De Hillige Histoarje. Diel 2. It Nije Testamint

Kening Agrippa
294

Net lang nei dizze earste rjochtssitting to Caesaréa krige de procurator heech bisyk: kening Agrippa en syn suster Berenice kamen by him en waerden mei gâns earbitoan ûntfongen. Marcus Julius Agrippa wie in soan fan Herodes Agrippa, dy't de apostel Jakobus ombrocht hie; by syn heite dea wie de jonge keningssoan noch mar sawtjin jier en koe er dus net opfolgje; ynpleats wie er letter kening wurden fan in rykje, earne by de Libanon en noch wer letter fan in greater gebiet, dêr't ek in diel fan Galiléa by hearde.

Lyk as destiids syn heit, wie ek Agrippa bikend mei de Joadske wet en die er him yn it iepenbier foar as in echte Joad; as it der op oan kaem fielde er lykwols neat foar syn eigen folk en tocht er allinne om syn eigen eare en gloarje; yn syn hert wie er in heiden en hy woe alles wol dwaen foar de gunst fan 'e keizer. Dat die ek, dat er der sa gau by wie om Festus to bigroetsjen: it koe noait kwea om goede freonen to wêzen mei in man, dy't konneksjes yn Rome hie. Hy skamme him net om syn suster, dêr't er mei libbe as wie it syn frou, mei to nimmen nei it paleis fan 'e procurator.

Lyk as har suster Drusilla, de frou fan Felix, hie ek dizze dochter fan Herodes Agrippa al hiel hwat bilibbe: hja hie earst forloofd west mei in Joad út Alexandrië, doe wie se troud mei har eigen omke, - hwat strang forbean wie by de Joadske wet! - en dêrnei wie se meast mei har broer op en ût. Fansels spriek hiele Juda der skande fan en foar de skyn naem se doe in oare man, al wie se dan noch faek mei har broer op stap. Dyselde Berenice, dy't nearne net om joech, koe har lykwols ek foardwaen as in fromme Joadin; hja kaem wol yn 'e timpel en op in kear hie se sels in skoftsje Nazireër west.

It foldie de hege gasten mar skoan to Caesaréa en hja bleauwen der noch al hwat. Doe't Felix fornaem, dat Agrippa op 'e hichte wie fan de Joadske wetten, kaem er op it idé om him rie to freegjen oangeande Paulus. It wie fêst, dat de apostel nei Rome gean soe, dat koe net mear oars, mar as er him stjûrde, soe er ek in rapport oerlizze moatte dêr't yn stie, hwat de oanklacht wie en al woe er noch sa graech, hy wist net hwat er dêrfan skriuwe moast. Agrippa hie forstân fan dy dingen, faeks dat dy helpe koe.

Hy lei de kening de hiele saek út, foarsafier't er dy wist út 'e stikken en út ûnderfining en Agrippa harke mei greate niget. Hy koe it him sa skoan yntinke, de reis fan Felix nei Jeruzalem, de twingende Sanhedristen, dy frjemde rjochtssitting to Caesaréa en, ta bislút, it birop op 'e keizer. Miskien hie Paulus noch gelyk: dy fromme mannen wiene ta alles yn steat; as er sels foar de kar stie, hie er keizer Nero ek leaver as it Sanhedrin. Mar dat de procurator der mei oan wie, hwat er skriuwe moast, dat koe er him ek foarstelle. Foaral dat Paulus leaude oan in Messias, dy't stoarn wie oan it krús en oan in opstanning út 'e deaden, koe in Romein him ienfâldich net bigripe. It wie nammers ek ûnsinnich! En dochs, as Felix sa de gong fan it proses fortelde, dan wie dy Paulus ek wer gjin man, dy't him alles sa mar wysmeitsje liet. ‘As it kin’, sei er, ‘soe ik dy finzene graech ris sjen en hearre wolle.’ Felix, dy't neat leaver woe, sei it fuortynienen ta. ‘Moarn sil ik him foar jo bringe.’

* * *

It waerd in hiele plechtichheit, dy deis yn it praetorium to Caesaréa; net allinne de keninklike gasten wiene der by, mar ek de hege offisieren en de magistraten fan 'e stêd en Agrippa en Berenice wiene yn fol ornaet en sieten op 'e hege stuollen njonken Felix, as wiene se de keizer en keizerin yn eigen persoan. Dat it hie suver mear fan in feestlike gearsit, in ûnderdiel fan it feestprogramma ta gelegenheit fan it keninklik bisyk, as fan in gewoane rjochtspraek. Allinne de finzene Paulus, yn syn sútrige mantel en mei de boeijen om, foel út 'e toan yn dit fleurich formidden.

Hy hie al hiel hwat bilibbe op syn sindingsreizen, dizze apostel fan Jezus Kristus: hy hie sprutsen foar allerhanne slach folk, foar Joaden yn 'e stêdden fan Asia, foar proseliten yn 'e synagogen, foar slaven yn

[p. 302]

'e havenwyk fan Korinthe, foar de wiisgearen to Athene, mar noch noait to foaren hie er foar sok in gehoar it wurd fierd. Hjoed waerd it wurd fan 'e Heare Jezus wier, dat er tsjin syn discipelen sprutsen hie: ‘En jim sille foar keningen en steedhâlders stean en it sil jim dyselde ûre ynjown wurde hwat jim sizze sille....’ Hy mocht him forantwurdzje yn dizze rounte fan soldaten en magistraten, ien foar oar minsken dy't er oars noait ûnder syn gehoar krigen hie; hjoed wie er omtrint bliid, dat er finzen wie! In forantwurding soe it wurde, mar tagelyk ek in forkundiging fan it evangeelje oan dizze heidenen en oan dy kening, dy't in soan wie fan it âlde folk.

Hy seach hoe't Festus omheech kaem en hearde nei syn iepeningswurd. Hy spriek goed, dizze procurator, en hy stelde de saek skerp en suver. Dit wie gjin gewoane rjochtssaek: de finzene hie him op 'e keizer biroppen, dat in fonnis koe der hjoed net sprutsen wurde; it gyng der nou allinne mar om, dat er wissichheit hie, hwat er nei Rome skriuwe soe en hy wie tige bliid, dat kening Agrippa, in man dy't sa bysûnder op 'e hichte wie fan 'e Joadske saken, him helpe woe.

Marcus Julius Agrippa hie noch noait lêst hawn fan to folle biskiedenheit en nei dit wurd fan Festus naem er sûnder mear de lieding fan 'e gearkomste. Hy knikte nei Paulus, sahwat út 'e hichte en dochs goedmienend: ‘Jo hawwe frij om josels to forantwurdzjen.’ Mei blinkende eagen kaem de apostel nei foaren en wylst er de boeide hannen útstiek, sei er: ‘Ik achtsje mysels lokkich, o kening Agrippa, dat ik my hjoed-de-dei foar jo forantwurdzje sil, aldermeast om't ik wit, dat jo kundich binne yn alle striidfragen fan 'e Joadske wet. Dêrom forsykje ik jo, dat jo my lankmoedich oanhearre.’

En doe bigoun er to fortellen fan syn libben, fan 'e wûndere wegen dêr't God him yn laet hie, hy spriek oer syn jonge jierren, oer syn stúdzje yn Jeruzalem by de Farizeër Gamaliël en hoe't er sels ek in Farizeër wurden wie. Altyd hie er strang neffens de wet en de foarskriften fan 'e âlden libbe en nou stie er hjir foar it rjocht, om't er leaude, dat Kristus opstien wie. Mar wie it dan sa frjemd, dat er in opstanning fan 'e deaden leaude? Alle Farizeërs leauden it ek en dy waerden dochs net forfolge!

Hy wachte in telmannich en op in hiel oare toan, mei triljend lûd, gyng er fierder: ‘Ik miende yn dy tiid, dat ik tsjin 'e namme fan Jezus de Nazarener folle fijannige dingen dwaen moast en dat haw ik ek dien yn Jeruzalem; folle hilligen haw ik yn 'e finzenis brocht en as hja foar it rjocht stiene en it gyng om in dea-fonnis, dan stimde ik der foar. Yn al de synagogen to Jeruzalem haw ik har mishannele en har twongen God to lasterjen en sa fier gyng myn grime alle perken to bûten, dat ik har forfolge yn 'e stêdden bûten Juda.’

En doe bigoun er to fortellen hoe't er ta ynkear kommen wie op 'e wei nei Damaskus. It wie as seach er alles wer foar him: dat himelsk ljocht, syn reisgenoaten, de Heare sels, en as hearde er wer dat himelsk lûd, dat him by de namme rôp. Hy fortelde it breed, yn gloeijende kleuren en syn antlit blonk fan in ûnierdske freugde. ‘Dêrom, o kening Agrippa, haw ik dat himelsk gesicht net oerhearrich west, mar haw ik Joaden en heidenen oansein, dat hja har bikeare moatte ta God. Om dy dingen nou hawwe my de Joaden yn 'e timpel grepen en bisocht my to formoardzjen. Lykwols, ik krige help fan God en stean oant hjoed de dei en al mar forkundigje ik, hwat Mozes en de profeten sprutsen hawwe, to witten dat de Kristus lije moast en dat er, de earste út de opstanning fan 'e deaden, it ljocht forkundigje sil oan Gods folk en oan 'e heidenen.’

Hy wie al hast wer forgetten, dat er hjir stie om himsels to fordigenjen, hy wist net mear, dat er foar offisieren en magistraten stie, foar in kening en in procurator: hy seach mar allinne minsken mear, minsken dy't in siel to forliezen hiene en dy't er winne moast foar Jezus. O, hy hie noch lang alles net sein, hy woe har noch fortelle fan alle rykdom dy't der wie yn Jezus Kristus. Hy socht om wurden, om it lêste en djipste wurd, dêr't er alles mei winne soe....

En doe hearde er ynienen, lûd en forheftich, de stim fan Festus: ‘Mar dat is dwylsin Paulus! De greate geleardheit bringt jo ta razernij!’ De apostel skodholle. It muoide him, dat de procurator net mear harkje woe, dat er neat fan syn wurden bigriep, mar hy koe der ynkomme. Mar Agrippa, dat wie oars, dy wie fan syn eigen folk, dy moast him forstean kinne. ‘Dit is gjin dwylsin, heecheale Festus’, sei er hertstochtlik; ‘ik sprek wurden fan wierheit en soun forstân. Kening Agrippa wit fan dy dingen; ik bin der fan oertsjûge, dat neat der fan him ûnbikend is, hwant it is net yn in úthoeke bard. Leauwe jo, o kening Agrippa, de profeten? Ik wit dat jo se leauwe!’

Strak seach er nei de kening, syn to-boeide hannen hast smeekjend omheech. As er werklik de Skriften leaude, dan soe er him biwiizgje, dat alle profeten fan Jezus sprutsen hiene, dat hiel de Skrift fol fan him wie. Mar kening Agrippa tocht der net oer, om op Paulus syn fraech to antwurdzjen. Dy apostel yn boeijen moast net miene, dat er alles mar tsjin in kening sizze koe! Hy hie frij om himsels to forantwurdzjen, mar net om in oar mei ûnbiskieden fragen oan to kommen! En mei bitende spot sei er: ‘Wis, jo soene my sa mar mei in mannich wurden oerhelje wolle, om in Kristen to wurden.’

Paulus antwurde earnstich: ‘Ik soe God bidde wolle, dat, itsij dan mei mear of mei minder wurden, net jo allinne, mar ek alle oaren dy't my hjoed hearre, waer-

[p. 303]

den sa't ik bin, bihalve dan fansels dizze boeijen.’ Mar kening Agrippa hearde al net mear. Hy hie him dizze rjochtssitting hiel oars foarsteld: dy finzene soe har útlein hawwe, hwat dy Nazareners nou krekt leauden, hy hie de wierheit sizze mocht oer de mannen fan it Sanhedrin en ynpleats waerd er persoanlik! Heech en koel roun er de seal út en Festus en Berenice en alle oaren gyngen der mei him út. Hja wiene it der oer iens dat Paulus ûnskuldich wie. Kening Agrippa brocht ûnder wurden hwat hja allegearre tochten: ‘Dizze man koe frijlitten wurde, as er him net op 'e keizer biroppen hie!’ Festus knikte. De kening hie gelyk, mar der wie nou neat mear oan to dwaen; sa gau as der wer in transport misdiedigers nei Rome gyng, soe er Paulus mei stjûre. De saek hie nou langernôch yn 'e moune west!