn fuotstik; dit mocht gjin ien witte.

Mar doe't hja de deis dêroan wer yn 'e timpel kamen, lei har god wer plat oer de groun en dizze kear koene se it net stilhâlde: it byld wie brutsen en de holle en beide hannen leine op 'e drompel.

De preesters bisauden har. Dit wie net bêst! En dit koe noait forholpen wurde ear't de earste minsken kamen. Dy hiele dei stie der in wachter by de drompel om op to passen dat der net ien op trape; it soe gjin foech jaen dat minsken de fuotten setten, dêr't Dagon syn hillige holle lein hie. En sûnt is dat to Asdod in fêste regel wurden dat elk dy't út en yn gyng oer de drompel hinne stapte.

It byld fan Dagon wie al gauw wer makke en nei dy twa kearen foel it net wer. De preesters doarsten de holle wer op to stekken en sprieken wer fan Dagon's macht. Hy wie dochs sterker as de god fan de Hébréërs. Mar om dy tiid briek der ûnforwachts in sykte út yn Asdod en yn 'e doarpen dy't der by hearden; de minsken krigen swolmen oan har, dy't etteren en tige pynlik wiene en al gau stoaren de earsten. It slimste wie noch dat it oanhong: de iene stiek de oare oan en sa roun it fierder fan hûs nei hûs, fan strjitte nei strjitte, fan it iene doarp nei it oare. It kaem sa fier dat de strjitten útstoarn liken en op 'e lannen om Asdod hinne lei it wurk suver stil. En as wie dy iene ramp noch net slimmernôch: doe briek der ek noch in mûzepleach út op it fjild. Noch noait hiene op 'e fjilden de mûzen sa machtich west en neat dat hja der oan diene holp. It like wol dat Dagon, dy't de god wie fan it nôt en dy't de fruchten út 'e ierde sprute liet, dit leger fan mûzen net oer koe.

De minsken fan Asdod twivelen der net oan of dizze beide pleagen kamen fan 'e Heare. Hy sloech har mei dy etterjende swolmen en hy stjûrde syn mûzen yn har kostlik nôt. It kaem allegearre fan dy arke dy't to pronk stie yn 'e timpel. En alle offers dy't de preesters opdroegen holpen neat; gjin dokter noch biswarder koe útkomst bringe; de pleagen waerden earder minder oan. It wie spitich dat it sa roun; hja hiene sa greatsk op dy arke west en der wie sa bloedich foar fochten, mar nou moast er fuort. Hja rôpen de fiif keningen gear yn 'e stêd en dy waerden to riede dat de arke net to Asdod bliuwe koe. It wie net earlik dat ien stêd allinne it lêst der fan ha soe: de arke moast nei Gath.

Dat op in goede dei teagen de mannen fan Asdod de poarte út en droegen de gouden kiste plechtich nei Gath. Hja wiene tige bliid dat hja him kwyt wiene, mar hy wie noch mar krekt to Gath of dêr brieken ek de pleagen út: de mûzen to-frieten de fruchten op it lân en de minsken yn 'e stêd wiene forlegen fan 'e swolmen.

De âldsten fan Gath hiene de arke mar leafst daliks fierder stjûrd, mar dat koe fansels sa mar net. It wie in wettich bislút fan 'e fiif foarsten dat hja him nou ha moasten en hja hâldden moedich fol. Mar doe't de pleagen al slimmer oan waerden en der al mear minsken stoaren, rôpen hja ek de foarsten op. De fiif keningen praetten wiid en breed en nei lang birie ornearren se, dat de arke dan mar nei Ekron moast. Dêr soene se der wis net bliid mei wêze, mar it wie net mear as billik: Asdod en Gath hiene der al genôch fan hawn.

De arke wie noch hast net binnen de poarte

[p. 220]

fan Ekron doe't ek dêr de pleagen bigounen. It waerd noch slimmer as yn 'e oare stêdden, forskate minsken stoaren en dy't it libben hâldden wiene forlegen fan 'e swolmen en jammeren it út fan pine. De âldsten fan Ekron wachten net lang en wer moasten de keningen gearkomme en in bislút nimme. De mannen fan Ekron praetten der net om hinne. ‘Hja hawwe de arke fan Israëls God by ús brocht om ús folk to deadzjen’, seine se bitter. ‘Stjûr dat ûnheilsding dochs fuort, hwant ús hiele lân giet der oan. Moatte Askelon en Gaza earst ek noch slein wurde, ear't jim it leauwe wolle? Hwant syn hân leit swier oer ús en oer ús god Dagon.’

De foarsten koene der net tsjin ynlizze; hoe spitich it ek wie, de arke moast wer nei Israël en hja fregen de preesters en de wiersizzers hwat de bêste manear wie om him werom to bringen. Dy hoegden har net lang to birieden en kamen mei in tige forstannich plan. ‘Ien fan beiden’, seine se, ‘de god fan Israël hat ús dit oandien en dan moat Er syn arke wer ha, of it binne gewoane rampen en dan soe it gjin sin ha en jow de arke oer. Wy tinke foar it neiste dat dy god ús dizze pleagen stjûrd hat, mar it bêste is en lit himsels útwizing dwaen. Dat set dy arke op in nije wein en span der twa kij foar dy't net lang lyn kealle ha en slút de keallen op yn 'e stâl; as dy bisten dan by har keallen weigean, de kant op nei Israël, dan is it dúdlik dat de Heare ús slein hat en dat Er syn arke wer ha wol. Mar mochten de kij net rinne wolle en by har keallen bliuwe, dan hat syn hân ús net rekke en sille de pleagen fansels wer oer gean. Mar tink der om, dat jim de arke net sa mar op 'e wein sette, mar doch der in skuld-offer by, oars soe syn grime op 'e nij gleon oer ús wurde. Meitsje fiif gouden mûzen en fiif gouden swolmen, neffens it tal fan ús stêdden en set dy yn in kistke njonken de arke; slach dan de kij yn en lit se frij har wegen gean. Hwant it soe gjin sin hawwe en gean noch langer tsjin dy god yn en bihurdzje jimme hert lyk as destiids de Farao dien hat. En dy moast likegoed bilies jaen, doe't de pleagen swier waerden.’

De fiif keningen harken nei de wize rie fan 'e preesters en makken alles ré. Op in moaije dei yn 'e foarsimmer stie in nije wein by de poarte fan Ekron klear op 'e wei nei Beth-Semes, de earste stêd oer de grins fan Israël. Twa kij stiene der foar en by har, op hege, knoflige poaten, stiene har keallen. Op 'e wein stie de arke ûnder de swiere kleden en dêrnjonken it kistke mei it gouden soenoffer en achter de ark, ré ta de reis, stiene de foarsten sels. Hja joegen de wink en twa tsjinners pakten de keallen en sleepten se fuort. De Filistinen wachten en rutsen de halzen. Hoe soe it nou gean?

De beide kij skodden de koppen ûnder it houten jûk en baltten om har keallen. En doe ynienen, as waerden se stjûrd, rounen se de wei op, de kant út nei Beth-Semes en hâldden, al baltende, de hearre-wei. Achter de wein, earbiedich en swijend, rounen de fiif keningen. Noait hiene se sa goed witten, de foarsten fan Filistéa, dat de Heare in great God is, as dy deis, by dy lange mars yn 'e gleone sinne oer de moudige wei. En God de Heare, dy't alles sjocht, hie Syn hege wille oan dizze frjemde optocht: twa nijmelke kij, in nije wein, it gouden offer, syn hillige arke en ta bislút fiif keningen...

Dy deis wiene alle mânlju fan Beth-Semes oan it sichtsjen yn 'e delling. Doe't hja efkes skoften om it swit út 'e eagen to feijen, seagen se op 'e wei dy frjemde stoet: in wein mei twa kij der foar en gjin fuorman en in ein der achter fiif mânlju yn keningspronk. Binijd seagen se der nei. Doe rôp ien: ‘De arke; de arke komt werom út it lân fan 'e Filistinenl Us God komt thús út it lân fan 'e fijân’. Hja smieten de sichten der hinne en gyngen de arke to-mjitte. De beide kij draeiden fan 'e wei ôf it lân fan Jozua op, in boer dy't to Beth-Semes wenne, en by in greate stien bleauwen se stean. Der wennen to Beth-Semes Leviten en dy kamen der by en tilden de arke fan 'e wein en setten him op 'e platte stien. Doe kleauwen se it hout fan 'e nije wein en offeren de beide kij de Heare ta in tank-offer. De keningen fan 'e Filistinen gyngen werom nei har lân; hja hiene har plicht dien en har hege gast oer de grinzen brocht, sa't it foarsten foeget.

Dy hiele dei wie it feest yn 'e delling fan Beth-Semes. De iene nei de oare brocht syn offer oan en ta de joun út rikken de alters. Mar doe't hja iten en dronken hiene, de mannen fan 'e stêd, waerden se oer-

[p. 221]

dwealsk en forgeaten Gods wet en dryst kamen se op de ark ta en seagen der yn. Doe briek der in pleach út en noch dyselde jouns stoaren der sawntich man. Sa waerd de blide dei dat des Heare ark wer yn Israël kaem, in dei fan bittere rou.

It folk fan Beth-Semes doarst de ark net langer to hâlden en ynpleats is er nei Kirjath-Jearim brocht yn it hûs fan Abinadab, dêr't er lange jierren stien hat.