De Hillige Histoarje. Diel 2. It Nije Testamint

Via Dolorosa
251

It wie de moarns om seis ûre hinne dat it Sanhedrin foar it earst mei Jezus by Pilatus kaem; doe't hja him fuortbrochten om krusige to wurden, wie it likernôch njoggen ûre. En ek op dizze ‘Via Dolorosa’, dizze lijenswei troch de stêd Jeruzalem, waerd der him neat bisparre.

Hja lieten Jezus rinne tusken de beide rebellen, dy't mei him krusige wurde moasten, dat elk dy't him seach wol tinke moast, dat er in misdiediger wie en ta alle kwea by steat. Dizze beide maten fan Bar-Abbas hiene by in oproer in moart dien en neffens de wet fan Rome hiene se in wrede dea fortsjinne, mar hy wie ûnskuldich en hie him noait mei de Seloten ôfjown. Dat er nou dochs tusken dy beide moardners rinne moast en dat er tusken har hingje soe, dat moast foar him in bittere smaed wêze.

* * *

It wie wenst, dat de foroardielden op wei nei it straf-plak in buordtsje om 'e hals droegen, dêr't har misdied yn it koart op oanjown wie; letter waerd it dan op 'e krúspeal spikere, dat elk dy't foarbykaem daliks sjen koe om hokker kwea de kruseling stjerre moast. By de beide rebellen koe it mei ien wurd ta: ‘Lestes’; dat bigriep doe elk dy't lêze koe, mar dat fan Jezus stie mei greate letters op: ‘Kening fan 'e Joaden.’ Pilatus hie it der mei opset sin yn trije talen op sette litten: yn it Hébrieusk, it Gryksk en it Latyn.

De mannen fan it Sanhedrin wiene razend, doe't hja Jezus mei dat buordtsje seagen en gyngen daliks nei Pilatus ta. ‘Dat opskrift’, seine se, ‘dat komt net to pas: it is in hún foar ús lân en ús folk. Jo witte wol, dat er ús kening net is en dat er allinne mar sein hat, dat er de Messiaskening fan 'e Joaden is! Set der leaver op: “Kening fan 'e Rebellen”; dat is in titel dy't foeget foar ien, dy't tusken moardners hingje sil!’ Har protest hie net holpen: Pilatus hie dit opskrift krekt keazen om't er har en har folk bispotte woe en hy tocht der net oer om it to foroarjen. ‘Hwat ik skreaun haw, dat haw ik skreaun’, sei er koart, ‘en dat bliuwt der op stean.’ Sa bang as er de moarns by it forhoar foar har west hie, sa dryst wie er nou. Alleman mocht it witte, dat dit folk fan 'e Joaden syn eigen kening oan it krús brocht hie! It wie him noch net forgetten, dat de oerpreesters roppen hiene: ‘Wy hawwe oars gjin kening as de keizer.’ De mannen fan it Sanhedrin hiene der net fierder op oan stien: hwat koe har de spot fan Pilatus skele, as er har sin mar die en de Nazarener krusige!

Dat dizze wurden ek tagelyk in fornedering wiene foar Jezus, dat kaem net iens by Pilatus op. Hwant it wie wol wier, dat Jezus de Messiaskening fan 'e Joaden wie, mar hy wie it yn in oare, djipper, sin as Pilatus en it Sanhedrin it bidoelden. Krekt yn dizze nacht, yn it hûs fan Kajafas, hie er har al syn hearlikheit iepenbiere; dat hja him lykwols forwurpen hiene en him gelykstelden mei de earste de bêste rebel, dat wie him in djippe fornedering.

Mar slimmer noch as dat plak tusken de moardners en slimmer as dat húnjend opskrift, wie it dat er sels de krúsbalke drage moast. Op 'e heuvel Golgotha, net fier fan 'e muorre fan 'e stêd, stiene de peallen al yn 'e groun; allinne de swiere dwersbalke moasten de foroardielden sels drage. Gjin Romein, sels in gewoan soldaet net, koe twongen wurde om it krús foar in finzene to dragen: it wie slave-wurk, lyk as de krús-dea fan âlds in straf foar slaven wie. Mar mear noch as foar in Romein wie it dragen fan it krús in skande foar in Joad. Neffens de wet fan Mozes wie elk, dy't kaem to hingjen oan in hout, fan God forflokt en wie ek elk, dy't it krúshout droech, in forflokte. Hoe djip moast dan de Heare Jezus de smaed net fiele, doe't hja de balke leine op syn hillige skouders, hy dy't ek in Joad wie en in Soan-fan-'e-wet.

Mar ek nou droech er syn leed mei great geduld: om syn folk frij to meitsjen fan 'e flok, woe hy, ûnskul-

[p. 203]

dich, it flokhout drage. Ien kear, by de Jordaen, wie de Hillige Geast op him kommen as in wite dou - nou, mei de balke fan it krús, kaem de flok fan God op him. Dizze iene, skriklike dei soe de Heit yn 'e himel him net leaf hawwe en soe Syn gleone grime tsjin him baerne.

Dat alles bitsjutte it krús-hout foar Jezus en dêrom foaral foel it him sa ûneinich swier. It wie ek tagelyk in marteling foar syn lichem. Swier woech de balke op syn skouder en by elke stap skuorden de pinen troch syn iepene rêch. Hy koe hast net mear rinne en oan-ien-wei stroffele er ûnder de swiere lêst. Mar ek yn dit ûndraechlik lijen tocht er net allinne om him sels, mar hie er noch meilijen mei oaren en mei it folk fan Jeruzalem.

* * *

Der roun in sterke macht soldaten foar en efter de trije kruselingen en fierder folge har in greate skare folk. Net fier fan 'e poarte ôf kamen in mannich froulju op 'e finzenen ta. It folk makke earbiedich romte en sels de soldaten lieten har troch: dizze ‘dochters fan Jeruzalem’ wiene rike en forname froulju, dy't der folle wurk fan makken om de earmen to helpen en de illindigen to treasten. Nou hiene se heard dat de rabbi fan Nazareth foroardiele wie en dat er hingje soe oan it krús, dat ornearre wie foar Bar-Abbas en yn alle haest wiene se kommen om him to treasten op syn lêste, swiere gong. Hja wisten mar al to goed, dat hja him net helpe koene - allinne in krûk mei myrrhe-wyn hiene se nei it straf-plak bringe litten, om de alderslimste pinen to fordôvjen - mar in inkeld wurd fan treast en har waerme triennen soene him wis goed dwaen....

Mar doe't hja him seagen, sa deadlik-wurch en wankeljend ûnder it krús, doe koene se gjin wurden mear fine. Wie dit deselde rabbi, dy't noch gjin wike lyn syn keninklike yntocht hâlden hie? Doe hiene de mannen fan Jeruzalem him hulde dien en palmtûken struid op syn wei, nou gyngen se de poarte út om him hingjen to sjen oan it krús. O God, hoe djip koe in minske falle! En hy wie noch sa jong en sa goed en hy hie sa folle minsken holpen en nou moast er stjerre yn 'e bloei fan syn jierren. Doe sloegen se har sels op it boarst en brieken út yn lûde jammerklachten.

De Heare Jezus wist, dat hja it goed mienden en by alle hún fan 'e Sanhedristen en fan 'e soldaten die har meilijen him goed. Mar dochs koe er dizze treast en dizze triennen net oannimme. As hja skriemd hiene om it ûnrjocht, dat him oandien waerd, om de sûnden fan dit folk en om har eigen kwea, dan hie it oars west. Mar nou gûlden se om syn dea, om de pinen dy't er útstean moast, om syn mislearre libben. Mar syn libben wie net mislearre; mei dizze pinen kocht er syn folk it ivich heil; syn dea wie de oerwinning op Satan! Né, hja koene allinne mar om him skrieme, om't hja neat fan him bigriepen, fan syn Messiasskip net en fan syn offerdea net, om 't hja net yn him leauden en him net oannamen as har Heilân en Hear. En drôvich spriek er: ‘Jimme dochters fan Jeruzalem, skriem net om my, mar skriem leaver om jimsels en om jimme bern. Hwant der komme dagen, sa swier fan leed, dat jim winskje sille, dat jim noait bern hawn hiene.... Dan sil it folk fan Jeruzalem sizze tsjin 'e bergen: Fal op ús! en tsjin 'e heuvels: Bidek ús!; sa swier sil dy fordrukking wêze. Hwant as hja dit my, it griene hout, oandogge, hwat sille se dan it deade hout net dwaen?’

Sa wie Jezus op syn wei nei it krús noch foar it lêst de profeet, dy't it oardiel oankundige oer de stêd dy't him forwurpen hie....

* * *

En nou wiene se bûten de poarte en Jezus koe hast net mear. De centurio seach, dat er it bistjerre soe, as er noch langer dy swiere balke droech. Hy seach alle kanten út. As er in boarger fan Jeruzalem twong ta dit fornederjend wurk, dan koe der in hiele opskuor út fuortkomme. Men moast altyd oeral om tinke mei dit Joade-folk!

En dêrmei kaem der in man it fjild út wei op 'e poarte ta. Men koe skoan sjen dat it in Joad wie, mar oan syn klean to sjen, kaem er út in frjemd lân. Dit wie to weagjen. Hy wonk en in pear soldaten brochten de man foar him. Koart ûnderfrege er him. Dus, hy kaem út Noard-Afrika, út 'e stêd Cyrene en hy wie to Jeruzalem om it Peaske to fieren? It spiet him, mar hy, de centurio, hie wurk foar him: hy moast de krúsbalke drage foar de middelste kruseling.

Simon fan Cyrene wist net hwat er hearde. Dit koene se him dochs fêst net oplizze? Hy wie in frij man en as er dit flokhout droech, koe er gjin Peaske hâlde! De centurio lake. Dat Peaske, dat koe wol in jier wachtsje en dizze balke net! De soldaten pakten him beet en twongen him it krús op to nimmen. En spottend seine se, dat er neat to kleijen hie. It wie de earste de bêste net, dêr't er it krús foar droech! Hy koe dochs fêst wol lêze, hwat der op dat buordtsje stie? ‘Kening fan 'e Joaden.’ Hy woe dochs net ûntstride, dat de kening fan 'e Joaden it rjocht hie en foarderje in Joad ta syn tsjinst? En as er it net dwaen woe.... Hja taestten nei it swurd.

Doe skikte Simon him en suchtsjend droech er it krús achter Jezus oan. Nou wie er ûnrein en de flok fan God rêstte op him en hwa wist hoefolle offers er bringe moast ear't er wer rein wie? Hy wist net hwer't er dit oan fortsjinne hie. Hy wie bliid, doe't

[p. 204]

hja op 'e heuvel Golgotha wiene en hy de balke delsmite koe....

* * *

Gâns jierren letter wennen der to Rome twa soannen fan dizze selde Simon; it wiene twa discipelen fan Jezus dy't om har leauwe en trou bikend wiene ek by de oare gemeenten. Dat it is bêst mooglik, dat ek har heit in lid west hat fan Kristus' gemeente en as dat sa is, dan sil er letter fêst bliid west hawwe dat er doe dy Peaskemoarn it krús drage mocht achter Jezus oan.