De Hillige Histoarje. Diel 2. It Nije Testamint

‘Hwat forfolgestû my...?’
268

Yn 'e selde tiid dat Filippus it evangeelje forkundige yn 'e stêdden by de sé, makke de rjochter Saulus alles ré, om ‘de minsken fan dy wei’ ek bûten de grinzen fan Israël to forfolgjen. Der wie net ien yn it hiele Sanhedrin dy't de discipelen fan Jezus sa forfolge hie as hy, mar hwat joech it him dat Jeruzalem suvere wie fan dy Nazareners, as der op oare plakken aloan nije gemeenten kamen? Binammen út Damaskus kamen gjin bêste birjochten: der moast in greate gemeente wêze, dy't ek noch sahwat by de synagoge hearde, al foarmen se dan fansels wol in aparte groep, mei gâns ôfwikende mieningen. Yn elk gefal diene de bistjûren fan 'e synagogen der neat tsjin en seagen se net it deadlik gefaer foar folk en timpel. It waerd heech tiid, dat der hwat oan dien waerd! Hy, Saulus, koe it to-minsten net langer oansjen; hy koe hjir net langer rêstich to Jeruzalem ûnder it skaed fan Gods hillich Hûs sitte, wylst dy biweging fan 'e Nazareners as ûnkrûd wreide oer Galiléa en Syrië.

Hy praette der oer mei oare Farizeën en op in kear gyng er nei de hegepreester en frege him, oft er nei Damaskus mocht om ek dêr de synagoge to suverjen. It wie dúdlik, dat de bistjûren dêrre to koart skeaten en dat dy net to bitrouwen wiene, mar as hy folmachten meikrige fan it Sanhedrin, dan koe er al dy learlingen fan Jezus, mânlju en froulju, yn boeijen slaen en nei Jeruzalem bringe. It stedsbistjûr soe der wis gjin biswier tsjin meitsje, as er allinne Joaden finzen naem. De hegepreester wie daliks ré om it forsyk fan Saulus ta to stean; ek de Sadduceën achten dy gemeenten fan Gryksken in great gefaer foar it oansjen fan 'e timpel en foar de posysje fan it Sanhedrin. Hy sei ta, dat er Saulus brieven meijaen soe foar de synagogen to Damaskus en genôch mannen

[p. 243]

fan 'e timpelwacht om it wurk ta in goed ein to bringen.

Net folle dagen letter gyng Saulus mei syn helpers op reis. Hy praette net folle, de strange Farizeër; hy tocht oan it wurk, dat him to Damaskus wachte. Der moast gâns fan dat folk yn 'e stêd wêze; it soe in lange rige finzenen wurde, as hja de weromreis oangyngen. Hy seach se al rinnen, de hannen boeid, de rêggen bûgd, de fuotten iepen fan 'e lange mars. En dan it forhoar foar it Sanhedrin, de giselstraf en, hwa wist, foar inkelden de dea.... It wie gjin moai wurk! Hy tocht werom oan syn stúdzje-jierren to Jeruzalem, by de wize Gamaliël en de oare wetslearaers. Dat hie in moaije tiid west, mar dat wie foarby! En ek dit wie in diel fan syn Farizeërs-plicht. It like wreed, al dy minsken yn 'e boeijen to slaen en mei to slepen nei Jeruzalem, mar yn 'e groun wie it barmhertich: it wie better skaet to wurden fan frou en bern, de giselstraf to ûndergean en opsletten to wêzen, as foar ivich forlern to gean. God, dy't de herten fan 'e minsken lêst as in iepen boek, dy wist dat er it net die út wredens, mar allinne ta heil fan it folk en foar de eare fan 'e timpel. En dyselde God soe ien kear, nei dit libben, syn iver leanje.

* * *

Nou wiene se net fier mear fan 'e stêd; yn 'e fierte seagen se de wite huzen al, boppe it grien fan 'e tunen. It soe net lang mear duorje.... Mar doe wie der ynienen in fûl ljocht, witer en blinkender as de sinne op 'e middei. It wie flak foar Saulus, en om him en boppe him en allegearre sloegen se tsjin 'e groun. De helpers fan Saulus gyngen al gau wer oerein, mar sels bleau er lizzen. Dit wie in teken fan God. En dêrmei hearde er in stim: ‘Saul, Saul, hwat forfolgestû my? Dû hellest in oardiel oer dy astû noch langer de hakken tsjin de prikkel slachtst!’

Saulus beve; hy die de eagen iepen en yn dat wyt en himelsk ljocht stie ien dy't er net koe. In ingel koe it net wêze, mar hwa wie it dan? ‘Hwat forfolgestû my?’ Hy hearde de wurden noch; it wie Arameesk en hy hie it mar al to goed forstien. En earbiedich frege er: ‘Hwa binne Jo dan, Heare?’ En wer sei datselde lûd: ‘Ik? Ik bin Jezus, dystû forfolgest.’

En doe wist Saulus, de strange Farizeër, dat al syn iver foar de wet en de timpel in dwaling west hie. It bloed fan Stéfanus, al it leed dat er oer de Gryksken brocht hie, dizze reis nei Damaskus - it hie net west ta de eare fan God, mar it wie sûnde! Ynpleats dat er striden hie foar de God fan Israël, hie er al dy tiid tsjin Gods Soan stien. Gjin tsjinstfeint hie er west, lyk as er miende, mar in okse dy't de hakken yn 'e skerpe prikkels sloech. Wol great wie syn sûnde, mar dat Jezus him to-mjitte kaem op 'e wei, dat wie genede! Hy mocht noch werom! En dimmen sei er: ‘Hwat moat ik dwaen, Heare?’ Jezus antwurde: ‘Jow dy op en gean nei de stêd en dêr sil dy sein wurde, hwatstû dwaen moast.’

‘....mar sels bleau er lizzen.’

* * *

Saulus gyng oerein. It himelske ljocht wie der net mear; om him hinne wie it nacht. Hy bigriep hwat der bard wie: hy wie blyn wurden; miskien soe er noait wer hwat sjen kinne. Dan wie dat syn straf! En it wie fortsjinne. Hy taestte om him hinne, en syn reisgenoaten namen him by de hân. Hja doarsten neat to freegjen en swijend en alhiel ûntdien brochten se him de stêd yn, nei it hûs fan Judas yn 'e Rjochte Strjitte. Hja hiene wol in ljochtskyn sjoen en wol

[p. 244]

stimmen heard, mar dat it Jezus wie, dat wisten se net en hwat er sein hie, hiene se net forstien.

* * *

Der wenne in discipel yn Damaskus, dy't Ananias hiet. In pear dagen nei de forskining fan Jezus op 'e wei nei de stêd, krige er in fisioen en rôp de Heare him. Hy hearde it sa dúdlik, as wie der ien by him yn 'e keamer: ‘Ananias’. Hy waerd net bang en sei rêstich: ‘Ja, Heare?’ De Heare spriek fierder: ‘Jow dy op en gean nei it hûs fan Judas en freegje dêr nei Saulus, hwant dy man is blyn en hat yn in gesicht sjoen, datstû him de hannen oplizze en genêze silst en nou bidt er en wachtet op dy.’

Ananias wie in tige from man en hy hie alles foar Jezus oer, mar dit koe er dochs net goedkrije. It wie net, dat er bang wie foar syn eigen libben, mar it koe net yn it bilang wêze fan 'e gemeente, as er dy wrede forfolger de eagen iepene. En krekt as destiids Mozes, doe't God him rôp yn 'e lôgjende toarnbosk, sei ek Ananias rounút, hwat er tocht. ‘Heare, ik haw heard, hwat dy man Jins hilligen to Jeruzalem oandien hat en nou is er hjir by ús kommen om elk to binen dy't Jins namme oanropt.’ De Heare antwurde: ‘En dochs moatstû gean, Ananias, hwant dizze man haw Ik útkard om myn apostel to wêzen en om myn namme út to dragen foar keningen en heidenen en foar Israëls bern en Ik sil him sjen litte, hwat er allegearre noch lije moat om myn namme.’

Ananias spriek net langer tsjin. Hy riisde oerein, gaspe de mulriem om en sette de stap nei it hûs fan Judas. Hy wie wûndere bliid. Hwat hiene se bang west, doe't hja hearden, dat Saulus fan doel wie om nei Damaskus en nou wie har slimste fijân in discipel fan Jezus. It wie him in hege eare, dat hy him de hannen oplizze en genêze mocht, en hy roun mei moedige stappen....

* * *

It wie al de tredde dei dat Saulus yn it hûs fan Judas wie en noch hie er gjin iten of drinken hawn; hy tocht der net iens oer, sa siet er oer syn sûnden yn en sa djip wie syn birou. Dat koart momint dat er foar Jezus stien en yn syn hillige eagen sjoen hie, wie er in oar minske wurden. Jezus fan Nazareth.... Nou't er him sjoen hie, net yn in fisioen, net yn 'e dream, mar fan antlit ta antlit, nou wist er dat er libbe en dat er Gods Soan wie. En hy, bline Farizeër dat er wie, hy hie bliid west om syn dea en hy hie syn discipelen forfolge! Stéfanus hie it wol goed sein: ‘Hokker profeet hawwe jim net deade?’ Hja hiene him de stêd útsleept en him stiennige, mar dat wurd hearde er nou noch, hjir yn Damaskus, safolle wiken letter.... Hoe koe it oait wer goed komme mei him, hoe koe er oait wer goedmeitsje hwat er misdien hie?

En dat er nou doch noch libje mocht, dat God noch nei him omsjen woe, dat Jezus sels him forskine woe, dat wie in wûnder. Soms tocht er, dat de Heare in doel mei him hie, dat er him brûke woe ta syn tsjinst.... Hy wie dat wurd noch net forgetten: ‘..en dêr sil dy sein wurde, hwatstû dwaen moatst!’ Hy siet stil. Om him hinne wie it noch tsjuster, mar ynienen wie it oft er sjen koe; in man kaem op him ta, in man dy't er noch noait sjoen hie, mar hy moast Ananias hjitte. Nou wie er by him en lei de hannen op syn eagen en doe koe er wer sjen.... Syn hert bounze. Dit hie in fisioen west, in iepenbiering fan God! Hy soe wer better wurde en sjen kinne. God tocht noch oan him. Oan him! En doe bitocht er, dat dy man dy't him genêze soe, ek wol in discipel wêze moast. As Jezus him net to-mjitte kommen wie, dan soe er ek dizze Ananias foar it Sanhedrin sleept ha. Hy huvere en hie in walch fan himsels. Doe bigoun er to bidden, lang en hertstochtlik.

* * *

Der wiene stappen en in doar dy't sloech. Hy hearde it risseljen fan in mantel en in blide stim, dy't sei: ‘Saulus, myn broer, de Heare hat my stjûrd, Jezus, dy't dy foarkommen is op 'e wei, datstû sjen meist en fol wêze fan 'e Hillige Geast. Hwant Hy wol dy stjûre nei de lannen fan de heidenen om har to bikearen fan 'e tsjusternis ta it ljocht, dat hja forjowing fan sûnden hawwe meije en it ivich libben.’

Hy fielde twa hannen op syn bûgde holle en tagelyk wie it as foel der in donker flues foar syn eagen wei: hy koe wer sjen! Foar him stie Ananias, de man dy't er al sjoen hie yn it fisioen en dêr't er op wachte hie. Mar dat er sa'n boadskip hawwe soe, dat hie er net tinke kinnen. Hy, de fijân fan Kristus' gemeente, hy soe in apostel fan Jezus wurde, de fûle Farizeër in apostel foar de heidenen. Wol ûnbigryplik great wie Gods genede.

* * *

Doe't Ananias fuort gien wie, fielde er hoe wurch er wie en hoe swak. Hy frege om iten en doe't er de spizen nommen en dronken hie, krige er syn krêften wer. Nou fielde er him wer soun en sterk, nou koe er alles drage, nou mocht God him útstjûre nei fiere lannen.... Miskien wie it mar goed, dat er doe noch net wist, hoe lang't er noch tiid dwaen moast, ear't er syn apostelwurk opnimme mocht....