|
| |
Golgotha
252
It wie net tafallich dat Pilatus foar dizze krusiging-op-Peaske de heuvel Golgotha oanwiisd hie: sok in wrede straf-oefening, founen de Romeinen, moasten alle minsken sjen kinne en dit plak wie flak by de stêd en oan 'e greate wei nei it Noarden. Tige heech wie de heuvel net, mar dochs ek wer hegernôch, dat elk fan 'e wei ôf de kruselingen hingjen sjen koe, sels al stie der gâns in kloft folk om hinne. It spriek fansels dat it strafplak ôfset wie mei in sterke ôfdieling soldaten en dat nimmen by de krusen komme mocht, salang't de foroardielden noch libben. En dat koe soms tige lang duorje: der wiene gefallen bikend, dat hja twa of trije dagen hongen to stjerren.
Ek de fjouwer soldaten dy't Jezus en de beide moardners oan it krús slaen moasten, mochten net earder fuort. It wie in lange, forfeelsume wacht yn 'e gleone sinne, mar fan tiid ta tiid koene se har fansels formeitsje mei dy rebellen oan it krús. It wie bygelyks, as hja forlegen wiene fan toarst en om drinken rôpen, in prachtige grap om har in spûns foar to hâlden, net mei wetter, mar mei skerpe, bitende jittik; hja hiene in krûkfol meinommen, hwant dy jittik koe ek skoan brûkt wurde om de wounen mei yn to rossen as op it lange lêst de fûle pinen hwat bikamen. Né, dizze fjouwer Syriërs wisten wol, hoe't it by in krusiging hearde en fan meilijen hiene se wier gjin lêst.
En net allinne, dat alles der op birekkene wie om de foroardielden sa folle leed to dwaen as it koe en har straf sa lang mooglik to rekken, mar de krusiging wie ek in greate skande en ek dat moasten se goed fiele. Dêrom wie it wenst dat hja neaken oan it krús hongen: gjin smelle doek iens mochten se hâlde om har neakenens to bidekken. De klean dy't har ôfnommen waerden, forfoelen oan 'e krússoldaten....
* * *
En nou foel ek de Heare Jezus ûnder dit smaedlik oardiel. Wreed skuorden se him de klean fan 'e iepene rêch en sa stie er dêr, neaken en bleat foar al it folk. Ek dizze skande droech er sûnder in inkelde klacht. Ien kear, doe't Adam en Eva fordreaun waerden út it Paradys, hie God har yn Syn barmhertigens mei fellen fan bisten klaeid - nou liet Er ta, dat Syn Soan gjin klean mear hie om syn neakenens to bidekken.
Doe namen se him en brochten him by it krús, dêr't nou de dwersbalke oan spikere wie. Ien fan harren hâldde him de myrrhe-wyn foar, dy't de froulju jown hiene; hy roerde it oan mei syn lippen en skodholle; yn dizze ûre, nou't er de sûnden droech fan syn folk, mocht er him net bidwelmje litte. Net dat in slok fan 'e bittere drank alle pine weinimme koe, mar ek de lytste forlichting woe er net oannimme.
De soldaten wisten net hwat hja der oan hiene. Dat hiene se noch noait mei makke, dat in kruseling de wyn net ha woe. It wie har goed; hy moast it sels witte, dy frjemde rabbi. En dêrmei sloegen se him in tou om it boarst en ûnder de earmen troch; de beide einen smieten se oer de dwersbalke en sa lutsen se him omheech, tsjin de krúspeal op. Syn bleate rêch skaefde tsjin it rûge hout, de pine wie hast net to dragen, mar hy joech gjin lûd. In twadde tou waerd om syn mul en skonken wuolle en sa hong er tusken himel en ierde - hy dy't de Soan fan God en de Kening fan ierde en himel wie. En doe kaem it alderslimste: hja rutsen syn earmen út en sloegen de lange spikers yn it hurde hout; ek syn fuotten spikeren se fêst oan 'e peal. Dy fuotten hiene roun oer de wegen fan Israël, troch de stêdden en doarpen fan Galiléa, de strjitten fan Jeruzalem lâns en oer it timpelplein; mei dy hannen hie er it brea yn 'e steppe brutsen, hie er melaetsken reinige en de lytse berntsjes seinge, en dizze spikers wiene alles hwat syn folk foar him oer hie. Dat selde folk dat foar in dei-of-hwat ‘Hosannah’ rôp....
Mar ek nou, yn dizze helske pinen, tocht Jezus net oan himsels en lôge syn grime net op tsjin syn pinigers. Hwat hja him oandiene, dat wie sa skriklik, dat Gods grime wol tsjin har losbrekke moast, tsjin dizze wylde Syriërs, tsjin 'e Sanhedristen, tsjin it folk dêrûnder. Mar noch wie it foar har de tiid fan genede, noch hie
| |
| |
er har net foargoed oan 'e Satan oerjown, lyk as er dien hie mei Judas. En wylst de hammerslaggen foelen en de pinen skuorden troch al syn lea, rôp er: ‘Heit, forjow it harren, hwant hja witte net hwat hja dogge.’ Sa wie it earste wurd dat er sei oan it krús in gebet foar syn fijannen....
* * *
Nou hongen se alle trije, de beide moardners, en Jezus tusken har yn en op 'e heuvel sieten de fjouwer krússoldaten. Tusken harren yn lei de lyfdracht fan 'e kruselingen; al mei al wie it net folle; hja soene der wis net ryk fan wurde as hja it forkochten yn 'e stêd. Sa goed as hja koene, hiene se alles yn fjouweren dield, mar ien stik wie der noch oer: it wite ûnderkleed fan Jezus. It siet nou ûnder it bloed, mar it wie klear to sjen, dat it weefd wie fan it bêste linnen en alhiel sûnder naed. It soe in griis wêze en skuor it yn fjouweren en ien rôp laitsjend: ‘Lit ús dit heel hâlde en der om lotsje hwa't it ha sil!’ Doe namen se de dobbelstiennen en wurpen it lot oer de wite liifrok. En boppe har tocht Jezus oan dat wurd út 'e psalmen: ‘Hja hawwe myn klean ûnderinoar fordield en hja hawwe om myn liifdracht lotte.’ Hwant it wie syn skande, dat er hjir neaken hingje moast foar it each fan 'e minsken - it wie tagelyk syn eare, dat er yn alles Gods wollen die en dat elk wurd yn forfolling gean soe, dat oait oer him sprutsen wie.
* * *
Oan 'e foet fan 'e heuvel, sa ticht by it krús as it mei mooglikheit koe, stiene de mannen fan it Sanhedrin en rieken de hals om mar neat to missen fan Jezus' lijen. In wrede, ûnhillige freugde blonk yn har eagen en sels nou't er dêr machteleas hong, de wrede spikers troch hannen en fuotten, koene se him noch net mei rêst litte. Noch wie it har yn 'e wei, dat er sa moedich syn lijen droech, dat er net klage en jammere en syn beulen net flokte, dat er ynpleats foar har bidden hie. Hoe bitocht er it, dy forlieder! Hoe soe de Almachtige oait it bidden hearre fan ien, dy't oan it flokhout hong? Nou wisten se fêst, dat er de Messias net wêze koe. In Messiaskening dy't stoar - it soe kinne, as God him dan daliks wer út 'e deaden opwekke! - mar noait, noait koe de Kristus hingje oan in krús!
En húnjend rôpen se: ‘Oaren hat er forlost, mar himsels kin er net forlosse! Hy mient dat er de Messiaskening fan Israël is? Lit him dan fan it krús ôfkomme en wy sille yn him leauwe!’ It kaem net yn har op, dat dy bittere spot foar Jezus in swiere forsiking wie. Hy koe fan it krús ôfkomme, hy koe in ein meitsje oan syn lijen, mar hy mocht it net dwaen en hy woe it net. En wer spotten se: ‘Hy hat op God bitroud, lit Dy him nou forlosse as er wier Gods Soan is.’
Ek it folk dat meigien wie nei Golgotha en de minsken dy't de wei lâns kamen, bigounen him to lasterjen. Forachtlik skodden se mei de holle en seine: ‘Dû soest' de timpel ôfbrekke en yn trije dagen wer opbouwe? Forlos dan dysels en kom fan it krús ôf, astû sa machtich bist!’ Mar hoe't hja him ek hunen, de Heare Jezus antwurde net op har bittere spot en hy sei sels neat, doe't ek ien fan 'e moardners mei bigoun.
Mar net allinne fijannen wiene meigien nei Golgotha: der stiene ek fan syn freonen by it krús en fan syn neiste sibben. De discipel Johannes wie der en forskate froulju, dy't Jezus folge wiene út Galiléa wei. En njonken Johannes, sa ticht by it krús as it om 'e soldaten koe, stie Maria, de mem fan Jezus.
It wie wol in swiere dei foar har, by it krús fan har eigen soan. Hja hie alles wol jaen wollen, as hja him helpe koe, mar hjir stie se, machteleas, en koe gjin wurden fine om him to treasten. Lange jierren lyn, doe't hja mei it bern Jezus yn 'e timpel wie, hie de âlde Simeon profetearre, dat der in swurd troch har siele gean soe - hjoed kaem se oan dat wurd to tinken. En it wie net allinne om 'e pinen dy't er útstean moast, net allinne om dy wrede spikers troch syn hannen en fuotten, dat hja bittere triennen skriemde, it wie noch it meast om syn wurk, dat mislearre wie, om har bitrouwen yn him, dat dizze dei to skande makke waerd. Noait koene har moaije dreamen mear wier wurde, noait soe har soan op 'e troan fan David sitte, noait soe er syn folk forlosse fan 'e fijannen! En hja hie dochs sa fêst yn him leaud!
En wer moast se tinke oan dy dei doe't hja mei syn bruorren gien wie om him op to heljen en mei gewelt nei hûs to bringen. Hja hiene har oanpraet, dat it noait hwat mei him wurde koe, dat er mei syn skerpe reden de lieders fan it folk forbittere, dyselde lieders dy't er letter brûke moast. It waerd heech tiid dat der in ein kaem oan dy dwylsin en dat er him hwat achterúthâldde. As hja der net in ein oan makken, dan roun it út op skea en skande, foar him, mar ek foar de hiele famylje. Doe hie se it ear der nei hingje litten en wie mei gien, mar letter hie it har spiten.
O, en nou kaem it dochs noch op har sizzen út: nou hong Jezus oan it flokhout en nou wiene har soannen forgrime op him. Hja woene net mei har nei Golgotha. Noait doarsten se de holle wer opstekke, altyd soene de minsken der har op oansjen, dat hja in broer hawn hiene, dy't stoarn wie oan it krús. En as er dan om har neat litte woe, hie er dan net om syn mem tinke moatten en om 'e namme fan Jozef, syn forstoarne heit? Né, hja woene dêr net foar spot stean ûnder it krús en Maria moast wol witte hwat hja die!
| |
| |
Fansels wie se dochs gien. Hja koe der net tsjin ynlizze hwat har greate soannen seine, mar ien ding wist se fêst: yn dizze ûre wie har plak by Jezus. As hiel it folk him hate en as de lieders fan Israël him bispotten, soe dan syn eigen mem him forlitte? Al soe se it bistjerre, dan noch woe se by him wêze yn syn lijen! As Jozef noch libbe hie, dan wie dy fêst mei har gien, mar nou gyng se ynpleats mei Johannes.
En lang stiene se dêr, earst op in ôfstân en letter, doe't it measte folk fuortgien wie, tichter by it krús. Hja wist sels net hoe't se it úthâlde koe, mar it wie oft God har krêft joech om alles to dragen. En dat Johannes by har stie, dat wie in treast by al dit leed. Hy hâldde sa folle fan Jezus en hy wie ek noch út 'e famylje: in soan fan har suster Salomé. Net ien dy't fêster leaude, dat Jezus de Messiaskening fan Israël wie, as Johannes en syn broer Jacobus; har mem hie noch frege oft hja ien kear op twa troanen sitte mochten, elk oan in kant fan Jezus.... O God, en ynpleats dat er sitte soe op in keningstroan, hong er nou oan it krús. En wer skriemde se bitter oan Johannes' skouder.
De Heare Jezus hie har stean sjoen, syn mem en syn bêste freon, en midden yn alle pine en binaudens tocht er om har. Hy wie bliid dat hja kommen wiene, en him oan 'e ein ta leaf hiene. Yn dizze swiere dagen koene se elkoar noch treaste en by Johannes soe Maria it better hawwe as by har eigen soannen, dy't mei har ûnleauwe har lijen noch swierder makken. Hy soe it sizze, mar it praten foel him tige swier; hy koe mei gjin mooglikheit alles útlizze. Doe seach er Maria oan en spriek: ‘Frou, sjoch jins soan!’ en tsjin Johannes sei er: ‘Soan, sjoch dyn mem!’
Mei de eagen fol triennen seach Maria nei him op. Hy moast har wol tige leaf ha, dat er midden yn 'e pinen noch om har tinke koe. Né, nou wie it net slim, dat er har ‘frou’ neamde; hy sels koe ommers har soan net mear wêze, nou't er stjerre moast en rêste yn it donker grêf, mar yn Johannes joech er har in soan werom, in soan dy't ien mei har wie yn syn leafde foar Jezus. Hja seach Johannes oan en glimke troch har triennen; hy knikte har ta. Hja bliuwen by it krús, ek al moast it noch ûren en ûren duorje, mar joun, as alles foarby wie, dan gyng se mei Johannes nei hûs.
* * *
Ien kear, op 'e berch fan 'e forhearliking, hie de discipel Johannes syn Master sjoen tusken Mozes en Elia yn; nou, op 'e heuvel Golgotha, seach er him hingjen tusken de moardners. It wie bidoeld om him op it djipst to fornederjen, en it wie ek in skande foar him, dy't sels ûnskuldich wie, mar tagelyk wie it ek in teken fan syn genede. Dat hy de lêste ûren fan syn ierdske libben by de misdiedigers wêze woe, dat er mei ien fan har prate woe, en him oannimme ta syn bern, dat is in djippe treast foar elk, dy't mei syn skuld en sûnde ta Jezus gean wol.
De beide rebellen hiene op 'e wei nei Golgotha en yn de ûren, dat hja njonken him hongen, faek oan Jezus tocht. In man dy't sa geduldich syn lijen droech, dy't net flokte, mar foar syn beulen bea, dat koe gjin gewoan man wêze. Sels de myrrhewyn, dêr't hja sa djip fan dronken hiene, hie hy wegere en yn dizze helske pinen tocht er aloan oan oaren. Wis, hja hiene genôch oan har sels, dy twa banditen-oan-it-krús, mar dochs moasten se iderkear wer oan dy oare tinke. Allinne, hja tochten net gelyk oer him....
De iene koe it mar net goed krije hwat Jezus die en hy tocht himsels oan ienwei lilker. Wie dat nou in Messiaskening, dy't dêr sa stom en swijend hong, en dy't syn beulen net iens flokke doarst? Gjin forkeard wurd wie der oer syn lippen kommen en ynpleats hie er foar syn fijannen bidden. As dat in kening wie! En as er net kinnen hie, as er syn bêst dien hie en it wie him mislearre, dat koe men bigripe, mar hy hie it net iens bisocht! Nei de yntocht dy Sneins hie er gjin oanfal weage op 'e stins. Hie er it mar dien! As er wollen hie, hy, dy't blinen de eagen iepene en de deaden it libben joech, dan hie er nou as oerwinner troane yn 'e stins en dan hiene hja hjir net hongen oan dat forflokte hout; dan hiene se nou syn trouwe tsjinners west en soene se ré wêze om him oeral to folgjen.... Doarst er net? Mar lef koe er net wêze, as er sa syn lijen droech. Woe er dan net? Mar as er dan net trochsette woe oan 'e ein ta, hwerom wie er dan bigoun? Hwat sin hie it en meitsje de grime geande fan it Sanhedrin, as er dochs net tsjin har opstean woe?
‘Kening fan 'e Joaden’, stie der op it buordsje boppe syn holle. Dit wie him de kening wol! As er dan sa machtich wie, as er wûnders dwaen koe, hwerom kaem er dan net fan it krús ôf? Hy makke mei de tonge syn droege lippen wiet. It foel net ta to praten oan it krús, mar hy woe hwat sizze, hy hâldde him net stil, hy soe it hearre, hwat er fan him tocht. En bitter sei er: ‘As jo dan de Kristus binne, forlos josels dan en ús!’
De twadde misdiediger hie ek faek om Jezus tocht, mar hy wie ta in hiel oar bislút kommen. Dat hja beiden oan it krús hongen, dat wie neffens de wet fan Rome: bloed foar bloed en siel foar siel, mar dizze middelste wie ûnskuldich. As der ien it rjocht hie om forgrime to wêzen en syn beulen to flokken, dan wie it dy rabbi, mar hy flokte net en droech syn lot geduldich. Sels de myrrhewyn woe er net hawwe! En dat er midden yn 'e pinen noch oan oaren tocht en foar syn beulen bidde koe, dat wie in klear biwiis, dat er mear wie as in minske. Mei de krúsbalke op it skouder tocht er net oan it lot dat him wachte, mar profetearre
| |
| |
er de ûndergong fan Jeruzalem. Kening wie er, mar syn keninkryk wie net fan dizze ierde. Hy leaude it.... Al hong er dan to stjerren oan in krús, al dripte it bloed út syn iepen wounen, hy moast in kening wêze. Ien kear, God yn 'e himel mocht witte hoe!, ien kear soe er ta syn keninkryk yngean, it keninkryk fan God! Dan soe er yn wierheit wêze, hwat de Sanhedristen him húnjend taroppen hiene: rjochter fan himel en ierde. Ek syn rjochter soe er wêze, syn foarspraek by God....
Doe hearde er dat syn maet ek bigoun to spotten en hy wist, hwat him to dwaen stie. Hoe swier it him foel - it bisette him en syn kiel wie droech - hy moast foar syn kening opkomme. Doe't Bar-Abbas him rôp, hie er net yn bistân stien en syn bloed en syn libben weage - nou wie er ek ré om foar Jezus it wurd to nimmen. Mear koe er net foar him dwaen, mar Jezus hong sels oan it krús en dy wist wol hwat it wie. ‘Frezest' nou God noch net’, sei er hymjend, ‘noustû ûnder itselde oardiel falst? En wy hawwe it fortsjinne, wy hawwe bloed forgetten, mar hy hat neat forkeards dien.’ Hy wachte oant it bounzjen fan syn hert bikaem; doe smeke er: ‘Heare, tink om my, as jo ien kear yn jins keninkryk komme.’
De Heare Jezus hearde it gebet fan 'e moardner oan it krús en hy wie tige bliid. Nou't it hiele folk har fan him ôfkearde en him lastere en húnde, nou leaude dy iene kruseling yn him. Net om syn libben frege er, net om bifrijing fan dit skriklik krús: hy frege allinne mar dat er om him tinke soe, letter, as er yn syn keninkryk komme soe. Hy soe om him tinke, lyk as syn Heit yn 'e himel fan ivichheit om him tocht hie, mar net letter, hjoed noch. ‘Yn jins keninkryk.’ Mar sa lang hoegde er net to wachtsjen, dat er komme soe op 'e wolkens: dizze joun noch soe er de himel yngean. En lûd, dat de man oan it krús him dúdlik hearre koe, sei er: ‘Wiswier siz ik dy, hjoed silstû mei my yn it paradys wêze.’
Mear koe er net sizze en de kruseling njonken him bigearde net mear. Dy't dêr njonken him to stjerren hong, dy hie him it libben ta-sein! It wie hast to great, dat dit him barre mocht, mar hy twivele net. Hjoed noch.... joun noch.... O, wie it mar joun!
* * *
En sa hongen se dêr, de einleaze ûren fan dy Peaskemoarn. Al heger kaem de sinne, al fûlder baernde de koarts; hja seine neat mear: elke sin, elk wurd wie in marteling. Johannes stie noch tichte by it krús, mar Maria en de oare froulju wiene fierder ôf gien. Fan it folk dat meigien wie, gyngen de measten fuort, nou't it tiid wie to iten. Allinne de mannen fan it Sanhedrin stiene noch foar-oan en forgeaten de tiid: it lijen fan Jezus, syn pine en syn skande, dat wie hjoed har spize en har drank....
It wie nou tolve ûre en sa mar ynienen bigoun it tsjuster to wurden. Mar dizze kear kaem it net fan donkere reinwolken, lyk as oars yn 'e rein-tiid wol; it wiene ek gjin wolken-fan-sân, lyk as simmers wol as de Sjirokko waeide, en de minsken by de krúsheuvel waerden bang. Noch mear gyngen werom nei de stêd. Men wist noait hokfor rampen der komme koene, sokke tiden; en as dit nou de ein fan 'e wrâld ris waerd.... Hja seagen om; sels de krusen wiene net mear to sjen yn it donker, likemin as foar har de muorren fan 'e stêd.
En op Golgotha waerd it stil; sels de soldaten hâldden op mei har rouwe grappen en de Sanhedristen bistoaren de spotwurden op 'e lippen. Hwat koe dit bitsjutte, dizze heimige tsjusternis midden op 'e dei! Dat it allinnich om Jezus wie, dat ierde en himel rouden om it ûnrjocht dat him oandien waerd, dat it in oardiel wie oer har sûnde, in oardiel en tagelyk in warskôging, dat kaem net by har op. Hoe soene se ek dit teken forstean, as hja Jezus' eigen wurden yn 'e wyn sloegen?
Allinne de beide rebellen oan it krús wiene tankber foar dizze tsjusternis; de pinen bleauwen der like swier om, mar de sinne skroeide net mear en de wrede soldaten húnden har net langer. Foar Jezus wie it gjin forlichting fan syn lijen. De trije lange ûren dat it donker wie, waerden de swierste fan dizze skriklike dei: de tsjusternis wie him in teken dat de Heit yn 'e himel Syn antlit foar him forburch en de brân fan Syn gleone grime wie slimmer as it skroeijen fan 'e middeis-sinne. Hy wie sels sûnder sûnde, mar hjoed droech er alle sûnde en alle skuld, fan alle minsken en fan alle ieuwen en dat strafte God nou oan him. Hy fielde him fan God forlitten, slimmer noch as dy nachts yn it hôf, en nou kaem der gjin ingel del om him to tsjinjen. It wie fortsjinne, dit helske lijen, en hy hie it frijwillich op him nommen, mar it wie net to dragen. En as er sels net God west hie, dan soe er der oan ûndergien wêze, lang ear't syn straftiid om wie en foar't er alle sûnde soend hie.... Mar krekt as yn Gethsémané hâldde er ek nou fêst oan God; syn Heit hie him forlitten, mar hy roun him oan yn it gebet, sûnder ophâlden, yn 'e úterste spanning fan syn siele. Hy koe net lûd op bidde, der kaem gjin wurd oer syn lippen, mar hy wraksele mei God út alle macht....
En nòch waerd it him hast to machtich. Doe't er hast syn tiid úttsjinne hie en doe't it tsjuster bigoun to wiken en de earste bleke ljochtskyn oer de heuvel glied, wie syn binaudens op it slimst. Nou koe er net langer swije, nou moast er syn eangst en syn langst nei God útroppe. Mar it mocht net allinne mar in klacht wêze, hwant hy liet God net los, sels nou net
| |
| |
yn dizze úterste iensumheit. Mar hoe soe er it oait sizze, beide, syn eangst èn syn bitrouwen, syn helske smerten èn syn himelforwachting, as er mar in pear wurden sizze koe oan dit skriklik krús? It koe mar allinne as er in wurd naem út 'e psalmen, in wurd dat swier wie fan leed, mar dat syn plak hie yn in liet fan forlossing. It bigjin soe er sizze, mar it oare soe er der by tinke en syn Heit soe him wol bigripe. En mei gewelt parse er de wurden út syn fordroege kiel en oer syn toarre lippen en it klonk oer de krús-heuvel: ‘Eli, Eli, lama sabachtani?’ dat is: ‘Myn God, myn God, hwerom ha Jo my forlitten....?’
Hy sei it net yn it Hébrieuwsk, de wijde tael fan 'e hillige boeken, mar yn it Arameesk, de tael dy't hja sprieken yn Nazareth. Yn dizze úterste need rôp er syn Heit yn 'e himel oan yn 'e tael dy't er leard hie fan syn ierdske mem. De mannen fan it Sanhedrin, dy't noch altyd by it krús stiene, koene dy tael ek en hja koene dy psalm ek wol. Hja koene witte, dat er yn it djipst fan syn lijen noch hope hie, dat er, fan God forlitten, noch Gods eigen Soan wie. Dit wurd hie har djip yn 'e siele taeste moatten, mar ek nou wer bihurden se har hert en sloegen der de spot mei; it waerd ommers al wer ljocht en nou doarsten se wer. ‘Hark’, seine se, ‘hy ropt oan Elia, de profeet dy't fjûr út 'e himel falle liet om syn fijannen to fordylgjen. Lit ús sjen oft Elia komt om him to helpen!’
* * *
En dêrmei wie de tsjusternis oer; de sinne striele wer yn al syn gloarje en de Heare Jezus wist, dat nou Gods grime net langer baernde en dat syn straf-tiid om wie. Hy fielde him net langer forlitten, de sûnden fan syn bern wiene soend, de Satan hie foar ivich de striid forlern. Hwat dearde him nou noch de machteleaze hún fan syn fijannen? Syn wurk op ierde wie dien, alles wie folbrocht en hja soene it hearre, de mannen fan it Sanhedrin! Mar as er it sizze soe, moast er earst drinke; sà koe er gjin wurd útbringe. Noch ien kear moast er himsels fornederje en soe er syn beulen om drinken freegje; noch ien kear soene se har wrede spot mei him slaen en dan wie alles oer. En heas en hymjend, dat allinne de soldaten it hearden, spriek er: ‘Ik haw toarst.’
Ien fan 'e soldaten sprong op. Hjir hiene se op wachte! Nou moast er dochs noch om gunsten smeekje, dy Joade-kening oan it krús! To greatsk wie er om de myrrhe-wyn to drinken, to greatsk om to antwurdzjen op har spot: mar nou koe er net mear en biddele er om drinken. Wacht mar, hy soe drinken hawwe! Hy hâldde in spûns yn 'e krûk mei jittik en stiek him omheech op in koarte hysopstâl. Dêr hie it ek sûnder kinnen, mar hy woe net de kâns rinne, dat dy kruseling, yn syn wanhoop, him yn 'e fingers biet. Hy lake, doe't Jezus it skerpe focht opsûgde en it trochslokte. Soe er nou jammerje, dy rabbi, of flokke miskien? En dêrmei hearden se Jezus roppen, sa lûd, dat it klonk oer Golgotha: ‘It is folbrocht.’
De soldaten seagen forheard omheech. Dêrom woe er dus dy folterdrank drinke, dat er krêft hawwe soe om dit to roppen! Net om't er forlegen wie fan toarst, net om't er it net langer úthâlde koe, hie er syn fraech dien, mar omdat er der in doel by hie. It is folbrocht - dit wie gjin klacht mear, gjin needrop lyk as niist dat oare wurd, mar it klonk as in rop-fan-oerwinning. En yn har hurde herten kaem dochs hwat fan earbied foar dizze man, dy't sa keninklik syn lijen droech. Hoewol, it wie ek in nuver wurd! Miende er soms, dat syn lijen nou gau oer wie? Mar hwa't mei sok in sterk lûd roppe koe, dy stoar noch lang net, dy koe noch ûren hingje! Nou bigreate it har suver!
De mannen fan it Sanhedrin bigriepen ek neat fan dit wurd. Fansels soe dy Nazarener noch lang net stjerre, mar it waerd al tiid, dat hja nei de stêd ta gyngen; it wie trije ûre, de tiid dat yn 'e timpel de peaske-lammen slachte waerden. En ear't hja sels nei hûs koene om it Peaske-miel ré to meitsjen, moasten se earst noch nei Pilatus. Mei greate stappen gyngen se op 'e poarte ta....
* * *
It kaem hiel oars as hja tochten: de Heare Jezus soe net mear ûren hingje oan it krús; nou't syn wurk folbrocht wie, hoegde er net mear to lijen en koe er it libben ôflizze. Ien kear hie er dit ierdske libben oannommen, frijwillich en op syn tiid; sà soe er it ek wer ôflizze. Foar him wie de dea gjin fijân dy't him oermânsk wie, mar in tsjinder dy't syn wolbihagen die. En noch ien kear sette er syn lûd út en rôp mei sterke stim: ‘Heit, yn Jins hannen bitrou ik myn geast.’ Doe sakke syn holle foaroer en libbe er net mear. Noch hong syn lichem oan it krús, neaken, biblet, mei wounen oerdutsen, mar syn siele fear op nei syn Heit yn 'e himel. It lijen wie oer, Gods Peaskelaem wie slachte, de Satan wie foargoed oerwoun....
En ûnder it krús stiene de soldaten, forslein en forheard. Dit wie in wûnder! Dy't noch roppe koe mei in útset lûd en noch lang net oan 'e ein wie fan syn krêften, dy lei syn libben ôf as in man in ûnnut stik klean. Hy koe gjin gewoan minske wêze, de middelste kruseling. En de centurio brocht ûnder wurden, hwat hja allegearre tochten en spriek: ‘Yn wierheit, dizze wie rjochtfeardich en in soan fan God.’
Op dat stuit barde der in wûnder: de ierde skokte en beve en yn 'e tunen by de muorre fan 'e stêd sprongen de grêven iepen en forskate deaden krigen foar in tiid it libben wer. Sels it folk, dat nei de tsjusternis wer nei Golgotha gien wie, stie forslein en
| |
| |
waerd bang fan dizze machtige tekens; wylst hja nei hûs ta gyngen praetten se drok oer alles dat der bard wie en somliken sloegen harsels op it boarst en hiene spyt fan hwat hja dien hiene.
Dyselde ûre barde der noch in teken: yn 'e timpel to Jeruzalem skuorde it foarkleed iepen fan boppen oant ûnderen ta. Net ien fan al dy preesters en Leviten, dy't sa drok dwaende wiene mei it slachtsjen fan 'e lammen, bigriep hwat dit wûnder bitsjutte en sels de discipelen fan Jezus forstiene it earst tiden letter. Lyk as sa faek as God Syn folk hwat to sizzen hie, hie ek dit teken in dûbelde bitsjutting, wie it tagelyk in oardiel en in seine. In oardiel: hwant de God fan Israël woe net langer wenje by dit folk, dat Syn Soan forwurpen hie en Hy ûntwijde Syn eigen hûs; mar ek in seine: nou stie de timpel iepen en dat bitsjutte dat fan nou ôf elk sûnder bimiddeling fan in preester, allinne troch Jezus, ta God gean mocht. It Ald Forboun mei syn offers en syn timpeltsjinst wie oer: in Nij en better Forboun wie bigoun yn Jezus Kristus.
It hat noch lange jierren duorre ear't de gemeente fan Kristus dat alles ynseach en der nei hannele....
|
|
Auteursrecht onbekend