De Hillige Histoarje. Diel 2. It Nije Testamint

De Rike Dwaes
214

It barde op in dei, doe't Jezus de skaren learde oer de himelske dingen, dat in jongeman nei foaren krong en rôp: ‘Master, siz dochs tsjin myn broer, dat er it erfskip mei my diele moat.’ It wie op himsels net sa'n frjemd forsyk, dêr't dy man mei kaem en it barde doedestiids wol mear, dat in rabbi útspraek die yn erfenis-kwesjes: it koste lang sa folle net as de rjochters fregen en it gyng folle flugger. Oer it algemien mochten de rabbi's der ek graech oer; it wie in teken, dat hja heech yn oansjen stiene by it folk en hja soene sa'n forsyk net maklik wegerje. De minsken om Jezus hinne tochten dan ek fêst, dat er dizze jongeman helpe soe en hja wiene tige binijd, hoe't er sok in kwesje oplosse soe; hy die ommers alles oars as de wetgelearden.

Mar de Heare Jezus tocht der net oer om partij to kiezen yn dizze erfenis-kwesje. As dy jongeman miende dat er him in hiele deugd die mei syn fraech, dan hie er it mis! Hjir stie hy nou en ûren lang hie er sprutsen oer Gods keninkryk en ynpleats dat dy man dêr nei frege en oer syn sûnden ynsiet, tocht er allinne mar oan jild en lân en slaven en oan 'e skatten, dy't syn heit neilitten hie. It wie altyd wer itselde: hy forkundige it folk it heil en hja waerden der net oars fan en lieten him prate. Dizze man miende it net slim, mar hy bigriep net dat er him de himelske skatten ûntkomme liet, mei't er alhiel opgyng yn syn ierdsk bisit. En hy woe har sa graech it ivich libben jaen.... It wie as yn 'e tiid fan Mozes, dy't alles foar syn folk oer hie en syn libben ynsette woe om har to bifrijen, mar hja harken net nei him en namen him net oan as har rêdder. Sa soene se ek mei him dwaen.

En mei hast deselde wurden, dy't destiids in Israëlyt tsjin Mozes sei, spriek Jezus: ‘Man, hwa hat my ta rjochter of skiedsman oer jimme set?’ It wie oft er sizze woe: Ik haw jimme oare, hegere dingen to bieden as in útspraek yn in erfenis-kwesje; mar dat nimme jim dochs net fan my oan en hwat jim al fan my bigeare, dat kin ik jim net jaen. Net foar sokke ierdske dingen bin ik delkommen út 'e himel!

En fierder seach Jezus net mear nei de man om: hy moast sels mar sjen dat er it mei syn broer iens waerd. Mar tsjin de minsken om him hinne sei er: ‘Sjoch dochs ta en pas op foar alle bigearlikheit, hwant it leit net oan 'e oerfloed, dat de minske libje kin fan syn guod.’ En om it har goed op it herte to binen, dat it libben net hinget oan rykdom en bisit, fortelde er doe de gelikenis fan 'e rike dwaes.

* * *

In ryk man, dy't gâns lân hie, stjûrde syn slaven út om 'e fruchten yn to heljen en dat jiers wjirre it him sa mei, en de bou droech sa folle, dat er gjin plak genôch hie om syn fruchten op to bergjen. Fansels hoegde dat ek net: hy koe hwat er to-folle hie

[p. 124]

forkeapje en, as it der op oan kaem, wie dat sels syn plicht. Foaral yn dy tiid wie it in skande as immen syn nôt en wyn en oalje opsloech en der neat fan forkeapje woe: as elk sa die, koene de minsken yn 'e stêdden ommers gjin iten keapje!

Dat de rike man wist mar al to goed hwat him to dwaen stie, mar krekt dat iene woe er net. Net allinne syn lân hie tige droegen, mar elk hie in goed jier hawn en der kaem sa folle oan 'e merk, dat de priis der ôf wie. As er nou syn nôt en wyn forkocht, dan barde er der net folle foar en dat woe er net. Hy wist better rie: hy soe alles opslaen en syn âlde skuorren ôfbrekke en nije bouwe, greater en steviger, dat it nôt jierren en jierren goed bliuwe koe. Der kamen fêst wol wer krapper tiden en dan soene de prizen omheech gean en dan soe er alles forkeapje en greate winsten meitsje. It wie net sa't it hearde, mar dêr koe er him net oan steure! Elk wie him sels op it lêst it neist! En op in joun, doe't er lang oer syn plannen neitocht hie - hy seach de machtige skuorren al rizen boppe it lân! - sei er tsjin himsels: ‘Dû hast gâns nôt en wyn en oalje opslein foar frijhwat jierren, dat nim it der fan: yt en drink en formeitsje dy.’

Hy hie it allinne mar yn himsels sein, de rike, miskien net iens botte lûd en gjin ien hie it heard. Hwat hiene oaren ek to meitsjen mei syn plannen foar de takomst? En dochs wie der Ien, dy't it heard hie en dy't him antwurde: God sels. Hwant troch de stille keamer kaem Syn stim: ‘Dû dwaes, mei dyn plannen foar folle jierren, mienstû datst' mei dyn rykdom it libben keapje kinst'? Né, mar dizze selde nacht noch silstû stjerre en foar hwa sille dan al de skatten wêze, dystû opslein hast?’

Hwant sa giet it mei de minske dy't himsels skatten forgearret, mar dy't se net brûkt ta eare fan God.

* * *

En jitris, mar nou yn kleare wurden en sûnder gelikenissen, spriek Jezus ta syn discipelen dat it foar har net paste om yn noed to sitten oer de dingen fan dizze ierde. ‘Dêrom siz ik jimme: Haw gjin noed mei jim libben, hwat jim ite sille, noch mei jim lichem, hwat jim oandwaen sille. Sjoch nei de raven, hwant hja siedzje net en sichtsje net, hja hawwe gjin spyskeamer en gjin skuorre en God jowt har iten; hoefolle gean jimme dy fûgels net to boppen! En hwa fan jimme kin mei al syn noed en soarch syn libben ien jellen langer meitsje? As jim dat dan net iens kinne, hwat binne jim dan yn noed oer al de oare dingen? Sjoch nei de leeljes, hoe't hja net spinne en net weevje en ik siz jimme dat sels Salomo net klaeid wie as ien sa'n fjildblom. As nou God it gêrs, dat der hjoed stiet en dat moarn forbaernd wurdt, sa mei blommen sieret, hoefollestemear sil er jimme dan net klaeije, jim lytsleauwigen? En jimme, freegje net hwat jim ite en hwat jim drinke sille, hwant sokke dingen sykje de heidenen, mar jimme Heit yn 'e himel wit, dat jim dy dingen brek binne. Sykje dan alderearst Syn keninkryk en al dy dingen sille jim der op ta krije. Forkeapje dan hwat jim hawwe en jow it oan 'e earmen en sadwaende sille jim in skat hawwe yn 'e himelen. Rykdom dy't de minske op ierde hat, kin stellen wurde, jimme klean kin de mot forniele, mar jimme skat yn 'e himel kin gjin dief jim ûntnimme en kin gjin mot forniele. Wês dan mei jimme hert net by de ierdske dingen, mar by de himelske. Hwant hwer't jimme skat is, dêr sil jimme hert ek wêze.’