De Hillige Histoarje. Diel 2. It Nije Testamint

Jezus en de Oerpreesters
227

Doe't de Heare Jezus dy Moandei-to-moarns de figebeam forflokt hie, wie er mei syn discipelen nei de timpel gien en dêr learde er nou it folk yn it foarhôf fan 'e heidenen. It wie der stil nei it trelit fan 'e Sneins. Doe, nei de yntocht yn Jeruzalem en de suvering fan 'e timpel, like it as soe Jezus kening wurde en as soe de greate striid tsjin 'e Romeinen daliks bigjinne - nou wie er ynpleats wer de rabbi út Nazareth, dy't stil en rêstich omgyng en al bliid wie as it folk nei syn wurden harkje woe.

Mar al wie alles dan wer as gewoan, dêrom wie it de mannen fan it Sanhedrin noch net forgetten, hwat

[p. 150]

der de foarige deis bard wie. As se der wer oan tochten, fleach it bloed har noch nei de wangen. Dat dy Nazarener mei syn Galiléers it timpelplein biset hie, dat er de keaplju fordreaun hie, dy't hja talitten hiene, net oars as bistiene de hegepreesters en de timpelwacht net foar him, dat forjoegen se him noait wer. Foar hiel it folk hie er har to skande set en hja hiene der neat oan dien! Mar hwa koe ek tinke, dat dy Jezus sokke útsinnige dingen dwaen soe? Mar as er nou miende, dat hja it der by sitte lieten en dat er tonei alles mar dwaen koe dat er woe, dan hie er it foargoed mis. Hjoed soe er gewaer wurde, hwa't it to sizzen hie yn 'e timpel!

It bêste soe fansels west ha as hja him finzen nommen en foar it Sanhedrin brocht hiene, mar dêr wie it de tiid net ta. Noch altyd miende dat forbline folk, dat er har Messiaskening wurde soe en as hja nou de hannen oan him sloegen, koe der oproer fan komme. En oproer wie it alderlêste, dat hja bigearden op it Feest. Dat der siet oars neat op, hja moasten geduld dwaen, sa lang oan't der in geskikte gelegenheit kaem om him fan kant to meitsjen....

Mar al koene se him dan net yn alle foarm foar it Sanhedrin daegje, ta forantwurding roppe koene se him wol. It hie miskien noch wol hwat foar, dat hja him net yn 'e rjochtseal, mar foar it folk ûnderstiene: as er himsels ris forgeat en to folle sei, dan hiene se der fuort tsjûgen by en koene se in klacht yntsjinje by Pilatus. Mar ek as er der net foar stie en sei, dat er de Messias net wie, dan koe it noch gjin kwea dat de Galiléers it út syn eigen mûle hearden.

* * *

En sa gyng der dan dy iere moarns in kommisje út it Sanhedrin it timpelplein op en nei Jezus ta. It wiene net de earsten de bêsten, dy't útstjûrd wiene: de hegepreesters wiene der by mei har freonen, in mannich fan 'e notabelen út 'e stêd en in pear Skriftgelearden, dy't forstân hiene fan rjocht en wet. Hja praetten der ek net om hinne, mar stelden fuortdaliks de fraech dêr't it op oan kaem: ‘Siz ús, troch hwat macht dogge jo dy dingen? Of hwa is it, dy't jo dy macht jown hat?’

Hja hiene der earst goed oer praet, de hege hearen, mei hwat fraech hja by Jezus komme soene en hja koene it net oars sjen, as hy koe him hjir net útwine. As er sei, dat God him stjûrd hie en dat er de Messias wie, dan koene se him biskuldigje fan laster en fan opstân tsjin de keizer en mei sokken wisten de Romeinen wol rie. Mar as er sei, dat er de Messias net wie, dan hie er him foargoed ûnmooglik makke by de skaren en soene se him net mear leauwe en him ynpleats forachtsje. En bisocht er op 'e iene of oare wize de fraech to ûntwiken, dan wiene se der sels by en koene se de dingen noch skerper stelle.

De Heare Jezus hoegde him net to birieden oer in antwurd. Hy wist wol hwat hja bidoelden mei har fraech en dat it har net om 'e wierheit to rêdden wie. As dat sa west hie, dan soe er iepenlik sein ha dat er de Messias wie en hja soene yn him leaud en him hulde dien ha, mar nou woe er dat net dwaen. Hy soe har dúdlik fiele litte, dat er de Kristus Gods wie en tagelyk soe er har gjin gelegenheit jaen om him oan to bringen by de Romeinen.

En dêrom sei er: ‘As jimme, dy't it bistjûr fan 'e timpel foarmje, tinke, dat it jim plicht is om ûndersyk to dwaen nei hwat ik yn 'e timpel dien haw, dan bin ik ré om jim to antwurdzjen. Mar hwa't foar himsels útmeitsje wol, hwa't ik bin en hwa't it is, dy't my stjûrd hat, dy sil alderearst witte moatte hwa't Johannes wie, hwant dy hat oer my sprutsen en fan my tsjûge. Dat ear't ik jimme anderje op dy fraech fan niistkrektsa, moat ik jimme earst ek in fraech dwaen: Siz my, Johannes de Doper, wie dy út 'e himel of út 'e minsken? Spriek er Gods wurd, of bitocht er dy dingen út syn hert?’

It wie dúdlik dat de hearen fan 'e kommisje dit antwurd yn it minst net forwachte hiene en hja wisten sa gau net hwat se sizze moasten. Dêr moasten se earst noch ris goed oer prate, ear't se op dy fraech yngyngen. It wie wier, dat dy Johannes destiids oer Jezus sprutsen hie; it wie wier dat er altyd wer syn harkers op him wiisde en dat forskate fan syn learlingen letter de Nazarener folgen. As hja Johannes leauden, ja, dan wie alles maklik, dan moasten se ek Jezus oannimme as har Hear en Messias en yn him leauwe. Mar hja leauden Johannes net, likemin as hja dizze rabbi leauden. Noait soene se leauwe dat dizze man fan Nazareth de lang forwachte Messias wie, noait!

Allinne, dat koene se hjir op it timpelplein net rounút sizze! It folk leaude fêst dat dy Johannes in Godsman west hie en as hja dêr tsjin yngyngen, dan soene se noch nammerstomear achter dy Jezus oanrinne. Né, hja koene net sizze dat de Doper in bidrager wie en gjin goed profeet. Mar hwat dan? Sizze dat Johannes al út God wie? Hy libbe dochs net mear en it folk woe it wol graech fan har hearre, mar ek dat wie ûnmooglik. Hwant dan soe Jezus fansels sizze: Hwerom binne jim dan syn discipelen net wurden en hwerom leauwe jim dan net, hwat er fan my sein hat? Der wie mar ien útwei: hja moasten sizze, dat hja itsels net wisten en dat hja dus gjin antwurd jaen koene op Jezus' fraech. It foel har swier, foar al dat folk to sizzen, dat hja net wisten hoe't it stie mei de Doper, mar it koe net oars.

Hja gyngen wer op Jezus ta en seine: ‘Wy hawwe jo fraech heard en der goed oer neitocht, mar wy witte it net.’

Jezus antwurde: ‘Dan siz ik jimme ek net, troch

[p. 151]

hwat macht ik dizze dingen doch. As jim sels foar al it folk forklearje moatte, dat jim net witte hwêr't Johannes syn macht wei hie, hoe sille jim dan oait útmeitsje, hwa't my stjûrd hat? Dy't Johannes net oardielje doar, hoe sil dy my foroardielje?’

De mannen fan it Sanhedrin hiene neat mear to sizzen. Hja wiene sa moedich op Jezus ta gien mei har fragen en yn pleats dat hja him yn syn wurden fongen hiene, hie er har oan alle kanten fêst set. ‘Wy witte it net....’ En dêr stie al dat folk omhinne, dat folk dat yn 'e fêste forbylding wie, dat hja alles wisten en dat hja in antwurd hiene op alle fragen! O, hwat skammen se har en hwat haten se dy Nazarener, dy't har altyd, altyd wer oermânsk wie!

* * *

En noch liet Jezus har net mei rêst. Hja mienden dat hjasels sa bêst en sa from wiene, en dat hja heech boppe de gewoane minsken útstieken, mar nou soe er har fiele litte, yn in koarte mar skerpe gelikenis, dat de tolgearders en de sûnders har foargyngen yn it keninkryk fan God.

‘Der wie in man, dy't twa greate soannen hie. En hy gyng nei de iene ta en sei: “Jonge, gean hjoed nei de wynberch en arbeidzje dêr.” De jonge wie tige fatsoenlik en antwurde: “Goed, hear”, mar doe't er by syn heit wei wie, gyng er net en die hwat oars, dêr't er mear sin oan hie. Doe gyng de heit nei de oare soan en droech dy ek op om yn 'e wynberch to arbeidzjen, mar dy hie der ek gjin sin oan en sei bretael: “Né, ik wol net!” Mar letter, doe't er der oer neitocht, muoide it him, dat er syn heit dat oandien hie, en hy gyng al en die syn wurk. Nou haw ik in fraech oan jimme: hwa fan dy twa hat syn heite wollen dien, de earste of de twadde?’

De mannen fan it Sanhedrin fielden skoan, dat Jezus dy gelikenis op har tapasse woe, dat hja rôpen net sa lûd, ek al wisten se it antwurd op syn fraech mar al to goed. Mar út 'e omstanners rôpen forskate stimmen: ‘De lêste, dy wie de bêste soan en dy hat syn heite sin dien.’

‘Sa is it’, spriek Jezus en wylst er de oerpreesters en de Skriftgelearden strak oanseach, forfette er: ‘Wiswier siz ik jimme, de tolgearders en de sûnders geane jim foar yn it keninkryk fan God. Hwant jimme, dy't sa from liken en sa moai oer God prate koene, jim hawwe net leaud doe't Er syn tsjinstfeint Johannes stjûrde om jim de wei fan 'e gerjochtichheit to wizen, mar de tolgearders en de sûnders, dy't Gods wet forachten en Him net hearrich wiene, dy hawwe nei Johannes harke en hawwe har dope litten; sa binne jim dan as de earste soan, dy't sei fan: Ja, hear, mar it net die en dy oaren, dy't earst net diene hwat God yn syn wet fan har frege, mar dy't har letter bikearden, dy binne as de twadde soan en dy hawwe syn wollen dien. En sels doe't jim seagen dat hja har foroaren en har dope lieten yn 'e Jordaen, sels doe hawwe jim net nei Johannes harke en jim net bikeard!’

* * *

Noch ien kear weagen de mannen fan it Sanhedrin it om Jezus in fraech to dwaen, mar nou stiene se net mear foar him as syn rjochters, dy't him in forhoar ôfnamen, nou diene se har ynpleats foar as fromme mannen dy't wol graech yn him leauwe woene, mar it nou ienris net koene. Jezus hie har yn dy gelikenis forwiten, dat hja net leauden, earst net oan Johannes en nou net yn him - mar hwerom liet er har dan net sjen hwa't er wie? As hja mar ien kear fêst wisten dat er de Messias wie, dan woene se wol yn him leauwe. En dêrom fregen se: ‘Hwat teken kinne jo ús dan sjen litte, dat jo it rjocht hawwe om sokke dingen to dwaen?’

It wie al ris earder bard, dat de Farizeën Jezus frege hiene om in wûnderteken; doe hie er it net dien mar har ynpleats wiisd op it wûnder fan Jona, de profeet. Ek nou woe er gjin teken foar har dwaen; hy mocht it net ienris dwaen, om't hja net leauden oan syn macht. Hja soene him dochs net leauwe, sels net as liet er de ingelen delkomme út 'e himel. Mar ek nou woe er har dochs in teken jaen, in teken dat hja letter earst bigripe koene, mar dat dan ek in klear biwiis wêze soe, dat er de Messias wie.

‘Brek dizze timpel ôf, en yn trije dagen sil ik him wer oprjochtsje’, spriek er. De hege hearen sloegen de hannen yninoar. Hwat wie dat nou foar in teken? Hwat sin hie nou sok sizzen? De timpel ôfbrekke, dat soe noait yn har opkomme en sels al soene se sa'n great kwea dwaen, dan noch koe gjin minske sa'n gebou yn trije dagen wer oprjochtsje. It wie dúdlik, dat Jezus gjin teken dwaen koe, alteast gjin teken lyk as hja bigearden: in teken dêr't elk oan sjen koe, dat it út 'e himel wie! En forwitend seine se: ‘Seis en fjirtich jier is der boud oer dit Hûs en jo soene it yn trije dagen wer opbouwe?’

De Heare Jezus die gjin muoite om har dúdlik to meitsjen hwat er bidoelde. Ek de Farizeën wiene wend om sokke ‘masjaels’, sokke riedselspreuken op to jaen, dat hwerom soe hy it har dan net dwaen? In teken-út-'e-himel mocht er har net jaen, rjochtút sizze, dat er de Messias wie, woe er noch net, nou hiene se dan dizze masjael om oer nei to tinken. Letter soe it har wol dúdlik wurde, hwat er der mei bidoeld hie. Hwant net oer de timpel fan Jeruzalem hie er it hawn, mar oer de timpel fan syn lichem, dat hja brekke soene en dat de tredde deis forrize soe út it grêf. As it sa fier wie, dan mochten se nochris neitinke oer dit djippe wurd en ek dan noch koe it har ta in teken

[p. 152]

wurde, koene se har bikeare fan har sûnden. En sa net, as hja ek nei syn opstanning net yn him leauden, dan soe dit wurd, dat hja yn 'e wyn slein hiene, har oardiel noch nammersto swierder meitsje. En dêrom forklearre er it har net, it riedsel bleau stean en hja moasten sels witte hwat hja der mei dwaen soene.