De Hillige Histoarje. Diel 2. It Nije Testamint

Foar Kajafas
244

Yn 'e wide boppeseal fan it hegepreesterlik paleis wie nou alles ré foar de sitting fan it Sanhedrin. Wol wiene alle leden noch lang net opkommen, mar hja koene nou net langer wachtsje; it wie nammers ek net slim dat der noch rjochters misten: it fonnis koe dochs net earder útsprutsen wurde as yn in twadde sitting, ier yn 'e moarn.

* * *

It waerd stil doe't de mannen fan 'e timpelwacht Jezus binnenbrochten en al dy donkere, driigjende eagen seagen nei him. Hy wie nou net mear boun, lyk as niist foar Annas, mar it wie him oan to sjen, dat er hiel hwat trochmakke hie, dizze nacht. Mar net ien fan al dy fromme rjochters hie meilijen mei him; hja wiene fiersten to bliid, dat hja him nou yn 'e macht hiene en dat er mei gauwens stjerre soe. Hwant dat er der net mei in lichte straf ôfkomme soe, dat stie yn it foar al fêst. Hy woe syn skuld net bikenne, hiene se heard fan Annas; it soe him hjir net helpe: de hegepreester Jozef wist wol rie mei sokken; hy hie net om 'e nocht de bynamme Kajafas, dat is ‘Stien’: hy wie in hurd en ûnforsetlik man en sokke tiden mijde er neat.

En dêrmei bigoun it forhoar; koart en skerp stelde de hegepreester syn fragen en Jezus antwurde rêstich en dúdlik. Hy wist wol, dat dizze rjochters him haten en dat hja him ta elke priis foroardielje soene, mar dochs woe er har antwurdzje op har fragen. It Sanhedrin wie neffens de wet it heechste rjochtskolleezje fan Israël en as Israëlyt moast ek hy har hearrich wêze.

Kajafas stelde net folle fragen: hy hie dochs gjin hope, dat er Jezus fange koe yn syn eigen wurden. Dat wie op it timpelplein al fakernôch bisocht en nea wie it har slagge. Der wie mar ien wei op om dizze forlieder ta de dea-straf to foroardieljen: de tsjûgen moasten syn skuld biwiizgje, sa dúdlik, dat it fonnis folgje koe. Der wiene yn elk gefal genôch, mar it wie de fraech noch oft it hwat helpe soe. Der hie gjin tiid west om earst mei har to praten en har op to lizzen, hwat hja sizze moasten. Mar it koe bisocht wurde....

* * *

De tsjûgen kamen ien foar ien yn 'e seal en allinne as twa fan harren itselde seine en mei krekt deselde wurden, hie har tsjûgenis krêft fan biwiis. Dat de hege hearen harken skerp nei alles dat der sein waerd, mar it die al gau bliken, dat hja sa net fierder kamen. Hwant wol diene se allegearre tige har bêst en brochten se fan alles tsjin Jezus yn, mar der wiene gjin twa dy't itselde seine. En hwat joech it, dat hja de rabbi fan Nazareth haten en dat hja al har bêst diene om by de rjochters yn 'e gunst to kommen, as har forklearringen tsjinstridich wiene?

En hwerom sei de rabbi der neat tsjin? Hy hearde dochs fêst wol, hwat hja fan him seine? Hoe koe er der sa rêstich by stean, as er wist dat it om syn libben gyng? It wie ûnearbiedich, sok dwaen, en Kajafas

[p. 187]

moast iderkear wer forskikke op syn stoel, om net aloan yn dy forwitende, twingende eagen to sjen....

Noch twa tsjûgen wiene der nou en de hegepreester joech de moed op, dat it noch hwat wurde soe. Ek dizze twa soene wol wer oandragen komme mei dingen fan neat: in skerpe gelikenis, in forwyt tsjin 'e Farizeën, in wûnder op 'e sabbat, slimmernôch allegearre, mar net hwat dêr't de dea-straf foar stie! Mar doe't de earste fan 'e twa foar him stie en syn biskuldiging ynbrocht, ljochten Kajafas' eagen op. Wie dit dan in tsjûge dy't bigriep hwer't it om gyng? Hy bûgde oer de tafel en harke skerp; der ûntkaem him gjin inkeld wurd. ‘Ik haw dizze rabbi sizzen heard: Ik sil dizze timpel, dy't mei hannen makke is, ôfbrekke en binnen trije dagen sil ik in oaren-ien, net mei hannen makke, opbouwe. Dat it is dúdlik, tinkt my, dat dizze man in “lestes”, in rebel, is en dat er in oanslach op 'e timpel yn it sin hie!’

De hegepreester frege: ‘Is it wier, dat er soks sein hat, en mei dyselde wurden?’ De tsjûge antwurde: ‘Ik haw it mei myn eigen earen heard, in pear dagen lyn en myn maet, dy't bûten de seal wachtet, wie der ek by: Jo kinne it him neifreegje.’

Kajafas wonk en de tsjinner brocht hastich de tsjûge de seal út. Dit wie mear as er hope hie. Nou koe it dochs noch goedkomme! It waerd ek tiid; hja hiene al lang genôch nei al dy forhalen harke.

Dêr wie de lêste! It hert sloech him suver, mar syn lûd wie koel en heech, doe't er sei: ‘Jo wiene der by, doe't dizze man hjir tsjin Gods hillige timpel spriek?’ De tsjûge bûgde djip en lûd en dúdlik sei er: ‘Ik haw heard, dat dizze finzene sei: Ik kin dizze timpel ôfbrekke en him yn trije dagen wer opbouwe. Nou is it klear, dat gjin minske yn sa'n koarte tiid sok in gebou oprjochtsje kin; dat ik hâld it der foar, dat er ûnmooglike dingen biloofd hat, om it folk ta oproer oan to setten, en dat er dus in “planos”, in folksforlieder, is.’

Kajafas heve wanhopich de hannen omheech. Nou hiene se it beide oer itselde foarfal en beide fordraeiden se de wurden, dy't de Nazarener sein hie en noch wie it net gelyk. Hwerom hie er ek net wizer west en fan to foaren mei har praet? Dat hie men nou fan sok folk, dat de wet net wist! ‘Man’, foel er út, ‘bitink jo goed! Hat er it net oars sein?’ De tsjûge bûgde noch djipper; doe sei er koppich: ‘Hwat ik sein haw, dêr stean ik foar; myn eigen earen hawwe it heard.’

Kajafas trille fan lilkens. ‘Bring him der út!’ rôp er. En doe, wylst hja de tsjûge de doar útbrochten, kearde er him nei Jezus. It wie de skuld fan dy rabbi! As dy tsjin dy tsjûgen bigoun wie, hiene se faeks noch byelkoar kommen! En bitter sei er: ‘Antwurdzje jo nou noch net? Hawwe jo net heard, hwat hja tsjin jo ynbrocht hawwe?’

De Heare Jezus seach him oan, mar hy sei gjin wurd. Elke kear as Kajafas him as rjochter in fraech steld hie, hie er him antwurde, mar op dizze falske biskuldigingen koe er net yngean. En al dy rjochters, ek de hegepreester, wisten dat hja syn wurden fordraeiden. Allinne troch dit djippe swijen koe er har fiele litte, hoe djip er sok dwaen forachte.

En wer ferge Kajafas him op in antwurd en wer die Jezus gjin mûle iepen. De hegepreester forbiet syn grime. Hwat koe er nou noch dwaen? Hwat koe er nou noch freegje? Hwant prate soe er, dy forlieder! Tsjin dy tsjûgen woe er neat sizze, mar yn it bigjin hie er syn fragen dochs wol biantwurde. As er mar ien antwurd krige....

* * *

En doe riisde er oerein en roun om 'e tafel hinne op Jezus ta. Yn 'e swiere stilte hearde men it lûd fan syn stappen, it risseljen fan syn mantel. De rjochters hâldden de siken yn en hiene gjin each fan him ôf. Dit wie Jozef Kajafas op syn bêst! Dit waerd it hichtepunt fan dizze frjemde, nachtlike sitting.

Nou stie er flak foar Jezus. Yn syn eagen fûnkele de gleone haet, mar syn hân stiek er plechtich omheech, as woe er God yn 'e himel oanroppe as tsjûge by dizze lêste, ûterste fraech. En lûd, in swiere klam op elk fan syn wurden, spriek er: ‘Ik biswar jo by de libbene God, dat jo ús sizze oft jo de Messias binne, de Soan fan God.’

En doe woe Jezus antwurdzje. Dit wie net mear in ûnhillige fortoaning, lyk as niist mei dy falske tsjûgen: dit wie in fraech fan de heechste rjochter yn Israël, dy't him ferge op in eed. Dy eed soe er oernimme - hoewol't elk wurd dat er sei, de krêft hie fan in eed! - en Kajafas soe syn antwurd ha. Dit wie ek foar him it hichtepunt fan dit nachtlik forhoar, de ein en de ôfslúting fan syn iepenbiering oan Israël. Hwant as Kajafas it oer de Messias hie, dan tocht er oan in ierdske kening en mei de wurden Soan-fan-God bidoelde hy in minske, dy't mear as oare minsken Gods gunstling wie, mar as hysels sei, dat er de Kristus wie en de Soan fan God, dan bitsjutte dat hiel hwat oars. Hy wie in minske, dat wie sa, mar tagelyk wie er God, de kening fan himel en ierde. Noch noait hie er dat sa dúdlik sein tsjin it folk op it timpelplein, mar dizze nacht soe it Sanhedrin it hearre. Nou soe er alles sizze en neat binefter hâlde en Kajafas mocht witte hwat er mei dat wurd dwaen soe!

En wylst er de eed fan de hegepreester oernaem, sei Jezus plechtich: ‘It is sa't jo sein hawwe: Ik forklearje foar God dat ik de Kristus bin, de Soan fan de libbene God! En ik siz jimme: der komt in tiid, dat jim My, de Minskesoan, sjen sille, sittende oan 'e

[p. 188]

rjochterhân fan de Almachtige God en kommende op 'e wolkens fan 'e himel.’

* * *

Ien koart momint stie Kajafas forbjustere, doe gyng dat machtich wurd yn him del en in wylde, ûnhillige freugde sprong yn him omheech. Nou hiene se him dochs noch, dy rabbi fan Nazareth! Mei dit wurd hie er foargoed syn eigen dea-fonnis bisegele! Hy, in minske, makke himsels ta God: dêr stie de dea-stiaf op neffens de Joadske wet. Nou kaem it dochs noch goed, sûnder tsjûgen, allinne troch dit ûnforsichtich wurd fan Jezus!

En dêrmei bitocht er him, dat er him syn blydskip net skine litte mocht. It joech gjin foech, dat de hegepreester fan Israël him bliid makke oer in forgryp, dêr't de hillige Mozes de dea-straf op set hie. Hy kearde him om, nei de oare rjochters, dy't achter him sieten en heve de hannen omheech. Mar dit wie dochs skriklik! In rabbi út Galiléa, in finzene dy't foar syn rjochters stie, makke himsels God gelyk; in neatich minske doarst to sizzen dat er komme soe op 'e wolkens, in rjochter fan himel en ierde! Noch noait hie in man yn Israël sok in greate sûnde dien! En as koe er it net fordrage dat syn fromme earen sok in laster heard hiene, taestte er nei de hals fan syn kleed en skuorde it iepen. Jozef Kajafas gyng yn 'e rou om in wurd fan Jezus, mar al dy fromme rjochters wisten wol, dat er yn syn hert oer alle mjitte bliid wie. En mei triljend lûd sei er: ‘Dizze man hat God op it skriklikst lastere: hwat hawwe wy nou noch tsjûgen fanneden? Jim hawwe sels syn Godslaster heard, hwat tinkt jimme?’ Doe riisden alle rjochters op fan har stuollen en rôpen: ‘Hy is de dea skuldich. Hy is de dea skuldich!’

* * *

De Heare Jezus hearde it en noch sei er gjin wurd. Hy hie de hiele nacht wol witten, dat it sa fier komme moast, mar dochs die it him bitter leed. Dit wiene nou de lieders fan Gods folk, it folk dat hy leaf hie mei al de leafde fan syn Godlik hert en hja forwurpen him, har Hear en Kening. Dit wie slimmer as alles hwat er oan't nou ta lit hie, slimmer as syn eangsten yn Gethsémané, slimmer as de touwen dêr't hja him mei boeid hiene, slimmer as dy wrede fûstslach yn it hûs fan Annas. Nou foar it earst hie er him oan har iepenbiere yn al syn hearlikheit en dit wie har antwurd. En noch wie it net mear as in bigjin....

Nou kamen se op him ta, al dy deftige, hege rjochters, har gesichten forlutsen fan haet, de fûsten oprôlle en yn har eagen in helske grime: Hiel dit lange forhoar hiene se yn noed sitten, dat de tsjûgen alles bidjerre soene en dat it net ta in foroardieling komme koe: nou wie de spanning brutsen en wie er skuldich forklearre. Nou hoegden se him net mear to mijen! En yn har woede spuiden se him yn it antlit, de iene nei de oare. En sels by dizze leffe hún sei Jezus neat; stil stie er dêr tusken har yn en seach har oan mei syn hillige eagen. As er wollen hie, koe er har fordylgje mei ien wurd fan syn mûle, mar hy woe it net. Ek dit hie er op him nommen, dy nachts by Mozes en Elia op 'e berch. Dit, en alles hwat der noch komme moast....

Hwant doe't hja seagen, dat Jezus alles geduldich droech en dat er neat weromsei, doe waerden se noch mear forgrime: hja forgeaten dat hja rjochters wiene, de heechste rjochters yn Israël en hja sloegen him yn it gesicht. Miende er nou wier, dy Galiléer, dat hy komme soe op 'e wolkens fan 'e himel en dat er har rjochter wêze soe? En wylder sloegen se him, dat it bloed der nei kaem. ‘Dû wolst ús rjochter wêze?’ húnden se. ‘Mar wachtsje der dan net mei! Nou slagge wy dy ommers!’

Doe naem ien fan har in swiere doek en smiet him dy oer de holle en wylst er Jezus wer yn it gesicht sloech, rôp er: ‘Dû bist ommers in great profeet en dû witst alle dingen? Profetearje dan, hwa't dy slein hat!’ En noch spriek Jezus gjin wurd en noch kaem der gjin klacht oer syn lippen.

Doe't de hege hearen wurch waerden fan slaen, kamen de tsjinners en sloegen mei stokken op him los. Al har haet en forachting fierden se út op 'e rabbi, dy't har yn it hôf op 'e groun wurpen hie en har to skande makke hie foar de kohorte. Fan nacht hiene se bang fan him west, mar nou koe er neat bigjinne en nou namen se har wraek. En de hegepreester Kajafas seach it oan en lake der om....

* * *

Doe't it earste bleke ljocht fan 'e moarn troch de hege finsters foel, kaem it Sanhedrin jitris gear om it fonnis út to sprekken. Nou wiene der net folle lege stuollen mear en wer seagen al dy eagen nei Jezus, dy't foar Kajafas stie. Hy wie deadlik bleek, mar noch wie syn krêft net brutsen en rjocht en moedich stie er foar de rjochterstoel.

De hegepreester naem it wurd. ‘Dus jo sizze fan josels, dat jo de Kristus binne, de Messiaskening?’ Jezus antwurde: ‘Ja, mar as ik it jimme siz, sille jim my dochs net leauwe.’ En wer frege Kajafas: ‘En binne jo dan de Soan fan God?’ Mei deselde wurden, dêr't er de nachts de eed mei oernommen hie, spriek Jezus: ‘It is sa't jo sein hawwe.’

En dêrmei spriek Kajafas, de foarsitter fan it Sanhedrin, it fonnis út: Jezus fan Nazareth, dy't himsels útjoech foar de Messiaskening fan Israël en dy't God lastere hie, waerd útstjitten út Gods folk en soe as rebel oerlevere wurde oan Pilatus.